Čakovec
Čakovec (mađ. Csáktornya, nem. Tschakturn) je grad u Hrvatskoj i administrativno središte Međimurske županije. Prema prvim rezultatima popisa iz 2011. u gradu je živelo 27.227 stanovnika, a u samom naselju je živelo 15.185 stanovnika.[1]
| Čakovec | |
|---|---|
 Franjevački trg u Čakovcu | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Hrvatska |
| Županija | Međimurska |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 15.185 |
| Aglomeracija (2011.) | 27.227 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 46° 23′ 23″ S; 16° 26′ 17″ I / 46.38973026659697° S; 16.43797223516942° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
  Čakovec Čakovec na karti Hrvatske | |
| Poštanski broj | 40000 |
| Registarska oznaka | ČK |
Geografski položaj
urediČakovec je smešten na (geografskoj širini 46.3844444 N, geografskoj dužini 16.4338889 E, na nadmorskoj visini od 164 m), smešten u blizini reke Trnave između reka Mure i Drave. Oko Čakovca nalaze se poznati vinogradi, polja, i lovišta.
Teritorijalna organizacija
urediDo nove (posleratne) teritorijalne organizacije u Hrvatskoj, postojala je opština Čakovec, koja je obuhvatala celo Međimurje. Opština Čakovec se prostirala na površini od 724 km², a prema popisu stanovništva iz 1991. godine, imala je 119.866 stanovnika, raspoređenih u 125 naseljenih mesta. Danas je opštinu Čakovec nasledila Međimurska županija, sa sedištem u gradu Čakovcu. Županija je sastavljena iz tri grada: Mursko Središće, Prelog i Čakovec i 22 opštine: Belica, Vratišinec, Goričan, Gornji Mihaljevec, Dekanovec, Domašinec, Donja Dubrava, Donji Vidovec, Donji Kraljevec, Kotoriba, Mala Subotica, Nedelišće, Orehovica, Podturen, Pribislavec, Sveta Marija, Sveti Juraj na Bregu, Sveti Martin na Muri, Selnica, Strahoninec, Šenkovec i Štrigova.
Stanovništvo
urediStanovništvo grada, bez prigradskih naselja, iznosi otprilike 17.500, većinom Hrvata rimokatolika, s do 4% Mađara, Nemaca, Slovenaca i drugih manjina.
Popis 1991.
urediNa popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Čakovec je imalo 15.999 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Naseljena mesta
urediNaseljena mesta u sastavu Grada Čakovca su: Žiškovec, Ivanovec, Krištanovec, Kuršanec, Mačkovec, Mihovljan, Novo Selo na Dravi, Novo Selo Rok, Savska Ves, Totovec, Čakovec, Šandorovec i novoformirano naseljeno mesto Slemenice.
Saobraćaj
urediPrva pruga sagrađena je 1860, povezivala je Budimpeštu s lukama Rijekom i Trstom). Veze s Murskim Središćem i Lendavom sagrađene su 1889. Putna infrastruktura je dobra, novi auto-put povezuje granični prijelaz Goričan prema Mađarskoj sa Zagrebom, Karlovcem, i Jadranskim morem.
Istorija
urediU Rimsko doba, kako Strabo zapisuje i izveštava u prvom vijeku, na današnjem mjestu Čakovca bio je Aquama (mokri grad), vojno postrojenje i legionarski kamp. Ime dolazi od grofa (Dimitrija Čaka), koji je početkom 13. vijeka podigao drveno utvrđenje kasnije nazvanu „Čakov toranj“. Prvi put je spomenuta 1328. godine. Naselje se pojavljuje u službenim zapisima 1333. Vrijeme značajnijeg ekonomskog i kulturnog rasta Čakovca počelo je 1547, kad je Nikola Šubić Zrinski postao vlasnik područja. U to vrijeme, dvorac bejaše bogato ukrašen, okružen parkom i kipovima/poprsjima čuvenih vojskovođa i vladara. Vojvoda Juraj Zrinski dao je privilegije stanovnicima Čakovačke tvrđave i okolnim naseljima 29. maja 1579, što je bio početak pretvaranja Čakovca iz vojnog utvrđenje/vlastelinskog posjeda u slobodan trgovački grad. Taj datum slavi se kao Dan grada. 1738. godine grad je pogodio zemljotres, a 1741. požar. Slijedeći zemljotres došao je 1880. Krajem 18. veka vlasnici grada postaju grofovi Festetići, i grad je postao veliko industrijsko središte, pun obrta i trgovina. 1848. ban Josip Jelačić oslobodio je Čakovec od Mađara i pripojio ga Hrvatskoj. Godine 1893. grad je dobio struju.
Savremeno doba
urediČakovec je ekonomski, tranzitni i kulturni, centar Međimurske županije. Kao administrativni centar, Čakovec ima Gimnaziju, tehničku i mašinsku srednju školu, i učiteljsku akademiju.
Privreda područja zasnovana je na tekstilnoj industriji (Međimurska trikotaža), industriji cipela (Jelen), proizvodnji hrane (Vajda i Čakovecki mlinovi), i metaloprerađivačkim pogonima. Značajna je i izdavačka delatnost firme (Zrinski). Iako je Čakovec grad moderne arhitekture, dinamičan s vrlo razvijenom industrijom i žarište je komunikacija, trgovine, obrazovanja, staro jezgro odlično je očuvano i obnovljeno. Lokalni muzej Međimurja u dvorcu čuva 17.000 vrednih predmeta. U Čakovcu su takođe i biblioteka, moderni mediji, bolnica, i više sportskih dvorana i igrališta (gradski fudbalski stadion u sklopu kojeg je kuglana), gradski bazen — kupalište.
Partnerski gradovi
uredi
Poznate ličnosti
uredi- Lidija Bajuk — muzičar, zabavljač
- Lujo Bezeredu — kipar
- Dragutin Feletar — istoričar, geograf, pisac
- Joza Horvat — avanturista, pisac
- Robert Jarni — fudbalski igrač
- Ladislav Kralj-Međimurec — umjetnik (akvarelista)
- Ivan Novak — povjesničar, političar
- Stjepan Patkai — muzičar
- Nikola Pavić — pjesnik
- Ruža Pospiš-Baldani — operska pjevačica
- Franjo Punčec — teniser
- Josip Štolcer-Slavenski — kompozitor
- Nikola Zrinski — vojnik, pjesnik, filozof
- Petar Zrinski — vojnik, političar
- Boris Lajner — muzičar
Reference
uredi- ^ „Popisane osobe, kućanstva i stambene jedinice, prvi rezultati popisa 2011.”. Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. Arhivirano iz originala 1. 6. 2012. g. Pristupljeno 28. 8. 2012.
Literatura
uredi- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
