2. oktobar

2. oktobar (2.10.) je 275. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (276. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 90 dana.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 1187 — Arapski vojskovođa i egipatski sultan Saladin preoteo Jerusalim od hrišćana, što je 1189. izazvalo Treći krstaški rat.
• 1608 — Holandski optičar Hans Liperšej prikazao u Hagu prvi teleskop.
• 1870 — Papske države plebiscitom odlučile da se ujedine sa Italijom, a prestonica Italije premeštena iz Firence u Rim.
• 1924 — Liga naroda usvojila Ženevski protokol za mirno rešavanje međunarodnih sporova.
• 1935 — Italija napala Abisiniju i slomivši otpor etiopskih vojnika okupirala zemlju. Liga naroda osudila agresiju, a 19. oktobra uvela sankcije Italiji.
• 1944 — Posle 63 dana teških borbi Nemci ugušili ustanak stanovnika Varšave. Poginulo oko 250.000 Varšavljana, velik broj završio u nacističkim koncentracionim logorima, a grad gotovo potpuno uništen.
• 1946 — Zrenjanin dobio današnje ime. Na svečanoj sednici Gradskog narodnog odbora tadašnjeg Petrovgrada odlučeno da, povodom dvogodišnjice oslobođenja grada od nemačke okupacije, dobije ime po narodnom heroju Žarku Zrenjaninu.
• 1975 — Japanski car Hirohito stigao u Vašington, u prvu posetu nekog japanskog suverena SAD.
• 1989 — Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija, pobedom Garija Kasparova.
• 1990 —
  • Na aerodromu u kineskom gradu Guangdžou poginulo 127 ljudi kada je otet kineski avion udario u dva aviona na aerodromskoj pisti.
  • Nezadovoljni politikom nove hrvatske vlasti, Srbi iz Kninske krajine blokirali železnički i drumski saobraćaj i time prekinuli sve veze iz Beograda i Zagreba ka jadranskoj obali.
• 1991 — Počeli sukobi hrvatskih snaga i Jugoslovenske narodne armije oko Dubrovnika. U narednim danima opustošena okolina grada, a stari grad granatiran i ostao bez struje i vode.
• 1998 — Žan Pol Akajesu, bivši major armije Ruande, optužen za genocid i zločine protiv čovečnosti, osuđen u Hagu na tri doživotne robije.
• 1999 — Kina i Rusija proslavile, prvom zajedničkom vojnom vežbom, 50. godišnjicu diplomatskih odnosa dve zemlje.
• 2000 — Tokom postizborne krize u Jugoslaviji Slobodan Milošević se putem državne televizije obratio naciji i izjavio da mu je „savest potpuno mirna“, dok se talas nezadovoljstva njegovom višegodišnjom vladavinom širio zemljom. Generalni štrajk i blokade puteva paralisali Srbiju, štrajkovi i protesti počeli i u državnim medijima koji su do tada bili pod Miloševićevom kontrolom.
• 2002 — Bivša predsednica Republike Srpske Biljana Plavšić izjavila, preko video-veze s tribunalom u Hagu, da se oseća krivom po tački optužnice koja je tereti za zločin protiv čovečnosti tokom rata u Bosni i Hercegovini, a Tužilaštvo povuklo preostalih sedam tačaka optužnice, među kojima i onu za genocid.
• 2003 — Južnoafrički pisac Džon Maksvel Kuci dobio Nobelovu nagradu za književnost za 2003.
• 2009 — Irska na referendumu ratifikovala Lisabonski sporazum sa 67,13% za ratifikaciju. Na referendum je ovog puta izašlo 58% građana Irskae.

Rođenja

• 1847 — Paul fon Hindenburg, nemački državnik i feldmaršal. (prem. 1934)
• 1851 — Ferdinand Foš, francuski maršal. (prem. 1929)
• 1869 — Mahatma Gandi, nazvan Mahatma, indijski nacionalni vođa. (prem. 1948)
• 1883 — Karl fon Tercagi, otac mehanike tla. (prem. 1963)
• 1904 — Grejam Grin, engleski književnik. (prem. 1991)
• 1935 — Omar Sivori, italijansko-argentinski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2005)
• 1938 — Višnja Đorđević, srpska primabalerina i koreografkinja. (prem. 2017)
• 1944 — Abas Arslanagić, bivši jugoslovenski rukometaš i rukometni trener.
• 1944 — Abdulah Sidran, bosanskohercegovački pesnik i filmski scenarista. (prem. 2024)
• 1945 — Martin Helman, američki kriptograf.
• 1948 — Dona Karan, američka modna dizajnerka.
• 1951 — Sting, engleski muzičar i glumac.
• 1954 — Lorejn Brako, američka glumica.
• 1956 — Goran Miljanović, srpski fudbaler. (prem. 2008)
• 1960 — Terens Vinter, američki scenarista i producent.
• 1967 — Tomas Muster, austrijski teniser.
• 1968 — Jana Novotna, češka teniserka. (prem. 2017)
• 1969 — Dejan Govedarica, srpski fudbaler i fudbalski trener.
• 1973 — Verka Serdjučka, ukrajinski muzičar i humorista.
• 1978 — Ajumi Hamasaki, japanska pevačica.
• 1979 — Žarko Lazić, srpski glumac i TV voditelj.
• 1980 — Goran Bogdan, hrvatski glumac.
• 1982 — Tajson Čandler, američki košarkaš.
• 1984 — Marion Bartoli, francuska teniserka.
• 1986 — Kamila Bel, američka glumica.
• 1987 — Džo Ingls, australijski košarkaš.
• 1988 — Ivan Zajcev, italijanski odbojkaš.
• 1991 — Roberto Firmino, brazilski fudbaler.
• 1992 — Alison Beker, brazilski fudbalski golman.
• 1992 — Šejn Larkin, američki košarkaš.
• 1995 — Musa Ndžaj, norveški fudbaler.
• 1997 — Tami Abraham, engleski fudbaler.

Smrti

• 829 — Mihailo II Amorijac, vizantijski car. (rođ. 770)
• 1803 — Samjuel Adams, američki političar. (rođ. 1772)
• 1804 — Nikola Kinjo, francuski pronalazač, poznat po tome što je izumeo prvi automobil na svetu. (rođ. 1725)
• 1973 — Pavo Nurmi, finski sportista. (rođ. 1897)
• 1983 — Dragoslav Grbić, srpski književnik. (rođ. 1926)
• 1985 — Rok Hadson, američki filmski glumac. (rođ. 1925)
• 1996 — Andrej Lukanov, bivši bugarski premijer. (rođ. 1938)
• 2018 — Smilja Avramov, srpski stručnjak za međunarodno pravo i član Senata Republike Srpske. (rođ. 1918)
• 2018 — Bajo Džaković, srpski novinar i književnik (rođ. 1960)

Praznici i dani sećanja

• 1810 — Srpski ustanici u Prvom srpskom ustanku pod vođstvom Karađorđa potukli, kod Loznice, tursku vojsku poslatu iz Bosne da uguši ustanak.
• 1836 — Engleski prirodnjak Čarls Darvin uplovio na brodu „Bigl“ u englesku luku Falmut posle petogodišnjih istraživanja živog sveta u Južnoj Americi i na ostrvima u južnom Pacifiku, a koja su značajno doprinela razvoju njegove teorije o evoluciji.

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma