20. novembar
датум
20. novembar (20.11.) je 324. dan godine po gregorijanskom kalendaru (325. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 41 dan.
Događaji uredi
| novembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
- 284 — Dioklecijan izabran za rimskog cara. Njegovim dolaskom na presto započinje period poznat kao Pozna antika
- 1780 — Velika Britanija je objavila rat Holandiji, nakon što je utvrdila da holandski brodovi snabdevaju američke pobunjenike francuskim i španskim oružjem.
- 1818 — Južnoamerički revolucionar i državnik Simon Bolivar objavio je nezavisnost Venecuele od Španije.
- 1873 — Dva grada na desnoj i levoj obali Dunava, Budim i Pešta spojeni su u jedan i formirali mađarsku prestonicu Budimpeštu.
- 1917 —
- Ukrajina je proglašena republikom.
- Počela je bici kod Kambreja u Prvom svetskom ratu.
- 1918 — Srpska vojska je oslobodila Split.
- 1923 — Garet Morgan je patentirao prvi automatski semafor.
- 1924 — U Turskoj je ugušena pobuna Kurda, čija je teritorija ugovorom u Lozani posle Prvog svetskog rata, podeljena između nekoliko država.
- 1945 —
- U Nirnbergu je pred Međunarodnim vojnim sudom počelo suđenje nacističkim ratnim zločincima u Drugom svetskom ratu, na kojem je prvi put u istoriji jedan međunarodni forum osudio agresiju kao zločin protiv čovečanstva i kaznio vinovnike. Posle deset meseci, 12 optuženih osuđeno je na smrt, trojica na doživotnu robiju, četvorica na zatvor od 10 do 20 godina, a trojica su oslobođena.
- Saveznička Kontrolna komisija dala je dozvolu za preseljenje šest miliona Nemaca iz Austrije, Poljske i Mađarske u Zapadnu Nemačku.
- 1952 — Prvi zvanični putnički let preko Severnog pola iz Los Anđelesa u Kopenhagen.
- 1959 —
- Generalna skupština UN je usvojila Deklaraciju o pravima deteta, kojom su proklamovana jednaka prava za svu decu, bez obzira na rasu, veru, poreklo i pol.
- U Stokholmu su Velika Britanija, Norveška, Švedska, Danska, Austrija, Portugal i Švajcarska potpisale konvenciju o formiranju EFTA (Evropsko udruženje slobodne trgovine).
- 1980 — U Kini je počelo suđenje "četvoročlanoj bandi", koju je predvodila Đang Ćing, udovica predsednika Mao Cedunga. Oni su optuženi za izdaju i zločine tokom Kulturne revolucije 1966-76.
- 1980 — Jezero Penjor u Luizijani je nestalo kada su rudari koji su tražili naftu slučajno probušili tavan podzemnog rudnika soli.
- 1991 — U Vukovaru, JNA je odvela oko 260 osoba iz bolnice u pravcu poljoprivrednog dobra Ovčara, posle čega im se gubi trag .[1]
- 1995 — Na predsedničkim izborima u Poljskoj kandidat levice, bivši komunista Aleksandar Kvasnjevski pobedio je dotadašnjeg šefa države Leha Valensu.
- 1998 — Sa kosmodroma u Bajkonuru Rusija je lansirala Zarju, prvi modul Međunarodne svemirske stanice.
- 2001 — Na opštim izborima u Danskoj socijaldemokrate su prvi put posle 80 godina izgubile vlast. Pobedili su liberali Andersa Foga Rasmusena.
- 2002 — Savet za radiodifuziju Turske predložio je državnom radiju i televiziji da počnu sa emitovanjem emisija na, ranije zabranjenom, kurdskom jeziku, što je korak napred ka članstvu u EU.
- 2003 — U eksploziji automobila-bombi u Istanbulu u blizini britanskog konzulata i ispred predstavništva londonske banke HSBC, poginulo je 27 osoba, među kojima je i generalni konzul Velike Britanije Rodžer Šort, a više od 450 ljudi je povređeno.
Rođenja uredi
- 1874 — Brana Cvetković, srpski glumac, reditelj, upravnik pozorišta, scenograf, karikaturista, ilustrator, prevodilac, dečji pesnik i pripovedač. (prem. 1942)[2]
- 1880 — Mihail Džavahišvili, gruzinski i sovjetski pisac (um. 1937)
- 1889 — Edvin Habl, američki astronom. (prem. 1953)
- 1902 — Đanpjero Kombi, italijanski fudbalski golman. (prem. 1956)
- 1907 — Anri Žorž Kluzo, francuski reditelj, scenarista i producent. (prem. 1977)
- 1916 — Evelin Kiz, američka glumica. (prem. 2008)
- 1923 — Nadin Gordimer, južnoafrička književnica i politička aktivistkinja, dobitnica Nobelove nagrade za književnost (1991). (prem. 2014)[3]
- 1925 — Maja Plisecka, ruska balerina, koreografkinja i glumica. (prem. 2015)
- 1927 — Mihail Uljanov, sovjetski i ruski glumac. (prem. 2007)
- 1937 — Viktorija Tokareva, ruska književnica
- 1938 — Toma Zdravković, srpski pevač. (prem. 1991)
- 1939 — Igor Mandić, hrvatski književni kritičar, novinar, esejista, feljtonista i polemičar. (prem. 2022)
- 1941 — Živko Nikolić, crnogorski reditelj i scenarista. (prem. 2001)
- 1942 — Bob Ajnštajn, američki glumac, komičar, scenarista i producent. (prem. 2019)
- 1942 — Norman Grinbaum, američki muzičar.
- 1953 — Halid Bešlić, bosanskohercegovački pevač
- 1959 — Šon Jang, američka glumica.
- 1964 — Boris Dežulović, hrvatski novinar i pisac.
- 1968 — Pol Šering, američki scenarista i reditelj.
- 1979 — Arpad Šterbik, špansko-mađarsko-srpski rukometaš.
- 1981 — Karlos Buzer, američki košarkaš.[4]
- 1981 — Andrea Rajzboro, engleska glumica.
- 1982 — Jovana Nikolić, srpska pevačica.
- 1988 — Dušan Tadić, srpski fudbaler.
- 1995 — Đorđe Ivanović, srpski fudbaler.
- 1999 — Marija Žeželj, srpska pevačica i model.
- 2002 — Medisin Šipman, američka glumica.
Smrti uredi
- 1847 — Joakim Vujić, srpski književnik (rođ. 1772)[5]
- 1861 — Miloš Jevremov Obrenović , otac kralja Milana Obrenovića (rođ. 1829)
- 1868 — Uzun Mirko Apostolović, srpski ustanik i vojvoda (rođ. 1782)
- 1894 — Anton Grigorjevič Rubinštajn, ruski kompozitor i pijanista. (rođ. 1829)
- 1910 — Lav Tolstoj, ruski pisac i mislilac (rođ. 1828)[6]
- 1914 — Dimitrije Tucović, istaknuti teoretičar i vođa socijalističkog pokreta u Kraljevini Srbiji, poginuo kao rezervni oficir srpske vojske u Prvom svetskom ratu (rođ. 1881)
- 1935 — Džon Dželiko, britanski admiral i državnik. (rođ. 1859)
- 1936 — Hoze Antonio Primo de Rivera, španski revolucionar, osnivač falange.
- 1936 — Buenaventura Duruti, španski revolucionar i anarhista (rođ. 1896)
- 1942 — Brana Cvetković, srpski glumac, reditelj, upravnik pozorišta, scenograf, karikaturista, ilustrator, prevodilac, dečji pesnik, pripovedač. (rođ. 1874)[7]
- 1945 — Fransis Vilijam Aston, engleski fizičar. (rođ. 1877)
- 1975 — Fransisko Franko, španski diktator (rođ. 1892)
- 1978 — Đorđo de Kiriko, italijanski slikar (rođ. 1888)
- 1997 — Stanislava Pešić, filmska, pozorišna i televizijska glumica (rođ. 1941)
- 2003 — Radivoje Vican Vicanović, poznati foto-reporter i fotograf. (rođ. 1948)
- 2007 — Slavko Simić, srpski glumac. (rođ. 1924)
- 2012 — Ivan Kušan, hrvatski pisac, slikar, prevodilac. (rođ. 1933)[8]
- 2020 — Irinej, patrijarh Srpske pravoslavne crkve. (rođ. 1930)
- 2021 — Merima Njegomir, srpska pevačica narodne muzike. (rođ. 1953)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor] uredi
Srpska pravoslavna crkva danas slavi
- Sveta 33 mučenika u Melitini
- Prepodobni Lazar Galasijski
- Sveti mučenici Jeron s družinom
- Sveti mučenici Tesalonikija sa Avktom i Tavrionom
- Sveti mučenici Melasip, Kasinija i Antonin; Sveti mučenik Aleksandar
- Sveti mučenici Vostrikije i Dukitije; Sveti mučenik Atinodor
Reference uredi
- ^ Icty - Tpiy :
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 107.
- ^ „Nadine Gordimer”. imdb.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 20. 1. 2022.
- ^ „Carlos Boozer”. NBA. Pristupljeno 21. 11. 2020.
- ^ „VUJIĆ Joakim”. snp.org.rs. Pristupljeno 20. 1. 2022.
- ^ „Lav Nikolajevič Tolstoj”. sites.google.com. Arhivirano iz originala 02. 02. 2022. g. Pristupljeno 2. 2. 2022.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 107.
- ^ „Kušan, Ivan”. enciklopedija.hr. Pristupljeno 2. 2. 2022.
Vidi još uredi