Edvard Kocbek
Edvard Kocbek (Sveti Jurij, kod Ščavnice, 27. septembar 1904 — Ljubljana, 3. novembar 1981) bio je slovenački književnik, esejista, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politički radnik FNRJ i NR Slovenije.[1][2]
| edvard kocbek | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
 Edvard Kocbek | ||||||
| Lični podaci | ||||||
| Datum rođenja | 27. septembar 1904. | |||||
| Mesto rođenja | Sveti Jurij, kod Ščavnice, Austrougarska | |||||
| Datum smrti | 3. novembar 1981. (77 god.) | |||||
| Mesto smrti | Ljubljana, SR Slovenija, SFR Jugoslavija | |||||
| Profesija | književnik, drušveno-politički radnik | |||||
| Porodica | ||||||
| Supružnik | Zdravka Koprivnjak | |||||
| Delovanje | ||||||
| Član KPJ od | 1941. | |||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | |||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije 1941—1945. | |||||
| Odlikovanja |
| |||||
Biografija uredi
Rođen je 27. septembra 1904. godine u Sv. Juriju, kod Ščavnice.[1] Prvobitno je studirao teologiju u Mariboru, od 1925. do 1927, a posle toga je upisao romanistiku u Ljubljani, Berlinu, Lionu i Parizu. Nakon završetka studija, bio je srednjoškolski profesor u Bjelovaru, Varaždinu i Ljubljani, od 1931. do 1941. godine.[1]
Po okupaciji Jugoslavije aprila 1941. godine, kao predstavnik hrišćanskih socijalista, pridružio se Osvobodilnoj fronti i ušao u njeno vođstvo. Za vreme rata bio je član Izvršnog odbora Osvobodilne fronte, član Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), poverenik za prosvetu u Nacionalnom komitetu oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) od 1943, ministar za Sloveniju u vladi DF Jugoslavije od marta 1945, potpredsednik Prezidijuma Narodne skupštine NR Slovenije i član Glavnog odbora Oslobodilačkog fronta Slovenije.
Zbog objavljivanja knjige „Strah in pogum“, koja se bavila likvidacijom političkih protivnika tokom rata u Sloveniji, bio je od 1952. godine politički izolovan.[3][1] Ponovo je počeo da objavljuje radove od 1961, a tri godine kasnije bio je dobitnik Prešernove nagrade za delo „Groza“.[4]
Umro je 3. novembra 1981. godine u Ljubljani.[5] Sahranjen je na ljubljanskom groblju Žale.
Pesnik i pisac uredi
Bio je urednik i saradnik časopisa „Stražni ognji“, „Križ“, „Beseda“, „Dom in svet“ i „Dejanje“ (1928—1941). Člankom Premišljevanje o Španiji 1937, izazvao je rascep u katoličkim redovima, te osnovao sopstveni časopis „Dejanje“.
Pesme koje je objavio između 1925. i 1933. i skupio u knjizi „Zemlja“ (1934), pokazuju stilsko skretanje od ekspresionističkog zanosa u produhovljenu deskripciju.
Kocbekova esejistika, koja je težila ka filozofskoj sintezi hrišćanskog aktivizma i personalističke etike, rađala se iz dinamičkog odnosa između pojedinaca i društva. Od personalističke filozofije preuzeo je tezu o revoluciji u čoveku, posle koje zatim, bez nasilja, dolazi promena društvenih odnosa. Po tome, revolucija u čoveku treba da se izvrši u okviru hrišćanskog duhovnog i etičkog sistema. Zato Kocbek nije mogao da usvoji marksizam, a ni doslednu praksu na marksističkoj osnovi.
U periodu izolacije 1952—1961, uglavnom se bavio prevođenjem dela sa francuskog i nemačkog jezika.[3]
Dela uredi
| Poezija (pesničke zbirke): | Proza: | Dramatika: |
|---|---|---|
|
Odlikovanja uredi
Foto galerija uredi
-
Edvard Kocbek (prvi sleva), s grupom slovenačkih literata -
-
Edvard Kocbek (četvrti zdesna) sa rukovodiocima NOP, 1944. -
Edvard Kocbek (treći zdesna) i pojedini članovi Vrhovnog štaba NOV i POJ, 1944. -
Edvard Kocbek -
Spomenik Edvardu Kocbeku -
Edvard Kocbek
.jpg)
Reference uredi
- ^ a b v g d Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 359—360.
- ^ „Kocbek, Edvard”. enciklopedija.hr. Pristupljeno 15. 1. 2022.
- ^ a b „KOCBEK, Edvard - življenjepis”. obrazislovenskihpokrajin.si (na jeziku: slovenački).
- ^ „KOCBEK, Edvard - Nagrade”. obrazislovenskihpokrajin.si (na jeziku: slovenački). Pristupljeno 15. 1. 2022.
- ^ „3. novembra 1981 je v Ljubljani umrl Edvard Kocbek, pisatelj, pesnik in politik”. kamra.si (na jeziku: slovenački).
- ^ „KOCBEK, Edvard - dela”. obrazislovenskihpokrajin.si (na jeziku: slovenački). Pristupljeno 15. 1. 2022.
Literatura uredi
- Enciklopedija Jugoslavije (knjiga peta). „Leksikografski zavod FNRJ“, Zagreb 1962. godina.
- Bjeloš, Nenad. "Odlikovani Slovenci 1944-1950". Vojnozgodovinski zbornik št. 9 (2002). 90-97.
- Инкрет, Андреј. In stoletje bo zardelo: Kocbek, življenje in delo. Љубљана. 2011. ISBN 978-961-241-503-7..
- Omerza, Igor. Edvard Kocbek: Osebni dosje št. 584, Љубљана. 2010. ISBN 978-961-226-979-1..
- Pogačnik, Jože [et al.]. Slovenska književnost III. Ljubljana, 2001. 54-59 in 150-152.
- Hribar, Tine, Ena je groza, 2010. COBISS.SR 250907648
