Pavle Goranin Ilija
Pavle Goranin — Ilija (Varaždin, 13. oktobar 1915 — Žunovi, kod Vareša, 2. januar 1944), učesnik Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
| pavle goranin | |
|---|---|
 Pavle Goranin Ilija | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 13. oktobar 1915. |
| Mesto rođenja | Varaždin, Austrougarska |
| Datum smrti | 2. januar 1944. (28 god.) |
| Mesto smrti | Žunovi, kod Vareša, ND Hrvatska |
| Profesija | pravnik |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1936. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| Služba | NOV i PO Jugoslavije |
| Čin | potpukovnik |
| Heroj | |
| Narodni heroj od | 18. april 1944. |
Biografija uredi
Pavle Goranin rođen je 13. oktobra 1915. godine u Varaždinu. Njegov otac Mavro bio je profesor u sarajevskoj gimnaziji, a mlađi brat Srećko, student.
Pavle je u Sarajevu završio osnovnu školu i gimnaziju, 1938. godine diplomirao na Pravnom fakultetu u Beogradu, a zatim radio u Sarajevu u kancelarijama sarajevskih advokata. Kao đak viših razreda gimnazije uključio se u revolucionarni omladinski pokret i radio na organizovanju i prikupljanju omladine.
U Beogradu je bio aktivista revolucionarnog studentskog pokreta i već 1936. godine postao je član Komunističke partije Jugoslavije. Bio je jedan od pokretača i potpisnika poznatog proglasa bosanskohercegvačkih studenata iz 1937. godine za autonomiju Bosne i Hercegovine. Radio je u studentskom društvu „Petar Kočić“ i u drugim studentskim udruženjima. Bio je vrlo sposoban u organizovanju ilegalne partijske tehnike.
Po završetku studija u Sarajevu, bio je među najaktivnijim komunistima. Učestvovao je u gotovo svim napednim političkim akcijama. Bio je organizator štrajka u tvornici čarapa „Ključ“ u Sarajevu. Često je bio hapšen, kažnjavan i proganjan, ali bi uvek nastavljao revolucionarnu aktivnost. Pavle Goranin bio je jedan od glavnih oslonaca grupi partijskih rukovodilaca, koji su po direktivi Centralnog komiteta KPJ vršili reorganizaciju partijske i skojevske organizacije u Bosni i Hercegovini.
Prvobitno je bio član, a zatim sekretar Mesnog komiteta KPJ u Sarajevu. Kada je 1939. godine imenovana komisija za rad sa omladinom pri Pokrajinskom komitetu KPJ za BiH, on je bio određen za njenog člana, a uskoro potom postao je i član Pokrajinskog komiteta SKOJ-a i Centralnog komiteta SKOJ-a. Bio je i član Okružnog komiteta KPJ za Sarajevo i njegov delegat na Pokrajinskoj konferenciji KPJ za BiH, 27. i 28. jula 1940. godine.
Aprilski rat i kapitulacija jugoslovenske kraljevske vojske zatekli su Pavla Goranina u Sarajevu, na radu u Mesnom komitetu KPJ. Odmah po dolasku ustaša u Sarajevo, za njim je bila raspisana poternica, tako da je Pavle stalno bio izložen opasnosti da bude uhapšen. Pored toga, on je i dalje bio aktivan u partijskoj organizaciji. Jednom prilikom ustaše su uspeli da ga uhapse, ali im se na putu ka zgradi policije istrgnuo, ostavivši im u rukama samo svoj kaput.
Jula 1941. godine otišao je u partizane, gde je bio zajedno sa Slavišom Vjanerom i Slobodanom Principom, skupljao oružje i angažovao partizanske borce na Romaniji. Bio je prvi politički komesar Romanijskog partizanskog odreda, najbrojnijeg i najslavnijeg odreda u istočnoj Bosni. Nakon toga je bio komesar Romanijskog bataljona i član Prvog Narodnooslobodilačkog suda u oslobođenom Sokocu. Goranin je učestvovao u svim borbama i uspesima Romanijskog bataljona u borbi protiv Nemaca, ustaša i četnika. Učestvovao je na poznatom Partijskom savetovanju u Ivančićima 7. i 8. januara 1942. godine.
Kada su zbog četničkog svrstavanja na stranu okupacionih snaga i neprijateljske ofanzive nastali teški dani za Narodnooslobodilački pokret u istočnoj Bosni, Ilija je bio na čelu Prvog udarnog bosanskog bataljona, koji je odolevao svim pokušajima četnika, ustaša i Nemaca da razbiju ustanak u ovoj oblasti. Iz ovog i drugih bataljona nastala je 2. avgusta 1942. godine Šesta istočno-bosanska brigada, čiji je on bio jedan od najistaknutijih organizatora. Istakao se u mnogim borbama. U februaru 1942. godine otišao je u Sokoloviće gde su četnici održavali svoj zbor i u lice im je rekao istinu o izdaji Draže Mihailovića i njegovih oficira, ne strahujući ni trenutka za svoj život.
Krajem 1942. godine primio je dužnost zamenika političkog komesara Grupe udarnih majevičkih bataljona, iz koje je u martu 1943. godine nikla Prva majevička udarna brigada. Ilija je bio prvi komesar te brigade. S njom je prošao sve bitke u Petoj neprijateljskoj ofanzivi, a zatim i mnoge borbe na Romaniji, Birču i Majevici, sve do prvog oslobođenja Tuzle, oktobra 1943. godine.
Krajem novembra 1943. godine imenovan je za političkog komesara 27. divizije. Na toj je dužnosti poginuo 2. januara 1944. godine kod sela Žunovi, istočno od Vareša, od avionske bombe koja je pala pored kuće u kojoj se nalazio štab divizije.
Sahranjen je u Grobnici narodnih heroja u Sarajevu.
Odlukom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 18. aprila 1944. godine, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.
Literatura uredi
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
