Atletika na Letnjim olimpijskim igrama

Atletika je bila u programu svih do sada održanih Letnjih olimpijskih igara. Iako su se broj i vrste atletskih disciplina kroz istoriju bitno menjali, osnovna podela na trčanja, bacanja, skokove i višeboj je uvek bila prisutna. Danas su u programu 24 discipline za muškarce i 23 discipline za žene. Disciplina u kojima se takmiče samo muškarci je hodanje na 50 kilometara.

Muške discipline

Atletski program za muškarce po disciplinama nije se menjao od Olimpijskih igara u Melburnu 1956. godine, kada je uvrštena disciplina hodanja na 20 km, osim što jednom na igrama u Montrealu 1976. godine nije bilo takmičenja u disciplini hodanja na 50 km.

Discipline koje se više ne nalaze u programu su uglavnom razne dužine preponskih trka, skokovi iz mesta, neke bacačke discipline, i mešovite štafete u kojima su takmičari iz jedne ekipe trčali različite dužine deonica. Do sada su se ukupno pojavile 52 različite discipline za muškarce.

Disciplina	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	Godina
Olimpijske atletske discipline
100 metara	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	X	H	H	H	28
200 metara	-	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	27
400 metara	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	28
800 metara	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	28
1.500 metara	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	28
5.000 metara	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	H	24
10.000 metara	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	H	24
110 m prepone	H	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	28
400 m prepone	-	H	X	X	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	X	26
3000 m prepreke	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	23
4 h 100 m	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	24
4 h 400 m	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	24
Maraton	H	H	H	H	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	28
20 km hodanje	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	16
50 km hodanje	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	-	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	19
Desetoboj	-	-	X	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	24
Skok udalj	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	29
Troskok	H	X	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	28
Skok uvis	H	X	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	28
Skok motkom	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	28
Bacanje kugle	H	H	H	H	H	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	H	28
Bacanje diska	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	28
Kladivo	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	27
Bacanje koplja	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	25
Discipline koje višu nisu u programu
60 metara	-	H	H	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2
200 m prepone	-	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2
2.500 m prepreke	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
2.590 m prepreke	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
3.200 m prepreke	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
4.000 m prepreke	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
mešovita štafeta	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
3000 m ekipno	-	-	-	-	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	3
5000 m ekipno	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
3 milje ekipno	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
4 milje ekipno	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
5 milja	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
3.000 m hodanje	-	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
3.500 m hodanje	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
10 km hodanje	-	-	-	-	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2
10 milja hodanje	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Triatlon	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Petoboj	-	-	-	-	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Skok udalj bez zaleta	-	X	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	4
Troskok bez zaleta	-	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2
Skok uvis bez zaleta	-	X	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	4
56 funti bacanje tereta	-	-	X	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	2
Bacanje kugle sa dve ruke	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Grčki disk	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Bacanje diska sa dve ruke	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Bacanje koplja slobodan stil	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Bacanje koplja sa dve ruke	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Kros pojedinačno	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Kros ekipno	-	-	-	-	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	1
Discipline	12	23	25	26	30	27	24	22	23	23	23	23	24	24	24	24	24	23	24	24	24	24	24	24	24	24	24	24	52
Godina	96	00	04	08	12	20	24	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	27

Ženske discipline

Takmičenja u atletici za žene uključena su u program na Olimpijskim igrama u Amsterdamuu 1928. godine. Do sada je na programu Olimpijskih igara bilo 27 disciplina za žene.

Disciplina	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	Godine
Olimpijske atletske discipline
100 metara	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	H	H	H	H	21
200 metara	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	18
400 metara	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	13
800 metara	X	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	16
1.500 metara	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	11
5.000 m	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	H	6
10.000 m	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	H	H	H	8
Maraton	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	H	H	H	H	9
100 m prepone	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	12
400 m prepone	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	H	9
3000 m prepreke	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	3
4 h 100 m	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	21
4 h 400 m	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	12
20 km hodanje	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	5
Skok uvis	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	21
Skok motkom	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	5
Skok udalj	-	-	-	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	18
Troskok	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	H	6
Bacanje kugle	-	-	-	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	H	18
Bacanje diska	X	X	X	X	X	X	XX	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	21
Bacanje kladiva	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	H	H	5
Bacanje koplja	-	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	X	H	H	H	H	H	20
Sedmoboj	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	H	H	H	H	9
Discipline koje višu nisu u programu
80 m prepone	-	X	X	X	X	X	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	8
Petoboj	-	-	-	-	-	-	-	X	X	X	X	X	-	-	-	-	-	-	-	-	-	5
3.000 metara	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	H	H	H	-	-	-	-	-	-	3
10 km hodanje	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	X	X	-	-	-	-	-	2
Discipline	5	6	6	9	9	9	10	12	12	14	14	14	17	18	19	20	22	22	23	23	23	27
Godina	28	32	36	48	52	56	60	64	68	72	76	80	84	88	92	96	00	04	08	12	16	20

Pojedinačno osvojene medalje

Prikazani su svi učesnici u atletski takmičenjima koji su ukupno osvojili više od 5 medalja.

Stanje posle Letnjih olimpijskih medalja u Londonu 2012.

Pavo Nurmi iz Finske je osvojio najviše medalja na olimpijskim igrama (12 medalja) u muškoj, a Merlin Oti sa Jamajke sa 9 medalja u ženskoj konkurenciji. Najviše medalja u pojedinačnim disciplinama imaju Amerikanci Rej Juri (8 medalja) zatim Karl Luis (7 medalja). U ženskoj konkurenciji 7 medalja ima Merlin Oti (Jamajka).

**Atletičari sa najviše osvojenih medalja na olimpijskim igrama**
**(pojedinačno i ekipno)**
#	Atletičar	Zemlja
1.	Pavo Nurmi	Finska	9	3	0	12
2.	Karl Luis	SAD	9	1	0	10
3.	Merlin Oti	Jamajka	5	3	1	9
4.	Rej Juri	SAD	8	0	0	8
5.	Vile Ritola	Finska	5	3	0	8
6.	Irena Šavinska	Poljska	3	2	2	7
7.	Veronika Kembel Braun	Jamajka	3	2	2	7
8.	Širli Strikland	Australija	3	1	3	7
9.	Jusejn Bolt	Jamajka	6	0	0	6
10.	Alison Filiks	SAD	4	2	0	6
11.	Renate Šteher	Istočna Nemačka	3	2	1	6
12.	Ralf Rouz	SAD	3	2	1	6
13.	Džeki Džojner-Kersi	SAD	3	1	2	6
14.	Robert Garet	SAD	2	2	2	6
15.	Hanes Kolemainen	Finska	4	1	0	5
16.	Emil Zatopek	Čehoslovačka	4	1	0	5
17.	Evelin Ešford	SAD	4	1	0	5
18.	Mel Šepard	SAD	4	1	0	5
19.	Sanja Ričards-Ros	SAD	4	1	0	5
20.	Florens Grifit Džojner	SAD	3	2	0	5
21.	Gven Torens	SAD	3	1	1	5
22.	Mal Vitfild	SAD	3	1	1	5
23.	Tiruneš Dibaba	Etiopija	3	0	2	5
24.	Irv Bakster	SAD	2	3	0	5
25.	Volter Tuksberi	SAD	2	2	1	5
26.	Hajke Dreksler	Istočna Nemačka, Nemačka	2	1	2	5
27.	Valerij Borzov	Sovjetski Savez	2	1	2	5
28.	Tatjana Lebedeva	Rusija	2	1	2	5
29.	Džastin Gatlin	SAD	1	2	2	5
30.	Edvin Vide	SAD	0	1	4	5
31.	Fil Edvards	Kanada	0	0	5	5

Atletičari sa najviše zlatnih medalja u pojedinačnoj konkurenciji

8 : Rej Evri (skok uvis bez zaleta 1900, 1904, 1908, skok udalj bez zaleta 1900, 1904, 1908, troskok bez zaleta 1900 i 1904)
7 : Karl Luis (100 m 1984 i 1988 ; 200 m 1984 ; skok udalj 1984, 1988, 1992 i 1996).
6 : Pavo Nurmi (1.500 m 1924 ; 5.000 m 1924 : 10.000 m 1920 i 1928 ; kros 1920 i 1924).
5 : Vile Ritola (3.000 m
4 : Alvin Krenzlajn (60 m pr., 110 m pr, 200 m pr. i skok udalj 1900).
4 : Hanes Kolemainen (5.000 m, 10.000 m 1 kros 1912 ; maraton 1920).
4 : Emil Zatopek (10.000 m 1948 ; 5.000 m, 10.000 m i maraton 1952).
4 : Al Ertel, (bacanje diska 1956, 1960. 1964 i 1968.)
4 : Lase Viren (5.000 m 1972 i 1976 ; 10.000 m 1972 i 1976).
4 : Robert Koženjovski (20 km hod. 2000 ; 50 km hod 1996, 2000 i 2004).
4 : Jusejn Bolt (100 m 2008. i 2012; 200 m 2008. i 2012).

Medalje po zemljama učesnicama

Medalje je osvajalo 97 zemalja. Stanje zaključno sa LOI 2012.

Ukupno (97)		931	939	932	2802
#	Zemlja učesnica
1	Sjedinjene Američke Države	320	251	196	767
2	Sovjetski Savez	64	55	74	193
3	Ujedinjeno Kraljevstvo	53	79	62	194
4	Finska	48	35	31	114
5	Istočna Nemačka	38	36	35	109
6	Rusija	26	27	25	78
7	Kenija	24	31	24	79
8	Poljska	23	18	13	54
9	Etiopija	21	7	17	45
10	Australija	20	26	25	71
11	Švedska	19	21	41	81
12	Italija	19	15	26	60
13	Jamajka	18	29	20	67
14	Nemačka	16	24	37	77
15	Francuska	14	22	25	61
16	Kanada	13	14	26	53
17	Zapadna Nemačka	12	14	17	43
18	Rumunija	11	14	10	35
19	Čehoslovačka	11	8	5	24
20	Kuba	10	14	15	39
21	Mađarska	10	13	17	40
22	Novi Zeland	10	2	8	20
23	Ujedinjeni tim	7	11	3	21
24	Japan	7	7	9	23
25	Norveška	7	5	8	20
26	Grčka	6	12	11	29
27	Južnoafrička Republika	6	12	6	24
28	Maroko	6	5	8	19
29	Kina	6	3	12	21
30	Holandija	6	3	6	15
31	Bugarska	5	7	6	18
32	Češka	5	1	4	10
33	Ujedinjeni tim Nemačke	4	18	8	30
34	Belorusija	4	5	8	17
35	Brazil	4	3	7	14
36	Portugalija	4	2	4	10
37	Irska	4	2	0	6
38	Bahame	4	2	4	10
39	Alžir	4	1	2	7
40	Belgija	3	6	2	11
41	Meksiko	3	5	2	10
42	Ukrajina	3	3	12	18
43	Litvanija	3	1	1	5
44	Trinidad i Tobago	2	4	8	14
45	Španija	2	4	5	11
46	Argentina	2	3	0	5
47	Estonija	2	1	3	6
48	Dominikanska Republika	2	1	0	3
49	Kazahstan	2	0	1	3
49	Uganda	2	0	1	3
51	Kamerun	2	0	0	2
52	Nigerija	1	4	8	13
53	Turska	1	3	2	6
54	Tunis	1	3	1	5
55	Austrija	1	2	4	7
56	Slovenija	1	2	1	4
57	Hrvatska	1	1	0	2
	Ekvador	1	1	0	2
	Južna Koreja	1	1	0	2
	Mešoviti timovi	1	1	0	2
61	Panama	1	0	2	3
62	Mozambik	1	0	1	2
63	Burundi	1	0	0	1
	Gernzi	1	0	0	1
	Luksemburg	1	0	0	1
	Sirija	1	0	0	1
67	Švajcarska	0	6	2	8
68	Letonija	0	4	1	5
69	Namibija	0	4	0	4
70	Danska	0	2	4	6
71	Čile	0	2	0	2
	Indija	0	2	0	2
	Šri Lanka	0	2	0	2
	Tanzanija	0	2	0	2
	Jugoslavija	0	2	0	2
76	Kolumbija	0	1	1	2
	Island	0	1	1	2
	Kineski Tajpej	0	1	1	2
79	Bohemija	0	1	0	1
	Bocvana	0	1	0	1
	Obala Slonovače	0	1	0	1
	Gvatemala	0	1	0	1
	Haiti	0	1	0	1
	Iran	0	1	0	1
	Saudijska Arabija	0	1	0	1
	Senegal	0	1	0	1
	Sudan	0	1	0	1
	Zambija	0	1	0	1
89	Britanska zapadna Indija	0	0	2	2
	Filipini	0	0	2	2
	Katar	0	0	2	2
92	Australazija	0	0	1	1
	Barbados	0	0	1	1
	Džibuti	0	0	1	1
	Eritreja	0	0	1	1
	Portoriko	0	0	1	1
	Venecuela	0	0	1	1

Zanimljivosti

Stanje posle LOI 2016.^[1]

Atletika je bila na svih 28 LOI.
Broj atletskih disciplina — 83
Ukupno takmičara 20.626 (14,792 muškarca i 5.835 žena)
Ukupno zemalja učesnica — 223
Najmlađi učesnik — Selestin Ndrin (Céléstine N'Drin) Italija, 13 god. i 4 dana, LOI 1976.
Najstariji učesnik - Hajle Satajin (Haile Satayin) Izrael, 53 god. i 136 dana, LOI 2008.
Najviše medalja pojedinačno — Pavo Nurmi, Finska, 12 medalja (9 zlatnih i 3 srebrne)
Najviše medalja reprezentacije — SAD — 788 (331 zlatna, 255 srebrnih i 202 bronzane

Izvori

^ „Atletika na LOI na sajtu SR/Olympic sports-reference.com/”. Arhivirano iz originala 26. 11. 2012. g. Pristupljeno 04. 12. 2012.

Veze

Spoljašnje veze

[1] „Atletika na LOI na sajtu SR/Olympic sports-reference.com/”. Arhivirano iz originala 26. 11. 2012. g. Pristupljeno 04. 12. 2012.

[1]