Lazo Radaković

Lazar Lazo Radaković (Mogorić, kod Gospića, 12. april 1913 — Beograd, 23. mart 2014), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

lazo radaković
Lazar Lazo Radaković
Lični podaci
Datum rođenja	(1913-04-12)12. april 1913.
Mesto rođenja	Mogorić, kod Gospića, Austrougarska
Datum smrti	23. mart 2014.(2014-03-23) (100 god.)
Mesto smrti	Beograd, Srbija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	oktobra 1941.
Učešće u ratovima	Aprilski rat Narodnooslobodilačka borba
Služba	Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1934 — 1941. 1941 — 1971.
Čin	narednik JV general-potpukovnik JNA
U toku NOB	komandant Prve brigade Šeste ličke divizije NOVJ
Heroj
Narodni heroj od	20. decembra 1951.
Odlikovanja

Bista Laze Radakovića u Apatinu.

Biografija

Rođen je 12. aprila 1913. godine u Mogoriću, kod Gospića, u zemljoradničkoj porodici. Osnovnu školu završio je u rodnom selu, a zatim šest razreda gimnazije u Gospiću. Godine 1934. završio je Artiljerijsku podoficirsku školu Jugoslovenske vojske.

Aprilski rat 1941, zatekao ga je, u činu narednika, u Smederevu. Na putu za ratnu jedinicu, nemački vojnici su ga zarobili kod Dugog Sela, ali je uspeo da pobegne i vrati se u rodno selo.

Narodnooslobodilačka borba

Nakon izbijanja oružanog ustanka pod rukovodstvom KPJ, Lazar se pridružio organizatorima ustanka u selu i radio na formiranju Mogorićke čete, čiji je postao komandir. Početkom avgusta, na čelu čete je učestvovao u napadu na ustaške posade u Ploči i Metku. Oktobra 1941. godine, bio je primljen za člana Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

U jesen 1941. godine, u sastavu Prvog ličkog partizanskog odreda „Velebit“, bio je formiran njegov Prvi bataljon od ustaničkih četa iz Mogorića, Ploče i Raduča, a Lazar je postavljen za njegovog komandanta. Bataljon je štitio sela od ustaških i italijanskih napada i srušio železničku prugu između Gospića i Gračaca.

Učestvovao je u napadu na italijansku posadu u Ploči, početkom januara 1942. godine, i u zadržavanju italijanskih snaga u Pločanskom klancu u njihovom prodoru iz Ličkog polja prema Udbini. Dana 12. aprila 1942, delovi njegovog bataljona, zajedno sa Jurišnom četom Prvog ličkog odreda „Velebit“, odbili su napad na Mogorić više od 4.000 italijanskih vojnika, podržanih snažnom artiljerijom. U julu iste godine, njegov je bataljon, zajedno s ostalim ličkim bataljonima, vodio borbe s ustašama za Podlapaču i na području severozapadno od Gospića.

Sredinom avgusta 1942, kada je formirana Druga partizanska brigada Hrvatske, Lazar je bio postavljen za zamenika komandanta. Posle toga je učestvovao u borbama na području Kosinja, Pazarišta i Perjasice, 17. oktobra 1942, kada je bio ranjen.

Početkom januara 1943. godine, bio je postavljen za komandanta Prve brigade Šeste ličke divizije NOVJ. pod njegovom komandom, Prva brigada je u Četvrtoj neprijateljskoj ofanzivi sprečila prodor jakih italijanskih snaga od Gračaca ka Kulen Vakufu. Tokom proleća 1943, brigada je vodila uspešne borbe protiv četnika u Dalmaciji i ustaša oko Gospića.

Od početka 1944. godine, bio je operativni oficir u Štabu Devetnaeste severnodalmatinske divizije i Štabu Šeste ličke proleterske divizije NOVJ, a u junu iste godine je postavljen za komandanta Treće brigade iste divizije.

Posle uspešnih borbi na sektoru Livno–Šujica, brigada je pod njegovom komandom krenula na veliki marš za Srbiju. Prilikom forsiranja Bosne krajem jula 1944, ostao je odsečen s jednim bataljonom brigade i s njim se priključio Jedanaestoj krajiškoj diviziji NOVJ i ubrzo prešao Drinu. Posle oslobođenja Valjeva, 24. septembra 1944, stigao je u brigadu i njom komandovao u borbama za oslobođenje Beograda.

Krajem 1944, bio je postavljen za načelnika Štaba Šeste ličke proleterske divizije i na toj dužnosti ostao do kraja rata. Organizovao je rad Štaba divizije u rukovođenju borbenim dejstvima i dao značajnu pomoć nižim štabovima u borbama na Sremskom frontu i kroz Slavoniju. U borbi kod Slavonskog Broda, bio je teško ranjen.

Posleratni period

Posle rata, završio je Višu vojnu akademiju JNA i Ratnu školu JNA. Bio je komandant divizije, korpusa i Vojnog područja, i na dužnosti na Višoj vojnoj akademiji JNA. Penzionisan je u činu general-potpukovnika JNA, 1971. godine.

Bio je počasni član Sekcije boraca i potomaka Šeste ličke proleterske divizije „Nikola Tesla“ i 35. ličke divizije NOVJ.

Umro je 23. marta 2014. godine u Beogradu, u 101. godini. Sahranjen je 26. marta u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i tri Ordena za hrabrost. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.

Literatura

• Jugoslovenski savremenici: ko je ko u Jugoslaviji. „Sedma sila“, Beograd 1957. godina.
• Vojna enciklopedija (knjiga sedma). Beograd, 1974. godina.
• Narodni heroji Jugoslavije. Ljubljana — Beograd — Titograd: Partizanska knjiga — Narodna knjiga — Pobjeda. 1982. 

Spoljašnje veze

• Svi smo se okretali za Jovankom — intervju („Blic“, 30. oktobar 2013)