Lođ
Lođ (polj. Łódź, izgovor: /'wuʨ/, 
slušaj (pomoć·info)) je po veličini treći grad Poljske i glavni grad istoimenog vojvodstva. Nalazi se u centralnom delu zemlje, oko 120 km jugozapadno od Varšave. Predstavlja poljski centar tekstilne, elektronske kao i industrije igračaka. Broj stanovnika Lođa stalno opada zbog dugogodišnje privredne krize u regionu, iako posjeduje univerzitet i filmsku akademiju i predstavlja jako kulturno središte Poljske. Godine 2016. imao je 698.688 stanovnika.[1]
| Lođ polj. Łódź | |
|---|---|
 Ulica u Lođu | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Poljska |
| Vojvodstvo |  Vojvodstvo lođsko |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2016. | 698.688 |
| — gustina | 2.382,57 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 51° 46′ 37″ S; 19° 27′ 17″ I / 51.776844° S; 19.454722° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 162–278 m |
| Površina | 293,25 km2 |
  Lođ Lođ na karti Poljske | |
| Poštanski broj | 90-001 - 94-413 |
| Pozivni broj | (+48) 42 |
| Registarska oznaka | EL |
| Veb-sajt | |
| http://www.lodz.pl/ | |
Istorija uredi
Lođ je osnovan u 15. veku. Vladislav II Jagelo dodelio mu je status grada 1423. Nakon Druge deobe Poljske 1793. ušao je u sastav Prusije. Tokom 1806. ušao je u sastav Napoleonovoga Varšavskoga vojvodstva. Od 1815. u sastavu je Kongresne Poljske, koja je bila u personalnoj uniji sa Ruskom Imperijom. Razvoju Lođa veliki doprinos dalo je 1850. ukidanje carinskih barijera sa Ruskom Imperijom.[2] Grad je brzo postao drugi grad po veličini u Kongresnoj Poljskoj. Najintenzivniji period industrijskoga razvoja desio se 1870–1890. Većina industrijalaca bila je jevrejskog porekla.[3] Jevreji su 1897. činili 31% stanovništva Lođa. Lođ je postao i centar jakoga socijalističkoga pokreta, tako da je štrajk 1892. paralizirao većinu industrijskih pogona. Bio je poprište rusko-nemačkih borbi 1914. Nakon Prvoga svetskoga rata usledio je period stagnacije zbog Carinskog rata sa Nemačkom, Velike depresije i Oktobarske revolucije, koja je Lođ lišila velikoga istočnoga tržišta. U gradu je tokom 1931 bilo 52% Poljaka, 33% Jevreja i 14% Nemaca.[4]
Nacistička Nemačka je okupirala grad na početku Drugog svetskog rata. Za vreme rata grad je bio pripojen Nemačkoj. U njemu su nacisti obrazovali Lođski geto za Jevreje. Danas je važna raskrsnica puteva.[5]
Demografija uredi
| 1946. | 1995. | 2000. | 2005. | 2010. | 2012. |
|---|---|---|---|---|---|
| 496.929 | 823.215 | 793.217 | 767.628 | 737.098 | 718.960 |
Partnerski gradovi uredi
Reference uredi
- ^ „Lođ”. Pristupljeno 29. 1. 2021.
- ^ „Lodz city authorities decide to sell airport”. Pristupljeno 29. 1. 2021.
- ^ „Łódź: A City Built on Peaceful Co-Existence”. Pristupljeno 29. 1. 2021.
- ^ „City of Lodz”. Pristupljeno 29. 1. 2021.
- ^ „Łódź”. Pristupljeno 29. 1. 2021.
