Opština Ivanjica
Opština Ivanjica se nalazi u Moravičkom upravnom okrugu, na jugozapadu Srbije. Po površini je jedna od najvećih opština u Srbiji. sa površinom 1.090 km2, od čega je polovina pod šumama[2]. Sedište opštine je gradsko naselje Ivanjica.
Opština Ivanjica | |
|---|---|
 Ivanjica | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Srbija |
| Upravni okrug | Moravički |
| Sedište | Ivanjica |
| Stanovništvo | |
| — 2022. |  27.751[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 1.090 km2 |
| Ostali podaci | |
| Predsednik opštine | Aleksandar Mitrović (SNS) |
| Veb-sajt | https://ivanjica.gov.rs |
Opština ima 18 mesnih zajednica, najveća po površini je Ostatija, (112 km2), dok je po broju stanovnika najveća Ivanjica.[2] Prema konačnim podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u opštini je živelo 27.751 stanovnik[1] (prema popisu iz 2011. bilo je 31.963 stanovnika).[3]
Kulturno-istorijski spomenici
urediOd kulturno-istorijskih spomenika posebno se ističe Crkva Sv. Cara Konstantina i Carice Jelene iz 1836. godine, zatim Jeremića kuća, najstarija sačuvana zgrada u Ivanjici, jedna je od 12 koje nisu izgorele u velikom požaru 1846. godine, kao simbol Ivanjice[4], Električna centrala „Moravica” iz 1911. godine, peta u Srbiji, još uvek u funkciji,[5], osvetljava gradski park[6], koja koristi vodopad, simbol je grada Ivanjice i istovremeno muzej. Spomenik revoluciji, u centru Ivanjice, u vidu mozaika, delo Đorđa Andrejevića Kuna, kao i spomenik Draži Mihailoviću podignut 2003. godine, pored koga se nalazi Kušića han, u novije vreme nazvan „Čičin dom”, sa muzejom i bibliotekom.
Kameni most na reci Moravici iz 1906. godine, najveći jednolučni most na Balkanu, na Javorsko—Dragačevskom putu. Palibrčko groblje, gde se veruje da je sahranjen Boško Jugović (Kosovski junak), sa crkvom Lazaricom, nalazi se na brdu iznad Ivanjice, zatim, Manastir Kovilje iz 13. veka, udaljen 25 km od Ivanjice, u selu Smiljevac, izgrađen u steni i srpski pravoslavni Manastir Pridvorica u istoimenom selu, tipičan predstavnik srednjovekovne arhitektonske raške škole. Na planini Javor nalazi se spomenik Majoru Iliću iz prvog oslobodilačkog rata 1876. godine, podignut 1907. godine.
Seoski turizam
urediU okviru seoskog turizma, posebno se ističu selo Katići, nadomak planine Mučanj na 1.000 mnv, koje je 2000. godine proglašeno vazdušnom banjom, Međurečje, na obroncima Golije, sa rekama Moravica i Nošnica, Lisa u čijoj se blizini nalazi Hadži Prodanova pećina, Kušići, na obroncima Javora i Devići.[7]
U Ivanjici postoji Turistička organizacija Ivanjica.
Znamenite ličnosti
urediZnamenite ličnosti rođene u opštini Ivanjica:
- Vladika Janja (1804—1873) rođen u zaseoku Milandža[8] u Opaljeniku[9]
- Stevan R. Popović (1841—1902) rođen u Ivanjici, pravnik i ekonomista, profesor Velike škole, načelnik i ministar Ministarstva narodne privrede, državni savetnik i senator[8]
- Svetislav Vulović (1847—1898) rođen u Ivanjici, srpski književni i pozorišni kritičar, istoričar književnosti, rektor Velike škole i akademik[8]
- Kirilo Savić (1874—1934) rođen u Ivanjici, profesor Tehničkog fakulteta u Beogradu, a zatim načelnik Uprave za građenje železnica[8]
- Nedeljko Košanin (1874—1934) rođen u Ivanjici, botaničar, profesor, redovni član Srpske kraljevske akademije, koji je ispitivao nastanak i poreklo Dajićkog jezera na Goliji, zajedno sa Josifom Pančićem i Jovanom Cvijićem[8]
- Vojislav Novičić (1886—1917) rođen u Ivanjici, vazduhoplovni podnarednik — pilot, šesti srpski školovani pilot[8]
- Dušan Purić (1893—1914) potpukovnik, posthumno pukovnik srpske vojske, komandant Četvrtog puka, poginuo u borbi prsa u prsa na Mačkovom Kamenu[8]
- Dragoljub Draža Mihailović (1893—1946) , rođen u Ivanjici, oficir Srpske vojske u Balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu,[8] armijski general i načelnik štaba Vrhovne komande Jugoslovenske vojske u Otadžbini
- Branislav Stanojević (1893—1967) rođen u Ivanjici, lekar specijalista interne medicine, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu[8]
- Milinko Kušić (1912—1943) rođen u selu Sveštica[8] politički komesar Četvrte krajiške divizije i narodni heroj Jugoslavije
- Petar Stambolić (1912—2007) rođen u selu Brezova[8], učesnik Narodnooslobodilačke borbe, srpski političar u SFRJ i SR Srbiji, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije
- Srboljub Krivokuća (1928—2003), rođen u Ivanjici, jugoslovenski fudbaler — reprezentativac i trener
- Momčilo M. Ristić (1929—2003) rođen u Mrčajevcima, član Srpske akademije nauka i umetnosti, profesor Univerziteta u Beogradu, stručnjak iz oblasti nauke o materijalima i osnivač Beogradske škole sinterovanja[a]
- Nedeljko Parezanović rođen 1932 u Ivanjici, srpski matematičar i informatičar, profesor Univerziteta u Beogradu i član Naučnog društva Srbije[8]
- Ivan Stambolić (1936—2000) rođen u selu Brezova[8], srpski političar, visoki funkcioner Saveza komunista Srbije i predsednik Predsedništva Srbije u doba SFRJ.
- Đorđe Milosavljević rođen 1969 rođen u Ivanjici, dramaturg, scenarista i reditelj. Autor scenarija za filmove kao što su „Točkovi“, „Nebeska udica“ i „Apsolutnih sto“[8]
- Rajko St. Mićić (1868-1947) rođen u Raščićima. Bio je školski nadzornik, referent Ministarstva Prosvete i Ministar u vladi Koste Kumanudija. Autor više istorijsko-prosvetnih knjiga. Nosilac Albanske Spomenice i Ordena Crvenog Krsta. Funkcioner Sokolskog Pokreta (Beograd 3) i Crvenog Krsta Srbije.[8]
Demografija
urediPrema popisu iz 2011. bilo je 31.963 stanovnika, dok je prema konačnim rezultatima popisa iz 2022. bilo 27.751 stanovnik.
 |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Lokalna samouprava
urediPredsednik opštine
urediNakon Drugog svetskog rata do danas funkciju predsednika opštine Ivanjica obavljalo je ukupno osamnaest osoba.[11]
- Novica Bradić (1945–1956)
- Aleksije Popović (1956–1960)
- Slavko Kušić (1964–1968)
- Antonije Damnjanović (1968–1970)
- Miodrag Petrović (1970–1976)
- Petar Racić (1978–1982)
- Milorad Parezanović (1982–1986)
- Sreten Bogdanović (1986–1989)
- Srećko Gavrović (1989)
- Dragan Vidaković (1989–1992)
- Milomir Zorić (1992–1996, 2004–2008, 2012–2016)
- Slavomir Sekulić (1996–2000)
- Milovan Marković (2000–2004)
- Radoslav Sekulić (2008–2009)
- Radomir Ristić (2009–2012)
- Zoran Lazović (2016–2020)
- Momčilo Mitrović (2020–2024)
- Aleksandar Mitrović (2024–)[12]
Vidi još
urediNapomene
urediReference
uredi- ^ a b „Popis 2022, Knjiga 1 – Nacionalna pripadnost (podaci po opštinama i gradovima)” (PDF). Republički zavod za statistiku. 28. 4. 2023. Pristupljeno 29. 4. 2023.
- ^ a b TO Opštine Ivanjica: O Ivanjici Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. mart 2011), Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ^ a b „Popis 2011, Knjiga 20 – Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 i 2011. godine” (PDF). Republički zavod za statistiku. 25. 4. 2014. Pristupljeno 26. 1. 2023.
- ^ Ivanjica: Spomenici kulture Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. april 2013), Pristupljeno 3. 2. 2013.
- ^ Srbija Trevel: Ivanjica, Golija, Arilje Arhivirano na sajtu Wayback Machine (15. mart 2013), Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ^ Aladin: TO opštine Ivanjice, Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ^ TO opština Ivanjica: seoski turizam Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. januar 2013), Pristupljeno 1. 2. 2013.
- ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m Ivanjica: Znamenite ličnosti Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. jun 2013), Pristupljeno 2. 2. 2013.
- ^ Poreklo: Feljton Ko su Šumadinci? (36) — Naseljavanje Divostina, Mile Nedeljković, Glas javnosti 17. april 2001. godine, Pristupljeno 2. 2. 2013.
- ^ Uticaj aditiva na sinterovanje sistema, mr. Nina N. Obradović, doktorska disertacija, Beograd (2007), Pristupljeno 29. 5. 2021.
- ^ „Predsednici Opštine Ivanjica u poslednjih 76 godina”. Ivanjički radio. 23. 5. 2021. Arhivirano iz originala 29. 05. 2021. g. Pristupljeno 29. 5. 2021.
- ^ „Konstituisana nova vlast u Ivanjici (VIDEO)”. Info LIGA. 17. 7. 2024. Pristupljeno 17. 7. 2024.
