Petar Aračić
Petar Aračić (Beograd, 25. jun 1885 — London, 19. oktobar 1958[1]) bio je jugoslovenski divizijski general.
| Petar Aračić | |
|---|---|
 Petar Aračić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 25. jun 1885. |
| Mesto rođenja | Beograd, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 19. oktobar 1958. (73 god.) |
| Mesto smrti | London, Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Vojna karijera | |
| Služba | 1906 — 1940. 1941. |
| Čin |   Divizijski general |
| Učešće u ratovima | Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Prvi svetski rat Drugi svetski rat |
| Odlikovanja | Orden Jugoslovenske krune Orden Karađorđeve zvezde Orden Belog orla Orden Svetog Save |
Biografija uredi
Rođen je kao sin generala Vukomana Aračića proslavljenog komandanta Užičke vojske u Prvom svetskom ratu i Milice, bio je brat Milivoja Aračića, političara.
Posle šest razreda gimnazije u Beogradu, Knjaževcu i Zaječaru (1902), postao je pitomac 35. klase Niže škole Vojne akademije, a kasnije i 20. klasu Više škole Vojne akademije sa generalštabnom pripremom koju je otpočeo 15. oktobra 1920. godine.
Nosilac je najviših jugoslovenskih, srpskih i inostranih odlikovanja[2].
Balkanski ratovi i Prvi svetski rat uredi
Učestvovao je u ratovima od 1912. do 1918. gde je službovao u Šumadijskoj, Vardarskoj i Moravskoj Diviziji. Naročito se istakao kao komandant 1. bataljona 2. pešadijskog puka Knjaza Mihajla gde je komandovao operacijom oslobođenja Pančeva 8. novembra 1918. godine, gde je slavljen i poštovan kao oslobodilac Pančeva i nakon rata kao počasni stanovnik grada.[3]
Između dva rata uredi
Posle Prvog svetskog rata napredovao je u karijeri, obavljao više odgovornih dužnosti, od kojih su najznačajnije Načelnik Obaveštajnog odeljenja Generalštaba (1931-1936), i Komandant Dunavske Divizijske oblasti (1936-1938). Takođe je bio i predavač na Višoj školi Vojne Akademije, Vojni izaslanik u Poljskoj, kao i urednik časopisa Ratnik.
Drugi svetski rat i odlazak iz zemlje uredi
Početkom rata, aprila 1941. godine, opozvan je iz penzije i postavljen za zamenika Komandanta Primorske armijske oblasti. Nakon Aprilskog sloma dospeo je u nemačko zarobljeništvo sve do 1945. godine, kada je izbegao u Ujedinjeno Kraljevstvo, u London, gde je i živeo do smrti 1958. godine. Od 1952. do 1955. godine je bio predsednik Srpske crkvene opštine u Londonu. Njegov grob se nalazi na groblju Kenzal Grin, na severu Londona.
Po rečima prote Miluna Kostića, bivšeg starešine crkve u Londonu, na njegovom grobu se nalazi zanimljiv epitaf: Ne tuguj reko Moravo, Lanište selo gizdavo, Mile se samo odmara, poput viteza prastara.
Porodične prilike uredi
Do Aprilskog rata stanovao u ulici Kralja Aleksandra 56, preko puta Tašmajdanskog parka u Beogradu. Nije bio oženjen, i nema direktnih potomaka.
Karijera uredi
| od 10. H 1906. | Vodnik u 9. pešadijskom puku |
| od 27.XII 1913. | Komandir 2. čete, 2. bataljona, 7. pešadijskog puka |
| u ratovima 1912-13 | Ađutant Timočke divizije 1. poziva |
| u ratu 1914-18 | od 1916. Pomoćnik načelnika štaba Šumadijske divizije 1. poziva, Načelnik štaba 2. pešadijske brigade Vardarske divizije, Načelnik štaba 1. pešadijske brigade Moravske divizije, Komandant 1. bataljona,2. pešadijskog puka Knjaz Mihajlo sa kojim je 09. novembra 1918. oslobodio Pančevo. |
| od 28.IV do 05.X 1920. | Komandant 1. bataljona, 1. Podoficirske škole |
| od 25.XII 1921. | U Štabu 1. Armijske oblasti |
| 1922. | Načelnik štaba 1. konjičke divizije i nastavnik Taktike u Nižoj školi Vojne Akademije |
| od 15.X 1923. do 15.X 1924. | Načelnik štaba Konjičke inspekcije |
| od 15.X 1924. | V. D. Načelnika štaba komande Dunavske divizijske oblasti |
| od 19.III 1926. | Načelnik štaba Konjičke inspekcije |
| od 18.X 1926. | Usavršavanje u Francuskoj u trajanju od šest meseci radi učenja jezika i upoznavanja francuske vojske |
| od 24.II 1927. | V. D. Načelnika štaba Bregalničke divizijske oblasti |
| od 02.IV 1927. | Vojni izaslanik u Varšavi, Poljska |
| od 18.I 1928. | Načelnik štaba komande Dunavske divizijske oblasti |
| u školskoj 1929/30. | Nastavnik Taktike na Višoj školi Vojne Akademije, pored redovnih dužnosti |
| od 30.IV 1930. | Komandant 56. regimente |
| od 30.IV 1931. | V. D. Načelnika Nastavnog odeljenja Glavnog generalštaba |
| od 23.X 1931. do 06.IX 1936. | Načelnik Obaveštajnog odeljenja Glavnog generalštaba |
| od 06.IX 1936. do 30.X 1938. | Komandant Dunavske divizijske oblasti |
| od 30.X 1938. do 12.IX 1940. | Komandant Boka kotorske |
| od 12.IX 1940. | Na raspoloženju |
| od 12.XII 1940. | Penzionisan |
| 03 - 17.IV 1941. | Opozvan iz penzije, Zamenik komandanta Primorske armijske oblasti |
| 1941—1945. | Ratni vojni zarobljenik u Nemačkoj |
| 1945. | Emigrirao u London, Ujedinjeno Kraljevstvo |
| 1952—1955. | Predsednik Srpske pravoslavne crkvene opštine u Londonu |
Unapređenja uredi
| 1906. | Pešadijski potporučnik |
| 1913. | Kapetan 2. klase |
| 1918. | Major |
| 1923. | Potpukovnik |
| 1927. | Pukovnik |
| 1933. | Brigadni general |
| 1937. | Divizijski general |
Odlikovanja uredi
- Orden Jugoslovenske krune II, III i IV stepena
- Orden Karađorđeve zvezde IV stepena
- Orden Belog orla sa mačevima IV i V stepena
- Orden Belog orla V stepena
- Orden Svetog Save IV i V stepena
- različita rumunska, poljska, grčka, belgijska, bugarska i francuska odlikovanja
Zanimljivosti uredi
Naročito poštovanje Petar Aračić je imao u Pančevu, gde je od 1921. do 1941. i od 1944. do 1946. godine jedna ulica nosila njegovo ime (sadašnja ulica Milorada Bate Mihailovića). Odlukom Skupštine grada Pančeva 2013. godine, ulica u samom centru grada (nekadašnja ulica Petra Drapšina) dobila je njegovo ime.[4][5] Pogledati Spisak ulica Pančeva.
Takođe, i u Borči postoji ulica sa njegovim imenom.[6]
Bibliografija uredi
Petar je u svojoj karijeri napisao i četiri knjige, vojnih udžbenika:
Reference uredi
- ^ Poruka (na jeziku: srpski). 1958.
- ^ [1] "Čovek koji je oslobodio Pančevo", Politika, preuzeto 07. 11. 2016.
- ^ Vremeplov: Srpska vojska oslobodila Pančevo i Novi Sad
- ^ „LSV: Ime Ulice Petra Drapšina ne treba menjati”. Arhivirano iz originala 01. 02. 2015. g. Pristupljeno 01. 02. 2015.
- ^ „Ulica generala Petra Aračića, Pančevo”. Ulice Pančeva (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2020-10-02.
- ^ „Digitalna mapa i poslovni adresar Srbije - Petra Aračića Beograd (Borča)”. PlanPlus.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-09-20.
Literatura uredi
- Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. ISBN 978-86-7005-039-6.
- Oslobođenje Pančeva, sa predgovorom đenerala Petra V. Aračića, Giga Stojanov, Beograd, 1938, COBISS.SR 45189895
- Pančevo u Prvom svetskom ratu ; Uništenje triju monografija u Pančevu posle oslobođenja 1918. ; Moji susreti sa Urošem Predićem Mihovil Tomandl, Istorijski arhiv u Pančevu, 2010, COBISS.SR 513010600
