3. septembar

3. septembar (3.9.) je 246. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (247. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 119 dana.

Događaji

septembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30

• 1189 — Ričard Lavljeg Srca, krunisan je u Vestminsterskoj opatiji u Londonu za kralja Engleske.
• 1759 — Iz Portugalije je počelo proterivanje rimokatoličkih jezuita.
• 1783 — Velika Britanija, SAD, Španija i Francuska su potpisale su u Pariski mir kojim je formalno završen Američki rat za nezavisnost.
• 1791 — Francuska skupština usvojila je ustav kojim je uspostavljena ustavna monarhija.
• 1806 — Srpski ustanici su porazili tursku vojsku u bici na Deligradu.
• 1826 — Nikolaj I Pavlovič Romanov je krunisan za cara Rusije.
• 1861 — General Konfederacije Leonidas Polk je napao neutralni Kentaki, primoravši državno rukovodstvo da traži pomoć Unije.
• 1884 — Iz Beograda je krenuo prvi putnički voz na pruzi Beograd-Niš, prvoj u Srbiji. Početak gradnje 21. juna 1881. obeležio je srebrnim budakom knez Milan Obrenović. Ispraćaju voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča i Budimpešte.
• 1902 — Završile se antisrpske demonstracije u Zagrebu.
• 1931 — Kralj Jugoslavije Aleksandar Prvi Karađorđević proglasio je oktroisani Ustav kojim je ozakonjena monarhistička diktatura, uvedena 6. januara 1929.
• 1939 — Dva dana posle nemačkog napada na Poljsku, Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska su objavile rat Nemačkoj.
• 1939 — Na kružnoj stazi oko Kalemegdana, u Beogradu su održane do tada najveće međunarodne automobilske trke u Jugoslaviji.
• 1939 — Nemačka podmornica U-30 je torpedovala i potopila britanski putnički prekookeanski brod SS Atenija, usmrtivši 117 osoba.
• 1943 — Anglo-američke snage su se iskrcale na italijansko kopno u Drugom svetskom ratu.
• 1944 — Holokaust: Ana Frank i njena porodica nalaze se u poslednjem transportnom vozu na putu od tranzitnog logora Vesterbork prema koncentracionom logoru u Aušvicu, u koji su došli tri dana kasnije.
• 1971 — Katar je postao nezavisna država..
• 1976 — Američki vasionski brod bez ljudske posade „Viking 2“ spustio se na Mars i počeo da šalje fotografije sa te planete.
• 1985 — U saobraćajnoj nesreći na putu Beograd - Novi Sad u svojoj 23. godini, poginuo Dragan Mance, fudbaler Partizana i idol Grobara.
• 1994 — Rusija i Kina proglasile su završetak međusobnih neprijateljstava i dogovorile se da uklone nuklearne rakete koje su bile usmerene iz jedne zemlje prema drugoj.
• 1999 — Misija UN na Kosovu i Metohiji suspendovala je jugoslovenski valutni zakon i uspostavila carinsku kontrolu na granici Kosova i Metohije sa Bivšom Jugoslovenskom Republikom Makedonijom.
• 2001 — SAD i Izrael su povukle svoje delegacije sa konferencije UN o rasizmu u Durbanu, u znak protesta zbog pokušaja da se Izrael označi kao rasistička zemlja.
• 2004 — U akciji oslobađanja taoca u školi u ruskom gradu Beslanu 331 talac poginuo. (vidi Talačka kriza u Beslanu).
• 2009 — U seriji eksplozija koje su pogodile fabriku municije „Prvi partizan“ u Užicu, poginulo sedam a povređeno 14 radnika.

Rođenja

• 1856 — Luis Salivan, irsko-američki arhitekta. (prem. 1924)
• 1859 — Žan Žores, francuski socijalistički političar. (prem. 1914)
• 1869 — Fric Pregl, slovenačko-austrijski hemičar i lekar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1923). (prem. 1930)
• 1875 — Ferdinand Porše, austrijsko-nemački konstruktor automobila. (prem. 1951)
• 1905 — Karl Dejvid Anderson, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1936). (prem. 1991)
• 1921 — Žika Mitrović, srpski reditelj i scenarista. (prem. 2005)
• 1926 — Irena Papas, grčka glumica i pevačica. (prem. 2022)
• 1934 — Fredi King, američki bluz gitarista i pevač. (prem. 1976)
• 1937 — Dragan Babić, jugoslovenski i srpski novinar. (prem. 2013)
• 1940 — Polin Kolins, engleska glumica.
• 1942 — Al Džardin, američki muzičar, najpoznatiji kao suosnivač, gitarista i povremeni pevač grupe The Beach Boys.
• 1947 — Žerar Ulije, francuski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2020)
• 1954 — Nenad Prokić, srpski dramaturg i političar.
• 1962 — Goran Stanković, srpski kardiolog, akademik i redovni član Odeljenja medicinskih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti.
• 1963 — Goran Sobin, hrvatski košarkaš. (prem. 2021)
• 1964 — Amber Lin, američka pornografska glumica, model i plesačica.
• 1965 — Čarli Šin, američki glumac.
• 1970 — Garet Sautgejt, engleski fudbaler i fudbalski trener.
• 1971 — Paolo Montero, urugvajski fudbaler i fudbalski trener.
• 1973 — Dejmon Stodemajer, američki košarkaš i košarkaški trener.
• 1975 — Redfu, američki muzičar, plesač, muzički producent i di-džej, najpoznatiji kao član grupe LMFAO.
• 1976 — Rebeka Džonson, američka glumica i muzičarka.
• 1977 — Ulof Melberg, švedski fudbaler i fudbalski trener.
• 1979 — Žulio Sezar, brazilski fudbalski golman.
• 1985 — Miloš Borisov, crnogorski košarkaš.
• 1988 — Džerom Boateng, nemački fudbaler.
• 1988 — Karla Suarez Navaro, španska teniserka.
• 1992 — Marko Petković, srpski fudbaler.
• 1993 — Dominik Tim, austrijski teniser.
• 1995 — Ognjen Đuričin, srpski fudbaler.
• 1995 — Niklas Sile, nemački fudbaler.

Smrti

• 496 — Guntamund, kralj Vandala i Alana (rođ. otprilike 450).
• 1658 — Oliver Kromvel, engleski državnik i vojskovođa. (rođ. 1599)
• 1821 — Marašli Ali-paša rumelijski beglerbeg i beogradski vezir.
• 1877 — Luj Adolf Tjer, francuski državnik i istoričar, prvi predsednik Treće republike. (rođ. 1797)
• 1883 — Ivan Turgenjev, ruski pisac. (rođ. 1818)
• 1948 — Edvard Beneš, predsednik Čehoslovačke. (rođ. 1894)
• 1969 — Ho Ši Min, predsednik Demokratske Republike Vijetnam. (rođ. 1890)
• 1981 — Zorica Šumadinac, pozorišna, filmska i TV glumica. (rođ. 1946)
• 1985 — Dragan Mance, fudbaler Partizana i idol Grobara. (rođ. 1962)
• 1991 — Frenk Kapra, američki filmski režiser italijanskog porekla. (rođ. 1897)
• 2002 — Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica (rođ. 1925)
• 2018 — Đorđe Nikolić, jugoslovenski i srpski snimatelj (rođ. 1932)

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma