Ivan Šibl
Ivan Šibl (Virovitica, 28. oktobar 1917 — Zagreb, 30. mart 1989), učesnik Narodnooslobodilačke borbe, rezervni general-potpukovnik, društveno-politički radnik SR Hrvatske i SFRJ i narodni heroj Jugoslavije.
| ivan šibl | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Ivan Šibl | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 28. oktobar 1917. | ||||||||
| Mesto rođenja | Virovitica, Austrougarska | ||||||||
| Datum smrti | 30. mart 1989. (71 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Zagreb, SR Hrvatska, SFR Jugoslavija | ||||||||
| Profesija | vojno lice | ||||||||
| Porodica | |||||||||
| Supružnik | Neva Šibl | ||||||||
| Delovanje | |||||||||
| Član KPJ od | septembar 1941. | ||||||||
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba | ||||||||
| Služba | NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1953. | ||||||||
| Čin | general-potpukovnik | ||||||||
| Heroj | |||||||||
| Narodni heroj od | 20. decembra 1951. | ||||||||
| Odlikovanja |
| ||||||||
Biografija uredi
Rođen je 28. oktobra 1917. godine u Virovitici. Do 1929. godine Ivan je živeo u Virovitici, gde je završio osnovnu školu i jedan razred Realne gimnazije. Iz Virovitice se preselio u Zagreb, gde je završio malu maturu i dva razreda Učiteljske škole. Dok je pohadao Učiteljsku školu, povezao se sa revolucionarnim omladinskim pokretom, pa je zbog svoje aktivnosti bio isključen iz škole. Školovanje je nastavio u Čakovcu i Vršcu, ali su ga, ubrzo, ponovo isključili iz škole. Godine 1935. vratio se u Zagreb, gde je nastavio aktivnost u revolucionarnom omladinskom pokretu. U to vreme bio je i član radničko-sportskog društva „Metalac“, u kojem se tada okupljala radnička omladina. Iz tog društva je oko 40 članova poginulo u Narodnooslobodilačkom ratu, među kojima i narodni heroji — Rade Končar, Joža Vlahović, Petar Biškup Veno i Marijan Čavić.
Godine 1939. Ivan je otišao na odsluženje vojnog roka. Posle povratka iz vojske, nije mogao u Zagrebu dobiti zaposlenje, pa se zaposlio u Duvanskoj stanici u Bujanovcu, u južnoj Srbiji. Posle tri meseca, vratio se u Zagreb i dobio posao u biblioteci Ekonomsko-komercijalne škole, u kojoj je radio do 1941. godine.
Narodnooslobodilačka borba uredi
Posle okupacije Kraljevine Jugoslavije i stvaranja ustaške Nezavisne Države Hrvatske, Ivan je kao član udarne grupe učestvovao, u toku leta i jeseni 1941. godine, u nizu oružanih akcija na zagrebačkim ulicama (jedna od njih bila je atentat na nemačke avijatičare). U septembru 1941. godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije. Pred kraj 1941. godine, ustaška policija je otkrila njegovu aktivnost, i zato je on 24. januara 1942. godine napustio okupirani Zagreb i otišao u Banijski partizanski odred.
Učestvovao je nizu borbi prvo kao borac, a zatim kao politički komesar čete i bataljona u Odredu. Ujesen 1942. godine, Ivan je upućen u Kalnički partizanski odred, na dužnost političkog komesara bataljona. Na toj se dužnosti nalazio do 31. decembra 1942, kada je njegov bataljon ušao u sastav Sedamnaeste slavonske brigade. Početkom 1943. godine, postavljen je na dužnost političkog komesara te brigade, a početkom oktobra 1943. preuzima dužnost političkog komesara 28. slavonske divizije. Krajem 1943. godine, Ivan je postavljen za vršioca dužnosti političkog komesara Druge operativne zone Hrvatske, a u januaru 1944. godine postaje politički komesar Desetog zagrebačkog korpusa. Tu funkciju vršio je do oslobodenja Jugoslavije, maja 1945. godine.
Posleratna karijera uredi
Posle oslobođenja, izabran je za sekretara Gradskog narodnog odbora u Zagrebu, i na toj dužnosti se nalazio do kraja 1945. godine, kada je ponovo prešao u službu Jugoslovenske armije. U JNA je vršio dužnosti zamenika političkog komesara i političkog komesara armije, načelnika Kadrovske uprave u Glavnoj političkoj upravi Ministarstva narodne odbrane u Beogradu i političkog komesara Zagrebačke vojne oblasti. Godine 1953. preveden je u rezervu, u činu general-potpukovnika.
Kratko vreme je radio kao glavni urednik lista „Borba“ u Beogradu, a u razdoblju od 1954. do 1963. godine nalazio se na dužnosti generalnog direktora Radio-televizije „Zagreb“. Od 1963. do 1967. bio je predsednik Prosvetno-kulturnog veća Sabora SR Hrvatske, a od 1967. do 1969. godine bio je poslanik u Veću naroda Savezne skupštine. Od 1946. godine Ivan Šibl je nekoliko puta biran za poslanika u Saboru. Od 1953. bio je član Centralnog komiteta SK Hrvatske, a od 1969. godine bio je predsednik Glavnog odbora SUBNOR-a Hrvatske. Bio je predsednik fudbalskog kluba „Dinamo“ iz Zagreba, od 1959. do 1967. godine.
Decembra 1971. godine, posle XXI sednice Centralnog komiteta SKJ, održane u Karađorđevu, na kojoj je smenjeno najviše rukovodstvo CK Saveza komunista Hrvatske, Ivan je dao ostavku na sve svoje dužnosti. Godine 1972. je isključen iz Saveza komunista Jugoslavije i penzionisan.
Umro je 30. marta 1989. godine u Zagrebu i sahranjen na groblju Mirogoj.
Knjige i odlikovanja uredi
Ivan Šibl bio je veoma aktivan i u publicističkoj delatnosti. Objavio je knjige:
- „Zagrebačka oblast u narodnooslobodilačkoj borbi“, Zagreb 1950. godina,
- „Ratni dnevnik“, Zagreb 1960. godina
- „Iz ilegalnog Zagreba 1941.“, Zagreb 1965. godina
- „Partizanski razgovori“,
- brošuru „Prve političke akcije komunista u okupiranom gradu“ i
- monografiju „Zagreb tisuću devetsto četrdeset prve“.
Prema, njegovom, „Ratnom dnevniku“ snimljena su tri filma - „Naši se putovi razilaze“ (1957), „Kad čuješ zvona“ (1969) i „U gori raste zelen bor“ (1971), a sam je napisao scenario za film „Naši se putovi razilaze“ i televizijsku seriju „Sumorna jesen“.
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem i Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.
Reference uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd 1975. godina.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
