Orden Krune[1] je orden koji je 5. aprila 1930. osnovao kralj Aleksandar I pod nazivom Orden Jugoslovenske krune u spomen na promenu zvaničnog naziva Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Kraljevinu Jugoslaviju. Orden koji je dodeljivan u Kraljevini Jugoslaviji a danas ga dodeljuje starešina kraljevskog doma Karađorđevića. Naziv ordena je preložen još 1911. godine. Ordenu je 2002. godine vraćen prvobitni naziv koji je prvi predložen.

Orden Krune
Orden Krune
Dodeljuje Kraljevina Jugoslavija
Kraljevina Jugoslavija
Kraljevski dom Karađorđevića
TipTrakica ordena
Dodeljuje se zazasluge na radu za Kralja i Otadžbinu, državno i narodno jedinstvo.
Ustanovljen5. aprila 1930.
Prvo odlikovanje6. septembra 1930.
Ukupno odlikovanihnepoznato
Važnosni red odlikovanja
Sledeće (više)Orden Belog orla
Sledeće (niže)Orden Svetog Save

Istorija

uredi

Pred početak Balkanskih ratova 1911. godine, predsednik vlade Nikola Pašić sačinio je prelog zakona o osnivanju ordena. Taj projekat je realizovan tek devetnaest godina kasnije. Kralj Aleksandar I osnivač ordena, bio je regent Kraljevine Srbije od 1914, regent Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca od 1918, a na presto je stupio 1921. Tokom 1929. godine političke krize i rastući snažni separatistički pokreti u zemlji naterali su Kralja da privremeno suspenduje Ustav i podstakne nacionalno jedinstvo, što je najzad dovelo do promene naziva zemlje. Orden je organizovan u 5 stepeni, a bio je dodeljivan građanima koji su prednjačili u radu na ostvarivanju nacionalnog jedinstva i saradnje, ili za zasluge prema Kruni, državi i naciji u javnim službama, kao i stranim državljanima, pretežno za diplomatske zasluge. Orden (Jugoslovenske) krune bio je stariji od Ordena Svetog Save, a nosio se o tamno plavoj traci. Orden je dodeljivala Kruna. Ordenske insignije su izrađivali Artis Bertran u Parizu (Francuska) i Braća Igenen u Le Loklu (Švajcarska).

Danas orden ponovo dodeljuje starešina kraljevskog doma Karađorđevića.

Likovnu inspiraciju po uzoru na Orden jugoslovenske krune imaju odlikovanja u Argentini i Čileu.[2]

Izgled ordena

uredi
Veliki krst 1. stepen Veliki oficir 2. stepen Komandir 3. stepen Oficir 4. stepen Kavalir 5. stepen
       
 
 
 
 
 
 

Odlikovani od 1930. do 1945.

uredi

Odlikovani od 1945. do 2002.

uredi

Odlikovani od 2002.

uredi

Galerija

uredi

Napomene

uredi
  1. ^ Veliki majstor ordena 1930–1934. godine.[3]
  2. ^ Veliki majstor ordena 1934–1970. godine.[3]
  3. ^ Veliki majstor ordena 1970–danas.[3]

Reference

uredi
  1. ^ „Ministarstvo odbrane Republike Srbije - Premijera filma "Za kralja i otadžbinu"[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 30. 06. 2015. g. Pristupljeno 08. 07. 2015.  Sukob URL—vikiveza (pomoć)
  2. ^ Acović, Dragomir (2012). Slava i čast: Odlikovanja među Srbima, Srbi među odlikovanjima. Belgrade: Službeni Glasnik. 
  3. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s t ć u Acović 2013, str. 517-518.
  4. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj o p r s Službeni vojni list 1930.
  5. ^ Čkebić 2012.
  6. ^ Ukaz o Ordenu u vlasništvu unuka
  7. ^ a b v g d đ e Službeni vojni list 1936.
  8. ^ a b Službeni vojni list 1937.
  9. ^ a b Službeni vojni list 1938.
  10. ^ a b Službeni vojni list 1939.
  11. ^ Acović 2013, str. 373.
  12. ^ Vreme 29. avg. 1939, str 1. digitalna.nb.rs
  13. ^ Vreme 27. 7. 1940.
  14. ^ a b v Službeni vojni list 1940.
  15. ^ Matović 2001, str. 836.
  16. ^ a b Službeni vojni list 1942.
  17. ^ „Samo Sloga Srbina Spašava[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 29. 10. 2015. g. Pristupljeno 3. 8. 2015.  Sukob URL—vikiveza (pomoć)
  18. ^ Špijunka: Antiću orden od dinastije | Politika | Novosti.rs
  19. ^ Kraljevski par na premijeri filma „Za kralja i otadžbinu“ u Sava centru u Beogradu | Kraljevska porodica Srbije
  20. ^ a b v g d đ e ž z i j Obeleženo 25 godina postojanja Krunskog saveta

Beleške

uredi
  1. ^ a b v Odlikovani i 3. redom. (1930. godine).
  2. ^ Odlikovani i 4. redom. (1930. godine).

Literatura

uredi