Patrijarh srpski Vikentije II
Patrijarh srpski Vikentije II (svetovno ime Vitomir Prodanov; Bačko Petrovo Selo, 23. avgust 1890 — Beograd, 5. jul 1958) bio je 42. vrhovni poglavar Srpske pravoslavne crkve.
| Patrijarh srpski Vikentije II | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Pomesna crkva | Srpska pravoslavna crkva |
| Čin | patrijarh |
| Titula | arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski |
| Sedište | Beograd |
| Posljednja eparhija | Arhiepiskopija beogradsko-karlovačka |
| Godine službe | od 1. jula 1950. do 5. jula 1958. |
| Prethodnik | Patrijarh Gavrilo V |
| Naslednik | Patrijarh German |
| Prethodna eparhija | administrator Eparhije sremske |
| Godine službe | 1947—1951 |
| Prethodnik | Valerijan Pribićević |
| Naslednik | Nikanor Iličić |
| Prethodna eparhija | administrator Eparhije žičke |
| Godine službe | 1941—1947 |
| Prethodnik | Nikolaj Velimirović |
| Naslednik | Valerijan Stefanović |
| Lični podaci | |
| Svetovno ime | Vitomir Prodanov |
| Datum rođenja | 23. avgust 1890. |
| Mesto rođenja | Bačko Petrovo Selo, Austrougarska |
| Datum smrti | 5. jul 1958. (67 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, FNR Jugoslavija |
Njegovo puno ime i titula glasili su Njegova svetost arhiepiskop pećki, mitropolit beogradsko-karlovački i patrijarh srpski gospodin Vikentije.
Biografija uredi
Mirsko ime patrijarha Vikentija je bilo Vitomir Prodanov, rođen je 11/23. avgusta 1890. u Bačkom Petrovom Selu od oca Đorđa i majke Jelene. U rodnom mestu završio je osnovnu školu posle koje odlazi za Novi Sad, gde se upisuje u gimnaziju. Posle završene gimnazije, odlazi u Sremske Karlovce da uči Bogosloviju. Zamonašio se 1917. godine u Bezdinu. Od 1921. godine bio je na dužnosti sekretara Upravnog odbora manastira Karlovačke mitropolije, i tu dužnost je obavljao do 1923. godine.
Pošto se interesovao za nauku, upisao se na Filozofski fakultet u Beogradu i 1929. godine i diplomirao na grupi za istoriju.
Glavni sekretar Svetog arhijerejskog sinoda postao je 1932. godine, vikarni episkop marčanski 1936. godine,[1] episkop zletovsko-strumički 1939. godine (ustoličen na Sretenje 1940[2]) i administrator ohridsko-bitoljski 1940. godine.
Bugarski okupatori su ga 1941. godine proterali iz Štipa. Posle Drugog svetskog rata nije mogao da se primi svoje eparhije jer je tadašnja komunistička vlast preko UDBA-e stvorila nekanonsku tzv. Makedonsku pravoslavnu crkvu, koja do danas nije kanonski priznata. U periodu 1947—1951. administrirao je Sremskom eparhijom.
Vikentije je izabran za patrijarha 1. jula, 1950. godine. Kao patrijarh, uspostavio je veze sa ostalim eparhijama SPC, koje su usled ratnih prilika i progona nove vlasti, bile dosta oslabile. Njegovim nastojanjem, uređena su i penziona pitanja pravoslavnog sveštenstva. Naime, crkveni penzioni fond je bio ukinut posle rata, a pravo na državne penzije su imali samo laici.
Patrijarh Vikentije je bio aktivan član istorijskog društva Vojvodine i neko vreme urednik Glasnika istorijskog društva Vojvodine od 1930. do 1934, a takođe je sarađivao u istorijskim časopisima iz crkvene istorije.
Patrijarh Vikentije je umro 5. jula 1958. pod zagonetnim okolnostima,[3] neposredno posle sabora na kojem je odbio da stavi na dnevni red pitanje priznanja tzv. Makedonske pravoslavne crkve. Grobnica patrijarha Vikentija se nalazi u Sabornoj crkvi u Beogradu, na severnom zidu priprate levo od grobnice mitropolita Mihaila.
Reference uredi
- ^ Hirotonisanje episkopa g. Vikentija Prodanova. "Vreme", 22. nov. 1936
- ^ [https://digitalna.nb.rs/wb/NBS/novine/politika/1940/02/16?pageIndex=00009 "Politika", 16. feb. 1940
- ^ Službe trovale patrijarhe („Večernje novosti“, 9. mart 2013), Pristupljeno 17. 4. 2013.
Literatura uredi
- Radić, Radmila (1995). Verom protiv vere: Država i verske zajednice u Srbiji 1945-1953. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije.
- Radić, Radmila (2002). Država i verske zajednice 1945-1970. knj. 1. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije.
- Radić, Radmila (2002). Država i verske zajednice 1945-1970. knj. 2. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije.
- Đurić-Mišina, Veljko (2002). Letopis Srpske pravoslavne crkve 1946—1958. godine: Vreme patrijarha Gavrila (1946—1950) i Vikentija (1950—1958). knj. 3. Knin-Beograd: Zora.
Spoljašnje veze uredi
- Fotografija Vikentija u porodičnoj kolekciji od potomka patrijarha - praunuka: Dušana B. Hadnađeva
- Zapis sa predavanja Protojereja - stavrofora dr Predraga Puzovića profesora bogoslovskih fakulteta u Beogradu i Foči, koje je u četvrtak 17. aprila 2008. godine, održao na Tribini posvećenoj 50-oj godišnjici smrti Patrijarha Srpskog Vikentija.- Radio „Svetigora"
- Biografija Patrijarha Vikentija (Srpska pravoslavna crkva) Arhivirano na sajtu Wayback Machine (18. januar 2012)
- B. SUBAŠIĆ, Službe trovale patrijarhe, Novosti 09.03.2013
- Sećanje na patrijarha srpskog Vikentija (Kalenić, broj 4/1983, str. 3-5)[mrtva veza]
