9. oktobar
датум
9. oktobar (9.10.) je 282. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (283. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 83 dana.
Događaji uredi
| oktobar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 1621 — Završena je bitka kod Hotina povlačenjem turske vojske.
- 1701 — U Nju Hejvenu, u američkoj državi Konektikat, osnovan Univerzitet Jejl.
- 1806 — Pruska prekinula neutralnu politiku prema Napoleonu i objavila rat Francuskoj, u kom je poražena uz teške teritorijalne gubitke.
- 1915 — Nemačke i austrougarske trupe u Prvom svetskom ratu zauzele Beograd.
- 1934 — Vlado Černozemski je izvršio atentat na jugoslovenskog kralja Aleksandra Karađorđevića u Marselju.
- 1940 — Nemački Luftvafe bombardovao je Katedralu Svetog Pavla tokom bitke za Britaniju.
- 1944 — Počela Treća moskovska konferencija na kojoj su britanski premijer Vinston Čerčil i lider SSSR Josif Visarionovič Staljin razmatrali problem Poljske, Grčke i Jugoslavije i dogovarali se o uređenju Evrope posle Drugog svetskog rata.
- 1949 — Otvoren je fudbalski stadion JNA.
- 1962 — Uganda stekla nezavisnost posle gotovo 70 godina britanske kolonijalne uprave.
- 1963 — Više od 2.000 ljudi poginulo u poplavama kada je veliki odron izazvao veliki talas koji je nadvisio branu Vajont kod Longaronea, u severoistočnoj Italiji.
- 1970 — U Kambodži je predsednik parlamenta In Tam objavio ukidanje monarhije.
- 1975 — Sovjetski fizičar i disident Andrej Saharov dobio Nobelovu nagradu za mir.
- 1983 — U eksploziji bombe u Rangunu, glavnom gradu Burme, ubijeno 18 vladinih funkcionera Južne Koreje, među kojima četiri ministra i šef diplomatije Li Bum Suk. Južnokorejske vlasti za podmetanje bombe optužile agente Severne Koreje.
- 1992 — U pokušaju da spreči dalje razbuktavanje rata u Bosni i Hercegovini Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija usvojio rezoluciju o zabrani vojnih letova u vazdušnom prostoru BiH, a mirovnim snagama naloženo da nadgledaju zabranu.
- 1997 —
- Više od 200 ljudi poginulo kada je uragan „Paulina“ pogodio meksičko letovalište Akapulko.
- Završava se šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobeđuje Petar Svidler.
- 1998 — Arijel Šaron postao ministar spoljnih poslova Izraela zadužen za mirovne pregovore s Palestincima.
- 2001 — Američki naučnici Erik Kornel i Karl Vimen i Nemac Volfgang Keterle dobili Nobelovu nagradu za fiziku. Oni su otkrili novo stanje materije, ultrahladan gas, čija primena otvara nove mogućnosti za razvoj precizne elektronike.
- 2002 — Prvi put u istoriji srpskog parlamentarizma održan TV-duel Vojislava Koštunice i Miroljuba Labusa, kandidata za predsednika Srbije koji su ušli u drugi izborni krug.
- 2009 —
- Norveški Nobelov Komitet je objavio da je 44. američki predsednik Barak Obama laureat Nobelove nagrade za mir te godine.
- Izvršen pokušaj atentata na Malalu Jusufzai, devojčicu borca za pravo na školovanje ženske dece.
Rođenja uredi
- 1201 — Rober de Sorbon, francuski teolog, osnivač univerziteta Sorbona. (prem. 1274)
- 1261 — Dinis Portugalski, kralj Portugalije. (prem. 1325)
- 1757 — Šarl X, francuski kralj. (prem. 1836)
- 1788 — Jožef Košič, slovenački pesnik, istoričar i sveštenik (prem. 1867)
- 1835 — Kamij Sen-Sans, francuski kompozitor i klavirski virtuoz. (prem. 1921)
- 1852 — Herman Emil Fišer nemački hemičar, dobitnik je Nobelove nagrade za hemiju (1902). (prem. 1919)
- 1854 — Mihajlo Pupin, srpski naučnik i pronalazač. (prem. 1935)
- 1859 — Alfred Drajfus, francuski oficir. (prem. 1935)
- 1873 — Karl Švarcšild, nemački astrofizičar i astronom. (prem. 1916)
- 1874 — Nikolaj Rerih, ruski slikar, filozof, naučnik i pisac. (prem. 1947)
- 1879 — Maks fon Laue, nemački fizičar. (prem. 1960)
- 1888 — Nikolaj Buharin, ruski političar i pisac. (prem. 1938)
- 1892 — Ivo Andrić, srpski književnik, dobitnik Nobelove nagrade za književnost. (prem. 1975)
- 1895 — Vlastimir Pavlović Carevac, srpski muzičar, najpoznatiji kao violinista i dirigent. (prem. 1965)
- 1906 — Leopold Sedar Sengor, afrički političar. (prem. 2001)
- 1907 — Žak Tati, francuski režiser, glumac i scenarista. (prem. 1982)
- 1907 — Horst Vesel, nacistički vojnik, autor himne Nacističke partije. (prem. 1930)
- 1914 — Dragiša Ivanović inženjer, profesor, rektor Beogradskog univerziteta, učesnik Aprilskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik, narodni heroj Jugoslavije. (prem. 2001)
- 1917 — Đoko Jovanić, general JNA i narodni heroj. (prem. 2000)
- 1922 — Olga Giljot, kubanska pevačica. (prem. 2010)
- 1936 — Jelena Genčić, jugoslovenska i srpska rukometašica, teniserka i teniska trenerkinja. (prem. 2013)
- 1938 — Hajnc Fišer, austrijski političar.
- 1940 — Džon Lenon, engleski muzičar. (prem. 1980)
- 1947 — Frans Gal, francuska muzičarka. (prem. 2018)
- 1950 — Džodi Vilijams, američka političarka.
- 1950 — Maksa Ćatović, srpski muzički i filmski producent.
- 1953 — Toni Šalub, američki glumac.
- 1954 — Skot Bakula, američki glumac.
- 1958 — Srđan Šaper, srpski muzičar, glumac i marketinški stručnjak, član grupa Idoli i DPD.
- 1959 — Boris Nemcov, ruski političar. (prem. 2015)
- 1964 — Giljermo del Toro, meksički reditelj, glumac, scenarista i pisac.
- 1966 — Dejvid Kameron, britanski političar, 75. premijer Ujedinjenog Kraljevstva.
- 1969 — Pi Džej Harvi, engleska muzičarka.
- 1969 — Stiv Makvin, engleski reditelj, scenarista, producent i vizuelni umetnik.
- 1974 — Čedomir Antić, srpski istoričar i politički aktivista.
- 1975 — Mark Viduka, australijski fudbaler.
- 1979 — Kris O'Daud, irski glumac i komičar.
- 1979 — Brandon Raut, američki glumac.
- 1990 — Boris Vapenski, srpski vaterpolista.
- 1991 — Oleksandr Lipovij, ukrajinski košarkaš.
- 1996 — Bela Hadid, američki model.[1]
Smrti uredi
- 1047 — Papa Kliment II, katolički papa.
- 1273 — Elizabeta Bavarska, kraljica Nemačke. (rođ. 1227)
- 1390 — Huan I od Kastilje, kralj Kastilje. (rođ. 1358)
- 1562 — Gabrijele Falopio, italijanski hirurg, anatom i botaničar. (rođ. 1523)
- 1831 — Joanis Kapodistrijas, predsednik Grčke. (rođ. 1776)
- 1934 — Aleksandar I Karađorđević, jugoslovenski kralj. (rođ. 1888)
- 1934. — Luj Bartu, francuski političar. (rođ. 1862.)
- 1943 — Piter Zeman, holandski fizičar (rođ. 1865)
- 1958 — Papa Pije XII, katolički papa. (rođ. 1876)
- 1967 — Ernesto Če Gevara, argentinski revolucionar. (rođ. 1928)
- 1967. — Jozef Pilates, nemački sportista. (rođ. 1883)
- 1972 — Mirijam Hopkins, američka glumica. (rođ. 1902)
- 1974 — Oskar Šindler, češko-nemački preduzetnik, spašavao Jevreje tokom holokausta. (rođ. 1908)
- 1978 — Žak Brel, francuski šansonjer i kompozitor. (rođ. 1929)
- 1988 — Feliks Vankel, nemački inženjer i pronalazač. (rođ. 1902)
- 1996 — Aleksandar Popović, srpski književnik. (rođ. 1929)
- 2002 — Sava Mrmak, jugoslovenski televizijski reditelj. (rođ. 1929)
- 2004 — Žak Derida, francuski filozof, jedan od najuticajnijih filozofa krajem XX veka. (rođ. 1930)
- 2006 — Rejmond Nurda, američki biznismen. (rođ. 1924)
- 2006. — Pol Hanter, engleski igrač snukera. (rođ. 1978)
- 2013 — Milan Matulović, šahovski velemajstor, državni prvak, reprezentativac. (rođ. 1935)
- 2014 — Boris Buzančić, hrvatski glumac i političar. (rođ. 1929)
- 2016 — Andžej Vajda, poljski filmski režiser, producent i scenarista. (rođ. 1926)
Praznici i dani sećanja uredi
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
- Nacionalni dan davanja u Srbiji
Vidi još uredi
- ^ Editors of Chase's (30. 9. 2018). Chase's Calendar of Events 2019: The Ultimate Go-to Guide for Special Days, Weeks and Months. Rowman & Littlefield. str. 504. ISBN 978-1-64143-264-1.