Porodica Nastasijević
Porodica Nastasijević bila je poznata umetnička porodica iz Gornjeg Milanovca koja je ostavila dubok trag u srpskoj kulturi, podarivši nekoliko značajnih, darovitih i plodnih srpskih umetnika u razdoblju posle Prvog svetskog rata.
Istorijat uredi
Otac porodice, Nikola Lazarević, doselio se s majkom iz Ohrida u Brusnicu kao šestogodišnjak. U znak zahvalnosti prema ujaku Nastasu Đorđeviću (graditelju gornjomilanovačke crkve Svete Trojice) kod koga je izučio graditeljski zanat, odrekao se majčinog prezimena i od ujakovog imena pravio novo prezime – Nastasijević.[1] Bio je priznati građevinar različitih zdanja. U oba turska rata bio je četovođa, a nakon bugarskog rata odlikovan je i medaljama za vojničke vrline, kao i Takovskim krstom za učešće u ratu za oslobođenje i nezavisnost od 1876. do 1878. godine. Svirao je flautu i voleo je književnost.[2]
Majka Milica, rodom iz Kraljeva (Karanovca), bila je kći trgovca i izvoznika Koste Jovanovića. Imala je za ženu onog vremena visoko obrazovanje[1] – školovala se na Institutu Katarine Milovuk u Beogradu.
U porodici je bilo sedmoro nadarene dece: Natalija (filozof), Živorad (slikar), Momčilo (pesnik i književnik), Svetomir (kompozitor, muzički kritičar, pedagog i teoretičar, dirigent, direktor Beogradske opere i diplomirani arhitekta), Slavomir (književnik), Darinka (istoričar) i Slavka (matematičar).[1]
Umetnost je bila u središtu pažnje ove porodice koja je uvek bila naklonjena i svemu što je nacionalno. Umetnost je bila neposredna preokupacija četvorice braće, a u tome su ih podržavali i roditelji i njihove tri sestre. Tako je bilo i za vreme njihovog života u Gornjem Milanovcu (kuća im je bila u ulici Tanaska Rajića br. 7, a kasnije je srušena tokom bombardovanja u Drugom svetskom ratu), ali i kasnije, po preseljenju porodice u Beograd 1920. godine. Njihov prvobitni beogradski dom bio je u Ratarskoj ulici br. 131 (današnja ulica Kraljice Marije br. 55), dok su se kasnije preselili u Molerovu br. 9.[2]
Njihov beogradski dom je od posebnog značaja jer su se u njemu praznicima i nedeljom održavala muzička poslepodneva koja su vremenom prerasla u nedeljne umetničke sastanke. Ti događaji su se od 1924. do 1938. godine održavali redovno a na njih su dolazili brojni bitni intelektualci i umetnici tog vremena poput Isidore Sekulić, Miloša Crnjanskog, Rastka Petrovića, Stanislava Vinavera, Rada Drainca, Dimitrija Mitrinovića, Dušana Matića i mnogih drugih.[2]
Legat uredi
Legat gornjomilanovačke porodice Nastasijević, jednog od sinonima grada, nalazi se u prizemlju zgrade Muzeja rudničko-takovskog kraja. Njihova zaostavština prvobitno je bila u rukama Slavke Nastasijević sve do njene smrti kada je o brigu o nasleđu preuzeo Slavomir. Po želji njegovih potomaka, zaostavština je 9. aprila 1983. godine poklonjena ovoj muzejskoj ustanovi.
Reč je o velikom broju dragocenih ličnih predmeta, muzičkih instrumenata, nameštaja, stotinak umetničkih dela među kojima ima crteža i slika, više od 200 fotografija, skoro 500 dokumenata, pozorišnih plakata, beleški, prepiski i oko 1100 knjiga i zapisa muzičkih i scenskih dela.
Reference uredi
- ^ a b v Milomir Glišić, Dušan Ilić, Aleksandar Lazarević, Radmilo Lale Mandić, Miroslav Laf Marković, Miodrag Ristić: Stari Milanovac, treće dopunjeno izdanje. 2003. ISBN 978-86-7152-018-8.
- ^ a b v „Legat Nastasijevića”. Muzej rudničko-takovskog kraja. Pristupljeno 10. 6. 2021.
Vidi još uredi
Spoljašnje veze uredi
- Nastasijevići - tema broja, pristupljeno 15. oktobra 2016.