Rade Bulat

Rade Bulat (Vrginmost, 28. avgust 1920 — Zagreb, 25. januar 2013) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-potpukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

rade bulat
Rade Bulat, 1967. godine
Lični podaci
Datum rođenja	(1920-08-28)28. avgust 1920.
Mesto rođenja	Vrginmost, Kraljevina SHS
Datum smrti	25. januar 2013.(2013-01-25) (92 god.)
Mesto smrti	Zagreb, Hrvatska
Profesija	vojno lice
Porodica
Supružnik	Milka Kufrin
Delovanje
Član KPJ od	1939.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1978.
Čin	general-potpukovnik
Heroj
Narodni heroj od	24. jula 1953.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: inostrana odlikovanja: Orden Grunvaldov krst trećeg reda

Biografija

Rođen je 28. avgusta 1920. godine u Vrginmostu. Potiče iz zemljoradničke porodice. Osnovnu školu završio je u Vrginmostu, a gimnaziju u Sisku, Gradiški i Zagrebu.

Godine 1936. postaje član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) i rukovodio je skojevskom organizacijom u gimnaziji u Sisku, Gradiški i Zagrebu. Zbog revolucionarne delatnosti, više puta je hapšen i udaljavan iz škole. Godine 1939. primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). U isto vreme, upisao je Tehnički fakultet u Zagrebu, gde se aktivno uključio u rad skojevske organizacije, i postao član rukovodstva. Povremeno je odlazio i u rodni kraj, gde je pomagao stvaranju prvih partijskih organizacija u selima oko Vrginmosta. Po odluci, KP Hrvatske, 29. marta 1941. godine prešao je u Vrginmost i preuzeo dužnost sekretara Kotarskog komiteta KPJ.

Narodnooslobodilačka borba

Posle Aprilskog rata i okupacije Jugoslavije, 1941. godine, aktivno je radio na organizovanju ustanka na Kordunu. Kada je 27. jula 1941. godine izbio ustanak u Hrvatskoj. Rade je zajedno s Mirkom Poštićem, narodnim herojem, razoružava jednog ustašu u selu Perna. Istog dana predvodio je grupu boraca na rušenju železničke pruge između Vrginmosta i Topuskog, kod sela Blatuše. Odmah posle ove akcije, s Jovicom Bulatom, napao je grupu Italijana kod sela Podgorje, i rasterao ih.

U februaru 1942. godine, kao istaknuti organizator ustanka na Kordunu, odlazi u Glavni štab NOP odreda Hrvatske, koji ga šalje kao delegata u pojedine krajeve i partizanske odrede Hrvatske. U ulozi oficira Glavnog štaba učestvuje, s banijskom proleterskom četom i Nikolom Demonjom, u borbama u Slavoniji. Kao komandant bataljona „Bude Borjan“, u severnoj Dalmaciji vodio je niz uspešnih borbi protiv Italijana, ustaša i domobrana. Posebno se istakao u borbama s Italijanima kod Borije, zatim u selu Nunić, kod Kistanja, gde je zajedno sa Slobodanom Macurom razoružao italijansku posadu od trideset karabinijera, a već u sledećoj akciji sa svojim bataljonom izbacuje iz stroja više od 200 italijanskih vojnika. Tada su zarobljena tri minobacača, četiri mitraljeza i veliki broj pušaka. Zajedno sa svojim bataljonom bio je na planini Promina, kod Drniša, 29. juna 1942. godine, okružen s 5.000 Italijana i četnika. Dva dana je uspešno vodi borbu i uspeo bataljon izvući iz obruča s neznatnim gubicima.

Kao komandant Trinaeste proleterske udarne brigade „Rade Končar“, vodio je neprekidne borbe na Žumberku, u okolini Zagreba i Karlovca. U bici u Novom Selu, njegova brigada je nanela teške poraze ustašama, a u Suhoru Italijanima i belogardejcima. Komandovao je i oslobođenjem Krašića, 2. januara 1943. godine, kada su posle žestokih borbi, uništene tri ustaške bojne s više od 900 vojnika. Maja 1943. godine, kao načelnik Štaba Druge operativne zone u Moslavini, reorganizovao je tamošnje partizanske odrede. Prilikom prelaska Save, vodio je borbu protiv ustaša i Nemaca, i zarobio više od 40 neprijateljskih vojnika. Njegova veština komandovanja došla je do izražaja jula 1943. godine, kada se s deset boraca uspešno izvlači iz ustaškog okruženja. U oslobođenju Varaždinskih Toplica, neposredno je rukovodio jurišom na Gestapovo uporište, gde je zarobljeno 100 nemačkih žandarma.

Rukovodio je osnivanjem Prve zagorske brigade, sa kojom je vodio neprekidne borbe u Zagorju, kod Donje Konjšćine, kod Zlatara, Mihovljana, Varaždinskih Toplica, sela Svibovec. Komandant 32. zagorske divizije postao je 6. juna 1944. godine i s njom uništio snažni ustaško-domobranski garnizon u Trgovišću, Hraščini, vodio tešku borbu na Kalniku, Bilogori i Podravini, gde uništava ustaško-domobranske snage. U saradnji s jedinicama Sedme banijske divizije i Šestog slavonskog korpusa, učestvuje u oslobođenju Podravine od Virovitice do Koprivnice. Kraj rata ga je zatekao na mestu načelnik Štaba Desetog zagrebačkog korpusa.

Posleratni period

Posle oslobođenja Jugoslavije, završio je Kurs za usavršavanje oficira pešadije na Višoj vojnoj akademiji „Vorošilov“ u Sovjetskom Savezu, Višu vojnu akademiju JNA, Komandno-generalštabnu školu u Sjedinjenim Američkim Državama (engl. US Army Command and General Staff College) i diplomirao je na Elektrotehničkom fakultetu (danas Fakultet elektrotehnike i računarstva) Univerziteta u Zagrebu. U Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA) vršio je dužnosti: komandanta divizije, načelnika operativne uprave Vojne oblasti, zamenika načelnika Treće uprave Generalštaba JNA, načelnika Uprave ABH odbrane JNA, pomoćnika komandanta za pozadinu Armijske oblasti i komandanta Vojnog područja. Bio je poslanik u Saboru Socijalističke Republike Hrvatske i član Centralnog komiteta Saveza komunista Hrvatske. Godine 1968. bio je predsednik Šahovskog saveza Jugoslavije (ŠSJ).

U toku Narodnooslobodilačke borbe, poginula mu je marta 1942. godine na Petrovoj gori, sestra Dragica, koja je bila student medicine. Radetova supruga, Milka Kufrin, takođe je bila učesnica Narodnooslobodilačke borbe i proglašena je za narodnog heroja Jugoslavije.

Umro je 25. januara 2013. godine, u Zagrebu. Sahranjen je u Grobnici narodnih heroja na zagrebačkom groblju Mirogoj, 31. januara.

Odlikovanja i priznanja

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih visokih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem i dva Ordena za hrabrost. Od inostranih odlikovanja se ističe poljski Grunvaldov krst trećeg stepena. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 24. jula 1953. godine.

Na tradicionalnom prijemu Srpskog narodnog vijeća u Zagrebu, 4. januara 2012. godine, Radi Bulatu i Josipu Boljkovcu uručena je nagrada Gojko Nikoliš za promovisanje antifašizma.

Bio je takođe i počasni građanin slovenačkog grada Metlike, kako bi se na taj način izrazila zahvalnost za njegovo učešće kao komandanta Trinaeste proleterske brigade u borbi protiv fašizma i oslobađanju mesta.

Publikacije

• „Žumberak i Pokuplje u Narodnooslobodilačkoj borbi“, Zagreb 1951.
• „Svjedočanstva iz Petrove gore“, Zagreb 1980.
• „Deseti korpus „Zagrebački“ NOV i POJ“, Zagreb, Beograd 1985.
• „Milka Kufrin narodni heroj“, Zagreb 2008.

Literatura

• Ko je ko u Jugoslaviji — biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima. Beograd: Sedma sila. 1957.  COBISS.SR 4864263
• Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970.  COBISS.SR 4897031
• Vojna enciklopedija tom II. Beograd. 1971.  COBISS.SR 72915207
• Vojni leksikon. Beograd: Vojnoizdavački zavod. 1981.  COBISS.SR 41164039
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48700167

Spoljašnje veze

• Slobodna Jugoslavija — intervju sa Radetom Bulatom
• Baltić, Komar, Bulat — jedini živi narodni heroji NOB-a
• Kampanja protiv hrvatskih anifašista
• Kurir: Preminuo narodni heroj Rade Bulat (28. I 2013), pristupljeno 28. januara 2013.