Spisak spomenika u Republici Srpskoj

Spomenici Republike Srpske su podignuti u različitim istorijskim, političkim, i društvenim okolnostima, te najčešće odražavaju duh vremena u kome su nastali. Najveći broj spomenika potiče iz perioda nakon raspada prve i druge Jugoslavije.

Spomenici posvećeni licima i događajima iz perioda prije nastanka Jugoslavije su najčešće podignuti u vremenu Kraljevine Jugoslavije, ali su uglavnom uništeni tokom Drugog svjetskog rata. Neki od tih spomenika su obnovljeni krajem devedesetih nakon raspada SFRJ. Jedan od njih je i „spomenik Kralju Petru I Karađorđeviću“ u Bijeljini, zatim „spomenik voždu Karađorđu“ u manastiru Dobrunu, spomenici Petru Kočiću, Petru Peciji i drugi. U periodu nakon Drugog svjetskog rata je u duhu vremena i političkog sistema podugnut veliki broj spomenika posvećenih komunistima i ideologiji bratstva i jedinstva, kao i jedan manji broj spomenika posvećen stradanju stanovništva. Spomenici posvećeni pripadnicima Komunističke partije Jugoslavije su najčeće podizale vlasti u većim gradskim sredinama, školama, trgovima i drugim javnim mjestima. U manjim mjestima su spomenici najčešće podizani na privatnu ili inicijativu mjesnih zajednica, i oni su se uglavnom odnosili na stradanja civilnog stanovništva i jugoslovenskih partizana. Nekoliko monumentalnih spomenika je posvećeno bitkama Drugog svjetskog rata, a najpoznatiji su spomenik na Mrakovici, odnosno na planini Kozari i na Tjentištu. Tek nakon raspada SFRJ, podignut je i jedan broj spomenika posvećen Jugoslovenskoj vojsci u Otadžbini, poput spomenika Draži Mihailoviću. Najveće spomen područje na prostoru Republike Srpske je Spomen područje Donja Gradina, koje se nalazi na prostoru ustaškog logora smrti Donja Gradina koji je bio u sastavu ustaškog logora smrti Jasenovac. Jedan od spomenika na području spomen područja Donja Gradina je Topola užasa, čemu je posvećen i spomenik Topola užasa u Banjaluci.

Veliki broj spomenika koji je nastao u periodu nakon raspada Jugoslavije je posvećen Vojsci Republike Srpske i tekovinama „Otadžbinskog rata Republike Srpske“. Ove spomenike su jednako podizale vlasti Republike Srpske, mjesne zajednice i pojedinci. Spomenici ove vrste se nalaze u gotovo svim naseljima širom Republike Srpske. Pored pomenutih, podignut je i jedan broj spomenika posvećenih događajima, poput spomenika Dvanaest beba u Banjaluci.

Naziv	Adresa	Naselje	Opština	Godina	Napomena	Slika
Spomen područje Donja Gradina	Na mjestu ustaškog logora smrti Donja Gradina		Opština Kozarska Dubica		Logor Donja Gradina
Topola užasa	Na mjestu ustaškog logora smrti Donja Gradina		Opština Kozarska Dubica		Logor Donja Gradina
Spomenik Topola užasa	Trg žrtava Jasenovca	Banjaluka	Grad Banjaluka	22. april 2007.
Spomenik Dvanaest beba u Banjaluci		Banjaluka	Grad Banjaluka	23. decembar 2008.	Smrt 12 banjalučkih beba
Gradski spomenik		Bratunac	Opština Bratunac
Spomenik Nikoli Mićiću		Bratunac	Opština Bratunac
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Otadžbinskom ratu 1991—1995.		Međuvođe	Opština Kozarska Dubica		„Živote dali za: Otadžbinu, Srpstvo, Pravoslavlje, Krst časni...“
Spomenik na mjestu prvog partizanskog aerodroma u Jugoslaviji		Međuvođe	Opština Kozarska Dubica
Spomenik revoluciji na Mrakovici	Kozara		Opština Prijedor	1972.
Memorijalni zid na Kozari	Kozara		Opština Prijedor		imena 9.921 jugoslovenskih partizana (bez imena 33.398 znanih civilnih žrtava)
Spomenik palim Krajišnicima	Banj brdo	Banjaluka	Grad Banjaluka	1961.
Spomenik Kralju Petru I Karađorđeviću	Trg Kralja Petra I Karađorđevića	Bijeljina	Grad Bijeljina		„Zahvalni Srbi Semberije“ Kralj Petar I Karađorđević
Spomenik Nikoli Tesli u Banjaluci	Ispred zgrade Elektroprivrede Republike Srpske	Banjaluka	Grad Banjaluka	2007.	Nikola Tesla
Spomenik Nikoli Tesli u Banjaluci	Ispred studentskog doma u Banjaluci	Banjaluka	Grad Banjaluka		Nikola Tesla
Spomenik Draži Mihailoviću u Draževini	Draževina	Dobrunska Rijeka	Opština Višegrad	17. juli 2004.
Spomenik Bitka na Sutjesci	Dolina heroja	Tjentište	Opština Foča	1971.
Spomenik žrtvama logora u Doboju (1915—1917)	Dobojska tvrđava	Doboj	Opština Doboj		Dobojski logor
Spomenik Stojanka majka Knežopoljka		Kozarska Dubica	Opština Kozarska Dubica		„Ovdje je ustaški zločin 1942. god. zaustavio 1600 srpskih života na putu ka slobodi. Stojanka majka Knežopoljka bdije nad njima.“
Spomenik Petru Kočiću		Banjaluka	Grad Banjaluka	podignut i otkriven od društva Zmijanje 6. novembra 1932. godine	Petar Kočić
Spomenik banu Milosavljeviću		Banjaluka	Grad Banjaluka	otkriven 2004.	„Prvi ban Vrbaske banovine, Svetislav-Tisa Milosavljević 1882—1960“
Spomenik ubijenim rudarima u Rakovačkim barama (Banjaluka).	Rakovičke bare	Drakulić	Grad Banjaluka		„U ova dva groba leže rudarski radnici koji su pali kao nevine žrtve ustaškog terora 7. febrauara 1942. godine. Spomenik podižu rudari Rakovca“ Pokolj u Drakuliću
Spomenik Ivi Andriću		Višegrad	Opština Višegrad		Ivo Andrić
Spomenik Milanu Simoviću u Palama		Pale	Opština Pale, Istočno Sarajevo
Spomenik poginulim borcima odbrambeno-otadžbinskog rata u Mrkonjić Gradu	Trg Srpske vojske	Mrkonjić Grad	Opština Mrkonjić Grad
Spomenik Kralju Petru I Karađorđeviću		Mrkonjić Grad	Opština Mrkonjić Grad		To je čika Pera što se sada slavi, zahvalan mu narod ovaj spomen stavi.
Spomenik Filipu Višnjiću u Trnovi		Gornja Trnova	Opština Ugljevik	novembar 1994.	„Na ovom mjestu zvanom Vilića guvno rođen je 1767. godine najveći srpski guslar Filip Višnjić“
Centralni spomenik borcima i žrtvama Otadžbinskog rata u Ugljeviku		Ugljevik	Opština Ugljevik
Spomen ploča palim borcima Vojske Republike Srpske u Javoranima		Javorani	Opština Kneževo		„Oni su položili živote svoje u temelje Republike Srpske“
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Krminama		Krmine	Grad Banjaluka
Spomenik poginulim željezničarima grada Banjaluke		Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Karanovcu		Karanovac	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Ljubačevu		Ljubačevo	Grad Banjaluka
Spomen ploča studentima i radnicima Univerziteta u Banjaluci		Banja Luka	Grad Banjaluka		„Za vječno sjećanje i zahvalnost, palim studentima i radnicima, srpskim junacima: O svjetlosti ponovo se rodi iz mraka, kad noć ne bude prekopana rovovima, kad oči ne budu iskopane noževima, kad ljubav ne bude ubijena mržnjom, i kad se opet pojave ptice i ljudi“
Spomen česma palim borcima Vojske Republike Srpske u Obilićevu		Obilićevo	Grad Banjaluka		„U slavu i čast borcima MZ Obilićevo, poginulim za dostojanstvo i slobodu srpskog naroda“
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Kolima		Kola	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske (fabrika obuće)	(fabrika obuće)	Banja Luka	Grad Banjaluka		„Oni su dali za otadžbinu najdragocjenije svoje živote, dugujemo im vječnu zahvalnost“
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Bočcu		Bočac	Grad Banjaluka		Prođite ovuda tiho, ovi su životi stali, junicima mira dajte, za mir su živote dali.
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u ulici Jovana Dučića	Ulica Jovana Dučića	Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomen česma borcima Vojske Republike Srpske na groblju Sveti Pantelija		Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske na groblju Sveti Pantelija	Groblje Sveti Pantelija	Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske na groblju Sv. Pantelija	Groblje Sveti Pantelija	Banja Luka	Grad Banjaluka		„Kad se nađeš u srpskome kraju, javi stranče u komandu vesti: naša četa još na položaju, mrtva čeka dalje zapovesti! 1995.“
Spomenik poginulim borcima Vojske Republike Srpske 1991—1995. na groblju Sveti Pantelija	Groblje Sveti Pantelija	Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomen kosturnica na Novom groblju u Banjaluci		Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomenik palim borcima u Drugom svjetskom ratu		Krupa na Vrbasu	Grad Banjaluka
Spomen ploča žrtvama fašističkog terora na Partizanskom spomen groblju u Krupi na Vrbasu		Krupa na Vrbasu	Grad Banjaluka	27. juli 1986.	Spomen ploča je za ubijene 1941. u Krupi na Vrbasu, Krminama i Rekavicama
Spomenik palim partizanima u Banjaluci		Banja Luka	Grad Banjaluka		„Slava borcima palim za slobodu otadžbine, za bratstvo i bolji život naših naroda“
Spomenik Jovanu Jovanoviću Zmaju u Banjaluci	OŠ Jovan Jovanović Zmaj	Banja Luka	Grad Banjaluka		Jovan Jovanović Zmaj
Spomenik Puškinu u Banjaluci		Banja Luka	Grad Banjaluka	Bista Puškina (rad moskovskog vajara G. Potomskog) otkrivena je juna 2008. godine u Banjoj Luci	Aleksandar Sergejevič Puškin
Spomenik Petru Kočiću u Stričićima		Stričići	Grad Banjaluka		Petar Kočić
Spomenik Branku Ćopiću u Banjalici	Ispred Muzeja Republike Srpske u Banjaluci	Banjaluka	Grad Banjaluka
Sat na Trgu Krajine, uspomena na zemljotres 1969. u Banjaluci	Trg Krajine	Banjaluka	Grad Banjaluka		Zemljotres u Banjaluci 1969.
Spomenik Majka sa djetetom	Ispred zgrade Elektrokrajine	Banjaluka	Grad Banjaluka
Spomen ploča episkopu banjalučkom Platonu		Banjaluka	Grad Banjaluka		Platon Jovanović
Spomenik na grubu Uroša Drenovića		Stričići	Grad Banjaluka		Uroš Drenović
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Donjim Vrbljanima		Donji Vrbljani	Opština Ribnik		„Junaci naroda svoga“
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Medni		Medna	Opština Mrkonjić Grad		„Oni svoje živote položiše za Republiku Srpsku“
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Dabracu		Dabrac	Opština Mrkonjić Grad		Srpski junaci sela Bočac koji živote položiše u Otadžbinskom ratu 1991—1995.
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Bjelajcu		Bjelajce	Opština Mrkonjić Grad
Spomenik majka partizanka		Novi Grad	Opština Novi Grad		„Razvijaj kose zelene, seka te zaklinje Stojanka, rasplići mrke pletenice, puštaj nam divove vilene“
Vojskova memorijal		Vojskova	Opština Kozarska Dubica	juli 1985.	„Od 210 domaćinstava, spaljeno je i zauvijek ugašeno 20 ognjišta, više nego svaki drugi stanovnik, dao je život za slobodu“
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Javoranima	ispred škole u Javoranima	Javorani	Opština Kneževo		„Javorani, javoranskim junacima“
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Javoranima	ispred crkve	Javorani	Opština Kneževo		„Oni su položili živote svoje u temelje Republike Srpske“
Spomen ploča Šesnaestoj krajiškoj brigadi Vojske Republike Srpske u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška		„Sa ovog mjesta 16. septembar 1991. godine na svoj...“ 16. krajiška motorizovana brigada
Spomenik borcima Vojske Republike Srpske u Živinicama		Živinice	Opština Kneževo		„Dali ste živote za krst časni i slobodu zlatnu. Neka vam je vječna slava i hvala“
Spomen ploča na novoj crkvi u Čajniču	Manastir Uspenja Presvete Bogorodice Čajničke	Čajniče	Opština Čajniče		„Otpoče se gradnja ovog tornja mjeseca maja 1893. godine, dovrši se mjeseca semptembra 1897. god.“
Spomen park poginulim borcima Vojske Republike Srpske u Omarskoj		Omarska	Opština Prijedor
Spomenik Mladenu Stojanoviću	ispred zgrade skupštine Opštine Prijedor	Prijedor	Opština Prijedor
Spomenik voždu Karađorđu u Dobrunu	Manastir uspenja presvete Bogorodice u Dobrunu	Dobrun	Opština Višegrad		Karađorđe Petrović
Spomenik u Bijeljini		Bijeljina	Grad Bijeljina
Spomen kuća Ivo Andrić u Višegradu		Višegrad	Opština Višegrad
Spomenik Stojanka majka Knežopoljka		Kozarska Dubica	Opština Kozarska Dubica		Stojanka majka Knežopoljka
Spomenik srpskim žrtvama Drugog svjetskog rata u Kostajnici		Kostajnica	Opština Kostajnica
Spomen park palim borcima Vojske Republike Srpske u Kostajnici		Kostajnica	Opština Kostajnica		„Borcima poginulim u Otadžbinskom ratu“
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Otadžbinskom ratu 1991—1995. (Knežica)	Trg Kozarskih junaka	Knežica	Opština Kozarska Dubica
Spomen ploča palim borcima Vojske Republike Srpske u Rekavicama	Crkva preobraženja Gospodnjeg	Rekavice	Grad Banjaluka	29. juni 2002.	„Ovu crkvu su izgradili mještani sela Rekavice, zaselak Bare, u znak sjećanja na svoja 4 poginula borca za Republiku Srbsku. Neka im je vječna slava i hvala.“
Spomenik borcima NOR-a Jugoslavije i žrtvama fašističkog terora u Ljubačevu		Ljubačevo	Grad Banjaluka	1983.
Spomen ploča žrtvama zemljotresa u Banjaluci 1969.	Trg Krajine (na robnoj kući „Boska“)	Banja Luka	Grad Banjaluka
Spomenik poginulim borcima Druge krajiške brigade Vojske Republike Srpske na Drakuliću		Drakulić	Grad Banjaluka
Spomenik poginulim borcima NOR-a Jugoslavije sa slikama u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška		„Poginulim borcima NOR-a od 1941—1945. god. čije su porodice posjedovale njihove fotografije“
Spomenik žrtvama fašističkog terora u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška		„Žrtve fašističkog terora“
Spomenik solunskim borcima u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška		„Borci iz sela Mašići od 1912—1918. god. Solunski borci Mašići“
Spomenik ustanicima Prve mašićke bune u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška		„Prva mašićka buna 1809, Mašićanima - Karađorđevim sledbenicima 1806—1809“
Centralni spomenik u Mašićima		Mašići	Opština Gradiška
Spomenik Petru Popoviću Peciji u manastiru Moštanica	Manastir Moštanica			„Spomenik je podignut 1933. godine, srušen od okupatora 1941. godine, obnovljen 1969. godine“	„Petar Popović Pecija 1826—1875. Ja sam hajduk te gonim hajduke, glasnija je moja hajdučina“
Spomenik		Kotor Varoš	Opština Kotor Varoš
Spomenik Njegošu u Trebinju		Trebinje	Opština Trebinje		Petar Petrović Njegoš
Nadgrobna ploča župana Grdeša	Muzej Hercegovine u Trebinju	Trebinje	Opština Trebinje		Dio nadgrobne ploče župana Grda, sa kraja XII vijeka, koja se čuva u Muzeju Hercegovine u Trebinju
Spomenik braniocima Republike Srpske u Višegradu		Višegrad	Opština Višegrad		„Braniocima Republike Srpske, zahvalan narod Višegrada“
Spomen ploča na Višegradskoj ćupriji	Višegradska ćuprija	Višegrad	Opština Višegrad		„Most Mehmed Paše Sokolovića, sagrađen 1571, teško oštećen od njemačkog okupatora 1943, obnovljen 1949—1952. godine“
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Šamcu	Gradski trg	Šamac	Opština Šamac
Spomenik Mitru Maksimoviću Mandi		Zabrđe	Opština Ugljevik		Mitar Maksimović Mando
Spomenik poginulim borcima Vojske Republike Srpske opštine Srpsko Goražde		Novo Goražde	Opština Novo Goražde		„Spomenik poginulim borcima Vojske Republike Srpske opštine Srpsko Goražde, zahvalna otadžbina Republika Srpska“
Spomen-obilježje poginulim borcima Derventske brigade Vojske Republike Srpske na Vojničkom groblju u Vlasenici	Vojničko groblje u Vlasenici	Vlasenica	Opština Vlasenica		Pogibija 15 srpskih boraca na području Cerske
Spomenik grofu Savi Vladislaviću u Gacku	Trg grofa Save Vladislavića	Gacko	Opština Gacko	19. septembar 2009.	Grof Sava Vladislavić
Spomenik Knezu Ivi od Semberije u Popovima		Popovi	Grad Bijeljina	Podigao 1990. Slobodan Pavlović (privrednik)	Knez Ivo od Semberije	-->
Spomenik Filipu Višnjiću u Bijeljini	isped gradske biblioteke	Bijeljina	Grad Bijeljina	Podigao devedesetih Slobodan Pavlović (privrednik)	Filip Višnjić
Spomenik Vuku Karadžiću u Javoranima		Javorani	Opština Kneževo		„Piši kao što govoriš, čitaj kao što je napisano“ Vuk Stefanović Karadžić
Spomenik palim borcima Vojske Republike Srpske u Otadžbinskom ratu na Palama		Pale	Opština Pale Grad Istočno Sarajevo
Spomen ploča ratnoj bolnici „Koran“		Pale	Opština Pale Grad Istočno Sarajevo	19. juli 2009.	Ratna bolnica „Koran“ (za potrebe Odbrambeno-otadžbinskog rata Republike Srpske) od 4. aprila 1992. do 30. juna 1996. godine u prostoru bivšeg hotela „Koran“
Spomenik poginulim borcima Vojske Republike Srpske u Otadžbinskom ratu		Crnjelovo Gornje	Grad Bijeljina
Spomen ploča poginulim borcima PTT saaobraćaja Krajina Banja Luka		Centar	Grad Banja Luka	1997.	Oni živote svoje položiše na braniku otadžbine
Centralni spomenik stradalim srpskim civilima i borcima u Skelanima		Skelani	Opština Srebrenica	10. juli 2005. (projekat izradio arhitekta Zlatomir Jovanović)	„imena 301. srpskog vojnika i civila ubijenog u proteklom Otadžbinskom ratu“
Spomenik srpskim žrtvama u Ćosićima	Ćosići	Skelani	Opština Srebrenica	16. januar 2008.	„spomenik za 27 Srba, koje su muslimanske snage iz Srebrenice ubile na 16. januar 1993. godine“
Spomenik poginulim borcima Otadžbinskog rata u Rekavicama		Rekavice	Grad Banja Luka		„Borcima Otadžbinskog rata 1991—1995. Republika Srpska, Rekavice“
Spomen kuća poginulim borcima Vojske Republike Srpske u Čajniču		Čajniče	Opština Čajniče		„Nek vječito zvone zvona sa zvonika svetog hrama na stranama istorije suđeno će biti vama“
Srpsko vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik	Manastir Sokolica	Knežina	Opština Sokolac
Spomen kostrunica na Drakuliću		Drakulić	Grad Banja Luka
Spomen ploče sa imenima ubijenih u Drakuliću, Šargovcu, Motikama i rudniku Rakovac	Hram Sv. velikomučenika Georgija	Drakulić	Grad Banja Luka
Spomenik poginulim borcima Vojske Republike Srpske u Otadžbinskom ratu		Foča	Opština Foča
Spomenik oslobodiocima iz Prvog i Drugog svjetskog rata	Na Ružinoj vodi iznad Vlasenice	Vlasenica	Opština Vlasenica	avgust 1952.
Spomenik poginulim borcima Trebinja^[1]		Trebinje	Opština Trebinje	13. juli 2011.	U čast 258 poginulih boraca Trebinjske brigade Vojske Republike Srpske
Spomen-česma za 86 boraca Vojske Republike Srpske^[2]	Gradsko groblje Sokolac	Sokolac	Opština Sokolac	01. avgust 2011.	U slavu 86 boraca poginulih tokom odbrambeno-otadžbinskog rata.^[2]
Spomen-obilježje palim borcima Vojske Republike Srpske.^[3]		Novo Selo (Kupres)	Opština Kupres (Republika Srpska)		U slavu boraca poginulih 1992. tokom odbrambeno-otadžbinskog rata.^[4]
Spomen-soba (kapela) 217 poginulih boraca Druge Sarajevske lake pješadijske brigade Vojske Republike Srpske^[5]^[6]		Vojkovići	Opština Istočna Ilidža
Spomenik Srđanu Kneževiću^[7]		Pale	Opština Pale
Spomen-bista vojvodi Mitru Maksimoviću Mandi^[8]		Ugljevik	Opština Ugljevik	27. decembar 2007.^[8]
Spomen-obilježje za 14 boraca Vojske Republike Srpske^[9]	Vigošta	Mjesna zajednica Obodnik	Opština Kotor Varoš
Spomenik „Srpskim braniocima Brčkog“		Brčko	Distrikt Brčko	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 1997.
Spomenik „Borcima Bijeljine i Semberije“		Bijeljina	Grad Bijeljina	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 1998.
Spomenik „Krst časni“		Prijedor	Opština Prijedor	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 2000.
Spomenik „Borcima Otadžbinskog rata“		Derventa	Opština Derventa	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 2002.
Spomenik „Borcima za slobodu“		Modriča	Opština Modriča	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 2002.
Spomenik „Braniocima Otadžbine“		Mrkonjić Grad	Opština Mrkonjić Grad	Rad vajara Miodraga Živkovića iz 2004.

Spomenik poginulim borcima Otadžbinskog rata mjesnih zajednica Lazarevo 1 i 2		Banja Luka	Grad Banja Luka
Spomenik poginulim radnicima Austoprevoza		Banja Luka	Grad Banja Luka
Spomenik palim srpskim borcima u otadžbinskom ratu 1992—1995		Rudo	Opština Rudo		"Da se ne zaborave“