16. septembar
датум
16. septembar (16.9.) je 259. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (260. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 106 dana.
Događaji
urediseptembar | ||||||
P | U | S | Č | P | S | N |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 |
- 681 — U vizantijskoj prestonici Konstantinopolju, pod pokroviteljstvom cara Konstantina IV, zaključen Šesti vaseljenski sabor.
- 1810 — Migel Hidalgo, parohijski sveštenik u Doloresu, Gvanahuato, je održao govor Vapaj Doloresa svojim parohijanima, započevši Meksički rat za nezavisnost od Španije.
- 1859 — Škotski istraživač Dejvid Livingston u istočnoj Africi otkrio veliko jezero Njasa, koje sada dele Malavi, Tanzanija i Mozambik.
- 1908 — Austrougarska i Ruska Imperija se sporazumeli da se Austrougarska ne protivi otvaranju Bosfora za ruske brodove, a Rusija austrougarskoj aneksiji Bosne i Hercegovine, čime je okončana Aneksiona kriza. Rusija i Srbija pod pritiskom Austrougarske i Nemačke u martu 1909. priznale aneksiju.
- 1920 — Bomba sakrivena u kočijama je eksplodirala ispred sedišta banke Dž. P. Morgan u Njujorku, usmrtivši 38 osoba i ranivši oko 400.
- 1941 — Iranski šah Reza Šah Pahlavi abdicirao u korist 22-godišnjeg princa Mohameda Reze Pahlavija. Abdikaciju iznudili Ujedinjeno Kraljevstvo, SAD i SSSR zbog šahove pronemačke politike.
- 1959 — Ziroks je predstavio Xerox 914, prvi moderni fotokopir aparat, koji je izumeo američki fizičar Čester Karlson.
- 1963 — Malaja, Singapur, Severni Borneo (današnji Sabah) i Saravak su se ujedinili u Maleziju.
- 1966 — Izvođenjem opere Samjuela Barbera „Antonije i Kleopatra“ otvorena nova zgrada Metropoliten opere u Linkolnovom centru u Njujorku.
- 1978 — U Iranu poginulo 25.000 ljudi u zemljotresu jačine između 7,5 i 7,9 stepeni Rihterove skale. Grad Tabas i velik broj sela potpuno razrušeni.
- 1982 — Libanska hrišćanska milicija je započela trodnevnim masakr u palestinskim izbegličkim logorima Sabra i Šatila u Bejrutu u kom je ubijeno najmanje 800 ljudi.
- 1987 — Počeo je šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
- 1992 — Britanska funta je izbačena iz Evropskog mehanizma kurseva valuta na Crnu sredu i pretrpela je veliku devalvaciju.
- 2001 —
- Kina posle 15 godina pregovora primljena u Svetsku trgovinsku organizaciju.
- Odbojkaši Jugoslavije osvojili prvo mesto na Evropskom šampionatu.
- 2005 — Počelo Evropsko prvenstvo u košarci 2005. u Srbiji i Crnoj Gori.
Rođenja
uredi- 1387 — Henri V Lankaster, engleski kralj. (prem. 1422)
- 1745 — Mihail Kutuzov, ruski vojskovođa. (prem. 1812)[1]
- 1823 — Mihailo Obrenović, knez Srbije. (prem. 1862)
- 1894 — Aleksandar Deroko, srpski arhitekta, istoričar umetnosti i pisac. (prem. 1988)
- 1918 — Branka Veselinović, srpska glumica. (prem. 2023)
- 1923 — Li Guangjao, singapurski državnik. (prem. 2015)
- 1924 — Loren Bakol, američka glumica. (prem. 2014)
- 1925 — B. B. King, američki bluz muzičar. (prem. 2015)
- 1925 — Đokica Milaković, jugoslovenski i hrvatski glumac. (prem. 2001)
- 1937 — Dragan Škorić, inženjer je poljoprivrede i genetičar.[2]
- 1947 — Gordana Stevanović, patolog, profesor i dopisni član izvan radnog sastava Akademije nauke i umjetnosti Republike Srpske.[3]
- 1952 — Miki Rork, američki glumac, scenarista i bokser.
- 1955 — Đorđe Božović ,,Giška", komadant Srpske Garde, pre toga saradnik SDB i kriminalac. (prem. 1991)
- 1956 — Dejvid Koperfild, američki mađioničar.
- 1958 — Dženifer Tili, kanadska glumica.
- 1963 — Ričard Marks, američki muzičar i muzički producent.
- 1966 — Nikola Pejaković, srpski glumac, scenarista, reditelj i muzičar.
- 1968 — Mark Entoni, američki muzičar, glumac, muzički i TV producent.
- 1968 — Tara Kros Betl, američka odbojkašica.
- 1970 — Nedeljko Jovanović, srpski rukometaš i rukometni trener.
- 1970 — Nela Kočiš, hrvatska glumica.
- 1971 — Ejmi Poler, američka glumica, komičarka, scenaristkinja, producentkinja i rediteljka.
- 1972 — Tanja Ćirković Veličković, srpska hemičarka i član SANU.[4]
- 1973 — Aleksandar Vinokurov, kazahstanski biciklista.
- 1976 — Jelena Ćuruvija, srpska glumica.
- 1976 — Adel Šedli, tuniski fudbaler.
- 1979 — Flo Rajda, američki muzičar.
- 1981 — Aleksis Bledel, američka glumica i model.
- 1984 — Dušan Đurić, švedski fudbaler.
- 1988 — Dion Tompson, američki košarkaš.
- 1994 — Najdžel Vilijams Gos, američki košarkaš.
- 1994 — Aleksandar Mitrović, srpski fudbaler.
- 1994 — Mina Popović, srpska odbojkašica.
- 1995 — Aron Gordon, američki košarkaš.
Smrti
uredi- 1380 — Karlo V Mudri, francuski kralj. (rođ. 1338)
- 1498 — Tomas de Torkemada, španski dominikanac. (rođ. 1420)
- 1647 — Salih-paša Nevesinjac, osmanlijski veliki vezir. (rođ. otprilike 1607)
- 1736 — Gabrijel Danijel Farenhajt, nemački fizičar. (rođ. 1686)
- 1931 — Omara Muhtara, libijski nacionalni vođa. (rođ. 1858)
- 1936 — Karl Bureš, austrijski političar. (rođ. 1878)
- 1977 — Marija Kalas, grčka operska pevačica. (rođ. 1923)
- 2008 — Miloš Grbić, odbojkaš, reprezentativac SFRJ (rođ. 1943)
- 2009 — Filip Nikolić, francuski muzičar i glumac. (rođ. 1974)
- 2021 - Dušan Ivković, jugoslovenski košarkaš i srpski košarkaški trener. (rođ. 1943)
Praznici i dani sećanja
uredi- Međunarodni praznici
- 1620 — Brod „Mejflauer“ krenuo iz engleske luke Sauthempton s putnicima koji će osnovati Plimut, prvu stalnu englesku koloniju u Severnoj Americi.
- 1810 — Masovnim ustankom seljaka koje su predvodili Migel Idalgo i Kastilja i Hose Moralez, u Meksiku počela borba za nezavisnost od španske vlasti, završena sticanjem nezavisnosti 1821. Datum izbijanja ustanka slavi se u Meksiku kao Dan nezavisnosti.
- 1861 — Zastupništvo grada Zagreba dodelilo Vuku Stefanoviću Karadžiću Povelju počasnog građanina, kojom su mu data „sva prava, sloboštine i koristi kao što svakom građaninu Zagreba po zakonu i starom narodnom običaju pripadaju“.
- 1963 — Malaja, Severni Borneo, Saravak i Singapur osnovali Maležansku federaciju.
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
Vidi još
urediReference
uredi- ^ Grossman, Mark (2007). World Military Leaders: A Biographical Dictionary (na jeziku: engleski). Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-7477-8. Pristupljeno 5. 9. 2020.
- ^ „Dragan Škorić”. Srpska akademija nauka i umetnosti - Odeljenje hemijskih i bioloških nauka. Pristupljeno 15. 11. 2019.
- ^ „Gordana Stevanović”. anurs.org. Pristupljeno 3. 2. 2024.
- ^ „Tanja Ćirković Veličković”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 23. 1. 2024.