25. jun
датум
25. jun (25.6.) je 176. dan godine po gregorijanskom kalendaru (177. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 189 dana.
Događaji uredi
| jun | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
- 841 — Franački prinčevi Ludvig Nemački i Karlo Ćelavi su naneli poraz caru i svom bratu Lotaru u bici kod Fontnoa.
- 1530 — Augzburška konfesija je predata caru Karlu V.
- 1788 — Virdžinija je postala 10. savezna država koja je usvojila ustav SAD.
- 1867 — Amerikanac Lisjen Smit iz Ohaja patentirao bodljikavu žicu.
- 1872 — Jezuiti izbačeni iz Nemačke, 99 godina pošto je papa Klement XIV ukinuo taj rimokatolički red.
- 1876 — U bici kod Litl Big Horna indijansko pleme Sijuksi pod komandom poglavice Ludog Konja pobedilo jedinicu VII konjičke divizije generala Džordža Armstronga Kastera. Kaster poginuo sa sva 264 vojnika.
- 1920 — U Vukovaru je posle pet dana rada završen Drugi kongres Socijalističke radničke partije Jugoslavije (komunista), koji je usvojio novi program i statut i izmenio naziv partije u Komunistička partija Jugoslavije. Za predsednike Centralnog partijskog veća su izabrani Pavle Pavlović i Jakov Lastrić, a za sekretare Sima Marković i Filip Filipović.
- 1925 — U Užice stigao prvi voz popularno nazvan „Ćira.“ Prestao da saobraća 1974, kada je ukinuta pruga uskog koloseka.
- 1938 — Daglas Hajd inaugurisan za prvog predsednika Irske.
- 1942 — Britansko ratno vazduhoplovstvo u Drugom svetskom ratu bombama zasulo nemački grad Bremen, važnu pomorsku luku.
- 1944 — Američka i britanska mornarica su bombardovale Šerbur da bi podržali napredovanje jedinica Armije SAD koje su se borile u bici za Šerbur.
- 1950 — Napadom severnokorejskih trupa na Republiku Koreju počeo Korejski rat.
- 1959 — SSSR predložio uspostavljanje denuklearizovane zone na Balkanskom poluostrvu i u Jadranskom moru.
- 1963 — Premijer južne kongoanske provincije Katange Moiz Čombe primoran da podnese ostavku.
- 1966 — Jugoslavija i Vatikan obnovili diplomatske odnose.
- 1975 —
- Premijerka Indije Indira Gandi proglasila vanredno stanje da bi zaustavila kampanju za njeno povlačenje sa vlasti. Uhapšeni lideri opozicije, sindikata i intelektualci.
- Mozambik posle 477 godina stekao nezavisnost od Portugalije, prvi predsednik postao Samora Mašel, lider Fronta za oslobođenje Mozambika.
- 1988 — U Luksemburgu potpisana Deklaracija o uspostavljanju zvaničnih odnosa Evropske zajednice i Saveta za uzajamnu ekonomsku pomoć.
- 1991 —
- Poslednje sovjetske jedinice napustile Čehoslovačku, 23 godine posle vojne intervencije Varšavskog pakta kojom je prekinuta reformistička politika Aleksandra Dubčeka.
- Slovenija i Hrvatska izvršile jednostrano proglašenje nezavisnosti putem razdruživanja, odnosno otcepljenja od SFRJ. Istoga dana savezni organi su preduzeli niz mera u cilju očuvanja ustavnog poretka i teritorijalnog integriteta SFRJ.
- Održana Velika narodna skupština u Borovu Selu, na kojoj je proglašeno stvaranje političkog entiteta pod nazivom: Autonomna oblast Slavonija, Baranja i Zapadni Srem (AOSBZS).
- 1993 — Kim Kembel postala prva žena na čelu Vlade Kanade.
- 1995 — Šeik Hamad bin Kalifa Al Tani državnim udarom sa vlasti zbacio oca, šeika Kalifu, emira Katara.
- 1996 — U eksploziji kamiona-bombe u stambenom naselju vojske SAD kod grada Dahran u Saudijskoj Arabiji poginulo 19 Amerikanaca i ranjeno oko 400 osoba različite nacionalnosti. Za napad optuženi pripadnici saudijske militarističke grupe Hezbolah.
- 1999 — SAD ponudile nagradu od pet miliona dolara za informacije koje bi omogućile hapšenje ratnih lidera Republike Srpske i predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića, optuženih za ratne zločine.
- 2001 —
- U Albaniji vladajuća Socijalistička partija proglasila pobedu na parlamentarnim izborima, uprkos neredima koji su za posledicu imali zatvaranje 15 izbornih jedinica.
- Indonežanski predsednik Abdurahman Vahid doputovao u zvaničnu posetu Australiji, prvu posle 26 godina, čime je počela nova era u odnosima dve zemlje.
- 2003 — SAD „zamrzle“ finansijsku imovinu 55 bivših zvaničnika Iraka, uključujući Sadama Huseina.
Rođenja uredi
- 1852 — Antoni Gaudi, španski arhitekta. (prem. 1926)[1]
- 1903 — Džordž Orvel, engleski književnik. (prem. 1950)[2]
- 1903 — En Revir, američka glumica. (prem. 1990)[3]
- 1907 — J. Hans D. Jensen, nemački nuklearni fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1963). (prem. 1973)[4]
- 1913 — Peko Dapčević, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA, društveno-politički radnik i ambasador SFRJ, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1999)
- 1924 — Sidni Lumet, američki reditelj, producent i scenarista. (prem. 2011)[5]
- 1925 — Robert Venturi, američki arhitekta. (prem. 2018)[6]
- 1933 — Alvaro Siza, portugalski arhitekta.[7]
- 1935 — Predrag Golubović, srpski reditelj i scenarista. (prem. 1994)[8]
- 1942 — Vilis Rid, američki košarkaš i košarkaški trener. (prem. 2023)[9]
- 1944 — Mihajlo Vuković, jugoslovenski i srpski košarkaški trener. (prem. 2021)
- 1945 — Karli Sajmon, američka muzičarka i autorka knjiga za decu.[10]
- 1952 — Ljubiša Stojanović Luis, srpski muzičar. (prem. 2011)[11]
- 1956 — Entoni Burden, američki kuvar, pisac i autor TV emisija o putovanjima i hrani. (prem. 2018)[12]
- 1960 — Zorica Kondža, hrvatska pevačica.[13]
- 1961 — Riki Džervejz, engleski glumac, komičar, reditelj, producent i scenarista.[14]
- 1963 — Džordž Majkl, engleski muzičar. (prem. 2016)[15]
- 1964 — Del Kari, američki košarkaš.[16]
- 1964 — Džoni Herbert, engleski automobilista, vozač Formule 1.[17]
- 1966 — Dikembe Mutombo, kongoansko-američki košarkaš.[18]
- 1973 — Nebojša Ilić, srpski glumac.[19]
- 1973 — Zoran Njeguš, srpski fudbaler i fudbalski trener.[20]
- 1974 — Olga Radionova, hrvatsko-ruska glumica, TV voditeljka i model.
- 1975 — Albert Kosta, španski teniser.[21]
- 1975 — Vladimir Kramnik, ruski šahista.[22]
- 1977 — Fernanda Lima, brazilska glumica, model i TV voditeljka.[23]
- 1981 — Simon Aman, švajcarski ski skakač.[24]
- 1981 — Jan Hendrik Jagla, nemački košarkaš.[25]
- 1982 — Mihail Južni, ruski teniser.[26]
- 1993 — Kevin Panter, američki košarkaš.[27]
- 1996 — Lele Pons, američka glumica, pevačica, plesačica i model.[28]
Smrti uredi
- 1533 — Meri Tjudor, vojvotkinja od Safoka, francuska kraljica i engleska plemkinja. (rođ. 1496)[29]
- 1822 — Ernst Teodor Vilhelm Hofman, nemački pisac i kompozitor i dirigent. (rođ. 1776)[30]
- 1861 — Abdulmedžid I, turski sultan. (rođ. 1823)[31]
- 1937 — Mijat Mijatović, srpski advokat i pevač popularne i narodne muzike (rođ. 1887)[32]
- 1968 — Branko Magarašević, srpski profesor, klasični filolog i slavista.(rođ. 1892)[33]
- 1960 — Oto Ender, austrijski političar. (rođ. 1875)[34]
- 1984 — Mišel Fuko, francuski filozof istorije, obrazovanja, teorije književnosti, filozofije nauke (rođ. 1926)[35]
- 1995 — Ernest Volton, irski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku. (rođ. 1903).[36]
- 1997 — Žak Kusto, francuski istraživač i okeanograf. (rođ. 1910)[37]
- 2009 — Majkl Džekson, američka pop ikona (rođ. 1958)[38]
- 2009 — Fara Foset, američka glumica (rođ. 1947)[39]
Praznici i dani sećanja uredi
Izvori uredi
- ^ „Antoni Gaudi | Biography, Sagrada Familia, Works, Buildings, Style, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „George Orwell | Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Anne Revere | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „J. Hans D. Jensen | Nobel Prize, Nuclear Model & Findings | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Sidney Lumet | Director, Writer, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Robert Venturi summary | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Alvaro Siza | Biography, Architecture, Style, Buildings, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Predrag Golubovic | Writer, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Willis Reed Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Carly Simon | Actress, Music Department, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Ljubisa Stojanovic-Louis”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Anthony Bourdain | Producer, Writer, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Zorica Kondza”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Ricky Gervais | Writer, Producer, Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „George Michael | Music Artist, Actor, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Dell Curry Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Johnny Herbert | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Dikembe Mutombo Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Nebojsa Ilic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ Admin (2010-01-02). „Njeguš Zoran”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Vladimir Kramnik | World Chess Champion, Grandmaster | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-26. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Fernanda Lima | Actress, Writer, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „AMMANN Simon - Athlete Information”. www.fis-ski.com. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „J. Jagla”. web.archive.org. 2010-04-18. Arhivirano iz originala 18. 04. 2010. g. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ Eurobasket. „Kevin Punter, Basketball Player, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Lele Pons | Actress, Writer, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Mary Tudor”. tudorhistory.org. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „E.T.A. Hoffmann | German Writer, Composer, Painter & Romanticist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-20. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Abdülmecid I | Ottoman Reforms, Tanzimat & Legacy | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-31. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Mijat Mijatović”. www.discogs.com.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 446.
- ^ „Otto Ender | Austrian Politics, Reforms, Diplomacy | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-20. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Michel Foucault | French Philosopher, Historian & Social Theorist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-02. Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „The Nobel Prize in Physics 1951”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Jacques-Yves Cousteau | Producer, Director, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Michael Jackson | Music Artist, Actor, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
- ^ „Farrah Fawcett | Actress, Producer, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-02-04.
Vidi još uredi
