16. maj
датум
16. maj (16.5.) je 136. dan godine po gregorijanskom kalendaru (137. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 229 dana.
Događaji uredi
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1204 — Balduin I Flandrijski krunisan za latinskog cara Konstantinopolja koji su krstaši tokom Četvrtog krstaškog pohoda preoteli Vizantincima.
- 1532 — Firentinci su po drugi put proterali Medičije i Firenca se ponovo uspostavila kao republika.
- 1532 — Španski osvajač Fransisko Pizaro iskrcao se s malom grupom vojnika na severnu obalu Perua. Savladavši otpor Indijanaca, Španija 1572. osvojila Peru i držala ga u svom posedu do 1824.
- 1770 — U Versaju se venčali francuski prestolonaslednik Luj, kasnije Luj XVI, i Marija Antoaneta, kćerka austrijske carice Marije Terezije. Posle Francuske revolucije 1789. osuđeni na smrt i pogubljeni na giljotini 1793.
- 1811 — Udružene britansko-portugalsko-španske snage su u bici kod Albuera sprečili pokušaj francuske deblokade opsade Badahoza.
- 1868 — Američki predsednik Endru Džonson je oslobođen optužbi nakon glasanja o njegovom opozivu u američkom Senatu pošto je nedostajao jedan glas do dvotrećinske većine.
- 1881 — U okolini Berlina u saobraćaj pušten prvi električni tramvaj.
- 1916 — Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska su potpisale Sajks-Pikotov sporazum, tajni sporazum o podeli bliskoistočnih teritorija Otomanskog carstva.
- 1929 — U Holivudu dodeljene prve nagrade Američke filmske akademije, od 1931. poznate kao „Oskar“, filmu „Krila“, glumici Dženet Gejnor i glumcu Emilu Dženingsu.
- 1941 — Parlament Islanda ukinuo ugovor s Kraljevinom Danskom, iz 1814, po kojem je zemlja pod danskom dominacijom, i proglasio nezavisnost. Nezavisna Republika Island proglašena 17. juna 1944. posle plebiscita.
- 1943 — Nacisti su ugušili ustanak u varšavskom getu.
- 1961 — General Park Čung Hi izvršio vojni udar u Južnoj Koreji. Bio na vlasti do 1979, kad ga je ubio šef obezbeđenja.
- 1966 — Kineski vođa Mao Cedung je pokrenuo Kulturnu revoluciju, zvanično kao kampanja da se Kina očisti od svojih liberalnih buržoaskih elemenata i da se nastavi revolucionarna klasna borba.
- 1969 — Sovjetski vasionski brod „Venera-5“ približio se Veneri i izbacio sondu koja će slati podatke o toj planeti.
- 1972 — Predsednici SFRJ i Rumunije Josip Broz Tito i Nikolae Čaušesku u rad pustili hidroenergetski sistem „Đerdap“ na Dunavu.
- 1974 —
- Skupština SFRJ proglasila Josipa Broza Tita za doživotnog predsednika države.
- Helmut Šmit postao kancelar Zapadne Nemačke posle ostavke Vilija Branta.
- 1975 — Na osnovu rezultata referenduma održanog mesec dana ranije, Sikim je ukinuo monarhiju i pripojio se Indiji, kao njena 22. država.
- 1975 — Japanka Junko Tabei postala prva žena koja se popela na najviši svetski vrh, Mont Everest.
- 1989 —
- Sovjetski predsednik Mihail Gorbačov i kineski lider Deng Sjaoping sreli se u Pekingu na Prvom kinesko-sovjetskom samitu, čime je i formalno, posle 30 godina, prekinut tihi hladni rat te dve najveće komunističke države.
- Automobilom-bombom u Bejrutu ubijeni libanski verski vođa šeik Hasan Halid i 21 osoba.
- 1991 — Kraljica Ujedinjenog Kraljevstva Elizabeta, tokom zvanične posete SAD, obratila se Kongresu. Prva kraljica koja se obratila Kongresu SAD.
- 1992 — Povlačeći se iz Bosne, JNA digla u vazduh bihaćki aerodrom Željava pod planinom Plješevicom, vredan oko šest milijardi dolara.
- 1997 — Predsednik Zaira Mobutu Sese Seko napustio Kinšasu, ka kojoj su nezadrživo nadirali pobunjenici, čime je okončana njegova autokratska vladavina duga 32 godine.
- 2001 — SAD označile Pravu IRA, deo Irske republikanske armije, kao stranu terorističku organizaciju.
Rođenja uredi
- 1718— Marija Gaetana Anjezi, italijanska matematičarka, lingvistkinja i filozofkinja. (prem. 1799)[1]
- 1763— Luj Nikola Voklen, francuski hemičar. (prem. 1829)[2]
- 1821 — Pafnutij Čebišov, ruski matematičar. (prem. 1894)[3]
- 1898 — Tamara de Lempicka, poljska slikarka. (prem. 1980)
- 1898 — Desanka Maksimović, srpska pesnikinja, spisateljica i prevodilac. (prem. 1993)[4]
- 1905 — Henri Fonda, američki glumac. (prem. 1982)[5]
- 1909 — Margaret Salavan, američka glumica. (prem. 1960)[6]
- 1915 — Mario Moničeli, italijanski reditelj i scenarista. (prem. 2010)[7]
- 1925 — Nilton Santos, brazilski fudbaler. (prem. 2013)[8]
- 1931 — Vujadin Boškov, srpski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2014)[9]
- 1932 — Dušan Poček, srpski glumac. (prem. 2014)[10]
- 1938 — Feliks Leonidovič Černousko, ruski fizičar i akademik, inostrani član sastava Srpske akademije nauka i umetnosti.[11]
- 1944 — Dani Treho, američki glumac.[12]
- 1948 — Vlade Đurović, srpski košarkaš i košarkaški trener.
- 1948 — Jesper Kristensen, danski glumac.[13]
- 1950 — Georg Bednorc, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1987).[14]
- 1953 — Pirs Brosnan, irski glumac i producent.[15]
- 1955 — Debra Vinger, američka glumica.[16]
- 1962 — Boban Zdravković, srpski pevač.[17]
- 1965 — Krist Novoselić, američki muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i basista grupe Nirvana.[18]
- 1965 — Vinsent Rigan, velški glumac.[19]
- 1966 — Dženet Džekson, američka muzičarka, glumica i plesačica.[20]
- 1969 — Janik Bison, kanadski glumac, reditelj i producent.[21]
- 1969 — Dejvid Borijanaz, američki glumac, producent i reditelj.[22]
- 1970 — Gabrijela Sabatini, argentinska teniserka.[23]
- 1972 — Hari Pejton, američki glumac.[24]
- 1973 — Tori Speling, američka glumica i spisateljica.[25]
- 1974 — Laura Pauzini, italijanska muzičarka.[26]
- 1975 — Toni Kako, finski muzičar.[27]
- 1976 — Uroš Umek, slovenački di-džej i producent elektronske muzike.
- 1977 — Milivoje Vitakić, srpski fudbaler.[28]
- 1977 — Melani Linski, novozelandska glumica.[29]
- 1978 — Lionel Skaloni, argentinski fudbaler i fudbalski trener.[30]
- 1981 — Rikardo Košta, portugalski fudbaler.[31]
- 1981 — Džozef Morgan, engleski glumac, reditelj, scenarista i producent.[32]
- 1982 — Lukaš Kubot, poljski teniser.[33]
- 1983 — Nensi Ažram, libanska pevačica.[34]
- 1984 — Nenad Heraković, srpski glumac.
- 1986 — Megan Foks, američka glumica.[35]
- 1988 — Martinas Gecevičijus, litvanski košarkaš.[36]
- 1989 — Behati Prinslu, namibijska manekenka i model.[37]
- 1990 — Ognjen Kuzmić, srpski košarkaš.[38]
- 1991 — Grigor Dimitrov, bugarski teniser.[39]
- 1993 — IU, južnokorejska pevačica i glumica.
Smrti uredi
- 1703 — Šarl Pero, francuski pisac. (rođ. 1628).[40]
- 1830 — Žozef Furije, francuski matematičar i fizičar. (rođ. 1768)[41]
- 1943 — Drinka Pavlović, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije. (rođ. 1918)
- 1947 — Frederik Gaulend Hopkins, engleski biohemičar, nobelovac. (rođ. 1861)[42]
- 1984 — Irvin Šo, američki pisac. (rođ. 1913)[43]
- 1990 — Semi Dejvis Junior, američki zabavljač. (rođ. 1925)[44]
- 1997 — Đuzepe de Santis, italijanski filmski režiser. (rođ. 1917)[45]
- 2013 — Hajnrih Rorer, švajcarski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku. (rođ. 1933)[46]
- 2018 — Bogoljub Stanković, srpski matematičar i akademik. (rođ. 1924)[47]
Praznici i dani sećanja uredi
Reference uredi
- ^ „Maria Gaetana Agnesi | Mathematician, Philosopher, Educator | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-05. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Nicolas-Louis Vauquelin | Discoverer, Elements, Chemistry | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pafnuty Chebyshev | Number Theory, Probability Theory & Statistics | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-04. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Maksimovic Desanka”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Henry Fonda | Actor, Producer, Additional Crew”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Margaret Sullavan | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Mario Monicelli | Writer, Director, Second Unit Director or Assistant Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Nilton Santos - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Olympedia – Vujadin Boškov”. www.olympedia.org. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Na dan 16.5.1932.: Rođen Dušan Poček, srpski glumac.”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „FELIKS LEONIDOVIČ ČERNOUSKO”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 24. 1. 2024.
- ^ „Danny Trejo | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Jesper Christensen | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Nobel Prize in Physics 1987”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Pierce Brosnan | Actor, Producer, Executive”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Debra Winger | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Boban Zdravković”. www.discogs.com.
- ^ „Krist Novoselic | Actor, Composer, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Vincent Regan | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Janet Jackson | Music Artist, Actress, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Yannick Bisson | Actor, Producer, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „David Boreanaz | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Gabriela Sabatini | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Khary Payton | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Tori Spelling | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Laura Pausini | Music Artist, Actress, Composer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Tony Kakko”. Metal Storm (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ Admin (2010-01-25). „Vitakić Milivoje”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Melanie Lynskey | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Lionel Scaloni | Football Stats | No Club | Age 45 | 1994-2016 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Ricardo Costa”. Fussballdaten (na jeziku: nemački). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Joseph Morgan | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Nancy Ajram Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Megan Fox | Biography, Movies, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-24. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Martynas Gecevičius / Players”. basketnews.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Behati Prinsloo - Biography”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Ognjen Kuzmić > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Charles Perrault | Biography, Fairy Tales, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-08. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Joseph Fourier | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1929”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Irwin Shaw | Novelist, Playwright, Short Stories | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-11. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Sammy Davis, Jr. | Biography, Movies, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-26. Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Giuseppe De Santis”. www.tcm.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Heinrich Rohrer | Nobel Prize, Scanning Tunneling Microscope & Nanotechnology | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-27.
- ^ „Stankovic Bogoljub”. www.sanu.ac.rs. Pristupljeno 2024-01-27.
== Vidi još ==