31. decembar
датум
31. decembar (31.12) je 365. dan godine po gregorijanskom kalendaru (366. u prestupnoj godini). Ovo je poslednji dan u godini.
Događaji uredi
| decembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
- 406 — Po tradiciji, germanska plemena Vandali, Alani i Svevi su prešli Rajnu što je označilo kraj rimskog rajnskog limesa.
- 1494 — U Rim ušle snage francuskog kralja Šarla VIII.
- 1600 — Engleska kraljica Elizabeta I izdala povelju o osnivanju Istočnoindijske kompanije.
- 1879 — Američki pronalazač Tomas Alva Edison prvi put javno demonstrirao električnu sijalicu, u Menlo Parku, u Nju Džersiju.
- 1881 — U Srbiji je štampan prvi zvanični program hemije za srednje škole (niže i više) u „Prosvetnom glasniku“.
- 1911 — Marija Kiri dobila drugu Nobelovu nagradu za hemiju za istraživanje radioaktivnih elemenata.
- 1922 — Upravu Srpskog privrednog društva „Privrednik“ posetio je kralj Aleksandar I Karađorđević i prihvatio se Privrednikovog pokroviteljstva
- 1938 — U Indijanapolisu, u SAD, prvi put zvanično uveden test na alkohol za vozače.
- 1945 — U saobraćaj pušten treći put obnovljen železnički most preko Save kod Beograda.
- 1946 — Predsednik SAD Hari Truman formalno proglasio kraj Drugog svetskog rata.
- 1949 — Izabran prvi Radnički savet u fabrici cementa „Prvoborac“ u Solinu kod Splita.
- 1968 — Supersonični sovjetski putnički avion "TU-144" obavio prvi let, nekoliko meseci pre britansko-francuske supersonične letelice "Konkord".
- 1971 — Austrijski političar i diplomata Kurt Valdhajm preuzeo dužnost generalnog sekretara Ujedinjenih nacija pošto se sa tog mesta povukao burmanski političar U Tant.
- 1981 — U vojnom udaru koji je predvodio poručnik vazduhoplovstva Džeri Rolings u Gani oborena civilna vlada Hile Limana.
- 1983 — U vojnom udaru u Nigeriji svrgnut predsednik Šehu Šagari, koji je na vlast došao na izborima 1979, na kojima je okončana 13-godišnja vojna vladavina. Novi predsednik postao šef vojne hunte, general Mohamed Buhari.
- 1988 — Vlade Indije i Pakistana sklopile sporazum kojim su se obavezale da neće napadati nuklearna postrojenja u Pakistanu, odnosno Indiji.
- 1991 — Sovjetski Savez je zvanično prestao da postoji.
- 1994 — Puštena u rad prva mreža mobilne telefonije u Srbiji - Mobtel
- 1995 — Američki inženjeri završili pontonski most preko Save, a potom američki tenkovi i trupe iz sastava snaga UN za održanje mira ušli u Bosnu.
- 1996 — Širom Srbije na stotine hiljada građana, koji su gotovo dva meseca svakodnevno protestovali tražeći priznavanje rezultata lokalnih izbora na kojima je pobedila opozicija, okupili se na centralnim gradskim trgovima da dočekaju Novu godinu.
- 1998 — Ministri finansija Evropske unije saopštili definitivne kurseve prema kojima će nacionalne valute 11 zemalja EU biti menjane u evro kad jedinstvena evropska valuta 1. januara 1999. bude zvanično puštena u promet.
- 1999 —
- Predsednik Rusije Boris Jeljcin podneo ostavku i za vršioca dužnosti šefa države imenovao Vladimira Putina, dotadašnjeg premijera.
- Predsednik Paname Mireja Moskoso od SAD formalno vratio kontrolu svoje zemlje nad Panamskim kanalom.
- 2000 — Saudijska Arabija, Kuvajt, Bahrein, Katar, Oman i Ujedinjeni Arapski Emirati, članice Saveta za saradnju u Zalivu, potpisale pakt o zajedničkoj odbrani po kojem se napad na jednu od zemalja-članica smatra napadom na sve.
- 2001 — Pakistanske vlasti uhapsile više od 20 članova jedne od dve muslimanske militantne grupe, Laškar e Taiba, koju je Indija optužila za napad na Parlament, kada je ubijeno 14 osoba.
Rođenja uredi
- 1869 — Anri Matis, francuski slikar, vajar, grafičar i dekorater. (prem. 1954)[1]
- 1880 — Džordž Maršal, američki general i političar, 50. državni sekretar SAD, dobitnik Nobelove nagrade za mir (1953). (prem. 1959)[2]
- 1881 — Maks Pehštajn, nemački slikar i grafičar. (prem. 1955)[3]
- 1908 — Simon Vizental, austrijski pisac, poznat po prikupljanju informacija o nacističkim ratnim zločinima kako bi se sudilo počiniocima zločina. (prem. 2005)[4]
- 1908 — Bora Glišić, srpski teatrolog, pozorišni kritičar, dramaturg, novinar, prevodilac i menadžer u kulturi. (prem. 1988)[5]
- 1919 — Ludmila Frajt, srpska kompozitorka češkog porekla. (prem. 1999)[6]
- 1928 — Veijo Meri, finski pisac. (prem. 2015)[7]
- 1930 — Aco Jovanovski, makedonski glumac. (prem. 2016)[8]
- 1931 — Božidar Boki Milošević, srpski klarinetista. (prem. 2018)[9]
- 1937 — Entoni Hopkins, velški glumac, reditelj i producent.[10]
- 1937 — Milutin Šoškić, srpski fudbalski golman i fudbalski trener. (prem. 2022)[11]
- 1941 — Sara Majls, engleska glumica.[12]
- 1941 — Aleks Ferguson, škotski fudbaler i fudbalski trener.[13]
- 1943 — Džon Denver, američki muzičar, muzički producent, glumac, aktivista i humanitarac. (prem. 1997)[14]
- 1943 — Ben Kingsli, engleski glumac.[15]
- 1945 — Vernon Vels, australijski glumac.[16]
- 1945 — Barbara Karera, američko-nikaragvanska glumica i model.[17]
- 1948 — Dona Samer, američka muzičarka i glumica. (prem. 2012)[18]
- 1953 — Džejms Remar, američki glumac.
- 1958 — Bibi Njuvert, američka glumica, pevačica i plesačica.[19]
- 1959 — Milan Janković, srpski fudbaler i fudbalski trener.[20]
- 1959 — Val Kilmer, američki glumac.[21]
- 1960 — Stiv Brus, engleski fudbaler i fudbalski trener.[22]
- 1965 — Nikolas Sparks, američki književnik i scenarista.[23]
- 1972 — Gregori Kupe, francuski fudbaler.[24]
- 1977 — PSY, južnokorejski muzičar i muzički producent.[25]
- 1981 — Jana Milić Ilić, srpska glumica.[26]
- 1991 — Bojana Jovanovski, srpska teniserka.[27]
- 1992 — Čeri Kis, srpska pornografska glumica.[28]
Smrti uredi
- 1719 — Džon Flemstid, engleski astronom. (rođ. 1646)[29]
- 1877 — Gistav Kurbe, francuski slikar. (rođ. 1819)[30]
- 1936 — Migel de Unamuno, španski pisac, pesnik, dramaturg, esejista i filozof. (rođ. 1864)[31]
- 1948 — Malkom Kembel, engleski vozač brzih automobila i čamaca. (rođ. 1885)[32]
- 1950 — Karl Rener, austrijski političar i pravnik, 1. kancelar Austrije. (rođ. 1870)[33]
- 1980 — Maršal Makluan, kanadski filozof, teoretičar komunikacija i književni kritičar. (rođ. 1911)[34]
- 2004 — Žerar Debre, francuski ekonomista i matematičar, dobitnik Nobelove nagrade za ekonomiju (1983). (rođ. 1921)[35]
- 2015 — Veljko Guberina, srpski advokat. (rođ. 1925)[36]
- 2021 — Beti Vajt, američka glumica, komičarka, TV voditeljka i spisateljica. (rođ. 1922)[37]
- 2022 — Papa Benedikt XVI. (rođ. 1927)[38]
Praznici i dani sećanja uredi
Vidi još uredi
- ^ „Henri Matisse | Biography, Art, Paintings, Goldfish, Cutouts, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „George C. Marshall | Biography, Facts, & Marshall Plan”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Max Pechstein | German artist”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Simon Wiesenthal | Biography & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Rođen je teatrolog i novinar Borivoje Bora Glišić”. srpskilegat.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „Na dan 31.12.1919.: Rođena Ludmila Frajt (češ. Ludmila...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Veijo Väinö Valvo Meri”. geni_family_tree (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Facebook; Twitter; Instagram; YouTube (2016-03-19). „Aco Jovanovski zamina vo legendite”. Fashionel.mk (na jeziku: makedonski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „PREMINUO BOKI MILOŠEVIĆ: Odlazak velikog majstora klarineta”. kurir.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Anthony Hopkins | Biography, Plays, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Šoškić Milutin”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). 2010-01-20. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Sarah Miles - Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Sir Alex Ferguson | Biography & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „John Denver (1943-1997) - Find A Grave Memorial”. www.findagrave.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Ben Kingsley | Biography, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Vernon Wells Biography (1945-)”. www.filmreference.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Barbara Carrera - Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Donna Summer | American singer”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Bebe Neuwirth - Actor Filmography، photos، Video”. elCinema.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ Zvezda, Moja Crvena (2015-12-30). „Na današnji dan: Rođen Milan Janković”. Moja Crvena Zvezda (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Janković, Milan Janković - Footballer”. www.bdfutbol.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Steve Bruce | Football Stats | No Club | Age 60 | 1978-1999 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Nicholas Sparks | Biography, Books, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Grégory Coupet - Player profile”. _ (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „PSY | Biography, Songs, Albums, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Hellasije (2018-07-03). „Jana Ilić Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „WTA | Players | Info | Bojana Jovanovski”. web.archive.org. 2011-02-14. Arhivirano iz originala 14. 02. 2011. g. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Cherry Kiss”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „John Flamsteed | British astronomer”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Gustave Courbet | Biography, Art, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Miguel de Unamuno | Spanish educator, philosopher, and author”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Malcolm Campbell | Biography, Records, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Karl Renner | president of Austria”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Who was Marshall McLuhan? – The Estate of Marshall McLuhan”. www.marshallmcluhan.com. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Gerard Debreu | French-American economist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Advokatska komora Srbije – PREMINUO ADVOKAT VELJKO GUBERINA” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Betty White | Biography, TV Shows, Films, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Benedict XVI | Biography, Resignation, Legacy, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.