Druga vojvođanska udarna brigada

Druga vojvođanska narodnooslobodilačka udarna brigada formirana je 20. aprila 1943. godine, u manastiru Tavna, na planini Majevici, u Bosni i Hercegovini. Formirana je od Druge grupe vojvođanskih udarnih bataljona, imala je tri bataljona sa 563 boraca.

Druga vojvođanska udarna brigada
Jugoslovenska partizanska zastava
Osnivanje	20. aprila 1943. Mesto formiranja: Manastir Tavna
Formacija	tri bataljona
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Napad NOVJ na Vlasenicu juna 1943. Napad NOVJ na Zvornik jula 1943. Bijeljina avgusta 1943. Vlasenica avgusta 1943. Brčko septembra 1943. Prva tuzlanska operacija NOVJ Šnešturm Druga tuzlanska operacija NOVJ Kladanj maja 1944. Operacija Kamerjeger Folmond Durmitorska operacija Beogradska operacija Sremski front Virovitički mostobran
Odlikovanja
Komandanti
Komandant	Radoslav Jović Miško
Politički komesar	Draga Dikić Vanja

Prvi komandant brigade bio je Radoslav Jović Miško, a politički komesar Draga Dikić Vanja.

Za svoje zasluge tokom Narodnooslobodilačkog rata odlikovana je Ordenom narodnog oslobođenja i Ordenom partizanske zvezde.

Ratni put Druge vojvođanske brigade

Zajedno sa Prvom vojvođanskom brigadom, dejstvovala je u Semberiji, zatim u rejonu Šekovića. U noći 11/12. juna 1943. godine učestvovala je u oslobođenju Srebrenice, dok su njen jedan bataljon i Majevički NOP odred na putu Brčko-Bijeljina, kod sela Draguljevca, zarobili domobransku pukoviju, sa 1.256 vojnika i kompletnim naoružanjem (3 topa, 1.000 pušaka, 16 mitraljeza, 40 puškomitraljeza i dr).

Delovi Druge vojvođanske brigade učestvovali su 16. juna u oslobođenju rudnika Ugljevika, a 18. juna u razbijanju domobrana u rejonu Rudišta.

U sastav Šesnaeste vojvođanske divizije ulazi 2. jula 1943. godine

Zjedno sa Prvom proleterskom i Prvom vojvođanskom brigadom učestvuje u 25/26. juna u oslobođenju Vlasenice. A sa Prvom proleterskom brigadom 5. jula zauzima Zvornik. Potom dejstvuje na terenu istočne Bosne.

Zajedno sa Maevičkim NOP odredom učestvuje u zarobljavanju domobranske čete u selu Površinci, a sa Prvom vojvođanskom brigadom u ponovnom oslobađanju Vlasenice, 11. septembra, Caparda, 15. septembra i Bijeljine, 24. septembra.

Prilikom napada Šesnaeste vojvođanske divizije na Brčko, 19/20. oktobra 1943. godine, prebacila se na levu obalu Save, zauzela ustaško-domobransko uporište Gunju i onesposobila most na Savi. 21. oktobra se ponovo preko Save vratila u istočnu Bosnu.

Tokom novembra i decembra 1943. godine, zajedno sa Četvrtom vojvođanskom brigadom učestvovala je u čišćenju rejona Majevice od četnika. Pošto su uspele da odbiju nekoliko jačih napada Nemaca na Majevicu, obe brigade su bile prinuđene da se zajedno sa divizijskom bolnicom, 21. decembra, po velikoj hladnoći i uz borbe probiju, uz velike gubitke, u Birač.

Spomen-obilježje osnivanju Prve i Druge vojvođanske NOU brigade u podnožju manastira Tavna, podignut 11. aprila 1983.

Posle nekoliko dana brigada se ponovo vratila na Majevicu, a od 17. do 20. januara 1944. godine, učestvovala je u napadu na Tuzlu i vodila borbe u rejonu sela Miričine. Zatim prelazi u Trebavu, koju čisti od četnika, a potom se, u martu, vraća na Majevicu gde učestvuje u borbama sa nemačkom 13. SS divizijom. U protiv napadu 16. vojvođanske divizije, kod sela Koraja i Zabrđa, 18. marta, brigada je vodila teške borbe, nanevši neprijatelju gubitke od 120 mrtvih, ali je i ona imala oko 170 mrtvih i ranjenih.

Do sredine aprila 1944. godine dejstvovala je protiv nemačke 13. SS divizije i ustaško-domobranskih snaga u Semberiji i na Majevici, a zatim se u sastavu 16. divizije prebacuje preko komunikacije Tuzla-Zvornik za Birač. Posle napada na Kladanj, 4. maja, vodila je neko vreme borbe sa četnicima na planini Ozrenu.

Sa 16. vojvođanskom divizijom učestvovala je u odbrani oslobođenje teritorije Birača, posle čegase prebacuje u centralnu Bosnu, radi prihvatanja Šeste ličke proleterske divizije, sa kojom učestvuje pri forsiranju reke Bosne, 28/29. jula. potom u sastavu 12. vojvođanskog korpusa učestvuje u četrdesetodnevnom maršu maršu preko istočne Bosne, Zelengore i Maglića u Crnu Goru i dalje preko Durmitora i Golije u Hercegovinu, odakle se vraća u istočnu Bosnu, gde se 6. septembra, kod Starog Broda prebacuje preko Drine u Srbiju.

Tokom septembra i oktobra 1944. godine učestvuje u borbama za oslobođenje zapadne Srbije, u napadu na Obrenovac, oslobođenju Beograda i razbijanju Nemaca kod sela Skela, na Savi. Posle prelaska u Srem, brigada učestvuje u oslobođenju Rume, 27. oktobra, i Sremske Mitrovice, 1. novembra.

U novembru dejstvuje u Bačkoj i Baranji, a posle odmora i dopune u rejonu Torjanaca, 9. decembra prebacuje se na desnu obalu Drave, gde u rejonu Čađavice, vodi borbe na virovitičkom mostobranu. A u martu 1945. godine učestvuje u razbijanju neprijateljskog prodora, kod sela Bolmana.

U završnim operacijama u sastavu 16. vojvođanske divizije forsira Dravu, i učestvuje u oslobođenju Podravine, Našica, Podravske Slatine, Virovitice i Bjelovara.

Narodni heroji Druge vojvođanske brigade

Sedmoro boraca brigade je odlikovano Ordenom narodnog heroja:

• Bogdan Vujošević, politički komesar bataljona
• Milan Ješić Ibra, komandant Drugog bataljona
• Anka Matić Grozda, politički komesar čete
• Marko Milanović, zamenik komandanta brigade
• Vlada Obradović Kameni, komandir čete
• Sulejman Omerović, komandant brigade
• Sava Sogić, komandant brigade

Literatura

• Petnaest vojvođanskih brigada. Pokrajinski odbor Saveza boraca Vojvodine, Novi Sad 1953. godina.
• Periša Grujić Šesnaesta vojvođanska divizija NOVJ. Vojno delo, Beograd, 1959. godina.
• Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
• Žarko Atancković Druga vojvođanska NOU brigada Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. mart 2011), Beograd 1978. godina.