28. decembar
датум
28. decembar (28. 12) 362. je dan godine po gregorijanskom kalendaru (363. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 3 dana.
Događaji
uredidecembar | ||||||
P | U | S | Č | P | S | N |
1 | ||||||
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
30 | 31 |
- 457 — Majorijan je krunisan za cara Zapadnog rimskog carstva i priznat od pape Lava I.
- 484 — Alarih II je nasledio svog oca Euriha kao kralj Vizigota.
- 1065 — Osvećena je Vestminsterska palata, koja je građena u periodu od 1045. do 1050. po nalogu kralja Edvarda Ispovednika.
- 1768 — Taksin Veliki je krunisan za kralja novouspostavljenog kraljevstva Thonburi.
- 1836 — Španija priznala nezavisnost Meksika, koji su španski konkistadori osvojili 1526, razorivši državu Asteka.
- 1846 — Ajova je postala 29. savezna država SAD.
- 1869 — Vilijem Sempl iz Ohaja patentirao žvakaću gumu.
- 1879 — U udesu putničkog voza na liniji Edinburg-Dandi u Škotskoj, koji se survao u reku kada je popustio most preko kojeg je prelazio, poginulo 90 ljudi.
- 1895 — U pariskom restoranu „Gran kafe“ braća Luj i Ogist Limijer organizovala prvu filmsku projekciju. Prikazani kratki filmovi o izlasku radnika iz fabrike, železničkoj stanici s putnicima i vozom koji juri. Dan rođenja kinematografije.
- 1908 — U zemljotresu koji je razorio Mesinu, drugi po veličini grad na italijanskom ostrvu Siciliji, poginulo više od 75.000 ljudi.
- 1920 — U krvi je ugušena Husinska buna, štrajk rudara rudnika Kreka.
- 1942 — Japanski avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali indijski grad Kalkutu.
- 1943 — Nakon žestokih osmodnevnih urbanih borbi, kanadska 1. pešadijska divizija je zauzela italijanski grad Ortonu.
- 1948 — Tokom višemesečnih socijalnih nemira i nasilja u Egiptu ubijen premijer Nokraši-paša.
- 1950 — U Korejskom ratu, kineske trupe prešle 38. paralelu.
- 1959 — U Vinči kod Beograda pušten u rad prvi nuklearni reaktor u Jugoslaviji.
- 1962 — U Mozambiku, portugalskoj koloniji u Africi, osnovan Front za oslobođenje Mozambika, pod čijim je vođstvom zemlja posle dugotrajne borbe stekla nezavisnost 1975. Po sticanju nezavisnosti izbio građanski rat Frelima i rivalskog pokreta Renamo, koji je trajao gotovo dve decenije.
- 1966 — Kina izvršila petu nuklearnu probu.
- 1968 — U napadu na aerodrom u Bejrutu izraelski komandosi uništili 13 arapskih aviona.
- 1973 — Američki predsednik Ričard Nikson je potpisao Zakon o ugroženim vrstama.
- 1974 — U zemljotresu koji je razorio sela u pakistanskoj planiskoj oblasti Karakorum poginulo oko 5.200 ljudi.
- 1989 — Bivši prvi sekretar Komunističke partije Aleksander Dupček izabran za predsednika parlamenta Čehoslovačke, vrativši se posle dve decenije na političku scenu.
- 1989 — Litvanija postala prva država Sovjetskog Saveza u kojoj je uveden višepartijski politički sistem.
- 1992 — Inflacija u Jugoslaviji postigla svetski rekord, 19.810,2 odsto za tu godinu.
- 1995 — Na Aerodrom „Beograd“ sletela tri transportera NATO s trupama iz sastava mirovnih snaga Ujedinjenih nacija za Bosnu i Hercegovinu.
- 2000 — Vlada Crne Gore usvojila Platformu za redefinisanje odnosa Srbije i Crne Gore na osnovu koje bi te dve federalne jedinice Jugoslavije trebalo da postanu suverene i nezavisne države.
- 2001 — Evropska unija objavila spisak organizacija koje se smatraju terorističkim, posebno navodeći radikalne baskijske separatiste, i grupe u Severnoj Irskoj i Srednjem istoku.
- 2003 — U Srbiji održani vanredni parlamentarni izbori. Tadašnja vladajuća Demokratska stranka osvojila svega 37 (od 250) poslaničkih mesta, a najviše poslaničkih mesta osvojile opozicione Srpska radikalna stranka (82) i Demokratska stranka Srbije (53).
- 2011 — Delujući na osnovu informacije da kurdski borci prelaze granicu u pokrajini Sirnak, dva turska aviona F-16 su greškom otvorili vatru na grupu seljaka, ubivši 34 osobe.
Rođenja
uredi- 1856 — Vudro Vilson, američki političar i pravnik, 28. predsednik SAD. (prem. 1924)[1]
- 1865 — Feliks Valoton, švajcarsko-francuski slikar. (prem. 1925)[2]
- 1899 — Miroslav Feldman, hrvatski književnik i lekar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe. (prem. 1976)[3]
- 1903 — Džon fon Nojman, mađarsko-američki matematičar, fizičar i naučnik. (prem. 1957)[4]
- 1908 — Jevgenij Vučetić, ruski vajar. (prem. 1974)[5]
- 1922 — Sten Li, američki strip scenarista, urednik, izdavač, producent i glumac. (prem. 2018)[6]
- 1932 — Manuel Puig, argentinski književnik, dramaturg i scenarista. (prem. 1990)[7]
- 1933 — Živorad Žika Lazić, srpski scenarista, književnik i novinar. (prem. 2009)[8]
- 1934 — Megi Smit, engleska glumica. (prem. 2024)[9]
- 1944 — Kari Malis, američki biohemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1993). (prem. 2019)[10]
- 1953 — Ričard Klejderman, francuski pijanista.[11]
- 1954 — Denzel Vošington, američki glumac, reditelj i producent.[12]
- 1956 — Najdžel Kenedi, engleski violinista i violista.[13]
- 1958 — Teri Bučer, engleski fudbaler i fudbalski trener.[14]
- 1958 — Zoran Gajić, srpski odbojkaški trener.[15]
- 1961 — Boško Đurovski, makedonski fudbaler i fudbalski trener.[16]
- 1962 — Mišel Petrućijani, francuski džez pijanista. (prem. 1999)[17]
- 1966 — Kaliopi, makedonska muzičarka.[18]
- 1970 — Elejn Hendriks, američka glumica, model, producentkinja, pevačica i plesačica.[19]
- 1972 — Patrik Rafter, australijski teniser.[20]
- 1978 — Džon Ledžend, američki muzičar, muzički producent i glumac.[21]
- 1978 — Holi Trozbi, australijska muzičarka i spisateljica.[22]
- 1979 — Džejms Blejk, američki teniser.[23]
- 1979 — Nomi Rapas, švedska glumica.[24]
- 1981 — Halid Bularuz, holandski fudbaler.[25][26][27]
- 1981 — Sijena Miler, englesko-američka glumica.[28]
- 1981 — Milutin Milošević, srpski glumac.[29]
- 1986 — Tom Hadlston, engleski fudbaler.[30]
- 1990 — Đorđe Gagić, srpski košarkaš.[31]
Smrti
uredi- 1650 — Bartol Kašić, hrvatski pisac i lingvista. (rođ. 1575)[32][33]
- 1694 — Meri II od Engleske, engleska kraljica. (rođ. 1662)[34]
- 1703 — Mustafa II, turski sultan (rođ. 1664)[35]
- 1919 — Johanes Ridberg, švedski fizičar. (rođ. 1854)[36]
- 1925 — Sergej Jesenjin, ruski pesnik. (rođ. 1895)[37]
- 1937 — Moris Ravel, francuski kompozitor. (rođ. 1875)[38]
- 1945 — Teodor Drajzer, američki pisac. (rođ. 1871)[39]
- 1947 — Viktor Emanuel III, italijanski kralj. (rođ. 1869)[40]
- 1959 — Ante Pavelić, hrvatski ustaški političar. (rođ. 1889)[41]
- 1984 — Sem Pekinpo, američki filmski reditelj i scenarista. (rođ. 1925)[42]
- 1986 — Andrej Tarkovski, ruski reditelj (rođ. 1932)[43]
- 1997 — Čedomil Veljačić, filozof i jedan od najznačajnijih predstavnika jugoslovenskog budizma u drugoj polovini 20. veka. (rođ. 1915)[44]
- 2005 — Stevo Žigon, srpski glumac i režiser. (rođ. 1926)[45]
- 2010 — Atina Bojadži, jugoslovenska i makedonska maratonka u plivanju (rođ. 1944)
- 2012 — Božidar Petrović, srpski arhitekta i redovni profesor Arhitektonskog fakulteta univerziteta u Beogradu (rođ. 1922)
- 2015 — Lemi Kilmister, frontmen i basista rok sastava Motorhed. (rođ. 1945)[46]
- 2016 — Debi Rejnolds, američka glumica. (rođ. 1932)[47]
Praznici i dani sećanja
uredi- Sveti sveštenomučenik Elevterije; prepodobni Pavle
- Nevina dečja mućenica, mladenci, Kamila
- Zul Hidže (Zu-l Hidždže)
- Tevet
Vidi još
urediReference
uredi- ^ „Woodrow Wilson | Biography, Presidency, & Accomplishments”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Félix Vallotton | Swiss-born French graphic artist and painter”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „FELDMAN Miroslav | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „John von Neumann | Biography, Accomplishments, Inventions, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Na dan 28.12.1908.: Rođen Jevgenij Vučetič, ruski vajar.”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Stan Lee | Biography, Comics, Characters, Cameos, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Manuel Puig | Argentine author”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ redakcija (2019-03-18). „Sećanje na stare Smederevce - književnik Živorad Žika Lazić”. SDCafe.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Maggie Smith: A glorious antidote to the self-absorption of so many in her profession”. The Independent (na jeziku: engleski). 13. 11. 2015. Pristupljeno 1. 10. 2020.
- ^ „Kary Mullis | American chemist”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „RICHARD CLAYDERMAN”. www.clayderman.co.uk. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Denzel Washington | Biography, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Nigel Kennedy Biography, Songs, & Albums”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Barry Hugman's Footballers - Terry Butcher”. barryhugmansfootballers.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Ministar omladine i sporta | Ministarstvo sporta”. www.mos.gov.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „FK Crvena zvezda - Staffs”. FC Crvena Zvezda. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Michel Petrucciani - Steinway & Sons”. www.steinway.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Kaliopi Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). 2019-02-28. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Elaine Hendrix”. Disney Wiki (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Patrick Rafter | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „John Legend | Biography, Songs, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Holly Throsby Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Tennis - ATP World Tour - Tennis Players – James Blake”. web.archive.org. 2012-09-24. Arhivirano iz originala 24. 09. 2012. g. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Noomi Rapace”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Khalid Boulahrouz Profile, News & Stats | Premier League”. www.premierleague.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Khalid Boulahrouz - Transfer history”. _ (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Khalid Boulahrouz”. www.whoscored.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Sienna Rose Miller”. Most Famous Birthdays (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Milutin Milosevic”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Tom Huddlestone - Player profile 22/23”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ j.t.d, ABA liga. „Đorđe Gagić > Player : ABA League”. ABA Liga (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Kašić, Bartol | Hrvatska enciklopedija”. www.enciklopedija.hr. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Hrvatski biografski leksikon”. hbl.lzmk.hr. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Mary II | Biography & Accomplishments”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 13. 1. 2021.
- ^ „Mustafa II | Ottoman sultan”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Johannes Robert Rydberg | Swedish physicist”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Sergey Aleksandrovich Yesenin. Encyclopaedia Britannica
- ^ „Maurice Ravel | Biography, Music, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Theodore Dreiser”.
- ^ „First World War.com - Who's Who - King Vittorio Emanuele III”. www.firstworldwar.com. Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ Hellasije (2018-10-06). „Ante Pavelić Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Sam Peckinpah | Biography, Movies, The Wild Bunch, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Andrey Arsenyevich Tarkovsky | Soviet film director”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.
- ^ „Veljačić, Čedomil | Hrvatska enciklopedija”. www.enciklopedija.hr. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Stevo Zigon”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Lemmy”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Debbie Reynolds | Biography, Films, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-02.