Đuro Lončarević

Đuro Lončarević (Gusinje, kod Plava, 16. april 1920 — Beograd, 1. april 1987) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

đuro lončarević
General-pukovnik Đuro Lončarević
Lični podaci
Datum rođenja	(1920-04-16)16. april 1920.
Mesto rođenja	Gusinje, kod Plava, Kraljevstvo SHS
Datum smrti	1. april 1987.(1987-04-01) (66 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Delovanje
Član KPJ od	1939.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1941 — 1978.
Čin	general-pukovnik
Predsednik FK Partizan
Period	1956 — 1958.
Prethodnik	Bogdan Vujošević
Naslednik	Martin Dasović
Heroj
Narodni heroj od	27. novembra 1953.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: inostrana odlikovanja: Orden Grunvaldov krst drugog reda

Biografija

Rođen je 16. aprila 1920. godine u selu Gusinju, kod Plava. Rano je ostao bez roditelja — majka mu je umrla 1929, a otac Maksim 1934. godine, pa je njegovo detinjstvo bilo veoma teško. On i mlađi brat su živeli sa bakom, koja se brinula o njima. Osnovnu školu je završio u rodnom selu, a prva tri razreda gimnazije je završio u Beranama, četvrti u Bijelom Polju, a ostale razrede u Peći, gde je i maturirao. Tokom školovanja je živeo siromašno, izdržavajući se od davanja privatnih časova slabijim đacima i skromne pomoći, koju mu je slala baka.

U gimnaziji u Peći se uključio u revolucionarni omladinski pokret i tokom petog i šestog razreda je rukovodio đačkim grupama, koje su delovale kao skojevske organizacije, iako zvanično nisu bili u sastavu Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Kasnije tokom sedmog i osmog razreda, povezao se sa starijim grupama, koje su bile povezane sa Komunističkom partijom Jugoslavije (KPJ). Njegova politička aktivnost se stalno povećavala, pa je novembra 1939. godine primljen u članstvo KPJ.

Nakon završene gimnazije, upisao je Filozofski fakultet u Beogradu, gde je studirao matematiku. Toko studiranja se izdržavao tako što je radio kao kelner u studentskoj menzi. Odmah po dolasku na Beogradski univerzitet, povezao se sa studentskim revolucionarnim pokretom i učestvovao je u njegovim akcijama — demonstracijama, rasturanju letaka, pisanju parola i dr. Bio je učesnik poznatih demonstracija od 14. decembra 1939. godine. Zajedno sa Mahmutom Bušatlijom, Savom Burićem i Slobodanom Tuzlićem radio je na ilegalnom štampanju letaka i drugih materijala za potrebe studentskog pokreta. Krajem 1940. godine je postao sekretar partijske ćelije i član Partijskog biroa na Filozofskom fakultetu. Takođe je aktivno učestvovao u radu studentskih udruženja i bio sekretar Akcionog odbora Stručnih studentskih udruženja na Univerzitetu u Beogradu tokom školske 1939/40. godine.

Narodnooslobodilačka borba

Nakon okupacije Jugoslavije, 1941. godine napustio je Beograd i otišao u rodni kraj, gde je aktivno radio na organizovanju oružanog ustanka. Odmah po izbijanju Trinaestojulskog ustanka u Crnoj Gori, Đuro je u selu Brezojevica, kod Plava 15. jula 1941. godine organizovao gerilski odred. Tada je bio sekretar partijske ćelije u Gusinju i sekretar tada formirane Mesne organizacije za Plav, Gusinje i Veliku. Nakon izbijanja ustanka, avgusta 1941. godine bio je postavljen za člana Sreskog komiteta KPJ za Andrijevicu. Bio je i politički komesar najpre čete, a potom bataljona u Komskom partizanskom odredu, tokom leta i jeseni 1941. godine. U sastavu Komskog partizanskog odreda učestvovao je u napadu na Pljevlja, 1. decembra 1941. godine.

Nakon poraza u Pljevljima, sa ostatkom svog bataljona stupio je 21. decembra 1941. godine u Rudom u sastav tada formirane Prve proleterske udarne brigade. Kao istaknuti borac, bio je postavljen za zamenika političkog komesara čete, a potom za zamenika političkog komesara Drugog crnogorskog bataljona. Novembra 1942. bio je imenovan za zamenika političkog komesara Treće krajiške udarne brigade, a nakon toga je od juna 1943. do novembra 1943. godine bio najpre član, a potom sekretar divizijskog partijskog rukovodstva Prve proleterske divizije. Nakon završenog jednomesečnog partijskog kursa u Jajcu, jedno vreme je bio na partijskom radu u Bariju, u Italiji. Avgusta 1944. godine bio je upućen u Sovjetski Savez, gde je preuzeo dužnost političkog komesara Prve jugoslovenske brigade, koja je bila formirana od ratnih zarobljenika i jugoslovenskih državljana koji su živeli u SSSR. Na putu za Jugoslaviju, zadržao se dva meseca u Rumuniji, u sastavu Crvene armije. Decembra 1944. godine je bio postavljen za političkog komesara Četrnaestog srpskog korpusa, a potom je bio premešten u Političku upravu Ministarstva narodne odbrane.

Kao političko-partijski radnik angažovao se i na izgradnji i stvaranju narodne vlasti i drugih antifašističkih organizacija na oslobođenoj teritoriji, kao i u političkom radu s narodom. Iako se nalazio na rukovodećim dužnostima, učestvovao je u svim borbama jedinica kojima je pripadao — isticao se u borbama kod Uloga, na Durmitoru, kod Konjica, Livna, Jajca, na Sutjesci i dr. Tokom rata je tri puta bio ranjavan.

Đuro Lončarević na proslavi Dana armije 1950.

Posleratni period

Nakon oslobođenja zemlje, nastavio je vojnu karijeru u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA), gde je u početku vršio političke dužnosti — od 1946. do 1948. godine je bio politički komesar Jugoslovenske ratne mornarice (JRM), potom politički komesar Beogradske armijske oblasti, načelnik Uprave za moralno-političko vaspitanje JNA, načelnik Sekretarijata Saveta narodne odbrane, komandant Vojnog područja, komandant armije, načelnik Centra visokih vojnih škola JNA i dr. Bio je član Opunomoćstva CK SKJ za JNA i član Komiteta Konferencije SKJ u JNA. Završio je Višu vojnu akademiju JNA i Kurs operatike JNA. Od 1956. do 1958. godine je bio predsednik Fudbalskog kluba „Partizan”. Penzionisan je 1978. godine u činu general-pukovnika JNA.

Umro je 1. aprila 1987. godine u Beogradu i sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden narodne armije sa lovorovim vencem, Orden za vojne zasluge sa velikom zvezdom, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem, Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima i Orden za hrabrost. Nosilac je i Grunvaldovog krsta drugog reda NR Poljske. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 27. novembra 1953. godine.

Literatura

• Vojna enciklopedija V tom. Beograd. 1973. 
• Narodni heroji Jugoslavije tom I. Beograd: Narodna knjiga. 1982.