Википедија

Države članice Komonvelta nacija

Списак на Викимедији

Komonvelt nacija je udruženje od 56 država. Njega čine skoro sve bivše kolonije Ujedinjenog Kraljevstva.

Trenutne članice Komonvelta (tamnoplava), bivše članice (narandžasta) i britanska prekomorske teritorije i Krunski posedi (svetloplava).

Simbol Komonvelta i na čelu istog je kralj Čarls III. Međutim, takva pozicija ne donosi nikakvu političku ili izvršnu moć nad članicama Komonvelta — ona je više simbolične prirode.

Organizacija je prvi put zvanično spomenuta 1926. godine kada je usvojena Balforova deklaracija. Prvobitne članice su bile: Ujedinjeno Kraljevstvo, Kanada, Australija, Dominion Novi Zeland, Južna Afrika, Irska Slobodna Država i Dominion Njufaundlend. Na Imperijalnoj konferenciji iz 1930. godine Komonvelt je ponovo spomenut a sledeće godine je činio deo Vestminsterskog statuta (Australija i Novi Zeland nisu usvojile dokument do 1942. i 1947. godine).[1] Godine 1949. potpisana je Londonska dekleracija i ta godine se smatra rođendanom savremenog Komonvelta kada je i usvojeno današnje ime — Komonvelt nacija.[2]

Najnovije članice Komonvelta su Gabon i Togo koje su se pridružile zajednici 29. juna 2022. godine. Zanimljivo je to što su te države, zajedno sa Ruandom i Mozambikom, jedine koje nisu imale bilo kakve kolonijalne ili ustavne veze s Ujedinjenim Kraljevstvom.[3] Najskorije napuštanje Komonvelta bilo je 13. oktobra 2016, kada su Maldivi napustili zajednicu. Međutim, zvanično su se vratili u istu 1. februara 2021. godine.[4]

Od juna 2022. godine, tri članice Komonvelta se nalaze u Evropi, dvanaest u Severnoj Americi i Karibima, jedna u Južnoj Americi, dvadeset i jedna u Africi, osam u Aziji i jedanaest u Okeaniji.

Celokupna zajednica broji populaciju od 2,4 milijardi ljudi, skoro trećinu svetskog stanovništva, od kojih 1,21 milijardi živi u Indiji.

Trenutno šesnaest država članica čine Krunske zemlje Komonvelta. Pet njih su monarhije sa svojim individualnim monarhom (Brunej, Esvatini, Malezija, Tonga). Ostale članice su republike.

Republika Irska i Zimbabve bivše su članice Komonvelta. Južnoafrička Republika, Pakistan, Gambija i Maldivi napustili su i kasnije se opet pridružile zajednici.

Trenutne članice uredi

Sve datume navedene ispod obezbedio je Nacionalni sekretarijat Komonvelta. Populacija država važe od 1. januara 2018.[5]

Država Datum pridruženja Region/kontinent Stanovništvo[6]
  Antigva i Barbuda 1981-11-011. novembar 1981. Karibi 94.195
  Australija 1931-12-1119. novembar 1926. Okeanija 25.215.000
  Bahami 1973-07-1010. juli 1973. Karibi 402.576
  Bangladeš 1972-04-1818. april 1972.[7] Južna Azija 165.867.307
  Barbados 1966-11-3030. novembar 1966. Karibi 286.618
  Belize 1981-09-2121. septembar 1981. Srednja Amerika 379.636
  Bocvana 1966-09-3030. septembar 1966. Južna Afrika 2.377.831
  Brunej 1984-01-011. januar 1984. Jugoistočna Azija 439.022
  Kamerun 1995-11-1313. novembar 1995.[8] Srednja Afrika 24.836.674
  Kanada 1931-12-1119. novembar 1926. Severna Amerika 36.885.861
  Kipar 1961-03-1313. mart 1961.[9] Evroazija 1.197.667
  Dominika 1978-11-033. novembar 1978. Karibi 72.975
  Esvatini 1968-09-066. septembar 1968. Južna Afrika 1.336.933
  Fidži 1970-10-1010. oktobar 1970. Okeanija 909.024
  Gabon 2022-06-2525. jun 2022. Srednja Afrika 2.233.272
  Gambija 1965-02-1818. februar 1965. Zapadna Afrika 2.155.958
  Gana 1957-03-066. mart 1957. Zapadna Afrika 29.088.849
  Grenada 1974-02-077. februar 1974. Karibi 107.894
  Gvajana 1966-05-2626. maj 1966. Južna Amerika 773.808
  Indija 1947-08-1515. avgust 1947. Južna Azija 1.353.014.094
  Jamajka 1962-08-066. avgust 1962. Karibi 2.819.888
  Kenija 1963-12-1212. decembar 1963. Istočna Afrika 49.167.382
  Kiribati 1979-07-1212. juli 1979. Okeanija 117.636
  Lesoto 1966-10-044. oktobar 1966. Južna Afrika 2.199.492
  Malavi 1964-07-066. juli 1964. Istočna Afrika 18.558.768
  Malezija 1957-08-3131. avgust 1957. Jugoistočna Azija 31.505.208
  Maldivi 9. jul 1982. Južna Azija 515.696
  Malta 1964-09-2121. septembar 1964. Zapadna Evropa 422.212
  Mauricijus 1968-03-1212. mart 1968. Istočna Afrika 1.286.240
  Mozambik 1995-11-1313. novembar 1995.[10] Istočna Afrika 29.977.238
  Namibija 1990-03-2121. mart 1990. Južna Afrika 2.600.857
  Nauru 1968-11-01†1. novembar1968. Okeanija 10.387
  Novi Zeland 1931-12-1119. novembar 1926. Okeanija 4.609.755
  Nigerija 1960-10-011. oktobar 1960. Zapadna Afrika 194.615.054
  Pakistan 1947-08-1414. avgust 1947. Južna Azija 199.031.265
  Papua Nova Gvineja 1975-09-1616. septembar 1975. Okeanija 8.034.630
  Ruanda 2009-11-2929. novembar 2009.[11] Istočna Afrika 12.322.920
  Sent Kits i Nevis 1983-09-1919. septembar 1983. Karibi 56.632
  Sveta Lucija 1979-02-2222. februar 1979. Karibi 189.000
  Sent Vinsent i Grenadini 1979-10-2727. oktobar 1979. Karibi 109.501
  Samoa 1970-08-2828. avgust 1970. Okeanija 196.954
  Sejšeli 1976-06-2929. jun 1976. Istočna Afrika 98.248
  Sijera Leone 1961-04-2727. april 1961. Zapadna Afrika 6.818.117
  Singapur 1965-10-15†9. avgust 1966. Jugoistočna Azija 5.889.117
  Solomonska Ostrva 1978-07-077. juli 1978. Okeanija 614.497
  Južnoafrička Republika 1931-12-1119. novembar 1926. Južna Afrika 56.007.479
  Sri Lanka 1948-02-044. februar 1948. Južna Azija 20.979.811
  Tanzanija 1961-12-099. decembar 1961. Istočna Afrika 57.790.062
  Togo 2022-06-2525. jun 2022. Zapadna Afrika 8.608.444
  Tonga 1970-06-044. jun 1970. Okeanija 107.228
  Trinidad i Tobago 1962-08-3131. avgust 1962. Karibi 1.376.801
  Tuvalu 1978-10-011. oktobar 1978. Okeanija 10.116
  Uganda 1962-10-099. oktobar 1962. Istočna Afrika 42.288.962
  Ujedinjeno Kraljevstvo 1931-12-1119. novembar 1926. Zapadna Evropa 65.746.853
  Vanuatu 1980-07-3030. juli 1980. Okeanija 279.953
  Zambija 1964-10-2424. oktobar1964. Istočna Afrika 17.470.471

Bivše članice uredi

Država Datum pridruženja Kontinent Datum napuštanja
  Republika Irska 19. novembar 1926. Evropa 18. april 1949.
  Zimbabve oktobar 1980. Afrika 7. decembar 2003.

Raspuštene članice uredi

Bivša država Datum pridruženja Kontinent Raspuštena Kasnije se ponovo pridružuje kao Napomene
  Malaja 31. avgust 1957. Azija/Okeanija 31. jul 1963.[12]   Malezija Reformisana kao Federacija Malezije sa Singapurom (postala odvojena članica 1965. godine), Sabahom i Saravakom.
  Dominion Njufaundlend 19. novembar 1926. Severna Amerika 31. mart 1949.   Kanada Jedna od originalnih dominiona u vreme Balforove deklaracije iz 1926. godine i Vestminsterskog statuta iz 1931. godine.[13]
  Tanganjika 9. decembar 1961. Afrika 26. april 1964.   Tanzanija Dve države su zajednički formirale Tanzaniju 26. aprila 1964.[14]
  Zanzibar 10. decembar 1963.

Potencijalne članice uredi

Država Datum pridruženja Kontinent Stanovništvo Napomene
  Somalilend 2009.[15] Afrika ~3.500.000[F] Somaliland je nepriznata samoproglašena država, međunarodno priznata kao deo Somalije. Podnela je zahtev za pridruživanje Komonveltu pod statusom posmatrača.
  Sudan 2009.[16] Afrika 42.425.989 Sudan je bio kondominijum Ujedinjenog Kraljevstva i Egipta poznat kao Anglo-egipatski Sudan, ali je, u praksi, struktura kondominijuma obezbedila potpunu britansku kontrolu nad Sudanom do nezavisnosti 1956. godine. Sudan je izrazio interesovanje za pridruživanje Komonveltu.[17]
  Južni Sudan 2011.[18] Afrika 13.670.642 Nezavisnost od Britanije stekla je kao deo Sudana 1956. godine, dok je nezavisnost od Sudana stekla 2011.[19]
  Surinam[20] 2012. Južna Amerika 555.934
  Burundi [21] 2013. Afrika 10.524.117
  Zimbabve 2018.[22] Afrika 16.150.362 Datuma 15. maja 2018, predsednik Mnagagva podneo je zahtev za ponovno članstvo Zimbabvea u Komonveltu.

^ F. Broj stanovnika se zasniva na procenama iz 2014. godine.

Ostali kandidati uredi

Ostale države koje su izrazile interesovanje za pridruživanje Komonveltu tokom godina su Alžir, Bahrein,[17] Kambodža, Egipat, Eritreja, Izrael,[23] Libija, Madagaskar, Nepal,[24][25] Palestina, Sjedinjene Države i Jemen.[16][26]

Neke države i regioni takođe bi se mogli pridružiti Komonveltu kao bivši delovi Britanske imperije, uključujući: Irak, Jordan, Kuvajt, Mjanmar, Oman, Katar, Ujedinjene Arapske Emirate i Hong Kong,[27] ili čak bivše britanske protektorate kao što su Avganistan[25] i Butan.

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ „Nexus Commonwealth Awards 2013”. www.nexuscommonwealthawards.org. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  2. ^ „"The Commonwealth–History–Modern Commonwealth"”. Arhivirano iz originala 11. 05. 2008. g. 
  3. ^ Kron, Josh (28. 11. 2009). „Rwanda Joins the Commonwealth”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  4. ^ „Maldives becomes 54th member of Commonwealth family”. The Commonwealth. 1. 2. 2020. 
  5. ^ „Members”. 
  6. ^ „Current world population by country. Population data for every country as of 2019”. countrymeters.info. Pristupljeno 28. 8. 2019. 
  7. ^ Kohen, Marcelo G. (2006). Secession. London: Cambridge University Press. str. 122. ISBN 978-0-521-84928-9. 
  8. ^ Pondi, Jean-Emmanuel (oktobar 1997). „Cameroon and the Commonwealth of Nations”. The Round Table. 86 (344): 563—570. doi:10.1080/00358539708454389. 
  9. ^ McIntyre, W. David (januar 2000). „Britain and the creation of the Commonwealth Secretariat”. Journal of Imperial and Commonwealth History. 28 (1): 135—158. doi:10.1080/03086530008583082. 
  10. ^ Ingram, Derek (april 1996). „Commonwealth Update”. The Round Table. 85 (338): 153—165. doi:10.1080/00358539608454302. 
  11. ^ Josh Kron (29. 11. 2009). „Rwanda Joins British Commonwealth”. The New York Times. Pristupljeno 29. 11. 2009. 
  12. ^ Malaysia Act 1963
  13. ^ „Dominion Status”. Commonwealth of Nations. 2016. Pristupljeno 15. 10. 2016. 
  14. ^ „Tanzania – History”. Commonwealth Secretariat. Arhivirano iz originala 3. 9. 2008. g. Pristupljeno 15. 2. 2008. 
  15. ^ Somaliland on verge of observer status in the Commonwealth. Qaran News, 16 November 2009
  16. ^ a b Howden, Daniel (26. 11. 2009). „The Big Question: What is the Commonwealth's role, and is it relevant to global politics?”. The Independent. London. 
  17. ^ a b te Velde-Ashworth, Victoria (10. 10. 2005). „The future of the modern Commonwealth: Widening vs. deepening?”. Commonwealth Policy Studies Unit. Arhivirano iz originala (doc) 23. 7. 2011. g. Pristupljeno 16. 9. 2006. 
  18. ^ „South Sudan Launches Bid to Join Commonwealth”. gurtong.net. Arhivirano iz originala 11. 07. 2017. g. Pristupljeno 28. 08. 2019. 
  19. ^ South Sudan on Track to Join Commonwealth.
  20. ^ „Welcome to Allvoices”. allvoices.com. Arhivirano iz originala 25. 6. 2013. g. 
  21. ^ „Burundi Applies to Join Commonwealth to Bolster Angolophone Ties”. Bloomberg.com (na jeziku: engleski). 13. 11. 2013. 
  22. ^ Adebayo, Bukola (21. 5. 2018). „Zimbabwe applies to re-join Commonwealth, 15 years after leaving”. CNN. 
  23. ^ „Israelis and Palestinians could join Commonwealth”. The Telegraph. 17. 12. 2006. 
  24. ^ „The Commonwealth: What’s the point of it?”. The Economist. 19. 3. 2016. Pristupljeno 6. 6. 2019. 
  25. ^ a b „Nepal urged to join Commonwealth”. The Himalayan Times. 19. 1. 2016. Pristupljeno 6. 6. 2019. 
  26. ^ Osike, Felix (24. 11. 2007). „Rwanda membership delayed”. New Vision. Arhivirano iz originala 23. 1. 2013. g. Pristupljeno 29. 11. 2009. 
  27. ^ „The Commonwealth: Who's in the club?”. Independent. 16. 3. 2006. Pristupljeno 6. 6. 2019. 

Spoljašnje veze uredi

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Државе_чланице_Комонвелта_нација&oldid=27791272”