Портал:Istorija/Izabrani 2014.
Izabrani članci
uredi
01. nedelja uredi
Borba za nezavisnost Latinske Amerike je proces čiji se glavni deo odigrao između 1810. i 1820. godine i predstavlja oslobađanje španskih, portugalskih i francuskih kolonija od vlasti metropola i formiranje samostalnih država. Na ovaj proces uticaj su imala kako dešavanja unutar kolonija tako i međunarodni događaji pre svega pojava prosvetiteljstva i Francuska revolucija, Rat za nezavisnost SAD i Napoleonova okupacija Španije.
Ova borba ne može da se poredi sa procesom dekolonizacije koji se odvijao sredinom 20. veka u Africi i Aziji. Iako je u oba slučaja reč o emancipaciji naroda, ratovi za nezavisnost u Latinskoj Americi nisu bili ratovi potlačenih i tlačitelja, već ljudi istog društvenog statusa, čija je borba predstavljala sudar vladajuće strukture kolonija sa metropolom. U procesima koji su se odigrali u Africi i Aziji sukobili su se kolonijalni gospodari i potlačeno stanovništvo koje je ustalo protiv takvog sistema.
...dalje
02. nedelja uredi
Rano hrišćanstvo je pojam kojim se označava hrišćanstvo u razdoblju od Isusove smrti i vaskrsenja, u ranim 30-im godinama n. e. do Prvog vaseljenskog sabora u Nikeji 325. godine.
Rano hrišćanstvo je nastalo kao verski pokret, odnosno sekta unutar judaizma Drugog hrama, da bi se tokom 1. veka od njega potpuno odvojilo. Središte nove religije je u početku bilo u Jerusalimu, ali nakon neuspeha ustanka Bar Kohbe i uništenja Hrama 70. godine, jerusalimska crkva biva oslabljena. U međuvremenu Rim, kao prestonica Carstva, postaje glavno sedište hrišćanstva, a rimski episkop postaje dominantni episkop, koji kasnije dobija titulu pape.
Rani hrišćani su bili izloženi mnogim kritikama i progonima od judejaca i sledbenika rimske religije. Na kraju ovog perioda hrišćanstvo postaje prihvaćena religija Rimskog carstva pod carem Konstantinom Velikim.
...dalje...
03. nedelja uredi
Beogradska tvrđava predstavlja gradsku utvrdu oko koje se razvio današnji Beograd. Podignuta je početkom 1. veka kao palisada sa zemljanim bedemima, da bi se tokom vekova razvijala u rimski kastrum (II vek), vizantijski kastel (VI i XII vek), srednjovekovnu utvrđenu prestonicu Srpske despotovine (XIII i XV vek) i na kraju austrijsko/osmanlijsku artiljerijsku utvrdu (XVII i XVIII vek). Danas je svojevrstan muzej prošlosti Beograda i sa Kalemegdanski poljem čini jedinstvenu kulturno-istorijsku celinu u okviru Kalemegdanskog parka.
...dalje...
04. nedelja uredi
Prvi krstaški rat (1096—1099) bio je vojni pohod hrišćana iz Evrope, čija je svrha bila da pomogne Vizantijskom carstvu u borbi protiv Seldžuka, i da otmu Jerusalim i Svetu zemlju iz ruku muslimana.
Pokrenuo ga je papa Urban II na crkvenom saboru u francuskom gradu Klermonu koji se odazvao na molbu vizantijskog cara Aleksija I Komnina za pomoć u borbi protiv Turaka. Papin poziv dovodi do masovnih migracija iz zapadne Evrope na istok i osvajanja novih teritorija. Na put za Jerusalim su otišli plemići, seljaci i siromašni, kopnom i morem.
U julu 1099. su osvojili Jerusalim i tako postigli zvanični cilj. Na temeljima vojnih uspeha stvorene su prve krstaške države, a u samom Jerusalimu su stvoreni prvi viteški redovi. Ovo je jedini krstaški rat koji je ispunio zadati cilj, osvajanje Jerusalima.
...dalje...
05. nedelja uredi
Oslobođenje Vranja 1878. godine predstavlja jednu od završnih etapa oslobođenja srpskih zemalja od osmanske vlasti. Posle početka Drugog srpsko-turskog rata, vojska kneževine Srbije je pokrenula ofanzivu na teritoriji današnje južne Srbije. Posle Grdeličke bitke je uspela da provali u Masuričku kotlinu, čime joj se put za Vranje praktično otvorio. Istovremeno su buknuli brojni ustanci širom južne Srbije, pa i u samoj okolini Vranja, a srpska komanda je, da bi se povezala sa ustanicima u Poljanici, poslala potporučnika Stepu Stepanovića sa zadatkom da osnuje ustanički bataljon, koji je odigrao veoma važnu ulogu u oslobođenju.
Srpskim snagama je komandovao general Jovan Belimarković i bile su raspoređene duž desne strane Južne Morave, dok je osmanskim snagama komandovao divizijski general Asaf-paša. Njegove snage bile su raspoređene duž leve strane Južne Morave. Borba za oslobođenje je zvanično počela 26. januara, kada su se srpske snage počele da se prebacuju na levu stranu Morave i kulminirala je velikom bitkom 31. januara, u kojoj je učestvovalo oko 22.000 vojnika, a završila se srpskom pobedom i zaplenjivanjem brojne osmanske opreme.
U borbi za oslobođenje se, pored Stepe Stepanovića, istakao i potporučnik Stojičević koji je poginuo u borbama na Devotinu, kao i major Radomir Putnik, koji je bio zadužen za poteru za osmanskim vojnicima koji su posle bitke bežali prema Preševu i Bujanovcu.
Posle Sanstefanskog sporazuma, Vranjanci su, uplašeni da ne potpadnu pod upravu kneževine Bugarske, poslali pismo srpskom knezu Milanu Obrenoviću s molbom da ne povlači srpsku vojsku iz Vranja. Međutim, posle potpisivanja Berlinskog sporazuma Vranje je i zvanično postalo deo Srbije.
...dalje...
06. nedelja uredi
07. nedelja uredi
Prvi srpski ustanak je bio ustanak Srba u Beogradskom pašaluku i okolnih šest nahija protiv Turaka u periodu od 14. februara 1804. do 7. oktobra 1813. godine. Otpočeo je kao lokalna pobuna protiv dahija, a prerastao je u prvu fazu srpske revolucije. Ustanici predvođeni Karađorđem su uspeli da u značajnom vremenskom intervalu oslobode pašaluk. Ovaj ustanak je prethodio Drugom srpskom ustanku 1815, koji je na kraju doveo do stvaranja Kneževine Srbije.
...dalje...
08. nedelja uredi
Staljingradska bitka (rus. Сталинградская битва, nem. Schlacht von Stalingrad) je bila glavna prekretnica u Drugom svetskom ratu, i smatra se najkrvavijom bitkom u ljudskoj istoriji. Trajala je od 17. jula 1942. do 2. februara 1943. godine. Bitku su obeležili brutalnost i nebriga za civilne žrtve sa obe strane. Bitka se sastojala iz nemačke opsade ruskog grada Staljingrada (današnji Volgograd), bitke unutar grada, i sovjetske kontraofanzive u kojoj su konačno bile zarobljene i uništene nemačke i ostale snage Sila Osovine oko grada. Ukupni gubici u ljudstvu se procenjuju na između 1,5 i 2 miliona.
Sile Osovine su izgubile oko četvrtine ukupnog ljudstva na istočnom frontu i do kraja rata nisu se oporavile. To je bio njihov prvi veliki poraz u ovom ratu. Za Sovjete, koji su izgubili preko milion vojnika i civila za vreme bitke, pobeda kod Staljingrada je značila početak oslobođenja Sovjetskog Saveza, i put ka konačnoj pobedi nad nacističkom Nemačkom, 1945. godine.
...dalje...
09. nedelja uredi
10. nedelja uredi
Vizantijsko-persijski rat od 602. do 628. bio je poslednji i ujedno najrazorniji u nizu ratova vođenih između Vizantije i persijske države Sasanida. Prethodio mu rat koji se završio dolaskom Mavrikijevog štićenika, Hozroja II, na presto Persije (591). Jedanaest godina kasnije Mavrikija je ubio uzurpator Foka. Povodeći se smrću svog patrona, Hozroje II je obnovio viševekovni sukob. Više od dve decenije ratovalo se u Egiptu, Levantu, Mesopotamiji, Kavkazu, Anadoliji, pa čak i pred samim zidinama Konstantinopolja.
Dok je prva etapa rata (602—622) obeležena uglavnom uspesima Persijanaca, koji su zauzeli Levant, Egipat i delove Anadolije, stupanjem Iraklija na scenu (610) u Vizantiji počinje postepeni proces pribiranja i unutrašnjeg jačanja: i pored žilavog otpora s početka, od tog trenutka Hozroje gubi inicijativu na bojnom polju. Iraklije je protiv Persijanaca preduzeo čak šest uspešnih pohoda, zahvaljujući kojima su Vizantinci povratili ratni zamah. Međutim, sklapanjem savezništva sa Avarima, Persijanci su preduzeli poslednji očajnički pokušaj da zauzmu Konstantinopolj; no, i tu su bili odbijeni (626). Posle toga Iraklije je prodro u samo srce Persije (627) i jednom za svagda odlučio ishod viševekovnog rimsko-persijskog sukoba u korist Vizantije.
Rat je na obe strane odneo ljudske i materijalne žrtve. To je učesnike učinilo ranjivim na iznenadnu navalu Arabljana koji su upali u oba carstva tek koju godinu po okončanju sukoba. U munjevitom naletu Arabljani su pokorili celu Persiju i znatno umanjili teritoriju Vizantijskog carstva. Tokom narednih vekova, sve do pojave Seldžuka, gotovo bez prekida će se voditi borbe sa Arapima za prevlast nad istočnim Mediteranom.
…Dalje…
11. nedelja uredi
Pad Beograda 1521. godine je događaj koji je usledio kao posledica trećeg velikog turskog napada na ovo ugarsko utvrđenje u osmansko-ugarskim sukobima u doba najvećeg širenja Osmanskog carstva na zapad.
Osmanski sultan Sulejman Veličanstveni odlučio je da prvi ciljevi njegovih vojnih pohoda budu Rodos i Beograd, mesta koja nije uspeo da osvoji njegov predak Mehmed II Osvajač (1451—1481). Sulejman je pokrenuo svoju vojsku polovinom maja 1521. godine, a glavni cilj ovog pohoda bilo je osvajanje Beograda. Ugarska država je bila gotovo u rasulu i nesposobna da se efikasno suprostavi osmanskoj vojsci. Za razliku od prethodnih pohoda sultan je ovog puta odlučio da glavni pravac napada ide sa savske strane. Da bi ovo izvela, osmanska vojska je prvo morala da zauzme Srem, što je na kraju i učinjeno. Branioci Beograda uporno su pružali otpor, ali zbog nedostatka ljudstva i ratnog materijala morali su da predaju grad 28/29. avgusta 1521. godine. Pad Beograda pokazao je nesposobnost ugarske vlasti da se suprostavi ekspanzionističkoj politici Osmanskog carstva koje će svoju nadmoć pokazati u bici na Mohačkom polju 1526. godine. Nakon poraza i sloma Ugarske nosilac hrišćanske borbe protiv osmanskog prodiranja u Evropu postaće Habzburška monarhija u čiji sastav će biti uključena i Ugarska. Pod vlast jedne hrišćanske sile Beograd će doći tek 1688. godine kada ga je za Austriju osvojio Maksimilijan Bavarski.
12. nedelja uredi
Partenon, (stgrč. Παρθενών, grč. Παρθενώνας) je hram posvećen grčkoj boginji Atini, zaštitnici grada Atine, izgrađen u 5. veku p. n. e. na Akropolju. To je najznačajnija sačuvana građevina klasičnog stila, koja se smatra vrhuncem razvoja dorskog stila. Njegove dekorativne skulpture ubrajaju se u najvažnija dela starogrčke umetnosti. Partenon se smatra trajnim simbolom antičke Grčke i atinske demokratije, i spada u najveće svetske kulturne spomenike. Grčko ministarstvo kulture trenutno sprovodi projekat restauracije i rekonstrukcije.
Partenon je izgrađen umesto starijeg hrama posvećenog Atini, poznatog pod nazivom Pre-Partenon ili Stariji Partenon koji je uništen u invaziji Persijanaca iz 480. p. n. e.
Kao i većina grčkih hramova, Partenon je korišćen kao trezor, a jedno vreme je bio trezor Delskog saveza. U 6. veku Partenon je korišćen kao hrišćanska crkva posvećena Bogorodici. Nakon što su Turci osvojili Grčku, korišćen je kao džamija početkom druge polovine petnaestog veka, oko 1460. godine i u to vreme je imao i minaret.
Pred kraj sedamnaestog veka, 28. septembra 1687. godine, tursko skladište municije koje se nalazilo unutar zgrade je bilo pogođeno mletačkim granatama. Rezultujuća eksplozija je u znatnoj meri oštetila Partenon i njegove skulpture, a zapovednik mletačke vojske, Venecijanac Frančesko Morosini je postao poznat kao čovek koji je razorio Partenon.
Početkom devetnaestog veka, 1806. godine, Tomas Brus, lord od Elgina je odneo neke od sačuvanih skulptura, zahvaljujući dozvoli Turaka. Te skulpture, danas poznate kao Elginov ili Partenonski mermer, su prodate 1816. godine Britanskom muzeju u Londonu, gde su i danas izložene. Još od 1983, na predlog tadašnje ministarke kulture Meline Merkuri, grčka vlada nastoji da vrati skulpture u Grčku, ali, za sada, bez uspeha.
...dalje...
13. nedelja uredi
Vojni puč 27. marta 1941. je izvela zaverenička grupa visokih oficira Jugoslovenske vojske na čelu sa brigadnim generalom vojnog vazduhoplovstva Borivojem Mirkovićem zbacivši s vlasti tročlano kraljevsko namesništvo, kneza Pavla Karađorđevića, dr Radenka Stankovića, dr Ivu Perovića, Vladu Dragiše Cvetkovića i Vlatka Mačeka, koja je dva dana ranije, 25. marta 1941. potpisala protokol u Beču o pristupanju Kraljevine Jugoslavije Trojnom paktu.
Vojni zaverenici su predali vlast maloletnom kralju Petru II Karađorđeviću i osnovali Vladu na čijem čelu se našao jedan od njih, komandant Vojnog Vazduhoplovstva armijski general Dušan Simović, a za potpredsednika vlade akademik Slobodan Jovanović.
Vojni zaverenici su bili podstaknuti na puč od pojedinih domaćih antinacističkih političkih opozicionih krugova, kao i na vojna i politička obećanja Ujedinjenog Kraljevstva, koja se tada nalazila u ratu sa Nemačkom. Podsticaj zaverenicima za puč je dat i od strane Moskve koja je time želela da odloži nemački napad na SSSR, koji se uveliko pripremao.
Uz 28. jun 1914. kada je izvršen Sarajevski atentat ovaj datum, odnosno, događaj se smatra za najvažnijim u srpskoj i jugoslovenskoj istoriji 20. veka.
...dalje...
14. nedelja uredi
Aprilski rat (hrv. Travanjski rat, sloven. Aprilska vojna) je ime za nemačku invaziju (kodnog naziva Direktiva 25) na Kraljevinu Jugoslaviju 6. aprila 1941. Ova operacija označava početak Drugog svetskog rata na teritoriji Jugoslavije.
Napad je izvršen kopnenim putem, iz više pravaca. Nemačke, italijanske i mađarske trupe prodrle su na teritoriju Jugoslavije iz pravca Italije, Austrije (tada već u sastavu Trećeg rajha), Mađarske, Rumunije, Bugarske i Albanije. Teško je bombardovan Beograd. U isto vreme otpočeo je i nemački napad na Grčku pod kodnim nazivom Operacija Marita.
Rat je završen 17. aprila 1941. kapitulacijom, okupacijom i podelom Jugoslavije. Kraljevska porodica i pojedini predstavnici vlade otišli su u egzil u Ujedinjeno Kraljevstvo.
...dalje...
15. nedelja uredi
Španska inkvizicija je uspostavljena 1478. dekretom Katoličkih kraljeva, Fernanda II i Izabele I, u cilju uspostavljanja religiozne uniformisanosti kraljevina na Iberijskom poluostrvu. Španska inkvizicija je bila pod direktnom kontrolom Katoličkih kraljeva. Inkvizicija nije ukinuta sve do 1834. do vladavine kraljice Izabele II.
Inkvizicija, kao crkveni sud, imala je jurisdikciju samo nad krštenim hrišćanima. Međutim, od kad su Jevreji (1492) i muslimani (1502) bili proterani iz hrišćanskih kraljevina na Iberijskom poluostrvu, jurisdikcija inkvizicije se proširila na sve kraljevske podanike. Španska inkvizicija je osnovana s ciljem da kontroliše pokrštene Jevreje i Muslimane, koji su zbog nasilnog načina pokrštavanja u velikoj meri i dalje nastavljali da praktikuju svoju prvobitnu veru u tajnosti.
Nasilno pokrštavanje je bilo neophodno kako bi španska inkvizicija mogla da deluje protiv novih hrišćana, jer je Inkvizicija zvanično progonila samo jeres u okviru hrišćanske vere, što Jevreji i muslimani nisu bili jer su pripadali drugim veroispovestima. Ovako pokrštene, mogli su da ih progone zbog nepoštovanja hrišćanske vere kojoj su zvanično pripadali.
Naziv potiče od latinske reči inquisitio, koja vodi poreklo iz procesnog prava čijim se metodama inkvizicija služila, a što znači istraga. Službeni naziv bio je Sveta Služba (lat. Sanctum Officium).
...dalje...
16. nedelja uredi
17. nedelja uredi
18. nedelja uredi
Istorija Evropske unije predstavlja vremenski period koji počinje 1952. osnivanjem prve velike evropske nadnacionalne ekonomske zajednice — Evropske zajednice za ugalj i čelik. U Evropi su 1958. osnovane još dve nadnacionalne zajednice — Evropska ekonomska zajednica i Evropska zajednica za atomsku energiju, koje su se 1967. zajedno sa Evropskom zajednicom za ugalj i čelik ujedinile u Evropske zajednice. Godine 1993. Evropska ekonomska zajednica je, postavši jedan od tri stuba Evropske unije, ušla u njen sastav kao Evropska zajednica, a deset godina kasnije, istekom Ugovora iz Pariza, i funkcije Evropske zajednice za ugalj i čelik su postale deo nadležnosti Evropske zajednice, a samim tim i EU. Evropska zajednica za atomsku energiju je nastavila da postoji kao samostalna nadnacionalna organizacija.
Od svog nastanka, pa do današnjih dana, Evropska unija je rasla i razvijala se. Ono što je počelo kao šestočlana organizacija za slobodnu trgovinu industrijskim sirovinama, razvilo se u jedinstvenu uniju unutar čijih 28 država članica je omogućeno slobodno kretanje ljudi, roba, usluga i kapitala. Većina njenih građana se služi zajedničkom valutom, a članice ostvaruju jako blisku saradnju u pravnim, policijskim, odbrambenim i spoljnopolitičkim pitanjima. Od zajednice koja je izgradila Evropu iz pepela nakon Drugog svetskog rata, prerasla je u uniju sa preko 494 miliona stanovnika, sa najvišim bruto društvenim proizvodom na svetu.
...dalje...
19. nedelja uredi
Ljubićka bitka ili bitka na Ljubiću se odigrala 8. maja 1815. godine, u toku Drugog srpskog ustanka. Odvijala se na brdu Ljubić 4 kilometra sjeveroistočno od Čačka, između Srba i Turaka.
Poslije oslobođenja Rudnika, ustanici pod komandom Lazara Mutapa napadaju tursku posadu Čačka, i sabijaju je u okruženje kod džamije. Za to vrijeme Jovan Obrenović posjeda Ljubić sa svojim ljudima. Turci pod Ćaja-pašom, snage oko 5000 ljudi, uglavnom konjanika, stižu 6. maja iz Beograda u Čačak i napadaju ustanike s leđa. Ustanici se povlače na Ljubić pred brojnijim neprijateljem, sa ranjenim Mutapom. Tu su već pristigli Miloš Obrenović i Jovan Dimitrijević Dobrača, svaki sa svojim ljudima. Ukupne srpske snage su iznosile oko 1500 ljudi (200 na konjima).
Miloš je izradio otvorene šančeve za glavninu srpskih snaga, a dio snaga je razmjestio po drugim položajima i zasjedama. Turci su 8. maja sa jačim snagama napali ustanike na Ljubiću, ali su odbijeni plotunskom vatrom. Uz veće gubitke se povlače ka Čačku, a ustanici ih progone do Zapadne Morave.
Tokom borbe se istakao Tanasko Rajić, koji je junački poginuo braneći srpske topove od Turaka. Njegova pogibija opevana je u narodnoj pesmi stihovima:"Od sto rana od sto jatagana pade Rajić junak od megdana." U Ljubiću danas postoji škola koja nosi ime ovog znamenitog junaka.
...dalje...
20. nedelja uredi
Invazija u Zalivu svinja je bio pokušaj invazije naoružanih kubanskih izbeglica u južnoj Kubi koji su planirale i finansirale Sjedinjene Države sa ciljem zbacivanja vlade Fidela Kastra 1961. i označila je vrhunac američkih akcija usmerenih protiv Kube. Američko-kubanske tenzije su započele kada je Kastro zbacio režim generala Fulhensija Batiste 1. januara 1959. Ajzenhauerove i Kenedijeve administracije su ocenile da se Kastrovo kretanje prema Komunističkoj partiji ne može tolerisati i krenuli su da ga zbace. Ipak, pokušaj invazije je neslavno prošao i postao je velika međunarodna sramota za Kenedijev režim. Rezultujući fijasko je bio proučavan kao idealan slučaj "grupnog" donošenja odluka. Drugi, a posebno Amerikanci poreklom sa Kube, su videli ovaj problem kao političku odluku Kenedijeve administracije da se reši dosadnih kubanskih izbeglica. Ovaj događaj se odrazio na ishode izbora pošto je veliki broj Kubano-Amerikanaca izabran u američki Kongres i uspostavio postizborne prilike koji su išli u korist Republikanskoj stranci.
Tokom debati u Savetu bezbednosti Ujedinjenih nacija, kubanski pokušaj da se osudi američka invazija nije prošao zbog veta Sjedinjenih Država. Direktna vojna intervencija od strane SAD sa ciljem zbacivanja kubanske vlade će izazvati međunarodne proteste protiv „mešanja u unutrašnja pitanja strane države“, uobičajenih u atmosferi Hladnog rata. Neuspeh da se opravda američko mešanje na osnovu međunarodnog prava je rizikovao provociranje geopolitičke osvete od strane Sovjetskog Saveza, posebno u Trećem svetu.
17. februara 1961, Kenedi je upitao svoje savetnike da li bi svrgavanje Kastra moglo biti povezano sa isporukama oružja i da li bi moglo biti moguće tvrditi da su prave mete bili moderni avioni-lovci i rakete koje su ugrožavali američku bezbednost. Međutim, u to vreme, Kuba je posedovala sovjetske tenkove, artiljeriju i pešadijsko oružje; njeno vazduhoplovstvo se sastojalo od lakih bombardera B-26, Hoker Si Furije (brz i efikasan, iako zastareo, lovac-bombareder sa propelerima) i lovce T-33 koji su ostali od Batistinog vazduhoplovstva.
...dalje...
21. nedelja uredi
22. nedelja uredi
23. nedelja uredi
Drugi svetski rat je naziv za oružani sukob, odnosno seriju međusobno povezanih oružanih sukoba koji se između godine 1939. do 1945. vodio između dva bloka država - Sila Osovine na čelu s Nemačkom i Savezničkih snaga na čelu sa SAD-om, Sovjetskim Savezom i Velikom Britanijom.
Po broju država, odnosno ljudi koji su u njemu sudelovali, te broju ljudskih žrtava i stepenu materijalnog razaranja, Drugi svetski rat predstavlja najveći oružani sukob u istoriji čovečanstva.
Po svojim posledicama Drugi svetski rat predstavlja jedan od najvažnijih događaja u istoriji, te izvor bezbrojnih kontroverzi koje traju dan-danas.
...dalje...
24. nedelja uredi
Srpska revolucija 1848—1849. ili Srpski narodni pokret 1848—1849. je jedna od liberalno-nacionalnih revolucija koje su izbile širom Evrope u proleće 1848. Ove revolucije su poznate i pod imenom „proleće naroda“. Srpska revolucija se obično posmatra kao deo Mađarske revolucije sa kojom je blisko povezana.
Tokom revolucije Mađari su postigli znatne vojne uspehe, ali su poraženi intervencijom Rusije. Srbi su vodili žestoke borbe protiv Mađara, uz pomoć dobrovoljaca iz Srbije. Ishod revolucije je bilo osnivanje Vojvodstva Srbije i Tamiškog Banata sa centrom u Temišvaru.
Ovakvo Vojvodstvo je izneverilo očekivanja srpskih patriota izraženih na Majskoj skupštini 1848. U Vojvodstvu su Srbi činili manjinu, dok je sva administracija bila u rukama nemačkih činovnika i oficira. Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat je ukinuto 1860. Jedina trajna posledica Srpske revolucije bila je obnova titule Srpskog patrijarha.