Вук Караџић (TV serija)
Vuk Karadžić je jugoslovenska televizijska serija, snimljena u produkciji Televizije Beograd 1987. godine, povodom 200-godišnjice njegovog rođenja. Serija prati život i rad prosvetitelja i reformatora srpskog jezika Vuka Karadžića (1787—1864), kao i srpsku nacionalnu i kulturnu revoluciju tokom 19. veka, čiji je Vuk Karadžić bio savremenik, kao aktivan učesnik i svedok. Režirao ju je Đorđe Kadijević, po scenariju koji je napisao književnik Milovan Vitezović.[1]
| Vuk Karadžić | |
|---|---|
.jpg) Vuk Karadžić | |
| Žanr | biografija drama istorija |
| Format | Televizijska serija |
| Producentska kuća | RTB 1 Österreichischer Rundfunk, Austrija |
| Scenario | Milovan Vitezović |
| Režija | Đorđe Kadijević |
| Uloge | Predrag Manojlović |
| Kompozitor | Vojislav Kostić |
| Zemlja |  Jugoslavija |
| Jezik | srpski |
| Broj epizoda | 16. |
| Vreme trajanja | 82 minuta |
Produkcija | |
| Producent | Petar Galović |
| Koproducent | Zoran Otašević |
| Montažer | Bojana Subota Vuksan Lukovac |
| Scenograf | Miodrag Nikolić Miodrag Hodžić |
| Direktor fotografije | Aleksandar Petković Bratislav Grbić |
Emitovanje | |
| Premijerno prikazivanje | 8. novembar 1987. — 21. februar 1988. |
| Srodno prikazivanje | Karađorđeva smrt |
| Profil na IMDb-ju | |
Reditelj, istoričar umetnosti i likovni kritičar Đorđe Kadijević je ekranizovanje srpske nacionalne istorije započeo još 1983. godine dvodelnom televizijskom dramom „Karađorđeva smrt“. Ova drama doživela je veliki uspeh kod publike. Glavne uloge Karađorđa i Miloša Obrenovića poverene su glumcima Marku Nikoliću i Aleksandru Berčeku (ova podela zadržana je i u seriji Vuk Karadžić). Potom je usledio rad na seriji o prosvetitelju i reformatoru srpskog jezika Vuku Karadžiću, čiji je životni put bio više nego trnovit. Pored njegovog života serija veoma slikovito prikazuje i ključne događaje iz vremena srpske nacionalne revolucije, sa početka 19. veka, kao i stvaranje srpske nacionalne države.
Scenarista Milovan Vitezović je više od pet godina pisao scenario za ovu seriju, dok je samo snimanje trajalo pune četiri godine, od 1983. do 1987. godine.[1] Serija je imala veliku podršku, pogotovo materijalnu, od strane Odbora za proslavu 200 godišnjice rođenja Vuka Karadžića, na čijem se čelu nalazio Dušan Čkrebić. Prva epizoda serije „Rodni Jadar“ emitovana je 8. novembra 1987. godine na dan kada je rođen Vuk Karadžić.
Na predlog književnika Umberta Eka serija je dobila nagradu Gran-pri Evrope na festivalu u Rimu.[2] Serija „Vuk Karadžić” se smatra jednom od najboljih TV serija snimljenih na ovim prostorima,[3] a uz TV seriju „Aleksa Šantić” je najbolja istorijska serija snimljena u vreme postojanja SFR Jugoslavije.
Sadržaj serije uredi
Ovaj odeljak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. |
Vuk Karadžić čiji je život obeležio celu prvu polovinu 19. veka, bio je savremenik i poznavalac skoro svih bitnih istorijskih ličnosti toga doba - Karađorđa, Miloša Obrenovića, Dositeja Obradovića, Kneza Mihaila, Njegoša, kneza Aleksandra Karađorđevića, Hajduk Veljka, Mladena Milovanovića. Kao i ličnosti iz kulture - Jerneja Kopitara, Getea, Branka Radičevića, Dimitrija Davidovića i dr. Uporedo sa životom i radom Vuka Karadžića, serija prati i prikazuje ključne događaje iz srpske istorije, koji su se odigrali u ovom periodu - podizanje i propast Prvog srpskog ustanka (1804−1813), Drugi srpski ustanak (1815), Karađorđevu smrt (1817), dobijanje Hatišerifa (1830), donošenje Sretenjskog (1835) i Turskog ustava (1838), odlazak sa vlasti kneza Miloša (1839), prvu vladavinu kneza Mihaila (1840−1842), vladavinu kneza Aleksandra Karađorđevića (1842−1858), nacionalnu revoluciju (1848), drugu vladavinu kneza Miloša (1858−1860), početak druge vladavine kneza Mihaila (1860), događaj na Čukur-česmi (1862) i druge bitne događaje.
Od ustaničkih bitaka i događaja vezanih za ustanak ekranizovane su Seča knezova, sastanak ustanika i Turaka u Zemunu sa austrijskim generalom Ženejem, radi pomirenja, Mus-agin napad na Šabac bez borbe, kada je Mus-aga iskopao u Šapcu 300 zlatnika, Bitka na Svileuvi u kojoj Đorđe Ćurčija ubija Seidin-bašu, Boj na Čegru kada je Stevan Sinđelić razneo barutanu, Opsada Negotina gde Hajduk Veljko gine od Turskog topa, , Opsada Loznice u kojoj vojvoda Moler piše pismo svojom krvlju, Boj na Ravnju gde Miloš Obrenović izgovara Proti Mateji čuvene reči „Mi smo već u paklu, jedino se još raju možemo nadati”, Takovski ustanak kada Miloš izgovara reči „Eto mene, eto vas, rat Turcima”, Bitka kod Požarevca gde se Miloš sukobio sa vođom delija uz reči „More delibašo, ti imaš kud il živ il mrtav, al ja nemam” i Boj na Dublju gde je Milošu Ibrahim-Marjaš-paša Nišićki rekao „Miloše, priđi caru uz skute i car ćete nagraditi” kao i Miloševi pregovori sa Marašlijom gde je Marašlija rekao Milošu da ako sklope mir „Srbi mogu nositi ne samo pištolje, već i topove za pojasom” i ubistvo Karađorđa. U zadnjoj bici boju na Dublju su izostavljene scene borbi, a prikazano je zarobljavanje turskog paše.
U seriji je takođe prikazana prva srpska igrana pozorišna predstava „Smrt Stefana Dečanskog”, od Jovana Sterije Popovića, odigrana 1841. pred knjazom Mihajlom Obrenovićem i Vukom Karadžićem u kojoj se prikazuju zadnji momenti predstave kada car Dušan oplakuje mrtvog oca.
Spisak epizoda uredi
| Epizoda | Prvo prikazivanje |
|---|---|
| 1. Rodni Jadar | 8. novembar 1987. |
| 2. Buna | 15. novembar 1987. |
| 3. Vojevanje | 22. novembar 1987. |
| 4. Praviteljstvujušći sovjet | 29. novembar 1987. |
| 5. Gospodar Vuk | 6. decembar 1987. |
| 6. U golemom Beču | 13. decembar 1987. |
| 7. Takovski ustanak | 20. decembar 1987. |
| 8. Nesloge | 27. decembar 1987. |
| 9. Med i žuč | 3. januar 1988. |
| 10. Najslavniji dani | 10. januar 1988. |
| 11. Osobita građa | 17. januar 1988. |
| 12. Dobri hodi Crnoj Gori | 24. januar 1988. |
| 13. Bratimstvo | 31. januar 1988. |
| 14. Vučići | 7. februar 1988. |
| 15. Dogovor | 14. februar 1988. |
| 16. Poslednje putovanje | 21. februar 1988. |
Glavne uloge uredi
.jpg)
Reference uredi
- ^ a b „Bilo jednom na internetu”. Beleške o filmu. Pristupljeno 19. 1. 2021.
- ^ Misteriozni nestanak nagrade za seriju „Vuk Karadžić” („Politika”, 22. jul 2017)
- ^ Đorđe Kadijević prvi dobitnik nagrade „Bela Lugoši”, Danas, K. R., 5. septembar 2016.
Spoljašnje veze uredi
- Vuk Karadžić na sajtu IMDb (језик: енглески)
- „Đorđe Kadijević o TV seriji o velikanu koji nije samo ličnost, on je epoha, istorija sveta”. novosti.rs. 11. 08. 2020.
- „UMBERTO EKO BIO FASCINIRAN: Ovako se pisalo o kultnoj seriji”. nportal.rs. 04. 05. 2022.
- „Rodio sam se da bih snimio „Vuka Karadžića"”. politika.rs. 10. 06. 2019.
- „Snima se "Vuk Karadžić": Zašto SPC odbija saradnju sa ekipom najveće serije TV Beograd? (1986)”. yugopapir.com. n.d.