Spisak spomenika NOB u Srbiji
списак на Викимедији
Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
Spisak spomenika posvećenih Narodnooslobodilačkoj borbi, od 1941. do 1945. godine, kao i narodnim herojima i istaknutim ličnostima Narodnooslobodilačkog pokreta koji se nalaze u Republici Srbiji (članci koji se nalaze na teritoriji autonomnih pokrajina Vojvodine i Kosova i Metohije, nalaze se u posebnim člancima). Zbog obimnosti članak je podeljen u tri celine.
Memorijalni kompleksi uredi
| Slika | naziv memorijalnog kompleksa | lokacija | posvećen | autor/i i godina postavljanja | napomena |
|---|---|---|---|---|---|
|
Spomen-park „Popina“ | Štulac, kod Vrnjačke Banje | borcima Trsteničkog NOP odreda i čete Kraljevačkog odreda u jednoj od prvih frontalnih borbi partizana protiv nemačkih vojnika, 13. oktobra 1941. godine | arhitekta Bogdan Bogdanović, 1978-1980. | — |
|
Spomen-park „Jajinci“ | Jajinci, kod Beograda | streljanim zatočenicima logora Banjica i Sajmište | vajari Stevan Bodnarov i Vojin Stojić, 1951-1988. | — |
|
Groblje oslobodilaca Beograda 1944. | Beograd | palim borcima NOVJ i Crvene armije za oslobođenje Beograda | arhitekta Branko Bon i vajar Rade Stanković, 1954. | — |
|
Spomen-park „Brdo mira“ | Gornji Milanovac | palim borcima NOVJ i Crvene armije, kao i Takovcima stradalim u internaciji | više autora, 1956-1973. | — |
|
Spomen-park „Kragujevački oktobar“ | Šumarice, kod Kragujevca | streljanim građanima Kragujevca, oktobra 1941. | arhitekte Mihajlo Mitrović i Radivoj Tomić, 1953. | od 1979. spomenik kulture od izuzetnog značaja |
|
Spomen-park „Kraljevački oktobar“ | Kraljevo | streljanim građanima Kraljeva, oktobra 1941. | arhitekte Spasoje Krunić i Dragutin Kovačević, 1970. | — |
|
Spomen-park palim borcima u oslobodilačkim ratovima 1804-1945. | Knjaževac | preko 6,000 boraca Timočke Krajine poginulim u oslobodilačkim ratovima 1804-1815, 1876-1878, 1912, 1914-1918. i 1941-1945. | arhitekta Bogdan Bogdanović, 1961-1971. | — |
|
Spomenički kompleks Bela Crkva | Bela Crkva, kod Krupnja | prvoj ustaničkoj akciji 7. jula 1941. | vajari Stevan Bodnarov i Bogdan Bogdanović, 1951-1971. | od 1979. spomenik kulture od izuzetnog značaja |
|
Spomen-park „Slobodište“ | brdo Bagdala, kod Kruševca | palim borcima i žrtvama fašističkog terora Kruševca | arhitekte Bogdan Bogdanović i Svetislav Žujović, 1965-1978. | spomenik kulture od velikog značaja |
|
Spomen-park „Revolucije“ | Leskovac | borcima NOVJ poginulim u NOB | arhitekta Bogdan Bogdanović, 1971. | — |
|
Memorijalni kompleks „Boško Buha“ | Jabuka, kod Prijepolja | narodnom heroju Bošku Buhi i pionirima poginulim u NOB | vajari M. Letica i Lj. Čabarkapa, 1964. | od 1987. znamenito mesto od izuzetnog značaja |
|
Spomen-park „Bubanj“ | Niš | poginulim i streljanim građanima Niša i južne Srbije | vajar Ivan Sabolić, 1950-1963. | od 1979. znamenito mesto od izuzetnog značaja |
|
Spomen-park „Čačalica“ | Požarevac | palim borcima i žrtvama fašističkog terora Požarevca | arhitekta Branislav Stojanović i vajar S. Mišić, 1962. | — |
|
|
Memorijalni kompleks „Boško Buha“ | Jabuka, kod Prijepolja | narodnom heroju Bošku Buhi i pionirima poginulim u NOB | vajari M. Letica i Lj. Čabarkapa, 1964. | od 1987. znamenito mesto od izuzetnog značaja |
|
Spomen-kompleks „Prijepoljska bitka“ | Prijepolje | palim borcima u Prijepoljskoj bici, decembra 1943. | vajar Lojze Dolinar, 1965-1978. | od 1979. spomenik kulture od izuzetnog značaja |
|
Spomen-kompleks „Kadinjača“ | Kadinjača, kod Užica | borcima Radničkog bataljona Užičkog odreda, poginulim novembra 1941. | vajar Miodrag Živković i arhitekta Aleksandar Đokić, 1952-1979. | od 1979. spomenik kulture od izuzetnog značaja |
|
Spomen-park borbe i pobede | Čačak | borcima NOVJ poginulim u NOB i žrtvama fašističkog terora | arhitekta Bogdan Bogdanović, 1976-1980. | — |
Spomenici NOB uredi
| Slika | naziv spomenika | lokacija | posvećen | autor/i i godina postavljanja | napomena |
|---|---|---|---|---|---|
| Spomenici na području Grada Beograda | |||||
|
Grobnica narodnih heroja na Kalemegdanu | Beograd | Ivi Loli Ribaru, Ivanu Milutinoviću, Đuri Đakoviću i Moši Pijadi | vajari Stevan Bodnarov i Slavoljub Stanković, 1948–1959. | — |
|
Spomenik obešenima na Terazijama | Beograd | grupi antifašista koje su nacisti javno obesili na Terazijama avgusta 1941. godine | vajar Nikola Janković, 1981. | — |
|
„Kurir“ | Beograd | — | vajar Stevan Bodnarov | Spomenik se nalazi u parku Muzeja istorije Jugoslavije |
|
„Nošenje ranjenika“ | Beograd | — | vajar Antun Augustinčić | Spomenik se nalazi u parku Muzeja istorije Jugoslavije |
|
„Ranjeni kurir“ | Beograd | — | vajar Frano Kršinić | Spomenik se nalazi u parku Muzeja istorije Jugoslavije |
|
Spomenik palim obalskim radnicima | Beograd | Obalskim radnicima palim u NOB | vajar Radeta Stanković, 1952. godina | — |
|
Spomenik palim borcima za oslobođenje Banjice | Beograd | Borcima palim u borbama za oslobođenje Banjice | Spomenik se nalazi na Banjici | |
|
Spomenik partizanskoj bici | Bojčinska šuma, Progar | prvoj borbi između partizana i ustaša u jugoistočnom Sremu leta 1942. godine | 1960. | — |
_-_Monument.jpg)
|
Spomenik palim borcima i žrtvama fašizma | Draževac, kod Obrenovca | borcima NOB mesta Draževca 1941—1945 i žrtvama fašizma u selu | 1961. | — |
|
„Bombaš“ | Zemun | Bombašima NOVJ poginulim u NOB | vajar Vanja Radauš | — |
|
Spomenik palim u narodnoj revoluciji 1941-1945. | Zemun | Palim borcima NOR-a i žrtvama fašizma | vajar Jovan Kratohvil, 1954. | — |
|
Spomenik poginulim borcima NOB i žrtvama fašizma | Jakovo, kod Surčina | borcima NOB mesta Jakova 1941—1945 i žrtvama fašizma u selu Jakovo | — | |
|
Spomenik Kosmajskom partizanskom odredu | Kosmaj | borcima Kosmajskog partizanskog odreda | vajar Vojin Stojić i arhitekta Gradimir Stojaković, 1971. | — |
|
Spomen kosturnica palim borcima i žrtvama fašizma | Obrenovac | palim borcima i narodnim herojima: Bori Markoviću, Vladi Aksentijeviću i Miletu Albanti | vajar M. Krstić, 1954. | Na trgu u blizini spomen-kosturnice nalaze se i biste trojice narodnih heroja |
|
Spomenik palim borcima | Skela, kod Obrenovca | 56-orici streljanih talaca 1941. godine | vajar Boža Obradović, 1951. | — |
 |
Spomenik palim borcima Sremčice | Sremčica | Palim borcima NOVJ i žrtvama terora | Otkriven 7. jula 1955. godine na Dan ustanka naroda Srbije. | |
|
Spomenik palim borcima | Surčin | palim borcima NOR-a iz Surčina | vajar Nebojša Mitrić, 1953. | Spomenik je 2012. godine pomeren sa prvobitne lokacije (ispred zgarde Opštine) i postavljen na trg |
| Spomenici na području Borskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Deli Jovan, blizina Negotina | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik palim borcima i žrtvama fašizma | Jabukovac, kod Negotina | borcima NOVJ poginulim u NOB i žrtvama fašizma | — | — |
| Spomenici na području Zlatiborskog okruga | |||||
|
|
Spomenik palim borcima | Arilje | borcima NOVJ poginulim u NOB | vajar M. Vergović, 1961. | — |
|
Spomenik palim borcima | Bajina Bašta | borcima NOVJ poginulim u NOB | vajar Stevan Bodnarov, 1952. | — |
|
Spomenik streljanim partizanima | Zlatibor | 160-orici ranjenika-partizana koje su nemački vojnici streljali i gazili tenkovima 29. novembra 1941. godine | vajarka Ana Bešlić i arhitektkinja Jovanka Jeftović, 1967. | — |
|
Spomenik palim borcima | Zlatibor | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
| Spomenici na području Jablaničkog okruga | |||||
|
Spomenik revolucije u Vlasotincu | Vlasotince | borcima NOVJ poginulim u NOB | arhitekta Bogdan Bogdanović, 1975. | — |
| Spomenici na području Kolubarskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Ljig | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik žrtvama fašizma | Rajac, kod Ljiga | saradnicima NOP-a koje su fašisti nakon mučenja pobacali u jamu Bezdan | 1959. | — |
| Spomenici na području Mačvanskog okruga | |||||
|
Spomenik i kosturnica | Draginac | streljanim žrtvama fašizma | vajar Ostoja Gordanić Balkanski, 1961. | — |
| Spomenici na području Moravičkog okruga | |||||
|
|
Spomenik borbe i stradanja | Gornji Milanovac | borcima NOVJ poginulim u NOB i žrtvama fašizma | vajar Ratomir Stojadinović, 1959. | — |
|
Spomenik Revoluciji | Ivanjica | borcima NOVJ poginulim u NOB i žrtvama fašizma | slikar Đorđe Andrejević Kun, 1957. | — |
|
Spomenik hrabrima | Ostra, kod Čačka | borcima obnovljenog Čačanskog partizanskog odreda koji su na ovom mestu vodili borbu s nadmoćnijim neprijateljskim snagama 5. marta 1943. godine | vajar Miodrag Živković i arhitekta Svetislav Ličina, 1969. | — |
|
Spomen-grobnica palih boraca i žrtava fašizma | Čačak | 600 boraca NOVJ i antifašista streljanih 1941. godine | — | — |
| Spomenici na području Nišavskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Moravac, kod Aleksinca | vojnicima Srpske vojske poginulim u Prvom svetskom ratu i borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik palim borcima | Niška Banja | — | — | — |
|
Spomenik palim borcima | Sićevo, kod Niške Banje | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
| Spomenici na području Pirotskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Babušnica | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
| Spomenici na području Podunavskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Selevac, kod Smederevske Palanke | borcima NOVJ poginulim u NOB na mestu gde je 12. septembra 1944. godine obrazovana Kosmajska brigada | vajar S. Jovanović | — |
| Spomenici na području Pomoravskog okruga | |||||
|
|
Spomen-grobnica Crvenoarmejaca | Jagodina | 1170-orici vojnika Crvene armije poginulim u borbama za oslobođenje ovoga kraja 1944. godine | arhitekta N. Mišović, 1965. | — |
| Spomenici na području Rasinskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Brus | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik palim borcima | Trstenik | borcima NOVJ poginulim u NOB | vajar D. Nikolić | — |
| Spomenici na području Raškog okruga | |||||
|
Spomenik otpora i stradanja | Kraljevo | Oko 5000 građana Kraljeva koje su streljali nemački vojnici 1941. godine | vajar Lojze Dolinar, 1959. | — |
| Spomenici na području Topličkog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Kuršumlija | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik palim borcima | Prokuplje | borcima NOVJ poginulim u NOB | vajar Petar Bibić | — |
| Spomenici na području Šumadijskog okruga | |||||
|
Spomenik palim borcima | Badnjevac, kod Batočine | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
|
Spomenik palim borcima | Crni Kao, kod Batočine | borcima NOVJ poginulim u NOB | — | — |
Spomenici narodnim herojima i istaknutim učesnicima NOP-a uredi
.jpg)
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Miloš Bajić, ur. Spomenici revoluciji: Jugoslavija. „SUBNOR Jugoslavije“ Beograd, „Svjetlost“ Sarajevo 1968. godina.
- Vojna enciklopedija (knjiga sedma). Beograd 1974. godina.
- Vojna enciklopedija (knjiga deveta). Beograd 1975. godina.
- Milenko Patković, Dušan Plećaš. Vodič uz kartu. Izbor spomen-obilježja Narodnooslobodilačkog rata Jugoslavije. „Glas Slavonije“, Osijek 1975. godina.
- Drago Zdunić, ur. Revolucionarno kiparstvo. „Spektar“, Zagreb 1977. godina.
