19. decembar

09. decembar (19.12.) je 353. dan godine po gregorijanskom kalendaru (354. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 21 dana.

Događaji

decembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30	31

• 1154 — Henri II je krunisan u Vestminsterskoj opatiji, kao prvi engleski kralj iz dinastije Plantagenet.
• 1793 — Napoleon Bonaparta dobio je prvu značajnu bitku kada je okončao britansku opsadu Tulona.
• 1842 — SAD su priznale nezavisnost Havaja, ali američki uticaj ostao je dominantan. Havajska ostrva su anektirana 1898, a 31. avgusta 1959. postala su 50. država SAD.
• 1863 — Engleski pronalazač Frederik Volton patentirao je u Londonu podni prekrivač - linoleum.
• 1905 — Knez Nikola Petrović-Njegoš je doneo Nikoljdanski ustav, prvi ustav Crne Gore, kojim je država konstituisana kao ustavna monarhija.
• 1920 — Konstantin I se vratio na presto Grčke nakon smrti svog sina Aleksandra I i referenduma.
• 1941 — Trojica ronilaca na ljudskim torpedima Italijanske mornarice su detonirali magnetne mine na britanskim brodovima u Aleksandriji, onesposobivši dva bojna broda.
• 1941 — Posle neuspele ofanzive na Moskvu, Adolf Hitler smenio komandanta nemačkih kopnenih trupa feldmaršala Valtera fon Brauhiča i lično preuzeo komandu nad armijom.
• 1944 — Oslobođena je Podgorica u Drugom svetskom ratu.
• 1946 — Počeo je Prvi indokineski rat kada su pripadnici Vijetmina napali francuske kolonijalne trupe u Hanoju.
• 1950 — Savet NATO-a imenovao američkog generala Dvajta Ajzenhauera vrhovnim komandantom snaga NATO u Evropi.
• 1958 — Predsednik SAD Dvajt Ajzenhauer uputio, prvi put u svetu, božićne čestitke preko satelita.
• 1965 — Sa 54,5 procenata glasova birača Šarl de Gol je pobedio na predsedničkim izborima u Francuskoj Fransoa Miterana.
• 1971 — Film Paklena pomorandža, reditelja Stenlija Kjubrika, premijerno prikazan u Londonu.
• 1972 —
  • Južnokorejski tanker „Južna zvezda“ ispustio više od sto hiljada tona nafte pored Omana.
  • Kapsula vasionskog broda „Apolo 17“ spustila se u Tihi okean. Time je okončan američki program „Apolo“ letova na Mesec sa ljudskom posadom.
• 1984 — Britanski i kineski premijeri Margaret Tačer i Džao Cijang potpisali su u Pekingu sporazum prema kojem Hongkong od 1. jula 1997, posle 99 godina britanske uprave, prelazi pod suverenitet Kine.
• 1986 — Sovjetski vođa Mihail Gorbačov je oslobodio Andreja Saharova nakon četiri godine unutrašnjeg progonstva u Gorkom.
• 1991 — Na zasedanju Skupštine SAO Krajine u Kninu, usvojen Ustav kojim je dotadašnja SAO Krajina transformisana u Republiku Srpsku Krajinu. Istoga dana, održana je i Velika narodna skupština Srpske oblasti Slavonija, Baranja i Zapadni Srem u Belom Manastiru, na kojoj su donete odluke u prilog državnog objedinjavanja svih srpskih oblasti koje su se do tada nalazile u okviru administrativnih granica jugoslovenske federalne jedinice Hrvatske.
• 1995 — Prvi vojnici iz Rusije stigli u Bosnu gde će se uključiti u misiju očuvanja mira (IFOR), koja je po odluci Saveta bezbednosti UN poverena snagama NATO.
• 1997 — Singapurski putnički avion „Boing 737-300” srušio se blizu indonežanskog grada Palembangare, što nije preživeo niko od 104 putnika i članova posade.
• 1998 — Predstavnički dom SAD je pokrenuo proceduru opoziva predsednika Bila Klintona nakon afere Levinski.
• 2001 — U socijalnim nemirima koji su zahvatili Argentinu na hiljade ljudi širom zemlje opljačkalo je oko 100 samoposluga. Protesti u kojima je poginulo više od 20, a ranjeno preko 100 ljudi, izbili su kada je vlada najavila da će uvesti strože ekonomske mere kako bi otplatila strani dug od 132 milijarde dolara.
• 2002 —
  • Hrvatska vlada usvojila je Rezoluciju o pristupanju EU.
  • Slovenija dobila novu vladu čiji je premijer Anton Rop.
• 2004 — Počela je da emituje program Televizija Srpske Pravoslavne Eparhije žičke „Logos“. Televizija Logos, je prva televizijska stanica Srpske pravoslavne crkve.
• 2016 — Ruski ambasador Andrej Karlov je ubijen pred novinarima u umetničkoj galeriji u Ankari.

Rođenja

• 1844 — Manojlo Grbić, srpski istoričar i pisac. (prem. 1899)
• 1852 — Albert Abraham Majkelson, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1907). (prem. 1931)
• 1863 — Jan Čajak, slovački književnik i prevodilac. (prem. 1944)
• 1875 — Mileva Marić Ajnštajn, srpska fizičarka i matematičarka. (prem. 1948)
• 1902 — Ralf Ričardson, engleski glumac. (prem. 1983)
• 1906 — Leonid Brežnjev, ruski političar. (prem. 1982)
• 1915 — Edit Pijaf, francuska pevačica i glumica. (prem. 1963)
• 1921 — Blaže Koneski, književnik, kulturni i javni radnik: pesnik, prozaista, esejista, istoričar književnosti, filolog i lingvista, predavač i profesor. (prem. 1993)
• 1922 — Blaže Koneski, makedonski književnik. (prem. 1993)
• 1924 — Siseli Tajson, američka glumica i model. (prem. 2021)
• 1933 — Ivo Serdar, hrvatski glumac. (prem. 1985)
• 1937 — Milčo Levijev, bugarski džez muzičar (pijanista). (prem. 2019)
• 1940 — Zvonko Bego, hrvatski fudbaler. (prem. 2018)
• 1942 — Milan Milutinović, srpski političar, 2. predsednik Srbije (1997—2002). (prem. 2023)
• 1953 — Jura Stublić, hrvatski muzičar, najpoznatiji kao vođa grupe Film.
• 1957 — Kevin Makhejl, američki košarkaš i košarkaški trener.
• 1958 — Veselin Vuković, srpski rukometaš i rukometni trener.
• 1961 — Erik Kornel, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2001).
• 1963 — Dženifer Bils, američka glumica.
• 1963 — Til Švajger, nemački glumac, reditelj, scenarista i producent.
• 1964 — Arvidas Sabonis, litvanski košarkaš.
• 1966 — Branislav Prelević, srpski košarkaš i košarkaški trener.
• 1966 — Alberto Tomba, italijanski skijaš.
• 1969 — Kristi Svonson, američka glumica.
• 1972 — Alisa Milano, američka glumica, producentkinja i muzičarka.
• 1973 — Vrbica Stefanov, makedonski košarkaš i košarkaški trener.
• 1973 — Kibu Stjuart, američki košarkaš.
• 1974 — Jasmila Žbanić, bosanskohercegovačka rediteljka i scenaristkinja.
• 1974 — Slaven Rimac, hrvatski košarkaš i košarkaški trener.
• 1977 — Horhe Garbahosa, španski košarkaš.
• 1978 — Igor Đorđević, srpski glumac.
• 1978 — Marko Tomaš, bosanskohercegovački pesnik i novinar.
• 1979 — Paola Rej, kolumbijska glumica i model.
• 1980 — Džejk Džilenhol, američki glumac.
• 1985 — Gari Kahil, engleski fudbaler.
• 1986 — Rajan Babel, holandski fudbaler.
• 1987 — Karim Benzema, francuski fudbaler.
• 1987 — Danijel Haket, američko-italijanski košarkaš.
• 1988 — Niklas Landin, danski rukometaš.
• 1988 — Aleksis Sančez, čileanski fudbaler.
• 1989 — Nikola Jevtović, srpski košarkaš.
• 1994 — Nikola Ninković, srpski fudbaler.

Smrti

• 1741 — Vitus Bering, ruski pomorac i istraživač danskog porekla. (rođ. 1681).
• 1851 — Džozef Malord Vilijam Tarner, engleski slikar. (rođ. 1775).
• 1996 — Marčelo Mastrojani, italijanski filmski glumac. (rođ. 1924).
• 2004 — Renata Tebaldi, operski pevač. (rođ. 1922).
• 2007 — Srboljub Srba Ivanović, srpski glumac i pevač. (rođ. 1930).
• 2013 — Ružica Sokić, srpska glumica. (rođ. 1934).
• 2016 — Za Za Gabor, američka glumica mađarskog porekla. (rođ. 1917).

Praznici i dani sećanja

• Ujedinjene nacije ovaj dan obeležavaju kao
  • Dan zaštite ozonskog omotača
• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti Nikolaj arhiepiskop Mirlikijski čudotvorac

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma