10. mart
датум
10. mart (10.03) je 69. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (70. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 296 dana.
Događaji
uredi| mart | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
- 241. p. n. e. — Rimska republika je porazila Kartaginu u presudnoj pomorskoj bici kod Egatskih ostrva.
- 1528 — U Beču kao jeretik na lomači spaljen Baltazar Hubmajer, jedan od vođa austrijskih baptista.
- 1629 — Engleski kralj Čarls I raspušta parlament čime počinje jedanaestogodišnji period tokom koga se engleski parlament nije sastajao (Trinaestogodišnja tiranija).
- 1813 — Prvi put je dodeljeno nemačko vojno odlikovanje Gvozdeni krst.
- 1834 — U okolini Dervente izbila je Pop-Jovičina buna protiv turske vlasti.
- 1876 — Aleksander Grejam Bel je ostvario prvi dvosmerni telefonski poziv.
- 1915 — U Čikagu održan Prvi jugoslovenski narodni sabor, s predstavnicima 486 raznih iseljeničkih organizacija iz SAD i Kanade, kao prva velika javna manifestacija u svetu u korist ideje o oslobađanju i ujedinjenju južnoslovenskih naroda u jednu državu.
- 1922 — Britanske vlasti uhapsile Mahatmu Gandija i optužile ga za pobunu.
- 1948 — Šef diplomatije Čehoslovačke Jan Garig Masarik, sin prvog predsednika Čehoslovačke Tomaša Masarika, izvršio samoubistvo iskočivši kroz prozor zgrade Ministarstva u Pragu.
- 1952 — Suočen sa mogućim izbornim porazom, bivši predsednik Kube Fulgensio Batista je izvršio državni udar i preuzeo vlast.
- 1959 — U Lasi, glavnom gradu Tibeta, izbila pobuna protiv kineske vlasti. Posle višednevnih uličnih borbi Kinezi ugušili pobunu, dalaj lama izbegao u Indiju.
- 1968 — U feribotu koji se prevrnuo u luci grada Velington na Novom Zelandu poginulo najmanje 200 ljudi.
- 1969 — Džejms Erl Rej, optužen za ubistvo crnačkog lidera Martina Lutera Kinga 4. aprila 1968, osuđen na 99 godina zatvora.
- 1974 — Japanski poručnik Hiro Onade predao se, posle 29 godina skrivanja u džungli, filipinskim vlastima, objasnivši da nije dobio naređenje o povlačenju i prestanku rata SAD i Japana.
- 1975 — Snage Severnog Vijetnama su napale grad Buon Ma Tuot, čime je započela ofanziva koja je dovela do pada Južnog Vijetnama.
- 1978 — Poleteo prvi prototip aviona Miraž 2000.
- 1990 — Sud u Iraku osudio na smrt britanskog novinara Farzada Bazofta zbog špijunaže. Uprkos talasu protesta u inostranstvu i apela iračkim vlastima da mu poštede život, pogubljen 15. marta.
- 1991 — U Beogradu počele studentske demonstracije poznate i kao „Plišana revolucija“.
- 1993 — Suharto šesti put izabran za predsednika Indonezije.
- 1995 — U eksploziji ispred džamije u pakistanskom gradu Karačiju i pucnjavi jednog teroriste na ljude koji su potrčali da pomognu povređenima, poginulo 12 ljudi, uključujući petoro dece, a 26 povređeno.
- 1997 — Vatikan uspostavio diplomatske odnose s Libijom.
- 2000 — Asocijacija nezavisnih elektronskih medija protestovala kod vlasti Srbije zbog zatvaranja nezavisnih radio i televizijskih stanica u Srbiji, ocenjujući da ta akcija vlasti poprima alarmantne razmere.
- 2001 — SAD uslovile ekonomsku pomoć Jugoslaviji saradnjom s Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu, zahtevajući izručenje optuženih za ratne zločine, pre svega bivšeg predsednika Slobodana Miloševića i ratnog komandanta Vojske Republike Srpske Ratka Mladića do 31. marta. Posle hapšenja Slobodana Miloševića 1. aprila iste godine SAD odobrile pomoć Jugoslaviji od 50 miliona dolara.
- 2002 — U odmazdi za pogibiju 11 Izraelaca u samoubilačkom bombaškom napadu arapskih ekstremista u Jerusalimu, izraelski helikopteri razorili sedište palestinskog vođe Jasera Arafata u Gazi.
- 2006 —
- Agim Čeku je novi premijer Kosova i Metohije.
- U blizini Podgorice zaustavljen šleper sa 1000 kalašnjikova
- Na Beoviziji 2006. pobedili Flamingosi i Luis.
Rođenja
uredi- 1503 — Ferdinand I, car Svetog rimskog carstva. (prem. 1564)[1]
- 1762 — Jeremijas Benjamin Rihter, nemački hemičar. (prem. 1807)[2]
- 1772 — Fridrih fon Šlegel, nemački književnik, književni kritičar, filozof i filolog. (prem. 1829)[3]
- 1844 — Pablo de Sarasate, španski violinista. (prem. 1908)[4]
- 1880 — Vladislav Petković Dis, srpski pesnik. (prem. 1917)
- 1923 — Val Logsdon Fič, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1980). (prem. 2015)[5]
- 1935 — Borislav Radović, srpski pesnik, esejista i prevodilac. (prem. 2018)[6]
- 1936 — Sep Blater, švajcarski fudbalski funkcioner, 8. predsednik FIFA.[7]
- 1940 — Čak Noris, američki majstor borilačkih veština, glumac, producent i scenarista.[8]
- 1941 — Džordž Smit, američki biolog, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (2018).[9]
- 1957 — Osama bin Laden, saudijski milioner i terorista. (prem. 2011)[10]
- 1957 — Šenon Tvid, kanadska glumica i model.[11]
- 1958 — Šeron Stoun, američka glumica, producentkinja i model.[12]
- 1958 — Dragan Čavić, srpski političar, 5. predsjednik Republike Srpske.[13]
- 1962 — Bogdan Kuzmanović, srpski glumac.[14]
- 1968 — Pavel Srniček, češki fudbalski golman. (prem. 2015)
- 1971 — Džon Ham, američki glumac.[15]
- 1972 — Timbaland, američki muzičar, muzički producent i di-džej.[16]
- 1973 — Eva Hercigova, češki model i glumica.[17]
- 1976 — Barbara Šet, austrijska teniserka.[18]
- 1977 — Robin Tik, američki muzičar i muzički producent.[19]
- 1978 — Ben Bernli, američki muzičar, najpoznatiji kao član grupe Breaking Benjamin.[20]
- 1981 — Samjuel Eto, kamerunski fudbaler.[21]
- 1983 — Kari Andervud, američka muzičarka.
- 1984 — Olivija Vajld, američka glumica.[22]
- 1988 — Ivan Rakitić, hrvatski fudbaler.[23]
- 1992 — Gabrijela Pejčev, srpsko-bugarska pevačica.
- 1993 — Džek Batlend, engleski fudbalski golman.[24]
- 1995 — Zak Lavin, američki košarkaš.[25]
- 1997 — Belinda Benčič, švajcarska teniserka.[26]
- 2000 — Roko Blažević, hrvatski pevač.
- 2003 — Nikola Knežević, srpski fudbaler.
Smrti
uredi- 1391 — Stefan Tvrtko I Kotromanić, srpski ban i kralj srednjovekovne Bosne. (rođ. 1338)[27]
- 1852 — Stojan Simić, ustavobranitelj. (rođ. 1797)[28]
- 1856 — Jovan Popović Sterija, prvi srpski komediograf. (rođ. 1806)[29]
- 1872 — Đuzepe Macini, italijanski revolucionar. (rođ. 1808)[30]
- 1875 — Svetozar Marković publicista, socijalista i političar druge polovine XIX veka. (rođ. 1846)[31]
- 1940 — Mihail Afanasjevič Bulgakov, ruski književnik, dramaturg i lekar. (rođ. 1891)[32]
- 1997 — Najdan Pašić, publicista, profesor Univerziteta u Beogradu i sudija Ustavnog suda Srbije. (rođ. 1922)
- 2000 — Ivo Robić, hrvatski pevač. (rođ. 1923)[33]
- 2002 — Vinko Kandija, rukometni trener i sportski radnik. (rođ. 1934)[34]
- 2012 — Vera Ivković, srpska pevačica. (rođ. 1949)
- 2020 — Desimir Stanojević, poznati srpski glumac (rođ. 1950)[35]
- 2020 — Izeta Beba Selimović, bosanskohercegovačka i jugoslovenska pevačica (rođ. 1939)[36]
- 2022 — Rajko Đurđević, srpski dramski pisac i novinar. (rođ. 1947)
Praznici i dani sećanja
urediReference
uredi- ^ „Ferdinand I | Holy Roman emperor”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Richter, Jeremias Benjamin | Encyclopedia.com”. www.encyclopedia.com. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Friedrich von Schlegel | German writer | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Pablo de Sarasate | Spanish composer”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Val Logsdon Fitch | American physicist”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 1. 7. 2020.
- ^ Blic. „Preminuo pesnik Borislav Radović”. Blic.rs (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Sepp Blatter | Biography & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 1. 7. 2020.
- ^ „Chuck Norris Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 1. 7. 2020.
- ^ „George P. Smith | Biography & Phage Display | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Osama bin Laden Fast Facts”. CNN. Pristupljeno 1. 7. 2020.
- ^ „Shannon Tweed”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ Sleeman, Elizabeth (2001). The International Who's Who of Women 2002 (na jeziku: engleski). Psychology Press. str. 548. ISBN 978-1-85743-122-3.
- ^ miroslavp (2015-02-01). „Dragan Čavić”. NSRS (na jeziku: srpski). Arhivirano iz originala 29. 01. 2022. g. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Bogdan Kuzmanovic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Jon Hamm | Biography, Films, TV Shows, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ Inc, Encyclopaedia Britannica (2009). Britannica Book of the Year 2009 (na jeziku: engleski). Encyclopaedia Britannica, Inc. str. 108. ISBN 978-1-59339-232-1.
- ^ FashionModelDirectory.com, The FMD-. „Eva Herzigova - Fashion Model | Models | Photos, Editorials & Latest News | The FMD”. The FMD - FashionModelDirectory.com. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Barbara Schett Matches | Past Tournaments & More – WTA Official”. Women's Tennis Association (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Robin Thicke”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ Larkin, Colin (2011). The Encyclopedia of Popular Music (na jeziku: engleski). Omnibus Press. str. 2829. ISBN 978-0-85712-595-8.
- ^ „Cameroon authorities address tensions over Eto'o ban”. BBC Sport (na jeziku: engleski). 20. 12. 2011. Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Olivia Wilde”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Ivan Rakitić - Barcelona - UCL”. UEFA.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Jack Butland: Birmingham City management in dark over future”. BBC Sport (na jeziku: engleski). 16. 1. 2013. Pristupljeno 30. 6. 2020.
- ^ „Zach LaVine”. UCLA Bruins. Pristupljeno 10. 3. 2020.
- ^ „Belinda Bencic”. Women's Tennis Association. Pristupljeno 10. 3. 2020.
- ^ „Tvrtko I | ruler of Bosnia | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-04. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 2022-01-29. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
- ^ „Jovan Sterija Popović Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). 2018-09-26. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Giuseppe Mazzini | Italian revolutionary”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 1. 7. 2020.
- ^ „Svetozar Marković Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). 2018-08-19. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ Chambers, Colin (2006). Continuum Companion to Twentieth Century Theatre (na jeziku: engleski). A&C Black. str. 117. ISBN 978-1-84714-001-2.
- ^ „Ivo Robić”. Samo lepa sećanja (na jeziku: engleski). 2012-02-04. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Umro Vinko Kandija - Sportnet”. sportnet.rtl.hr. Arhivirano iz originala 29. 01. 2022. g. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Desimir Stanojevic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-29.
- ^ „Beba Selimović”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-29.
