Vinkovci
Vinkovci su grad u Hrvatskoj, u Vukovarsko-sremskoj županiji. Prema rezultatima popisa iz 2011. u gradu je živelo 35.312 stanovnika, a u samom naselju je živelo 32.029 stanovnika.[1]
| Vinkovci | |
|---|---|
 Vinkovci | |
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Hrvatska |
| Županija | Vukovarsko-sremska |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  32.029 |
| Aglomeracija (2011.) | 35.312 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 17′ 18″ S; 18° 48′ 16″ I / 45.288251° S; 18.804571° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 87 m |
| Površina | 94 km2 |
  Vinkovci Vinkovci na karti Hrvatske | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Ivan Bosančić (HDZ) |
| Poštanski broj | 32100 |
| Pozivni broj | +385 32 |
| Registarska oznaka | VK |
| Veb-sajt | |
| www.vinkovci.hr | |
Vinkovci se nalaze na granici Slavonije i zapadnog Srema, na reci Bosut. Područje je naseljeno još od davnih neolita, a kao prvo značajno naselje u pisanim spomenicima spominje se rimski grad Colonia Aurelia Cibalae. Današnji Vinkovci nastali su na srednjovekovnom naselju Sv. Ilija.
Geografski položaj uredi
Grad Vinkovci, zajedno sa gradovima Vukovar i Županja, nalazi se na krajnjem severoistoku Hrvatske, u najistočnijoj županiji Vukovarsko-Sremskoj. Grad se nalazi na reci Bosut, a u neposrednoj je blizini reka Dunava i Save. Nadmorska visina grada i okoline je između 78 i 125 m, s površinom od 102.805 ha, od čega 60.623 ha oranica i 29.149 ha hrastovih i jasenovih šuma. Klima je kontinentalna.
Prostire se uz Bosutsku nizinu, auto-put i železničku prugu, koji spajaju zapadnu Evropu sa Dalekim istokom, i srednju Evropu sa izlaskom na Jadransko more.
Istorija uredi
U rimsko doba današnji Vinkovci su se nazivali Aurelia Colonia Cibalae (Cibalae = Ilirski-Brežuljak). Podatak da je Cibalae bio i rodni grad dva rimska cara (Valentinijan I i Valens), ukazuje nam na važnost položaja grada u Rimskom carstvu. Po jednom podatku iz 1905. godine ta varošica je naseljena 70. godine p. n. e., pod Titom Vespazijanom.[2] No, nakon bitke kod Hadrijanopolja 378. godine kada je poginuo i car Valens, Cibale su spaljene i postaju malo naselje koje je nekoliko puta stradalo od avarskih plemena koja sve učestalije provaljuju na to područje. Podelom Rimskog carstva prešao u istočni dio.
Od devetog veka se spominje naselje uz ruševine rimskog grada Zenthelue na na mađarskom. Ime Vinko/Vinkovci se spominje na kartama iz 1592. i 1640. godine.
Godine 1533. mesto pada pod Tursku vlast, sve do 1691. Iako se grad oslobodio od Turaka, ipak je još bilo opasnosti od mogućih napada turske vojske, te je osnovana Vojna krajina u koju su uvršteni i Vinkovci. Grad postaje važno vojno i kulturno središte i počinje izgradnja objekata neophodnih za uspješno delovanje odbrambenih snaga. 1900. godine Vinkovci su imali 8.500 stanovnika. Posle Prvog svetskog rata cela regija pripada Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Dan grada je 20. jul, dan Svetog Ilije. Posle Drugog svetskog rata Vinkovci pripadaju Socijalističkoj Republici Hrvatskoj, unutar Jugoslavije.
Praistorija uredi
Arheološka istraživanja na području Vinkovaca pokazala su postojanje starije faze starčevačke kulture neolita, pre 7.000 godina. Dve autohtone kulture, sopotska, vinkovačka i vučedolska nastanjivale su šire područje grada od 4000—1800. godine p. n. e. U starijem gvozdenom dobu područje grada naselili su Iliri, a u mlađem Kelti koji su se ubrzo stopili sa Ilirima.
Stari vek uredi
U rimsko doba današnji Vinkovci su se nazivali Aurelia Colonia Cibalae. Bio je to jedan od većih antičkih gradova, koji se protezao na 4.5600 m2. Podatak da je Cibale bio i rodni grad dva rimska cara, ukazuje nam na važnost položaja grada u Rimskom carstvu. No, nakon bitke kod Hadrijanopolja godine 378. kada je poginuo i car Valens, Cibale je spaljena i postaje malo naselje koje je nekoliko puta stradalo od avarskih plemena koja sve učestalije provaljuju na to područje. Grad se spominje i u darovnici cara Justinijana iz godine 529. kad je to područje kao kulturno žarište dodeljeno Benediktu iz Nursije. Ubrzo je grad podelom Rimskog carstva prešao u njegov istočni deo, a time je nestao kao poznato središte svetske pozornice onoga doba.
Srednji vek uredi
U ranom srednjem veku Vinkovci se spominju pod imenom Sveti Ilija. Naselje (u mađarskim spomenicima Zenthelye, Zenthylye, Zenthylya i sl.) uz rub ruševina antičkih Cibala dokazano postoji od 11. veka. O tome svedoče razni arheološki ostaci ranoromaničke crkve sv. Ilija na Meraji. Naselje Sveti Ilija verovatno je stradalo prilikom Tatara 1242. godine. Mesto se oporavilo, pa je u 14. veku sagrađena veća gotička crkva, koja se delom naslanja na temelje stare predromaničke crkve. Narodno ime Vinko/Vinkovci uz ono Sveti Ilija upisano je na starim geografskim kartama iz 1592. i 1640. godine.
Turska i Vojna krajina uredi
-Crkva_Silaska_Sv._duha.jpg)
Vinkovci se prvi put spominju u jednom izveštaju iz 1615. godine, uz napomenu da su nekada bili dobro nastanjeni, a pod Turcima su se rasuli u nekoliko sela. Nakon pogibije kralja Matije Korvina na Mohačkom polju, Turci se sve više zaleću na ova područja. Vinkovce osvajaju 1533. i u gradu se zadržavaju sve do 1691, ali osim ruševina i pokojeg turcizma u govoru stanovništva, ne ostavljaju velikog traga. Iako se grad oslobodio od Turaka, ipak je još strepio od mogućih napada turske vojske, pa je osnovana Vojna krajina u koju su uvršteni i Vinkovci. U gradu je smešten stožer regimente, pa se Vinkovci razvijaju u važno vojno i kulturno središte. Grad je bio sedište Brodske i Gradiške regimente koje su činile brigadu. S obzirom na takav status, ubrzo počinje izgradnja objekata neophodnih za uspešno delovanje obrambenih snaga. Zbog toga je izgrađeno veliko vojno vežbalište, a izgradnja je uzela maha za vreme vladanja carice Marije Terezije. U to vreme se grad pretvorio u vojnokrajiško jezgro sa urbanom fizionomijom panonskog baroknog tipa. Naime, otvoreno je više vojnih učilišta, a od godine 1766. deluje i vinkovačka klasična gimnazija. Osnovana je u Petrovaradinu, a 1799. premeštena je u Vinkovce i postaju potpuna gimnazija. To je jedina vojnokrajiška gimnazija i odigrala je važnu ulogu u izobrazbi brojnih znanih Vinkovčana kao što su Josip Kozarac, Joza Ivakić, Vanja Radauš i drugi.
Srbi u Vinkovcima uredi
Ovaj članak možda zahteva čišćenje i/ili prerađivanje kako bi se zadovoljili standardi kvaliteta Vikipedije. |
U austrijsko-francuskom ratu 25. oktobra 1792. godine u jednom boju, ranjen je katanski oberlajtant Marko Čavić iz Vinkovaca.[3] Dionisije Popović pravoslavni episkop budimski inače Grk rodom iz Soluna, Postao je 1785. godine u Beogradu mitropolit Srbije. Pomogao je u ratu 1789. godine da Austrijanci otmu Beograd od Turaka. Austrijski car je intervenisao da postane budimski vladika 1791. godine u Sentandreji. Držao je nekog Luku Milovanovića iz Vinkovaca, koji mu je prevodio knjige sa latinskog jezika na srpski. Dobijao je taj "visokoučeni i u srpskom stihotvoreniju znameniti muž" mesečno 10 f. vina i malo odeće za svoj prevodilački celodnevni posao. Vladika je neke od tih prevedenih knjiga, štampao pod svojim imenom, kako vele književni istoričari.[4] Jednu pedagošku knjigu kupio je 1812. godine Jovan Stanislav Popović vinkovački trgovac. Skupljač pretplate 1813. godine za "Novi serbske" u Beču, bio je isti Popović u Vinkovcima. Isajlovićevu knjigu o istoriji trgovine, kupio je Vinkovčan Srbin Jovan Stanislav Popović.[5] Kupci knjige bili u 1820. godine u Vinkovcima: Petar Milutinović civilni hirurg i nadziratelj mesnih srpskih škola, Georgije Bogdanović učitelj, tri trgovca i nekoliko učenika gimnazije, nemačke i srpske škole. Srpsku knjigu na ćirilici nabavio je 1831. godine u Osijeku, vinkovački šnajder Jovan Medenac.[6] Književni časopis kupio je 1827. godine u Mitrovici, vinkovački berber Petar Milutinović.[7] Vukove narodne pesme nabavio je čitalac vukovarski 1845. godine, oficir Stefan Milošević oberlajtant. Sapundžija varoški Petar Stojanović pribavio je 1847. godine "samom sebi knjigu" o srpskim junacima.[8]
Po državnom šematizmu pravoslavnog klira u Ugarskoj iz 1846. godine u "Vinkovce" je bilo zajedno sa parohijskim filijalama - 1049 pravoslavnih duša. Bilo je mnogo parohijskih filijala te 1846. godine: Ivankovo, Vođince, Mikanovce, Retkovce, Šiškovce, Perkovce, Gundince, Babina Greda, Štitar, Hupanja, Bošnjance, Gradište, Černa i Šamac. U Vinkovcima je pravoslavno parohijsko zvanje osnovano 1793. godine od kada se pišu i crkvene matrikule (ili 1795). Postoji pravoslavna crkva je građena 1794. godine, posvećena prazniku Silaska Sv. Duha, a paroh mesni je pop Sava Stojšić (1846). Ikonostas je oslikan 1811. godine. Ranije je parohijska filijala bila i selo Mirkovci.[9]
Kupio je Vinkovčan, sapundžija Petar Stojanović 1847. godine srpsku knjigu sa napomenom "uzima za sebe pet".[10] U Vinkovcima se dvaput godišnje održava vašar: 22. januara i 22. jula.[11] U vinkovačku veliku gimnaziju upisalo se 1852. godine čak 44 učenika Srbina, sa svih strana. To je pokrenulo upravu gimnazije, da zbog njih tu otvori katedru za srpski jezik. Takođe su poručili mnogo knjiga srpskog književnika Dositeja Obradovića.[12] Uprava grada Vinkovaca je 1853. godine radila na tome da se još 7. i 8. razred gimnazijski, tu otvore i da to postane "ober" gimnazija. Za opravak srpske crkve i svešteničkog stana u Virovitici, javno je zahvalnost izražena 1855. godine svim pomagačima, među kojima jedinom u Vinkovcima, Nikoli Popoviću kazandžiji koji dade 1 f. Vinkovački učitelj i prenumerant 1857. godine bio je Mladen Bošnjaković. Skupio je 1860. godinu pretplatu za srpsku istorijsku knjigu o Karađorđevom ustanku dr Bulić iz Vinkovaca, a sa njim opat i župnik Gašpar Radić i pop Gavro Babić pravoslavni sveštenik i profesor veronauke gimnazije.
U vinkovačkoj narodnoj veroispovednoj školi bilo je 1846. godine 30 đaka koje je učio Jovan Stojanović učitelj. Atanasije Stojadinović je bio 1862—1867. godine učitelj u Vinkovcima, kada je dao 4 f. kao pretplatu za Školski fond. Trivijalni učitelj u Vinkovcima bio je 1868. godine Stanislav Purić, a od prethodne 1867—1870. godine beše Ilija Soltoković. Godine 1905. u srpskoj narodnoj veroispovednoj školi učitelj je V. Ignjatović stalno namešten. On uči svu decu školskog uzrasta, 33 u redovnoj i devet u nedeljnoj školi.
U Vukovaru je 15. maja 1863. godine sahranjen tamošnji advokat Hugo Topolković, rođeni Vinkovčanin. Umro je mlad od tuberkuloze u 34. godini života. Proveo je četiri godine kao sveštenik pa se raspopio, i zatim radio kao advokat u Zagrebu, Osijeku i Vukovaru. U nekrologu još piše: "Pokojnik je bio Srbin rimokatoličkog veroispovedanja, i srpstvo je toliko obgrlio i negovao, da bi mnogima svojima jedinovernima, a i nekim Srbima istočnog veroispovedanja za uzoriti primer služiti mogao - jer je na svako naše zavedenije i svako preduzimanje uvek revnostno prilagao".[13] Za izdržavanje narodnog pozorišnog društva u Vukovaru, priređena je 1863. godine humanitarna igranka, na kojoj je među pomagačima je bio gost iz Vinkovaca, kapetan Zarija Đurić - koji je poklonio jednu lepu sablju (kao rekvizit). Dopisnik iz Vinkovaca se povod održane uspele igranke za potporu siromašnih đaka, žalio srpskoj javnosti 1865. godine: "Kolo se nije igralo, a reč srpska je odavno prognana iz prostorije vinkovačke dvorane".[14]
Po mitropolijskom popisu iz 1865. godine u Vinkovcima je bilo 915 Srba pravoslavaca, u jednoj parohiji četvrte klase, sa jednim sveštenikom. Državna vlast je u isto vreme popisala 995 Srba, dakle 80 duša više![15] Po popisu vršenom pred Mađarsku bunu u mestu je popisano 1049 Srba, a dve decenije kasnije 1867. godine ima ih 965.[16] U Vinkovcima je bio zapušten grob Matije Reljkovića književnika srpskog "koji je 'Satira' stvorio i tako prvi slavonski puk sa knjigom upoznao". Iako je umro pre 68 godina, ostao je i pored svog značaja bez ikakvog spomenika, pa je htela srpska omladina vinkovačka da nešto uradi 1867. godine.[17] Kupci knjige Vuka Karadžića pored ostalih redovnih bili su 1870. godine: Franjo Petračić "ravnatelj" gimnazije te majstori gradski Stojan Mitrović abadžija i Joco Georgević pivar. Kod trgovca Stevana Popovića mogle su se i knjige kupiti osim ostale domaćinske robe.
Jedan Srbin putopisac jezgrovito je opisao 1868. godine tu lepu varošicu: "Vinkovci su štabno mesto brodske pukovnije i leže u lepoj ravnici dva sahata južno od Vukovara. Stanovnika ima 3150, od kojih su 300 pravoslavni Srbi. No ovih poslednjih ima svakom godinom manje. Rimokatolici imaju lepu crkvu, koju im je koju im je Marija Terezija sazidala, pravoslavni - manju i svog "svećenika", koji je ujedno i katiheta na ovdašnjoj gimnaziji. Slovenska narodnost živi još jedino u gunjcu i skutama, otmeniji staleži vinkovački prinili su osim nemačkog nadri-izobraženja i nemački jezik. Na žalost mora se reći, da u tom odrođavanju srpske porodice prednjače, koje su inače jako pobožne".[18] Dopisni član beogradskog "Društva srpske slovesnosti" bio je 1871. godine Vinkovčanin, Šulcer. Prenumeranti knjige bili su 1868. godine Vinkovčani: Đoka Stojanović medik, Marko Janković paroh i profesor, Atanasije Stojadinović učitelj, trgovac Petar Georgević "odlikovani starešina opštine Vinkovačke", Vasa Bulić medik, te nekoliko trgovaca i majstora Srba.[19]
U Vinkovcima je 1872. godine gostovalo Srpsko narodno pozorište iz Novog Sada. Bilo je to posle osam godina od poslednjeg njihovog nastupa u tom gradu. Prikazano je desetak popularnih predstava koje se lepo primljene.[20] Na raspisano mesto za Tekelijine stipendije 1872. godine bio je kandidat i Đorđe Stevanović iz Vinkovaca. Štampao je srpske knjige na ćirilici, štampar Kosta Trumić u Vinkovcima 1876. godine. Od 1877. godine u Vinkovcima izlazi list "Narodnjak". Za Fond srpske narodne škole u Vinkovcima, poklonio je 1894. godine 200 f. tamošnji kraljevski javni beležnik i advokat Miša Anastasijević. Učinio je to u spomen svoje pokojne jedinice Zorke.[21] Pravoslavna crkvena opština Vinkovci je o svom trošku 1899. godine podigla novo školsko zdanje, sa velikom svetlom učionicom.[22] Godine 1895. udova Jelisaveta Crnobarić primala je pomoć od ugarske države 100 f. Godine 1901. raspisan je stečaj za upražnjeno mesto učitelja u tamošnjoj "srpskoj, autonomnoj, četvororazrednoj mešovitoj školi". Ponuđeni uslovi su bili: osnovna godišnja plata od 1000 k, raspoloživ stan i 12 kubika ogrevnog drveta. Predsednik srpske crkvene opštine bio je tada dr Đorđe Milašinović.[23] Srpska dobrotvorka, pokojna Sofija Stanojević ostavila je testamentom ceo svoj imetak, vredan 30.000 k, pravoslavnoj crkvenoj opštini u Vinkovcima.[24]
Srpkinje iz Vinkovaca su osnovale svoje dobrotvorno društvo.[25] Po srpskom izvoru iz 1905. godine Vinkovci su varošica, u kojoj živi 1752 pravoslavna žitelja u 379 domova. Mesnoj parohiji pripada još 13 parohijskih filijala sa svojih 838 pravoslavnih duša. Sveštenik je pop Uroš Đurić paroh i veroučitelj rodom iz Ilinaca. Postoji srpsko pravoslavno groblje otvoreno od 1832. godine. Crkvena opština ima jednu parohiju četvrte klase i parohijski dom. U Vinkovcima u isto vreme deluju dva narodna novčana zavoda. "Vinkovačka štedionica u Vinkovcima" sa deoničkom glavnicom od 60.000 k, imala je čistu dobit za 1907. godinu 33.762 k. Upravu zavoda činili su 1905. godine: ravnatelj Đoka Stefanović, knjigovođa Paja Voda i blagajnik Stanko Šibanić. Drugi zavod bio je "Srpska zanatlijska i ratarska kreditna zadruga u Vinkovcima". Osnovana je 1906. godine sa mnogo manjim kapitalom, pa je i čist dobitak prve godine poslovanja iznosio 4.357 k. Upravu zadruge činili su: advokati (2), posednici (5), trgovac, berber, mesar, poštanski činovnik i mernik od kojih neki iz okoline. Iz te zadruge je 1. januara 1911. osnovana "Srpska štedionica".[26] Mlađi Vinkovčani bili su okupljeni još početkom 20. veka u organizaciji "Srpski Soko". Evidentirano je 1905. godine: redovnih 25, pomažućih 47, i od utemeljivača - jedan član. Starešina društva bio je dr Dimitrije Petrović, blagajnik Dragutin Nikolić, perovođa Svetomir Đurić kapelan. Društveni kapital je bio samo 182 k.[27]
20. vek uredi
Vinkovci su 1900. godine imali oko 8.500 stanovnika. Po opisu iz 1905. godine u Vinkovcima su pored ostalog željeznička stanica, apoteka, bolnica. Pored srpskih javnih zgrada tu su još dve opšte pučke škole, jedna gimnazija i jedna mađarska škola. Kada je 1918. godine Hrvatska ušla u Državu Srba, Hrvata i Slovenaca, došlo je do nove organizacije uprave kojom su u 1921. ukinute županije, a osnovane oblasti. Nezadovoljstvo koje se pojavljuje među narodima u novostvorenoj državi 1929. dovodi do diktature vladara i ukidanja oblasti i oblasnih skupština. Bivši kotar Vinkovci ulazi u sastav Drinske banovine, no radom hrvatskih političkih stranaka 1931. kotari Vinkovci, Vukovar, Šid i Ilok pripojeni su Savskoj banovini. Rat je grad zatekao i 1941–1945. godine kada su se na ovom području izvojevale važne bitke, kao što je probijanje Sremskog fronta, kada je skoro celo područje Vojvodine i Slavonije oslobođeno od nacističkog agresora. Dan kada su se Nemci povukli iz Vinkovaca, 13. aprila, je dugo slavljen kao dan grada. Nakon Drugog svetskog rata u tada novoj Jugoslaviji osnivaju se kotari sa sedištem u Vinkovcima, Vukovaru, Županji. U tom razdoblju usporavan je razvoj industrije na području Slavonije i zapadnog Srema, ali marljivšću i upornošću njenih stanovnika i zahvaljujući prirodnom bogatstvima ovoga kraja razvila se napredna poljoprivreda i neke industrijske grane. 1912. u Vinkovcima je postojala Srpska ulica.[28]
Naseljavanje Hrvata uredi
Krajem rata u Vinkovačkom srezu, u selima Jarmina i Vinkovačkom Novom Selu naselili su se Hrvati, nakon što su ih napustili Nemci. U selima Laze, Mirkovci i Oriolik naselilo se oko 2.000 Hrvata.
Raspadom socijalističke Jugoslavije u Republici Hrvatskoj obnavlja se 1992. godine županija pod imenom Vukovarsko-sremska u čijem se sastavu našao i grad Vinkovci. Grad je jedno vreme bio upravno sedište županije dok uslovi nisu dozvolili da se nakon mirne reintegracije Podunavlja sedište premesti u Vukovar.
Kultura uredi
Pozorišna tradicija u Vinkovcima počinje od 1917. godine, kada je Diletansko pozorište izvelo „Prosce“ Ise Velikanovića. Narodno pozorište u Vinkovcima izvelo je prvu predstavu 5. maja 1945, odmah nakon završetka Drugog svetskog rata. Vinkovački dramski amateri dostigli su visok umetnički nivo svoje glume.
Vinkovačko pozorište dalo je i kasnije poznate profesionalne glumce kao što su Vanja Drah, Nada Subotić, Ivo Ficij, Mato Ergović, Žarko Mijatović, Jasna Bašić, Rade Šerbedžija, Ivo Gregurević, Vesna Tominac i drugi.
Šokadija kao tema za umetničko likovno stvaralaštvo prepoznatljiva je kod brojnih umetnika starije i nove generacije. Postoji veliki broj umjetnika koji rođenjem ili životom nisu bili vezani za Vinkovce.
Od značajnih muzičkih umetnika koji su potekli s ovog područja, jeste Josip Runjanin (1821—1878), autora hrvatske himne.
U pop muzici među najpoznatijim je dens grupa Kolonija, a na hrvatskoj rok sceni grupa Majke i Goran Bare.
Vinkovačke jeseni uredi
Svake godine, krajem septembra održavaju se Vinkovačke jeseni, najveća smotra folklora u Hrvatskoj koja okuplja kultorno-umetnička društva iz Slavonskih i Baranje, ali i drugih delova regije.
Stanovništvo uredi
Popis 2011. uredi
Popis 2001. uredi
Popis 1991. uredi
Grad Vinkovci uredi
Broj stanovnika po popisima uredi
| Godina popisa[29] | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. | 1953. | 1948. | 1931. | 1921. | 1910. | 1900. | 1890. | 1880. | 1869. | 1857. |
| br. stanovnika | 35.912 | 38.580 | 35.944 | 31.605 | 25.313 | 20.834 | 18.633 | 16.038 | 12.640 | 11.670 | 9.832 | 8.123 | 7.315 | 5.773 | 4.493 |
- napomene:
Nastao iz stare opštine Vinkovci. U 1991. smanjen izdvajanjem dela područja koji je pripojen opštini Nuštar, za koju sadrži deo podataka do 1981.
Vinkovci (naseljeno mesto) uredi
Broj stanovnika po popisima uredi
| Godina popisa[29] | 2001. | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. | 1953. | 1948. | 1931. | 1921. | 1910. | 1900. | 1890. | 1880. | 1869. | 1857. |
| br. stanovnika | 33.239 | 35.347 | 33.004 | 29.106 | 23.192 | 19.179 | 17.219 | 14.724 | 11.421 | 10.455 | 8.634 | 6.954 | 6.117 | 4.802 | 3.632 |
- napomene:
U 1991. povećano pripajanjem dela područja naselja Mirkovci. Do 1981. deo podataka sadržan je u naselju Mirkovci. Od 1857. do 1948. sadrži podatke za bivše naselje Vinkovačko Novo Selo (Neudorf).
Popis 1991. uredi
Na popisu stanovništva 1991. godine, naseljeno mesto Vinkovci je imalo 35.347 stanovnika, sledećeg nacionalnog sastava:
Administracija i politika uredi
Ovaj članak ili jedan njegov deo nije ažuriran. Ažurirajte ovaj članak kako bi prikazao nedavne događaje ili najnovije dostupne informacije. Pogledajte stranicu za razgovor za više informacija. |
Gradsko veće uredi
U gradu su na vlasti koalicija stranaka HDZ, DC, HSP, HSLS i HSU.
Saziv 2005. godine, broji 31 većnika: 12 HDZ, 4 SDP, 2 HNS, 2 HSS, 2 HSLS, 3 HSP, 2 HSU, 3 DC i 1 SDSS.
- Predsednik Gradskog vijeća je Senko Bošnjak, dipl. oec. — HSLS
- Potpredsednici Gradskog vijeća su:
- Zvonimir Mišić, dipl. inž. — HDZ
- Mihajlo Tomašković, — HSU
Lokalna uprava uredi
Poglavarstvo Grada Vinkovaca, kao izvršno telo, broji devet članova. Gradonačelnik je po položaju i predsednik Poglavarstva dr. Mladen Karlić. Zamenici gradonačelnika su Željko Ilić i Željko Beljo. Ujedno su i zaduženi za određeno područje iz nadležnosti jedinica lokalne samouprave. Članove uprave, na predlog gradonačelnika, bira Gradsko veće, i oni svoju dužnost obavljaaju volonterski. Ostali članovi uprave su: Ante Miljak, Petar Šimić, Dražen Milinković, Željko Šarčević, Nada Gagro i Branimir Gali. Gradsko veće Grada Vinkovaca, kao predstavničko telo jedinice lokalne samouprave, Grada Vinkovaca, broji 31 većnika. Predsednik Gradskog veća je Senko Bošnjak. Potpredsednici Gradskog vijeća su Zvonimir Mišić i Mihajlo Tomašković.
Poznate ličnosti uredi
- Dubravko Mataković, hrvatski crtač stripova
- Goran Bare, pevač rok-grupe Majke
- Ivan Kozarac
- Josip Kozarac, hrvatski pisac
- Mile Petković, fudbalski trener
- Vanja Drah, hrvatski glumac
- Josif Runjanin, autor muzike himne „Lijepa naša“
- Sava Šumanović, srpski slikar rođen u Vinkovcima
- Tomislav Peternek, srpski fotograf
- Vesna Tominac Matačić, hrvatska glumica
- Nikola Hercigonja, jugoslovenski kompozitor i muzikolog hrvatskog porekla
- Stojan Vujinović — Srbin, srpski komandant Drugog bataljona Hrvatskih odbrambenih snaga
Partnerski gradovi uredi
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Popis stanovništva 2011.”. Državni zavod za statistiku RH. Pristupljeno 6. 3. 2017.
- ^ Mata Kosovac, navedeno delo
- ^ "Srpski letopis", Budim 1845. godine
- ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1866. godine
- ^ Dimitrije Isajlović: "Istorija trgovine od početka sveta do naši vremena", Budim 1816. godine
- ^ Vasilije Jovanović: "Svetolik i Leposava", Pešta 1831. godine
- ^ "Danica", Beč 1827. godine
- ^ Joksim Nović: "Lazarica ili boj na Kosovu...", Novi Sad 1847. godine
- ^ Reesch de Lewald, Aloysius: "Universalis schematismus ecclesiasticus venerabilis cleri orientalis ecclesiae graeci non uniti ritus regni Hungariae partiumque eidem adnexarum, necnon magni principatus Transilvaniae, item literarius, seu nomina eorum, qui rem literariam et fundationalem scholarem ejusdem ritus procurant ... pro anno ...", Buda 1846.
- ^ Joksim Nović: "Lazarica ili boj na Kosovu između Srba i Turaka na Vidovdan 1389. godine", Novi Sad 1847. godine
- ^ "Zimzelen", kalendar, Segedin 1846. godine
- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1852. godine
- ^ "Srbobran", Novi Sad 1863. godine
- ^ "Matica", Novi Sad 1865. godine
- ^ "Srpski letopis", Budim 1866. godine
- ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1872. godine
- ^ "Matica", Novi Sad 1867. godine
- ^ "Matica", Novi Sad 1868. godine
- ^ "Rasprava ugarskog sabora 1868 god. o zakonskom predlogu u stvari istocno-pravoslavne crkve", Pešta 1868.
- ^ "Pozorište uređenje", Novi Sad 1872. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1894. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1902. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 1901. godine
- ^ "Srpski sion", Karlovci 3. novembra 1902. godine
- ^ Horvat, Rudolf. Srijem - naselja i stanovništvo. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest - Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 253. ISBN 953-6659-04-2.
- ^ Horvat, Rudolf. Srijem - naselja i stanovništvo. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest - Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 255. ISBN 953-6659-04-2.
- ^ Mata Kosovac: "Srpska pravoslavna mitropolija Karlovačka po podacima iz 1905. godine", Karlovci 1910. godine
- ^ Horvat, Rudolf. Srijem - naselja i stanovništvo. Slavonski Brod: Hrvatski institut za povijest - Podružnica za povijest Slavonije, Srijema i Baranje. str. 256. ISBN 953-6659-04-2.
- ^ a b Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Literatura uredi
- Gelo, Jakov (1998). Narodnosni i vjerski sastav stanovništva Hrvatske, 1880-1991: po naseljima. Zagreb: Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. ISBN 978-953-6667-07-9.
- CD-rom: „Naselja i stanovništvo RH od 1857—2001. godine“, Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Hrvatske, Zagreb, 2005.
Spoljašnje veze uredi
- (jezik: hrvatski) Zvanična prezentacija grada
- (jezik: hrvatski) Gradska biblioteka Vinkovci Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. februar 2005)
- (jezik: hrvatski) Vinkovci On-line
