1. jul

1. jul (1.7.) je 182. dan godine po gregorijanskom kalendaru (183. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 183 dana.

Događaji

jul
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 69 — Trupe u Egiptu proglasile Vespazijana za devetog rimskog cara.
• 1097 — Krstaši predvođeni Boemundom Tarentskim su u bici kod Dorileja porazili seldžučku vojsku predvođenu Kilidž Arslanom.
• 1569 — Zaključena je Lublinska unija kojom su se ujedinile Litvanija i Poljska u Državna zajednica Poljske i Litvanije. Deobom Poljske 1795. veći deo Litvanije pripao je Rusiji.
• 1835 — U Pešti je štampan prvi broj „Serbskog narodnog lista“, ilustrovanog književnog nedeljnika Srba u Mađarskoj, koji je pokrenuo publicista i urednik „Letopisa“ Matice srpske Teodor Pavlović. List je s kraćim prekidima izlazio do 1848.
• 1866 — Štampane Prve srpske poštanske marke
• 1867 — Ontario, Kvebek, Nova Škotska i Nju Bransvik proglasile su federalnu uniju Kanada, koja je Aktom o Britanskoj Severnoj Americi britanskog parlamenta dobila status dominiona.
• 1887 — Počela je da radi prva astronomsko-meteorološka stanica u Srbiji, koju je u svojoj kući na Vračaru u Beogradu organizovao profesor Velike škole Milan Nedeljković. Godine 1902. on je počeo da izdaje i prvu opštu prognozu vremena.
• 1921 —
  • Na tajnom sastanku u Šangaju osnovana je Komunistička partija Kine, koja je 1949. preuzela vlast u Kini.
  • Prvi put je primenjena vakcina za zaštitu dece od tuberkuloze (BCG).
• 1942 — Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu, posle osmomesečne opsade, zauzele Sevastopolj, najvažniju sovjetsku crnomorsku luku na poluostrvu Krim.
• 1946 — SAD su izvršile nuklearnu probu, na atolu Bikini u Pacifiku, bacivši treću atomsku bombu.
• 1960 — Gana je postala republika, s prvim predsednikom Kvame Nkrumahom.
• 1962 — Afrička republika Ruanda i kraljevina Burundi su stekle nezavisnost, nakon što je Generalna skupština UN u februaru ukinula nadzor nad ove dve države.
• 1966 — Održan je „Brionski plenum“ Centralnog komiteta Saveza komunista Jugoslavije, na kojem su iz rukovodstva partije uklonjeni Aleksandar Ranković, potpredsednik SFR Jugoslavije i Svetislav Stefanović Ćeća, savezni sekretar za unutrašnje poslove, što je značilo i uklanjanje sa državnih funkcija. Kao ličnosti odgovorne za rad Službe državne bezbednosti oni su optuženi za prisluškivanje predsednika SFRJ Josipa Broza Tita i za šovinističku politiku prema Albancima na Kosovu.
• 1991 — Na sastanku u Pragu lideri istočnoevropskih zemalja ukinuli su vojni savez Varšavski pakt, osnovan 1955.
  • Stipe Mesić, posle mesec i po dana zakašnjenja, izabran za predsednika Predsedništva SFRJ.
• 1994 — Vođa Palestinske oslobodilačke organizacije Jaser Arafat vratio se u Palestinu, nakon 27-godišnjeg izbeglištva.
• 1997 — Hongkong je, nakon što je 150 godina bio pod britanskom upravom ponovo vraćen pod kinesku jurisdikciju, kao njen specijalni administrativni region.
• 2000 —
  • Nakon sastanka šefova država u Pjongjangu (13-15. juna) predstavnici dve Koreje potpisali su sporazum o spajanju porodica, koje su zbog rata bile razdvojene skoro pola veka.
  • Pušten je u saobraćaj najduži most na svetu koji je povezao Švedsku i Dansku.
• 2001 — U Aćehu u Indoneziji, pronađeno je 27 izmasakriranih tela. Tokom separatističkog rata pobunjenika, članova Pokreta za oslobođenje Aćeha, u tom mestu je od sredine sedamdesetih ubijeno preko 870 ljudi.
• 2002 —
  • U Hagu je formalno označen početak rada Međunarodnog krivičnog suda, koji osporavaju SAD. Taj sud je osnovan 17. jula 1998. u Rimu i do početka rada Rimski statut je ratifikovalo 86 država, uključujući i SRJ.
  • 72 osobe poginule su u sudaru putničkog i teretnog aviona iznad južne Nemačke.
• 2003 — SAD su ukinule vojnu pomoć za oko 50 zemalja, uključujući i Srbiju i Crnu Goru. Te zemlje nisu do određenog roka, sa Vašingtonom potpisale bilateralni sporazum o neizručivanju američkih državljana Međunarodnom krivičnom sudu u Hagu.
• 2004 — NASA-ina svemirska letelica Kasini ušla je u Saturnovu orbitu nakon sedmogodišnjeg putovanja.
• 2013 — Hrvatska je postala 28. punopravna članica Evropske unije.
• 2016 — Srpski reper Dada objavio je album Ni na nebu ni na zemlji posle šest godina od izlaska njegovog prvog albuma.

Rođenja

• 1646 — Gotfrid Vilhelm Lajbnic, nemački filozof, matematičar, fizičar i diplomata. (prem. 1716)
• 1804 — Žorž Sand, francuska književnica. (prem. 1876)
• 1872 — Luj Blerio, francuski inženjer i pilot. (prem. 1936)
• 1899 — Čarls Loton, engleski glumac. (prem. 1962)
• 1902 — Vilijam Vajler, američki reditelj, producent i scenarista. (prem. 1981)
• 1916 — Olivija de Hevilend, britansko-američka glumica. (prem. 2020)
• 1931 — Lesli Karon, francuska glumica.
• 1934 — Sidni Polak, američki reditelj, producent i glumac. (prem. 2008)
• 1935 — Oliver Mlakar, hrvatski TV voditelj.
• 1939 — Karen Blek, američka glumica, scenaristkinja i muzičarka. (prem. 2013)
• 1942 — Ženevjev Bižo, kanadska glumica.
• 1945 — Debi Hari, američka muzičarka, model i glumica.
• 1946 — Slobodan Santrač, srpski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2016)
• 1947 — Gaetano Tijene, italijanski kardiolog, akademik i inostrani član Odeljenja medicinskih nauka Srpske akademije nauka i umetnosti.
• 1952 — Den Akrojd, kanadski glumac, komičar, producent, scenarista i muzičar.
• 1953 — Jadranka Kosor, hrvatska političarka, novinarka, premijerka Hrvatske (2009—2011).
• 1955 — Vladimir Petrović Pižon, srpski fudbaler i fudbalski trener.
• 1961 — Dajana, princeza od Velsa, prva supruga Čarlsa, princa od Velsa, najstarijeg sina i naslednika kraljice Elizabete II. (prem. 1997)
• 1961 — Karl Luis, američki atletičar.
• 1961 — Goran Petrović, srpski književnik i akademik. (prem. 2024)
• 1962 — Andre Brauer, američki glumac. (prem. 2023)
• 1967 — Pamela Anderson, kanadsko-američka glumica i model.
• 1968 — Žordi Mola, španski glumac.
• 1970 — Tajči, hrvatska muzičarka.
• 1971 — Misi Eliot, američka muzičarka, muzička producentkinja i plesačica.
• 1971 — Džulijana Nikolson, američka glumica.
• 1971 — Melisa Piterman, američka glumica.
• 1975 — Sufjan Stivens, američki muzičar.
• 1976 — Patrik Klajvert, holandski fudbaler i fudbalski trener.
• 1976 — Rud van Nistelroj, holandski fudbaler i fudbalski trener.
• 1976 — Goran Nikolić, crnogorski košarkaš.
• 1977 — Veselin Petrović, srpski košarkaš i košarkaški trener.
• 1977 — Liv Tajler, američka glumica i model.
• 1982 — Hilari Barton, američka glumica.
• 1985 — Tejlor Ročesti, američko-crnogorski košarkaš.
• 1985 — Lea Sedu, francuska glumica.
• 1985 — Mlađen Šljivančanin, srpski košarkaš.
• 1989 — Danijel Rikardo, australijski automobilista.
• 1990 — Vujadin Savić, srpski fudbaler.
• 1992 — Mija Malkova, američka pornografska glumica.

Smrti

• 1839 — Mahmud II, osmanski sultan. (rođ. 1789)
• 1853 — Branko Radičević, veliki srpski pesnik. (rođ. 1824)
• 1860 — Čarls Gudjir, američki industrijalac. (rođ. 1800)
• 1876 — Mihail Bakunjin, ruski revolucionar anarhist. (rođ. 1814)
• 1881 — Rudolf Herman Loce, nemački filozof. (rođ. 1817).
• 1896 — Herijet Bičer Stou, američka književnica. (rođ. 1811)
• 1928 — Vjekoslav Klaić, hrvatski istoričar i pisac. (rođ. 1848)
• 1957 — Drago Gervais, hrvatski književnik. (rođ. 1904)
• 1971 — Vilijam Lorens Brag, britanski fizičar i rendgenski kristalograf. (rođ. 1890)
• 1974 — Huan Domingo Peron, argentinski general i političar. (rođ. 1895)
• 1996 — Stiv Tešič, američki pisac, dramaturg i scenarista, dobitnik Oskara za originalni scenario 1979. godine (rođ. 1942)
• 1999 — Džošua Nkomo, južnorodezijski političar. (rođ. 1917)
• 2001 — Nikolaj Genadijevič Basov, sovjetski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku. (rođ. 1922)
• 2008 — Dejan Medaković, akademik, bivši predsednik SANU (1999—2003) (rođ. 1922)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Svete mučenike Leontija, Ipatija i Teodula
  • Prepodobni Leontije prozorljivi;
  • Sveti mučenik Eterije;
  • Sveti prepodobni Erazmo;
  • Sveti prepodobni Leontije pastir;
  • Sveti Mihail Ulompski, gruzijski;
  • Sveta dva mučenika;
  • Sabor svetog arhangela Mihaila blizu svetog Julijana u Foru;
  • Blažena Shimonahinja Makarija;
  • Presveta Bogorodica Bogoljubovska

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma