Википедија

Srbi u Albaniji

Srbi u Albaniji su pripadnici srpskog naroda koji čine posebnu manjinsku zajednicu u Albaniji. Društveni položaj srpske zajednice u Albaniji je izuzetno složen i nepovoljan, pošto albanska država, uprkos međunarodnim obavezama, nastavlja da sprovodi politiku sistematske asimilacije etničkih manjina putem albanizacije koja se sprovodi u svim oblastima društvenog života.[2][3]

Srbi u Albaniji
Srpska zastava
Ukupna populacija
30.000 – 100.000[1]
Regioni sa značajnom populacijom
uglavnom oblasti Skadar, Velika Malesija
Jezici
albanski i srpski
Religija
pravoslavlje, islam i katolicizam
Srodne etničke grupe
Srpska dijaspora
Oslobođeni i okupirani delovi balkanskih vilajeta Osmanlijskog carstva 1912—1913.

Politika asimilacije i albanizacije se između ostalog ogleda i u suzbijanju slobodnog izražavanja etničke pripadnosti na popisima stanovništva, tako da podaci o tačnom broju Srba u Albaniji ne postoje. Prema zvaničnim, ali potpuno nepouzdanim rezultatima popisa nacionalnih manjina iz 1989. godine, u Albaniji je bilo popisano svega oko stotinu Srba, kojima su pridodati i etnički Crnogorci,[4] ali taj broj se smatra višestruko umanjenim u odnosu na stvarno stanje. Prema nezvaničnim izvorima u Albaniji ima oko 10.000 pripadnika srpske manjine,[5] ali u javnosti se pojavljuju i znatno veće procene, koje govore o 30.000 ili 40.000 albanskih državljana koji su srpskog porekla.

Srbi imaju dugu istoriju na teritoriji današnje Albanije. U ranom srednjem veku područje današnje severne Albanije pripadalo je srpskoj Kneževini Duklji, a za vreme vladavine Stefana Nemanje celokupna oblast oko grada Skadra uključena je u sastav Srbije. Potonji srpski vladari su proširili svoju vlast i na centralna područja današnje Albanija, a u doba Srpskog carstva, pod srpskom vlašću su se našle i južne oblasti. Tek krajem 14. veka, dolazi do uspona albanskih političkih činilaca na tim prostorima. Do kraja 15. veka, celokupno područje današnje Albanije je potpalo pod osmanlijsku vlast, a tokom narednih vekova je došlo do znatnog opadanja broja Srba u tim oblastima, što je nastavljeno i nakon stvaranja savremene albanske države u 20. veku.[6][7][8]

U osmanlijskom defteru (registru) Tahrir defterleri iz 1528. godine najveći deo severne Albanije je još uvek imao srpsko stanovništvo: 81.700 Srba živelo je u sandžačkom Iškodru (Skadar) i 8.600 Srba u sandžačkom Draču (Drač).  

Srpski pravoslavni vladika Nikolaj Velimirović je 1912. godine registrovao više od 60.000 etničkih Srba u regionu Skadra i Tirane i 39 srpskih sela u unutrašnjosti Albanije.

Prema popisu stanovništva Albanije iz 1928. godine, zabeleženo je oko 65.000 albanskih Srba, što je bilo oko 8% ukupnog stanovništva Albanije i najveća manjina u Albaniji.

Teritorijalni razmeštaj uredi

Srba u Albaniji ima najviše u Skadru i okolini, gde se predaje i srpski jezik[9][10]. Nekadašnji SUP SFR Jugoslavije uspeo je da prikupi informacije da u srednjoj Albaniji (oblasti Elbasana i Berata) ima Srba starosedelaca, tj. ostataka stanovništva nekadašnjih srpskih država kneza Jovana Vladimira, kralja Milutina i cara Dušana. Osim njih u Albaniji ima srpskog stanovništva, potomaka odbeglih komunista informbirovaca koji su bili verni Sovjetskom Savezu i koji se nisu priklonili režimu Josipa Broza, već Staljinu. Ipak najveći broj njih je albanizovan tokom vladavine kralja Zoga i komunističkog diktatora Envera Hodže, kada su Srbi bili pod velikim pritiskom da se odreknu svoga identiteta[11]. Škola „Obilić” je radila na srpskom jeziku u Skadru do 1935. godine kada je zatvorena naredbom kralja, tek posle 73 godine je ponovo omogućeno držanje nastave na srpskom jeziku.[12]

U Firu takođe ima Srba, tu postoji srpsko udruženje „Jedinstvo”.[13][14] Tu se planira izgradnja srpske škole, za to je 2016. godine dobijena dozvola.[15]

U Vraki kod Skadra postoji srpska zajednica, a tamošnji hram Svete Trojice posetio je 31. maja 2014. godine patrijarh srpski Irinej, koji je potom obišao i ruševine manastira Svetog Srđa i Vaha.[16] Delegacija Srpske pravoslavne crkve je posetila[17]

Teško je utvrditi koliko ima Srba jer se ne zna broj Srba starosedeoca niti broj asimiliranih Srba, pogotovo onih koji više ne pričaju srpski jezik ali imaju sećanje da su im preci bili Srbi.

Istorija Srba na prostorima Albanije uredi

Teritorija današnje Albanije u Srbiji srednjeg veka uredi

Glavni članci: Istorija Srbije u srednjem veku, Duklja, Kraljevina Srbija u srednjem veku, Srpsko carstvo, Zeta (država), Srpsko carstvo Simeona Nemanjića, Država kralja Marka i Srpska despotovina

Sloveni dolaze i naseljavaju se u području Albanije u 6. veku kada 548. godine osvajaju Drač. Zatiču tu Romeje, Grke i ostatke starosedelaca Balkana koje potiskuju u primorske gradove i na visoke planine. Prva slovenska zajednica, tj. sklavinija na teritoriji današnje Albanije bila je Vagenetija oko reke Vojuše, uključujući Epir sve do Peloponeza koju su formirali Vajoniti po kojima je Vojuša i dobila ime, slovensko pleme blisko Srbima sa kojima su došli u dodir i simbiozu u Egejskoj Makedoniji nakon invazije slovena na jug i opsade Carigrada 626. godine, verovatno negde oko 631. godine. Oba plemena se nakon određenog vremena pomeraju zapadno. Srbi se sele iz Servije najpre u današnju južnu Albaniju sa centrom u gradu Desnik kod ušća reke Desnice u Vojušu, a zatim malo severnije gde u Duklji formiraju prvu srpsku državu sa prestonicom u Skadru, i dalje Zahumlje, Travuniju i Paganiju, a Vajoniti se pomeraju duž reke Bistrice ka Jonskom moru, a potom severnije prema Vojuši. Vajonitska zajednica je jedno vreme bila samostalna nakon čega ih pokorava Vizantija 802. godine. Poznati su vladari Vegenetije. Bili su to spatari Teodor i Hilarion. Vajoniti jedno vreme odolevaju asimilaciji ali kasnije se viševekovnim procesom stapaju u druge narode.

Ubrzo Bugari 843. godine uspostavlljaju vlast u jednom delu današnje Albanije i Epira, a potom uspostavljaju vlast nad velikim delom Albanije i skoro celim istočnim Balkanom 918. godine. Bugarska vladavina traje sve do 1018. godine kad ih konačno pokorava Vizantija (Romelija). U tom periodu granica između srpske i bugarske zone uticaja bila je reka Škumba. 879. godine je obrazovana episkopija slovenskog plemena Vajunita Vegenetija sa centrom u Glavinicama (Balš) koja je bila polje delovanja Svetog Klimenta i koja je bila potčinjena Ohridskoj arhiepiskopiji, tada bugarskoj autokefalnoj crkvi.

Bugarski car Samuilo je porazio Duklju 1010. godine kojom je vladao srpski knez Sveti Jovan Vladimir koji je vladao i Debrom, Matom, Dukađinom i drugim oblastima uključujući Drač i koji se predao Bugarima u području Skadra. Nakon udaje Samuilove ćerke Kosare za Jovana Vladimira, Duklja postaje vazalna u sastavu Bugarskog carstva. U tome periodu šarolik je raspored Slovena na području Albanije. Na severu su bili Srbi, južno od Škumbe Bugari (u takozvanoj Kutmičevici), a južno od Vojuše Vajoniti koji su delimično bugarizovani. Nakon smrti cara Samuila, njegov naslednik Radomir je ubrzo ubijen od brata mu od strica Jovana Vladislava koji je zavladao Bugarskim carstvom ali kratkoročno do pogibije 1018. kada Vizantija preuzima Bugarsko carstvo. Jovan Vladislav je na prevaru ubio srpskog kneza Svetog Jovana Vladimira koji je nakon Samuilove smrti nastavio da vlada Dukljom koja se prostirala do Drača. Nakon smrti Jovana Vladimira, njegov kult se proširio celom Albanijom i na zemlje okolo i do dan danas traje i veoma je jak među pravoslavcima u Albaniji. Prvi je srpski svetitelj i mošti mu počivaju u manastiru Šin Đon kod Elbasana i deo u sabornoj crkvi u Tirani. Sin ubijenog bugarskog kralja Jovana Vladislava, Presijan se nije mirio sa padom Bugarskog carstva i sa braćom Aronom i Alusijanom i ostacima bugarske vojske povukao se na planinu Tomor u južnoj Albaniji gde je još neko vreme pružao otpor Vizantincima, ali su ubrzo poraženi.

U toku vlasti Vizantije, u leto 1040. godine, lokalno stanovništvo je podiglo ustanak protiv Vizantije. Dva glavna razloga su bila zamena 1037. arhiepiskopa ohridskog Jovana Debarskog Grkom Lavom Ohridskim, čime je započeo proces helenizacije, i uvođenje novčanog poreza od strane vizantijske vlade. Ustanak na području današnje Albanije vodili su Petar Deljan i Tihomir. U međusobnoj borbi Deljan je eliminisao Tihomira a ustanak slovenskog stanovništva je zahvatio čitavu današnju Albaniju sve do Soluna. Tamo se ustanku priključio Alusijan, Samuilov potomak koji ga je na prevaru oslepeo i time ugušio ustanak. Prilično je nejasno poreklo Petra Deljana sem da je bio slovenin iz okoline Drača koji je u ustanku zaposeo teritoriju od Beograda preko Pomoravlja, Albanije sve do Soluna. On se u Beogradu 1040. proglasio bugarskim carem ne bi li nasledio carsko nasleđe. Ali isto to učinio je i srpski kralj Bodin 1072. godine pretendujući da srpska država Duklja preuzme Carsko nasleđe Bugarske. Po albanologu kaplanu Buroviću potomci Petra Deljana žive sve do danas u Albaniji.

Negde u to vreme u istorijskim zapisima se pojavljuju Albanci koji žive u dolini reke Mat i kasnije se šire ka jugu i etnički postaju dominantniji u centralnoj Albaniji. A nakon toga je vreme upada Normana (11. i 12. vek) i krstaša(13. vek) u Albaniju. Po albanologu Kaplanu Buroviću protoalbanci su došli u oblast Mat u 9. veku posredstvom bugarskog cara sa planina Bugarske (pre bugarskih bili su na rumunskim visoravnima i planinama) kako bi snabdevali osvajačku bugarsku vojsku u području današnje Albanije sa hranom, mlekom, kožom i drugim potrepštinama. Oni gube staro ime koje se ne zna i usvajaju ime od keltskog plemena Albanoi koji su tu živeli u oblasti Mat. Protoalbanci su do 20. veka prvo uz pomoć Turaka asimilirali mnoge druge narode koji su prihvatili njihov albanski jezik koji je po lingvistici miks litvanskog, rumunskog, latinskog, ali i drugih jezika.

Cela današnja Albanija dolazi ponovo pod slovensku vlast, ovaj put srpsku nakon osvajanja cara Dušana. Car Dušan postavlja svog zeta Jovana Komnena Asena za velikaša južne Albanije, verovatno i zbog toga što su u tom području bile bugarske naseobine. Jača se srpski uticaj svuda po carstvu naročito na jugu gde se zatiču Grci, Cincari i ostali.

Nakon smrti cara Dušana koji je inače preminuo u predelu oko Tirane, njegovo carstvo se deli na Uroševo i Simenovo a gotovo cela Albanija je u sastavu Srpskog carstva Simeona Nemanjića do 1373. a nakon toga njegovi velikaši se osamostaljuju, tako da u Albaniji vladaju na severu Balšići, Karlo Topija u centralnoj Albaniji, Jovan Komnin Asen u južnom delu i Toma Preljubović u severnom Epiru (najjužnijem delu današnje Albanije).

Toma Preljubović je nakon Dušanove smrti postavljen da vlada Epirom učvršćavajući srpsko stanovništvo u toj oblasti i ratujući sa lokalnim Albancima i Latinima. Poznat je po ktitorstvu manastira na meteorima. Ubijen je na prevaru 1384. godine. Tom godinom zvanično je prestala srpska vlast u Epiru koja se nikada više nije tu uspostavila. Toma je opisan u Janjinskoj hronici. Vladao je Epirom, najkritičnijim delom bivšeg Dušanovog carstva koji je bio naseljen Grcima, Srbima, Bugarima, Vlasima, Albancima, Italijanima (Latinima) uvodeći i mere strahovlade kako bi, s obzirom na toliku multietničnost mogao da kontroliše region. Po Cvijiću Srbi su se tu mešali sa potomcima Vajonita, ostacima Slovena koji su naselili Epir u 7—9. veku. Srbi i Vajoniti iz Epira se nakon smrti Tome Preljubovića helenizuju. Veliki broj slovenskih fraza i idioma utkan je u grčki jezik epirskog kraja. Kasnije su pronađeni još uvek živi ostaci Slovena u Epiru negde u području Janjine, ali im se trag izgubio. Na primer, opisujući život Ali-paše iz Janjine, njegov savremenik Alfons de Bošamp je napisao „Albanci danas ne predstavljaju celokupno stanovništvo Epira; Ima mnogo drugih plemena poput Srba, Bugara, Vlaha, Turaka i Grka“ (Alphonse de Beauchamp, 1822).

Jovan Komnin Asen je bio bugarski plemić i vladao je južnom Albanijom (Kutmičevicom) prvo kao Dušanov velikaš kao jedini iz redova Bugara, a potom posle careve smrti kao nezavisni gospodar Kneževine Valone. U nekim spisima se pominje kao „Kralj Srbije i Bugarske”. On je verovatno umro od kuge 1363. godine. Nakon njegove smrti Kneževinom Valonom vlada njegov sin Aleksandar Komnin koji je umro 1371. godine (najverovatnije je poginuo u Maričkoj bitki sa Mrnjačevićima na strani Srba). Nakon njegove pogibije vlast je nakratko preuzela Jovanova ćerka Komnina koja se ubrzo udaje za gospodara Zete Balšu II Balšića čime on postaje gospodar ove oblasti 1372. godine. Ovom godinom prestao je bugarski uticaj u južnoj Albaniji a bugarsko stanovništvo se vremenom asimiliralo. Jedan jako mali broj Bugara preživeo je do današnjeg dana. Ovo je inače godina kada Kutmičevica dobija potpuno srpski karakter, umesto dotadašnjeg srpsko-bugarskog, ali nije dugo potrajao (1372—1450). Balšići postaju gospodari Kneževine Valone koja je sad u sastavu Zete.

Presudna bitka za opstanak srpske države na teritoriji Albanije bila je Bitka na Saurskom polju 18. septembra 1385. godine[18] , blizu Lušnje (alb. Lushnjë). Danas je to mesto Savra (alb. Savra). Njoj je prethodio rat između bivših Dušanovih velikaša Balšića i vlastelina Karla Topije. Balša II je preoteo Topiji Drač, da bi ovaj pozvao Osmanlije u pomoć da napadnu valonsko-beogradski(beratski) deo Zete. Bitka je u rangu Maričke i Kosovke bitke jer nakon poraza zapad bivšeg Dušanovog carstva ubrzo pada pod osmanlijsku vlast. 5000 Osmanlija pod vođstvom Avraneza upalo je u valonski deo Zete i nakon što su poharali Beograd tj Berat napalo ih je 1000 Srba iz Drača. U tom boju poginuli su Balša II Balšić, gospodar Zete, vojvoda Đurađ Krvavčić i Ivaniš Mrnjavčević, brat Marka Kraljevića, koji nakon Maričke bitke nije hteo da prihvati vazalstvo i pobegao je iz Makedonije u tada slobodne zapadne srpske krajeve u Valonu.

Nakon ovog strahovitog poraza Balšina žena Komnina nastavlja da vlada Valonom 1385—1396 kada se zamonašuje a vlast predaje svom zetu Mrkši Žarkoviću. Valona još nije postala vazalna, izbegava to, jer je još uvek u sastavu Zete kojom vlada Đurađ II Stracimirović, a koji uspostavlja diplomatske odnose sa Osmanlijama i shodno tome nije poslao svoju vojsku u boj na Kosovu 1389. godine, te time zadržava još uvek Kneževinu Valonu u sastavu Zete. Mrkša je uspeo da se održi u ovoj oblasti, sve do svoje smrti, u oktobru 1414. godine.

Sever današnje Albanije koji je bio pod vlašću Balše II Balšić posle njegove pogibije se osamostaljuje pod vođstvom lokalnih Albanaca koji formiraju Kneževinu Dukađini. Time srpski uticaj u odnosu na Albance, na severu počinje da slabi ali i uopšte u celoj Albaniji. Područje Drača i njegove okoline nakon Balšine pogibije preuzimaju Arijaniti, feudalna familija čije poreklo nije dovoljno razjašnjeno. Bili su jako bliski Srbima s obzirom da su se ženili i udavali za Srbe odnosno Srpkinje. Iz ove familije potiče Sveta majka Angelina koja se udala za Svetog Stefana Slepog Brankovića. Stefan je bio oslepljen i prognan iz Srbije od Turaka, najpre u Ugarsku, gde je živela njegova sestra udata za tamošnjeg grofa, pa u Elbasan, gde je imao rođake i gde se 1460. godine oženio Angelinom, ćerkom vlastelina Arijanita i svastikom Skenderbega. Po njegovoj preporuci, 1465. kupio je na severu Albanije zamak i nazvao ga Beograd. U njemu je proveo više od deset godina. Živeo je u siromaštvu, podižući decu Đorđa i Jovana, buduće srpske despote, i ćerku Maru. Umro je 1476. godine. Arijaniti su preuzeli vlast od Balšića i nad područjem između reke Škumbe i Vojuše i bili su prvi bedem otpora Osmanlijskom carstvu pod vođstvom Golema Arijanita Komninovića. Nesumnjiv je pored vizantijskog (Komnin), antičko-rimskog(Arianiti) i srpski karakter Golema koji se pominje u dokumentu iz 1452. godine gde Golem sam sebe potpisuje : „Golemi Arenit Comninovich de Albania” (Constantin Marinescu 1994, La politique orientale d'Alfonse V d'Aragón, roi de Naples (1416—1458). Institut d'Estudis Catalans, p. 176), a koji se ogleda u njegovom imenu (Golem-veliki) i prezimenu sa „-ić” završetkom, kao i u imenu brata Vladan i u imenima ćerki Vojislava, Angelina, Jelena, Komita i Irena. Vladao je u mestu zvanom Sopot u centralnoj Albaniji koji su Turci kasnije osvojili i pretvorili u svoju tvrđavu. Nakon što je poveo gerilski rat protiv Turaka u oblasti u kojima ja vladao, posle čega je osmanlijski sultan morao da ga prizna, ipak se posle dužih borbi povukao u inostranstvo gde je umro.

Može se reći da su za jednu godinu 1384—1385, Srbi izgubili Epir, Drač, sever Albanije, a da je Kneževina Valona samo trenutno sačuvana zahvaljujući diplomatiji. Centar Albanije se držao pod vođstvom Komninovića do 1450. godine.

Poslednji srpski vladar/vladarka na teritoriji današnje Albanije u srednjem veku, a pre pojave Skenderbega bila je Ruđina Balšić koja je vladala do 1417. godine kad su njenu teritoriju zauzele Osmanlije. Ruđina je vladala južnom Albanijom i njena teritorija obuhvatala je Valonu kao glavni grad, Berat, Kaninu i Himaru. Stanovništvo je bilo multietničko i pored Srba državu su naseljavali Grci, Bugari i Cincari. Pod pritiskom Osmanlija pokušala da se dogovori sa Mlečanima o preuzimanju njenih poseda. Iako su pregovori vođeni 1415. i 1416. godine, dogovor nije postignut. Ruđina je nakon sloma svoje države emigrirala u Budvu kod Balše III preko Krfa. Crkva Ružica na Kalemegdanu podignuta je u njenu čast.

Karlo Topija je preminuo u januaru 1388. godine i sahranjen je u svojoj zadužbini, manastiru svetog Jovana Vladimira kod Elbasana kojeg je sagradio 1381. godine na mestu stare crkve koju je sagradio sveti Jovan Vladimir. Vladao je centralnom Albanijom, u području između reka Mati i Škumbe što je i bilo etničko područje protoalbanaca u srednjem veku. Karlo Topija je francuskog porekla o čemu svedoči zapis na samoj crkvi (na grčkom, latinskom i srpskom) gde stoji da je srodnik francuskog kralja.

Godina 1417. bila je presudna godina kada je u pitanju srpski suverenitet u Albaniji, jer se od tada nikad više srpska vlast nije vratila na ta područja, iako je srpski otpor nastavljen i kasnije pod Komninovićem i Skenderbegom. Te godine izgubljena je državna struktura. Izuzetak predstavlja jedino kratko vreme nakon 1. balkanskog rata kad je srpska vojska zauzela 2/3 teritorije današnje Albanije i uspostavila civilnu i državnu vlast Kraljevine Srbije, ali je ubrzo morala da se povuče nakon što je oformljena nova međunarodno priznata država Albanija uz veliku podršku Austrougarske.

Severna i centralna Albanija još nisu potpali pod potpunu vlast Osmanlija, ali povremeno se priznaju mletačka i osmanlijska vlast sve do formiranja Lješke lige 1444. godine kada albanci i srbi zajednički započinju borbu protiv Osmanlija pod vojnom komandom Skenderbega. Od srpskih porodica Lješku ligu su sačinjavali Balšići, Crnojevići, Zaharija. Kastriote su i dan danas predmet rasprave.

Teritorija današnje Albanije u sastavu Osmanlijskog carstva uredi

Glavni članci: Osmanlijsko carstvo, Rumelijski pašaluk, Sandžak Crne Gore, Skenderija (oblast), Skadarski sandžak, Debarski sandžak, Bitoljski vilajet i Skadarski vilajet
 
Karta srpskog etničkog prostora posle Berlinskog kongresa 1878. godine, od Milojka V. Veselinovića

Nakon vojnog sloma Lješke lige, osmanlijska vlast sprovodi plansko širenje islama. Islam primaju i Albanci i Srbi, dok jedan deo oba naroda to ne želi i prinuđen je da živi posebnim verskim načinom života kriptohrišćanstvom (u javnosti muslimani, a u tajnosti hrišćani). Kriptohrišćanstvo je cvetalo, na onim područjima gde je bilo bektašija (turski derviški red), a to su južna Albanija i oblasti oko Berata i Elbasana. Bektašizam je za hrišćane čak predstavljao prihvatljiviji oblik konverzije i povoljniji izbor od — kriptohrišćanstva. Srbi koji su odlučili da prihvate islam su više upućeni na Albance koji su to isto učinili i tako se viševekovnim procesom veliki deo Srba fuzionira s Albancima. Još u poslednjim decenijama 19. veka postojali su, na primer, i u elbasanskom kraju Sloveni koji su kod kuće govorili slovenskim jezikom i kao hrišćani čak imali slavu, a javno se izdavali za muslimane i govorili su samo arbanaški. To je posebno bio slučaj kod brđana (Malisora) u elbasanskom sandžaku. Prema navodu dvojice takvih Elbasanaca Spiridonu Gopčeviću i njegovim saputnicima 1886. godine, takvih kripto-Srba (Slovena) bilo je u tom kraju više od 20.000 (Sp. Gopčević, Makedonien, 209.).

Albanci su od strane Turaka bili favorizovani i nastaje snažan talas iseljavanja Srba iz Albanije koji je trajao od 15. do 20. veka. Srbi iz doline Maće i iz oblasti Mokre, Čermenike, Bulčice naseljavani su se u zapadnoj Makedoniji. Po Cvijiću, veliki broj Srba se iseljavao preko Drima prema Vardaru. Isto tako Srbi iz severnog Epira prelazili su u zapadnu Makedoniju. Cincari, tj. Vlasi za razliku od Srba se manje iseljavaju i manje se asimiliraju. Oni su čuvali svoj jezik, tradiciju i običaje isto kao i Grci baveći se stočarstvom, zanatima, a potom i trgovinom. Pravoslavne su veroispovesti. Uspeli su da usred velike Osmanske imperije u 18. veku podignu svoj veliki trgovački i kulturni centar Moskopolje koji je u svom zenitu imao 50 000 stanovnika, u ono vreme jedan od većih gradova Evrope. Ali njihov uticaj i moć nije dugo trajao jer su Osmanlije u nekoliko pohoda uništili grad. Njegovi ostaci su u jugoistočnoj Albaniji i zaštićeni su zakonom Albanije kao kulturno dobro.

Teritorija današnje Albanije 1912—1915 uredi

Glavni članci: Prvi balkanski rat, Opsada Skadra (1912—1913), Deklaracija o nezavisnosti Albanije, Albanija tokom balkanskih ratova, Republika Centralna Albanija, Kneževina Albanija, Prvi svetski rat i Albanska golgota

Poznate ličnosti uredi

Vidi još uredi

Reference uredi

  1. ^ ALBANIJA ETNIČKI ČISTI SRBE: Iščezlo 100.000 ljudi pokrštavanjem, kao što su to radile ustaše u NDH! | Telegraf – Najnovije vesti
  2. ^ Vlahović 2005, str. 121—129.
  3. ^ Brajović 2005, str. 519—521.
  4. ^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 11. 06. 2007. g. Pristupljeno 14. 01. 2007. 
  5. ^ Eurominority — Åland Islands — Stateless Nations, national, cultural and linguistic minorities, native peoples, ethnic groups in Europe Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. mart 2007), Pristupljeno 25. april 2013.
  6. ^ Ćirković 1991, str. 43—56.
  7. ^ Ćirković 1995.
  8. ^ Ćirković 2004.
  9. ^ Časove srpskog predaje u Albaniji („Večernje novosti”, 28. septembar 2013)
  10. ^ Svetozar Ćiraković — profesor koji je opismenio Srbe u Skadru („Politika”, 4. oktobar 2016)
  11. ^ [„Srbi u regionu: Albanija — Srpski akademski krug[[Kategorija:Botovski naslovi]]”. Arhivirano iz originala 25. 06. 2016. g. Pristupljeno 22. 07. 2014.  Sukob URL—vikiveza (pomoć) Srbi u regionu: Albanija — Srpski akademski krug]
  12. ^ Ćirilično pismo preko Prokletija („Večernje novosti”, 28. maj 2016)
  13. ^ U srcu Fira pevaju Bože pravde („Večernje novosti”, 20. avgust 2013)
  14. ^ Škola za Srbe na zapadu Albanije („Politika”, 4. novembar 2014)
  15. ^ Dobijena dozvola za gradnju srpske škole na jugozapadu Albanije („Politika”, 23. jul 2016)
  16. ^ „Dan koji se čekao vijekovima u Skadru (SPC, 2. jun 2014)”. Arhivirano iz originala 03. 06. 2014. g. Pristupljeno 03. 06. 2014. 
  17. ^ „SPC (2016): Božić u Skadru, pomen junacima u Medovi”. Arhivirano iz originala 07. 06. 2019. g. Pristupljeno 06. 06. 2019. 
  18. ^ The Ottoman Fought Battle of Savra — YouTube

Literatura uredi

Spoljašnje veze uredi

 
Srbi u Albaniji na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Срби_у_Албанији&oldid=27738456”