Википедија

Spisak dobitnika Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu

Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu dodeljuje se svake godine naučnicima koji rade na raznim poljima fiziologije ili medicine. Jedna je od pet Nobelovih nagrada koje su osnovane 1895. godine po testamentu Alfreda Nobela, a dodeljuje je Institut Karolinska za izuzetne doprinose u fiziologiji ili medicini.[1] Kako je nastala voljom Alfreda Nobela, nagradom upravlja Nobelova fondacija, a dodeljuje ju odbor koji se sastoji od pet članova izabranih od strane Švedske kraljevske akademije nauka. Iako se često naziva Nobelovom nagradom za medicinu, Nobel je u svom testamentu izričito naveo da se nagrada dodeljuje za „fiziologiju ili medicinu”, te se tako nagrada može dodeliti za širi spektar polja.[2] Dodeljuje se u Stokholmu na godišnjoj ceremoniji 10. decembra, na godišnjicu smrti Alfreda Nobela. Svaki dobitnik dobija medalju, diplomu i novčanu nagradu koja se menjala tokom godina.

Prednja strana medalje dodeljene Edvardu Viktoru Epltonu (1947)

Statistika

uredi

Do 2009. godine, 8 Nobelovih nagrada za fiziologiju i medicinu dodeljeno je za doprinose na polju prenosa signala G proteina i sistema sekundarnih glasnika, 13 za doprinose na polju neurobiologije i 13 za doprinose na polju metabolizma.[2] Gerhardu Domagu, dobitniku Nobelove nagrade, njegova vlada nije dozvolila da primi nagradu. Kasnije je dobio medalju i diplomu, ali ne i novac.[3] Do 2018. godine, ovu nagradu dobilo je 216 osoba, od čega je 12 žena: Gerti Kori (1947), Rozalin Jalou (1977), Barbara Maklintok (1983), Rita Levi-Montalčini (1986), Gertruda Elajon (1988), Kristijana Nislajn-Folhard (1995), Linda B. Bak (2004), Fransoaz Bare Sinusi (2008), Elizabet Blekbern (2009), Mej-Brit Mozer (2014) i Juju Tu (2015). Nagrada nije dodeljivana 9 puta (1915, 1916, 1917, 1918, 1921, 1925, 1940, 1941 i 1942).

Nobelovci

uredi
1900-e · 1910-e · 1920-e · 1930-e · 1940-e · 1950-e · 1960-e · 1970-e · 1980-e · 1990-e · 2000-e · 2010-e · 2020-e

1900-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1900-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1901   Emil Adolf fon Bering   Nemačko carstvo „za serumsku terapiju u lečenju difterije” [4]
1902   Ronald Ros   Ujedinjeno Kraljevstvo

  Britanska Indija

„za proučavanje malarije” [5]
1903   Nils Riberg Finsen   Danska

  Farska Ostrva

„za lečenje bolesti lupus vulgaris svetlošću” [6]
1904   Ivan Petrovič Pavlov   Rusko carstvo „za rad na fiziologiji sistema za varenje” [7]
1905   Robert Koh   Nemačko carstvo „za otkriće uzročnika tuberkuloze” [8]
1906   Kamilo Golđi   Kraljevina Italija „za istraživanje nervnog sistema” [9]
  Santijago Ramon i Kahal   Španija
1907   Šarl Luj Alfons Laveran   Francuska „za istraživanje protozoa kao izazivača bolesti” [10]
1908   Ilja Iljič Mečnikov   Rusko carstvo „za proučavanje imunskog sistema” [11]
  Paul Erlih   Nemačko carstvo
1909   Emil Teodor Koher   Švajcarska „za rad na štitastoj žlezdi” [12]

1910-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1910-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1910   Albreht Kosel   Nemačko carstvo „za istraživanja u ćelijskoj biologiji, naročito proteina i nukleinskih kiselina” [13]
1911   Alvar Gulstrand   Švedska „za istraživanje načina na koji očno sočivo stvara sliku u oku” [14]
1912   Aleksis Karel   Francuska „za rad na hirurškim šavovima na krvnim sudovima i transplantaciji” [15]
1913   Šarl Rober Riše   Francuska „za otkriće anafilakse” [16]
1914   Robert Baranj   Austrougarska „za istraživanje vestibularnog aparata u unutrašnjem uhu” [17]
1915 Nagrada nije dodeljivana
1916
1917
1918
1919   Žil Borde   Belgija „za otkriće komplementa u imunskom sistemu” [18]

1920-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1920-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1920   August Krog   Danska „jer je pokazao da se razmena gasova u plućima odvija običnom difuzijom” [19]
1921 Nagrada nije dodeljivana
1922   Arčibald Vivijan Hil   Ujedinjeno Kraljevstvo „za istraživanje mišića, naročito njihovog stvaranja toplote i odnosa između potrošnje kiseonika i metabolizma mlečne kiseline” [20]
  Oto Fric Majerhof   Nemačka
1923   Frederik Grant Banting   Kanada „za otkriće insulina” [21]
  Džon Džejms Ričard Maklaud   Ujedinjeno Kraljevstvo
1924   Vilem Ajnthoven   Holandija „za oktkriće mehanizma elektrokardiograma (EKG-a)” [22]
1925 Nagrada nije dodeljivana
1926   Johanes Andreas Grib Fibiger   Danska „za objašnjenje Spiroptera carcinoma i veštačko izazivanje raka kod životinje.” [23]
1927   Julijus Vagner-Jaureg   Austrija „za lečenje progresivne paralize namernom infekcijom malarije” [24]
1928   Šarl Žil Anri Nikol   Francuska „za rad na tifusu” [25]
1929   Kristijan Ajkman   Holandija „za otkriće različitih vitamina” [26]
  Ser Frederik Gauland Hopkins   Ujedinjeno Kraljevstvo

1930-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1930-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1930   Karl Landštajner   Austrija „za otkriće ljudskih krvnih grupa” [27]
1931   Oto Hajnrih Varburg   Nemačka „za istraživanje o citohromima u ćelijskoj respiraciji” [28]
1932   Ser Čarls Skot Šerington   Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad o funkciji neurona, uključujući činjenicu da snažniji stimulusi rezultuju višom frekvencijom nervnih impulsa” [29]
  Edgar Daglas Adrijan   Ujedinjeno Kraljevstvo
1933   Tomas Hant Morgan   Sjedinjene Američke Države „za otkriće uloge hromozoma u nasleđivanju” [30]
1934   Džordž Hojt Vipl   Sjedinjene Američke Države „za otkriće terapije za anemiju” [31]
  Džordž Ričards Majnot   Sjedinjene Američke Države
  Vilijam Pari Merfi   Sjedinjene Američke Države
1935   Hans Špeman   Treći rajh „za otkriće organizacionih centara u ranom razvoju organizama” [32]
1936   Ser Henri Halet Dejl   Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad o prenošenju nervnih impulsa putem neurotransmitera” [33]
  Oto Levi   Austrija

  Treći rajh

1937   Albert Sent Đerđi fon Nađrapolt   Mađarska „za opis vitamina C, i otkriće da se kiseonik vezuje sa vodonikom u ćelijskoj respiraciji” [34]
1938   Kornej Hejmans   Belgija „za otkriće uloge sinusa i aorte u regulaciji disanja” [35]
1939   Gerhard Domak   Treći rajh „za otkriće sulfonamida prontozila, prvog leka, efikasnog protiv bakterijskih infekcija” [36]

1940-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1940-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1940 Nagrada nije dodeljivana
1941
1942
1943   Henrik Karl Peter Dam   Danska „za otkriće vitamina K i njegove hemijske strukture” [37]
  Edvard Adalbert Dojzi   Sjedinjene Američke Države
1944   Džozef Erlanger   Sjedinjene Američke Države „za otkriće različitih tipova nervnih vlakana” [38]
  Herbert Spenser Gaser   Sjedinjene Američke Države
1945   Ser Aleksander Fleming   Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće penicilina i njegovih svojstava u lečenju infektivnih bolesti” [39]
  Ernst Boris Čejn   Ujedinjeno Kraljevstvo
  ser Hauard Volter Flori   Australija
1946 Herman Džozef Mjuler   Sjedinjene Američke Države „za otkriće da mutacije mogu biti uzrokovane iks-zracima” [40]
1947   Karl Ferdinand Kori   Sjedinjene Američke Države „za otkriće kako se glikogen pretvara u glukozu u telu, i efekata hormona hipofize na metabolizam šećera” [41]
  Gerti Tereza Kori (rođena Radnic)   Sjedinjene Američke Države
  Bernard Albert Husej   Argentina
1948   Paul Herman Miler   Švajcarska „za otkriće insekticida DDT” [42]
1949   Valter Rudolf Hes   Švajcarska „za mapiranje različitih funkcija srednjeg mozga” [43]
  Antonio Kaetano De Abreu Frejre Egas Monic   Portugal „za otkriće tarapeutskog efekta lobotomije”

1950-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1950-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1950   Edvard Kalvin Kendal   Sjedinjene Američke Države „za otkriće hormona adrenalnog korteksa, njihove strukture i funkcije” [44]
  Tadeus Rajhštajn   Švajcarska

  Poljska

  Filip Šovolter Henč   Sjedinjene Američke Države
1951   Maks Tajler   Južnoafrička Unija „za razvoj vakcine protiv žute groznice” [45]
1952   Selman Abraham Vaksman   Sjedinjene Američke Države „za otkriće prvog antibiotika efikasnog protiv tuberkuloze - streptomicina” [46]
1953   Hans Adolf Krebs   Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće ciklusa limunske kiseline u ćelijskom disanju” [47]
  Fric Albert Lipman   Sjedinjene Američke Države „za otkriće i istraživanje koenzima A”
1954 Džon Frenklin Enders   Sjedinjene Američke Države „jer su pokazali kako kultivisati virus poliomijelitisa u epruveti” [48]
Tomas Hakl Veler   Sjedinjene Američke Države
  Frederik Čapman Robins   Sjedinjene Američke Države
1955   Aksel Hugo Teodor Teorel   Švedska „za istraživanje enzima i njihovih dejstava, naročito enzima koji vrše oksidaciju” [49]
1956   Andre Frederik Kurnan   Sjedinjene Američke Države „jer su pokazali kako plasirati kateter u srce i za proučavanje različitih srčanih oboljenja” [50]
  Verner Forsman   Zapadna Nemačka
Dikinson V. Ričards   Sjedinjene Američke Države
1957   Danijel Bove   Italija „za otkriće sintetskih lekova kao što su antihistaminici koji blokiraju dejstvo bioloških amina” [51]
1958 Džordž Vels Bidl   Sjedinjene Američke Države „jer je pokazao da geni kontrolišu pojedinačne korake u metabolizmu” [52]
Edvard Lori Tejtum
  Džošua Lederberg
1959 Severo Očoa   Sjedinjene Američke Države „za sintetisanje nukleinskih kiselina RNK i DNK” [53]
  Artur Kornberg

1960-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1960-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1960   Ser Frenk Makfarlan Bernet   Australija „za otkriće da imunski sistem fetusa uči da razlikuje strano od sopstvenog” [54]
  Piter Brajan Medavar   Brazil
  Ujedinjeno Kraljevstvo
1961   Đerđ fon Bekeši   Sjedinjene Američke Države „za razjašnjenje kohlee u uhu” [55]
1962   Fransis Hari Kompton Krik   Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće molekularne strukture DNK” [56]
  Džejms Djui Votson   Sjedinjene Američke Države
  Moris Hju Frederik Vilkins   Novi Zeland
  Ujedinjeno Kraljevstvo
1963 Ser Džon Karu Ekls   Australija „za opis električnog prenosa impulsa duž nerava” [57]
  Alan Lojd Hodžkin   Ujedinjeno Kraljevstvo
  Endru Filding Haksli
1964   Kondrad Blok   Sjedinjene Američke Države „za istraživanje metabolizma holesterola i masnih kiselina” [58]
  Feodor Linen   Zapadna Nemačka
1965   Fransoa Žakob   Francuska „za otkriće informacione RNK, ribozoma, i gena koji kontrolišu ekspresiju drugih gena” [59]
  Andre Luof
  Žak Mono
1966 Pejton Raus   Sjedinjene Američke Države „za otkriće virusa koji uzrokuju tumore” [60]
Čarls B. Hagins „za otkriće hormonske terapije za rak prostate”
1967   Ragnar Granit   Finska
  Švedska 		„za opis različitih tipova ćelija osetljivih na svetlost u oku i načina na koji svetlost intereaguje sa njima” [61]
  Haldan Kefer Hartlajn   Sjedinjene Američke Države
  Džordž Vold
1968   Robert V. Holi   Sjedinjene Američke Države „za opis genetičkog koda i načina na koji on upravlja sintezom proteina” [62]
  Har Gobind Korana   Indija
  Sjedinjene Američke Države
  Maršal V. Nirenberg   Sjedinjene Američke Države
1969   Maks Delbrik   Sjedinjene Američke Države „za rad o replikacionom mehanizmu i genetici virusa” [63]
  Alfred Herši
  Salvador E. Lurija   Italija
  Sjedinjene Američke Države

1970-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1970-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1970   Bernard Kac   Ujedinjeno Kraljevstvo „za rad na neurotransmiterima” [64]
  Ulf fon Ojler   Švedska
  Džulijus Akselrod   Sjedinjene Američke Države
1971   Erl V. Saderland Mlađi.   Sjedinjene Američke Države „za otkriće dejstva hormona, naročito noradrenalina, putem sekundarnih glasnika” [65]
1972   Džerald M. Edelman   Sjedinjene Američke Države „za otkriće hemijske strukture antitela” [66]
  Rodni R. Porter   Ujedinjeno Kraljevstvo
1973 Karl fon Friš   Zapadna Nemačka „za proučavanje društvenog ponašanja životinja, naročito za objašnjenje „plesnog jezika“ pčela i načina na koji mlade ptice postaju vezane za majku” [67]
  Konrad Lorenc   Austrija
  Nikolas Tinbergen   Holandija
1974   Albert Klod   Belgija „za opis strukture i funkcije organela u ćelijama” [68]
  Kristijan de Div
  Džordž E. Palade   Rumunija
1975   Dejvid Baltimor   Sjedinjene Američke Države „za opis načina na koji onkogeni virusi deluju na genetički materijal ćelije” [69]
  Renato Dulbeko   Italija
  Sjedinjene Američke Države
  Hauard Martin Temin   Sjedinjene Američke Države
1976   Baruk S. Blumberg   Sjedinjene Američke Države „za otkriće hepatitis B virusa” [70]
  Danijel Karlton Gajdusek „za opis bolesti kuru, prouzrokovane kanibalizmom ”
1977   Rože Gijmen   Sjedinjene Američke Države „za rad na peptidnim hormonima proizvedenim u mozgu” [71]
  Endru V. Šali   Kanada
  Poljska
  Sjedinjene Američke Države
  Rozalin Jalou   Sjedinjene Američke Države „za stvaranje Jalo-Berson metoda za merenje i najmanjih količina peptidnih hormona korišćenjem antitela”
1978   Verner Arber   Švajcarska „za otkriće restrikcionih enzima koji su od izuzetne važnosti u molekularnoj biologiji” [72]
Danijel Nejtans   Sjedinjene Američke Države
  Hamilton O. Smit   Sjedinjene Američke Države
1979 Alan M. Kormak   Južnoafrička Republika „za razvoj kompjuterizovane tomografije” [73]
  Godfri N. Haunsfild   Ujedinjeno Kraljevstvo

1980-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1980-e
Godina Slika Država Dobitnik Razlog Ref
1980   Baruh Benaseraf   Venecuela „za otkriće gena za Glavni kompleks tkivne podudarnosti, koji enkodiraju molekule na površini ćelije bitne za sposobnost imunskog sistema da razlikuje strano od sopstvenog” [74]
  Žan Dose   Francuska
Džordž D. Snel   Sjedinjene Američke Države
1981   Rodžer V. Speri   Sjedinjene Američke Države „za istraživanje moždanih hemisfera” [75]
Dejvid H. Hjubel   Kanada „za rad na obradi vizuelnih informacija u mozgu”
  Torsten N. Vizel   Švedska
1982   Sune Bergstrom   Švedska „za otkriće prostaglandina” [76]
Bent I. Samuelson
  Džon R. Vejn   Ujedinjeno Kraljevstvo
1983   Barbara Maklintok   Sjedinjene Američke Države „za otkriće pokretnih genetičkih elemenata ili transpozona u kukuruzu” [77]
1984   Nils K. Jern   Danska „za rad na imunskom sistemu i proizvodnji monoklonskih antitela” [78]
Žorž J. F. Keler   Zapadna Nemačka
  Sezar Milstajn   Argentina
  Ujedinjeno Kraljevstvo
1985   Majkl S. Braun   Sjedinjene Američke Države „za opis regulacije metabolizma holesterola” [79]
  Džozef L. Goldstajn
1986   Stenli Koen   Sjedinjene Američke Države „za otkriće faktora rasta” [80]
  Rita Levi-Montalčini   Italija
1987   Susumu Tonegava   Japan „za oktriće genetičkog načina na koji se stvara velika raznolikost antitela” [81]
1988   Ser Džejms V. Blek   Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj beta blokatora i blokatora histamin-2 receptora” [82]
  Gertruda Elajon   Sjedinjene Američke Države „za razvoj lekova korišćenih u terapiji raka i supresiji odbacivanja transplantata”
  Džordž H. Hičings „za razvoj raznih antibiotika”
1989   Dž. Majkl Bišop   Sjedinjene Američke Države „za otkriće ćelijskog porekla retrovirusnih onkogena” [83]
  Harold E. Varmus

1990-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 1990-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
1990 Džozef E. Mari   Sjedinjene Američke Države „za rad na transplantaciji ćelija i organa” [84]
  E. Donal Tomas
1991   Ervin Neher   Nemačka „za razvoj tehnika koje pokazuju da u ćelijskoj membrani postoje jonski kanali, i koje omogućavaju proučavanje njihovih svojstava” [85]
  Bert Sakman
1992   Edmond H. Fišer   Švajcarska
  Sjedinjene Američke Države 		„za otkriće načina na koji se fosforilacija proteina koristi za regulisanje bioloških procesa” [86]
Edvin G. Krebs   Sjedinjene Američke Države
1993   Ričard Dž. Roberts   Ujedinjeno Kraljevstvo „za otkriće da geni u eukariotima nisu neprekidni nizovi, već da sadrže introne, kao i da se splajsing informacione RNK za brisanje tih introna može izvesti na različite načine, dajući različite proteine iz iste DNK sekvence” [87]
  Filip A. Šarp   Sjedinjene Američke Države
1994   Alfred G. Gilman   Sjedinjene Američke Države „za otkriće G proteina i njihove uloge u signalnoj transdukciji u ćelijama” [88]
  Martin Rodbel
1995 Edvard B. Luis   Sjedinjene Američke Države „za otkriće gena uključenih u razvojni program voćne mušice, homeobox gena” [89]
  Kristijana Nislajn-Folhard   Nemačka
  Erik F. Vajshaus   Sjedinjene Američke Države
1996   Piter C. Doerti   Australija „za opis načina na koji bela krvna zrnca koriste molekule glavnog kompleksa tkivne podudarnost (MHC molekule) da otkriju i unište ćelije inficirane virusom” [90]
  Rolf M. Cinkernagel   Švajcarska
1997   Stenli B. Pruziner   Sjedinjene Američke Države „za otkriće priona, infektivnih proteinskih partikula” [91]
1998   Robert F. Ferčgot   Sjedinjene Američke Države „za otkriće glasničkih svojstava azot-monoksida” [92]
  Luis Ignaro
  Ferid Murad
1999   Ginter Blobel   Nemačka
  Sjedinjene Američke Države 		„za otkriće da novosintetisani proteini sadrže „adresne oznake“ koje ih usmeravaju ka odgovarajućem delu ćelije” [93]

2000-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2000-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2000   Arvid Karlson   Švedska „jer je dokazao da je dopamin neurotransmiter u mozgu čije smanjenje dovodi do simptoma Parkinsonove bolesti” [94]
  Pol Gringard   Sjedinjene Američke Države „jer je pokazao kako neurotransmiteri deluju na ćeliju, uz aktiviranje centralnog molekula poznatog kao DARPP-32”
  Erik R. Kandel „za opis formiranja kratkoročnog i dugoročnog pamćenja na molekularnom nivou”
2001 Liland H. Hartvel   Sjedinjene Američke Države „za otkriće ciklina i ciklin zavisnih kinaza, centralnih molekula u regulaciji ćelijskog ciklusa” [95]
  Ričard Timoti Hant   Ujedinjeno Kraljevstvo
  ser Pol M. Ners
2002   Sidni Brener   Južnoafrička Republika „za utvrđivanje tačnog reda kojim se ćelije crva C. elegans dele i umiru, i za razjašnjenje procesa programirane ćelijske smrti, ili apoptoze” [96]
H. Robert Horvic   Sjedinjene Američke Države
  Džon E. Salston   Ujedinjeno Kraljevstvo
2003   Pol Loterber   Sjedinjene Američke Države „za otkrića u vezi sa slikanjem magnetnom rezonancijom” [97]
  ser Piter Mensfild   Ujedinjeno Kraljevstvo
2004   Linda B. Bak   Sjedinjene Američke Države „za otkrića mirisnih receptora i organizacije olfaktivnog sistema” [98]
  Ričard Aksel
2005   Bari Dž. Maršal   Australija „za otkriće bakterije Helikobakter pilori i njene uloge u gastritisu i ulkusnoj bolesti” [99]
  Robin Voren
2006   Endru Fajer   Sjedinjene Američke Države „za dostignuća na području molekularne biologije o upotrebi dvočlane RNK u regulisanju transmisije genetičkih informacija” [100]
  Krejg Melo
2007   Mario Kapeki   Sjedinjene Američke Države
  Italija 		„za otkriće principa za predstavljanje specifičnih modifikacija gena kod miševa korišćenjem embrionalnih matičnih ćelija” [101]
  ser Martin Evans   Ujedinjeno Kraljevstvo
  Oliver Smitiz   Sjedinjene Američke Države
2008   Harold cur Hauzen   Nemačka „za otkriće humanih papiloma virusa koji izazivaju rak grlića materice” [102]
  Fransoaz Bare Sinusi   Francuska „za otkriće virusa humane imunodeficijencije”
  Lik Montanje
2009   Elizabet Blekbern   Sjedinjene Američke Države
  Australija 		„za otkriće kako telomere i enzim telomeraza štite hromozome” [103]
  Kerol Grajder   Sjedinjene Američke Države
  Džek Šostak

2010-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2010 Robert Edvards   Ujedinjeno Kraljevstvo „za razvoj postupka vantelesne oplodnje” [104]
2011   Brus Bojtler   Sjedinjene Američke Države „za unapređenje razumevanja imunskog sistema” [105]
  Žil Ofman   Francuska
Ralf Stajnman   Kanada
2012   Džon Gerdon   Ujedinjeno Kraljevstvo „za transformaciju diferenciranih u matične ćelije” [106]
  Šinja Jamanaka   Japan
2013 Džejms Rotman   Sjedinjene Američke Države „za otkriće mehanizma koji reguliše saobraćaj vezikula, glavni transportni sistem u ljudskim ćelijama” [107]
  Rendi Šekman
  Tomas Zidhof   Sjedinjene Američke Države
  Nemačka
2014   Džon O’Kif   Sjedinjene Američke Države
  Ujedinjeno Kraljevstvo 		„za otkriće ćelija koje čine sistem pozicioniranja u mozgu” [108]
  Mej Brit Moser   Norveška
  Edvard Moser
2015   Vilijem Kembel   Sjedinjene Američke Države
  Irska 		„za zajednički rad na otkrićima u terapiji protiv infekcija izazvanih crvima parazitima” [109]
  Satoši Omura   Japan
  Juju Tu   Kina „za otkrića u oblasti protiv malarije”
2016   Jošinori Osumi   Japan „za otkriće mehanizma autofagije” [110]
2017   Džefri Hol   Sjedinjene Američke Države „za njihova otkrića molekularnih mehanizama koji kontrolišu cirkadijalni ritam” [111]
  Majkl Rosbaš
  Majkl Jang
2018   Džejms P. Elison   Sjedinjene Američke Države „za otkriće terapije karcinoma inhibicijom negativne imunološke regulacije” [112]
  Tasuku Hondžo   Japan
2019   Greg L. Semenza   Sjedinjene Američke Države „za otkriće kako ćelije osećaju i prilagođavaju se na dostupnost kiseonika” [113]
Vilijam Kelin ml.
  Piter Dž. Ratklif   Ujedinjeno Kraljevstvo

2020-e

uredi
Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu, 2010-e
Godina Slika Dobitnik Država Razlog Ref
2020   Harvi Alter   Sjedinjene Američke Države „za otkriće virusa hepatitisa C” [114]
Čarls Rajs
  Majkl Hoton   Ujedinjeno Kraljevstvo
2021   Dejvid Džulijus   Sjedinjene Američke Države „za otkriće receptora za temperaturu i dodir” [115]
Ardem Pataputijan   Sjedinjene Američke Države  Liban
2022   Svante Pebo   Švedska „za svoja otkrića u vezi sa genomima izumrlih hominina i evolucijom čoveka” [116]
2023   Katalin Kariko   Mađarska
  Sjedinjene Američke Države 		„za njihova otkrića u vezi sa modifikacijama nukleozidnih baza koje su omogućile razvoj efikasnih iRNK vakcina protiv bolesti Kovid 19” [117]
  Dru Vajsman   Sjedinjene Američke Države

Reference

uredi
  1. ^ „The Nobel Prize Awarders”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  2. ^ a b „The Nobel Prize in Physiology or Medicine, 1901-2000*”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  3. ^ „Nobel Laureates Facts”. web.archive.org. 2. 2. 2007. Arhivirano iz originala 02. 02. 2007. g. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  4. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1901”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  5. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1902”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  6. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1903”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  7. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1904”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  8. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1905”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  9. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1906”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  10. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1907”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  11. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1908”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  12. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1909”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  13. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1910”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  14. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1911”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  15. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1912”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  16. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1913”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  17. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1914”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  18. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1919”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  19. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1920”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  20. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1922”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  21. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1923”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  22. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1924”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  23. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1926”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  24. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1927”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  25. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1928”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  26. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1929”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  27. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1930”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  28. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1931”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  29. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1932”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  30. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1933”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  31. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1934”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  32. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1935”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  33. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1936”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  34. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1937”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  35. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1938”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  36. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1939”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  37. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1943”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  38. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1944”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  39. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1945”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  40. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1946”. NobelPrize.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  41. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1947”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  42. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1948”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  43. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1949”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  44. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1950”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  45. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1951”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  46. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1952”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  47. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1953”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  48. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1954”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  49. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1955”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  50. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1956”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  51. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1957”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  52. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1958”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  53. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1959”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  54. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1960”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  55. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1961”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  56. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1962”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  57. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1963”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  58. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1964”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  59. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1965”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  60. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1966”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  61. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1967”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  62. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1968”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  63. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1969”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  64. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1970”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  65. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1971”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  66. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1972”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  67. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1973”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  68. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1974”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  69. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1975”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  70. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1976”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  71. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1977”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  72. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1978”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  73. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1979”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  74. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1980”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  75. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1981”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  76. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1982”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  77. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1983”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  78. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1984”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  79. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1985”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  80. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1986”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  81. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1987”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  82. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1988”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  83. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1989”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  84. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1990”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  85. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1991”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  86. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1992”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  87. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1993”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  88. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1994”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  89. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1995”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  90. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1996”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  91. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1997”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  92. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1998”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  93. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 1999”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  94. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2000”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  95. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2001”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  96. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2002”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  97. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2003”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  98. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2004”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  99. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2005”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  100. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2006”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  101. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2007”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  102. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  103. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2009”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  104. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2010”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  105. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2011”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  106. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2012”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  107. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2013”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  108. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2014”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  109. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2015”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  110. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2016”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  111. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2017”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  112. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2018”. Nobel Foundation. Pristupljeno 5. 2. 2019. 
  113. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2019”. Nobel Foundation. Pristupljeno 8. 10. 2019. 
  114. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2020”. Nobel Foundation. Pristupljeno 6. 10. 2020. 
  115. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2021”. Nobel Foundation. Pristupljeno 6. 10. 2021. 
  116. ^ „The 2022 Nobel Prize in Physiology or Medicine” (PDF). Nobel Foundation. Pristupljeno 3. 10. 2022. 
  117. ^ „The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2023”. Pristupljeno 3. 10. 2023. 

Spoljašnje veze

uredi
 
Spisak dobitnika Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu na Vikimedijinoj ostavi.

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_добитника_Нобелове_награде_за_физиологију_или_медицину&oldid=26614088”