Socijalistička internacionala
Socijalistička internacionala (engl. Socialist International, SI) je svetska organizacija političkih partija socijaldemokrata, laburista (radničkih partija) i demokratskih socijalista. Ime joj vodi poreklo iz Druge internacionale, koja je formirana 1889. godine i raspala se pred Prvi svetski rat, 1914. godini. Najpoznatija dela Druge internacionale bila su proglašenje 1. maja za Međunarodni dan rada, 1889. godine, i proglašenje 8. marta za Međunarodni dan žena. Iako se Druga internacionala podelila izbijanjem Prvog svetskog rata, skelet organizacije delovao je kroz Komisiju internacionalnih socijalista (International Socialist Commission). Internacionala je obnovljena 1923. (kao radnička i socijalistička internacionala). U današnjem obliku postoji od kraja Drugog svetskog rata, kada je ponovo uspostavljena.
| Socijalistička internacionala | |
|---|---|
| Socialist International | |
 Zvanični amblem Socijalističke internacionale | |
 Mapa država sa partijama članicama Socijalističke internacionale, decembar 2018.
Države sa bar jednom partijom članicom Socijalističke internacionale Države u kojima su trenutno na vlasti partije članice Socijalističke internacionale | |
| Skraćenica | SI |
| Datum osnivanja | 3. jun 1951. Frankfurt na Majni |
| Tip | međunarodna organizacija partija socijalista i socijaldemokrata |
| Namena | jačanje veza među partijama članicama i koordinacija njihovih političkih pozicija i aktivnosti |
| Sedište | London Ujedinjeno Kraljevstvo |
| Članovi | 162 članice |
| Predsednik | Jorgos Papandreu |
| Generalni sekretar | Luis Ajala |
| Potpredsednik | Rafael Mikelini |
| Glavni organ | Kongres Socijalističke internacionale |
| Veb-sajt | www |
U posleratnoj Evropi Soc. internacionala je pružala pomoć pri obnavljanju socijaldemokratskih partija nakon pada diktatorskih režima u Portugalu (1974) i Španiji (1975). Do svog Ženevskog kongresa, 1976. godine, Socijalistička internacionala je imala par članica izvan Evrope i nezvanično učešće u Latinskoj Americi. 1980. godine većina partija iz SI pružilo je podršku nikaragvanskom Sandističkom frontu nacionalnog oslobođenja (SFNO), čije je levičarsko rukovodstvo naišlo na neprijateljstvo od strane SAD. Od tada, SI je primila u svoje članstvo partiju SFNO, kao i partiju levog centra Partija nezavisnosti Puerto Rika, kao i eks-komunističke partije, kao što su italijanske Demokrate levice i Front oslobođenja Mozambika.
Partija evropskih socijalista, evropska politička partija, aktivna u Evropskom parlamentu, je povezana organizacija Socijalističke internacionale.
Predsednici uredi
Od 2006. godine, predsednik Socijalističke internacionale je Jorgos Andreas Papandreu iz grčkog Panhelenskog socijalističkog pokreta.
- Morgan Filips (1951—1957)
- Alsing Andersen (1957—1962)
- Erih Olenhauer (1963)
- Bruno Piterman (1964—1976)
- Vili Brant (1976—1992)
- Pjer Moroa (1992—1999)
- Antonio Guteres (1999—2005)
- Jorgos Andreas Papandreu (2006—)
Počasni predsednik uredi
Kongresi uredi
I 1951. Frankfurt; II 1952. Milano; III 1953. Stokholm; IV 1955. London; V 1957. Beč; VI 1959. Hamburg; VII 1961. Rim; VIII 1963. Amsterdam; IX 1964. Brisel; X 1966. Stokholm; XI 1969. Istborn; XII 1972. Beč; XIII 1976. Ženeva; XIV 1978. Vankuver; XV 1980. Madrid; XVI 1983. Albufeira; XVII 1986. Lima; XVIII 1989. Stokholm; XIX 1992. Berlin; XX 1996. Njujork; XXI 1999. Pariz; XXII 2003. Sao Paulo; XXIII 2008. Atina; XXIV 2012. Kejptaun.
Stranke članice uredi
Punopravne članice uredi
Partije koje su punopravne članice:[1][2]
Albanija – Socijalistička partija Albanije
Alžir – Front socijalističkih snaga
Angola – Narodni pokret za oslobođenje Angole
Andora – Socijaldemokratska partija
Argentina – Radikalna građanska unija, Socijalistička partija
Aruba – Narodni izborni pokret
Australija – Australijska laburistička partija
Austrija – Socijaldemokratska partija Austrije
Belgija – Socijalistička partija, Socijalistička partija - razlika
Benin – Socijaldemokratska partija
Bolivija – Revolucionarni levi pokret
Bosna i Hercegovina – Socijaldemokratska partija Bosne i Hercegovine
Brazil – Demokratska radnička partija
Bugarska – Partija bugarskih socijaldemokrata, Bugarska socijalistička partija
Venecuela – Demokratska akcija, Pokret za socijalizam
Gvatemala – Nacionalno jedinstvo nade
Gvineja – Zbor gvinejskog naroda
Gana – Nacionalni demokratski kongres
Grčka – Panhelenski socijalistički pokret
Danska – Socijaldemokrati
Dominikanska Republika – Dominikanska revolucionarna partija
Ekvador – Demokratska levica
Ekvatorijalna Gvineja – Konvergencija za socijaldemokratiju
Zelenortska Ostrva – Afrička partija za nezavisnost Zelenortskih Ostrva
Zimbabve – Pokret za demokratske promene – Cvangiraj
Izrael – Merec
Island – Socijaldemokratski savez
Irak – Patriotska unija Kurdistana
Irska – Laburistička partija
Italija – Italijanska socijalistička partija
Japan – Socijaldemokratska partija
Jemen – Socijalistička partija Jemena
Jermenija – Jermenska revolucionarna federacija
Južnoafrička Republika – Afrički nacionalni kongres
Kamerun – Socijaldemokratski front
Kanada – Nova demokratska partija
Kipar – Pokret za socijaldemokratiju
Kolumbija – Kolumbijska liberalna partija
Kostarika – Partija nacionalnog oslobođenja
Kurasao – Partija MAN
Liban – Napredna socijalistička partija
Litvanija – Socijaldemokratska partija Litvanije
Luksemburg – Socijalistička radnička partija Luksemburga
Mađarska – Mađarska socijaldemokratska partija, Mađarska socijalistička partija
Malezija – Partija demokratske akcije
Mali – Savez za demokratiju u Maliju, Zbor za Mali
Maroko – Socijalistička unija narodnih snaga
Mauritanija – Zbor demokratskih snaga
Mauricijus – Laburistička partija, Militantni pokret Mauricijusa
Meksiko – Institucionalna revolucionarna partija, Partija demokratske revolucije
Mozambik – Front za oslobođenje Mozambika
Moldavija – Demokratska partija Moldavije
Mongolija – Mongolska narodna partija, Socijaldemokratska partija Mongolije
Namibija – Jugozapadnoafrička narodna organizacija
Nemačka – Socijaldemokratska partija Nemačke
Nepal – Nepalski kongres
Niger – Nigerska partija za demokratiju i socijalizam
Nikaragva – Sandinistički front nacionalnog oslobođenja
Pakistan – Pakistanska narodna partija
Palestina – Fatah
Panama – Demokratska revolucionarna partija
Paragvaj – Partija za zemlju solidarnosti, Revolucionarna partija Febrerista
Peru – Američki narodni revolucionarni savez
Poljska – Demokratski levi savez
Portugalija – Socijalistička partija
Portoriko – Portorikanska partija za nezavisnost
Rumunija – Socijaldemokratska partija
Rusija – Pravedna Rusija
San Marino – Partija socijalista i demokrata
Senegal – Socijalistička partija Senegala
Sjedinjene Američke Države – Demokratski socijalisti Amerike
Slovačka – Smer – socijaldemokratija
Srbija – Socijalistička partija Srbije
Tanzanija – Revolucionarna partija
Tunis – Demokratski forum za rad i slobode
Turska – Republikanska narodna partija
Ujedinjeno Kraljevstvo – Socijaldemokratska i laburistička partija
Urugvaj – Novi prostor, Socijalistička partija Urugvaja
Finska – Socijaldemokratska partija Finske
Francuska – Socijalistička partija
Haiti – Zajednica haićanskih socijaldemokrata, Partija nacionalnog kongresa demokratskih stremljenja, Revolucionarna napredna nacionalistička partija
Hrvatska – Socijaldemokratska partija Hrvatske
Crna Gora – Socijaldemokratska partija Crne Gore, Demokratska partija socijalista Crne Gore
Češka – Češka socijaldemokratska partija
Čile – Partija za demokratiju, Socijaldemokratska radikalna partija, Socijalistička partija Čilea
Švajcarska – Socijaldemokratska partija Švajcarske
Švedska – Švedska socijaldemokratska partija
Španija – Španska socijalistička radnička partija
Konsultativne članice uredi
Partije koje imaju status savetnika:[1][2]
- Alžir – Front nacionalnog oslobođenja
Antigva i Barbuda – Laburistička partija Antigve
Belorusija – Beloruska socijaldemokratska partija (narodni zbor)- Venecuela – Nova era
Gabon – Gabonska partija napretka
Gambija – Ujedinjena demokratska partija
Gvineja Bisao – Afrička partija za nezavisnost Gvineje i Zelenortskih Ostrva
Gruzija – Socijaldemokrati za razvoj Gruzije
Zambija – Patriotski front
Istočni Timor – Revolucionarni front za nezavisnost Istočnog Timora
Iran – Demokratska partija Iranskog Kurdistana
Kazahstan – Svenarodna socijaldemokratska partija- Palestina – Palestinska nacionalna inicijativa
- Paragvaj – Demokratska napredna partija
Sao Tome i Principe – Pokret za oslobođenje Sao Tome i Prinsipea / Socijaldemokratska partija
Svazilend – Narodni ujedinjeni demokratski pokret
Togo – Demokratska konvencija afričkih naroda- Turska – Partija mira i demokratije
Turska Republika Severni Kipar – Republikanska turska partija
Ukrajina – Socijaldemokratska partija Ukrajine
Filipini – Partija građanske akcije Akbajana
Posmatračke članice uredi
Partije koje imaju status posmatrača:[1][2]
- Albanija – Socijaldemokratska partija Albanije
Barbados – Laburistička partija Barbadosa- Belorusija – Beloruska partija rada
- Benin – Demokratska unija progresivnih snaga
Bocvana – Nacionalni front Bocvane
Burkina Faso – Partija za demokratiju i napredak / Socijalistička partija
Burundi – Front za socijaldemokratiju u Burundiju
Grenland – Napred
Dominika – Laburistička partija Dominike
Estonija – Socijaldemokratska partija- Izrael – Izraelska laburistička partija
Jamajka – Narodna nacionalna partija
Kenija – Laburistička partija Kenije
Kirgistan – Socijalistička partija Ata Meken- Kolumbija – Alternativni demokratski pol
Demokratska Republika Kongo – Unija za demokratiju i socijalni napredak
Letonija – Letonska socijaldemokratska radnička partija
Makedonija – Socijaldemokratski savez Makedonije
Malta – Partija rada- Namibija – Kongres demokrata
Novi Zeland – Novozelandska partija rada
Norveška – Laburistička partija- Poljska – Laburistička unija
Zapadna Sahara – Polisario
Sveti Kits i Nevis – Laburistička partija Svetog Kitsa i Nevisa
Sveta Lucija – Laburistička partija Svete Lucije
Sveti Vinsent i Grenadini – Jedinstvena laburistička partija
Slovenija – Socijaldemokrati- Ujedinjeno Kraljevstvo – Laburistička partija
- Filipini – Demokratska socijalistička partija Filipina
- Haiti – Borbena narodna organizacija
Holandija – Partija rada
Centralnoafrička Republika – Pokret za oslobođenje centralnoafričkog naroda
Bivše članice uredi
Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Reference uredi
- ^ a b v „Member Parties”. Socialist International. Arhivirano iz originala 03. 11. 2013. g. Pristupljeno 27. 05. 2013.
- ^ a b v „Social Democratic Parties”. Broad Left. 1. 6. 2005. Arhivirano iz originala 30. 05. 2013. g. Pristupljeno 27. 05. 2013.
Literatura uredi
- Lamb, Peter; Docherty, James C. (2006). Historical Dictionary of Socialism (Second izd.). The Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-5560-1. Arhivirano iz originala 23. 2. 2014. g. Pristupljeno 12. 9. 2017.
- The Socialist International by Nikolai Sibilev, 1984.
- Social Democracy and Southern Africa by Vladimir Shubin (pseudonym of Vladimir Bushin), 1989.
- Julius Braunthal, "The Rebirth of Social Democracy," Foreign Affairs, vol. 27, no. 4 (July 1949), pp. 586–600. In JSTOR
- Pentti Vaananen, The Rose and the Fist, SYS Print, 2014, pp. 50–230. ISBN 978-952-93-3706-4