Spoljni odnosi Srbije
Ovaj članak ili jedan njegov deo nije ažuriran. Ažurirajte ovaj članak kako bi prikazao nedavne događaje ili najnovije dostupne informacije. Pogledajte stranicu za razgovor za više informacija. |
Spoljnu politiku Srbije vodi Ministarstvo spoljnih poslova Republike Srbije. Od 2022. godine, ministar spoljnih poslova Srbije je Ivica Dačić. Srbija ima diplomatska i konzularna predstavništva u 64 države[1]
Srbija je postala nezavisna i suverena država nakon referenduma o nezavisnosti Crne Gore, čiji su se građani izjasnili za istupanje iz Državne Zajednice Srbija i Crna Gora, 21. maja 2006. godine. Zajednica Srbije i Crne Gore je prekinuta mirno, za razliku od prethodnih događaja tokom raspada Jugoslavije.
Srbija kao svoj spoljnopolitički cilj deklariše ulazak u Evropsku uniju, a status zvaničnog kandidata za ulazak u EU dobila je 1. marta 2012. godine.[2]
Stav Srbije značajno razlikuje od stava mnogih zapadnih zemalja, među kojima su možda najznačajnije Sjedinjene Države, Francuska i Ujedinjeno Kraljevstvo, koje su među prvima priznale nezavisnost Kosova. Srbija je februara 2008. povukla na konsultacije svoje ambasadore iz zemalja koje su priznale nezavisnost KiM, ali ih je na jesen iste godine vratila. Generalna skupština UN je, na predlog Srbije, zatražila savetodavno mišljenje od Međunarodnog suda pravde u Hagu o tome da li je deklaracija o proglašenju nezavisnosti Kosova i Metohije bila u skladu sa međunarodnim pravom.
Savezna Republika Jugoslavija, čija je Republika Srbija pravna naslednica, je (uz protivljenje druge republike članice, Crne Gore) pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu podigla tužbu protiv zemalja NATO pakta koje su učestvovale u NATO bombardovanju SRJ 1999. godine. Sud se proglasio nenadležnim po ovoj tužbi. Bosna i Hercegovina je (uz protivljenje Republike Srpske) pred Međunarodnim sudom pravde u Hagu protiv Srbije i Crne Gore podigla tužbu za genocid. MSP je našao da Srbija nije počinila niti saučestvovala u genocidu u BiH, ali da nije učinila sve da ga spreči.[3] Pred MSP se od 1999. vodi i postupak po tužbi Hrvatske protiv Srbije za genocid nad Hrvatima. Srbija je 2010. MSP-u podnela kontratužbu protiv Hrvatske za genocid nad Srbima.
Sa Republikom Srpskom Srbija ima potpisan sporazum o specijalnim i paralelnim vezama[4]. Republika Srbija je u odličnim odnosima sa Rusijom, Kinom, Grčkom i drugim državama.
Sa pasošem Srbije može se bez vize putovati u 104 zemlje.[5]
Članstvo u međunarodnim organizacijama uredi
Srbija je članica Ujedinjenih nacija, Organizacije za evropsku bezbednost i saradnju, Partnerstva za mir,[6] kao i sporazuma CEFTA, Evropske banke za obnovu i razvoj, Organizacije za crnomorsku ekonomsku saradnju i Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope i mnogih drugih međunarodnih organizacija. Ima status posmatrača u Svetskoj trgovinskoj organizaciji i u ODKB.
Odnosi Srbije i EU uredi
Jedan od definisanih prioriteta srpske politike je i ulazak u Evropsku uniju. U novije vreme, namera EU da pošalje misiju na Kosovo i Metohiju je od strane rukovodstva Srbije protumačena kao pokušaj „protivpravnog narušavanja teritorijalnog integriteta Srbije“ mimo institucija Ujedinjenih nacija, čime je potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju uslovljeno odustajanjem EU od spomenute misije,[7] i pored uveravanja pojedinih evropskih zvaničnika da su status Kosova i pristupanje EU „dva odvojena procesa“.[8]
Oštro protivljenje nekih članica EU, u prvom redu Holandije i Nemačke, daljim koracima u pridruživanju Srbije EU pre rešavanja pitanja saradnje Republike Srbije sa Međunarodnim tribunalom u Hagu, odlagalo je potpisivanje i ratifikaciju SSP.[9][10][11]
Zvanični status kandidata za ulazak u Evropsku uniju, Srbija je dobila 1. marta 2012. godine.[12]
Većina država Evropske unije, kao što su Francuska, Ujedinjeno Kraljevstvo, Austrija i Nemačka, priznaju nezavisnost Kosova. Španija, Kipar i Rumunija su odbile da priznaju nezavisnost Kosova.
Odnosi Srbije i susednih država uredi
Jedan od prioriteta spoljne politike Srbije su dobri odnosi sa susednim državama. Ekonomska saradnja je ostvarena sporazumom CEFTA. Sve susedne države su ili članice ili su u procesu pristupanja Evropskoj uniji, kao i NATO savezu. U poslednje vreme su odnosi donekle narušeni priznavanjem nezavisnosti Kosova od strane Mađarske, Hrvatske, Albanije i Bugarske.
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Albanija |
Vidi Odnosi Srbija-Albanija | |
 Bosna i Hercegovina |
2000 | Vidi Odnosi Srbija-Bosna i Hercegovina |
 Bugarska |
1879-01-18 | Vidi Odnosi Srbija-Bugarska |
 Mađarska |
1882-11-21 | Vidi Odnosi Srbija-Mađarska |
 Republika Makedonija |
1992 | Vidi Odnosi Srbija-Makedonija |
 Rumunija |
1841-04-19 | Vidi Odnosi Srbija-Rumunija |
 Hrvatska |
1996-09-09 | Vidi Odnosi Srbija-Hrvatska |
 Crna Gora |
2006 | Vidi Odnosi Srbija-Crna Gora |
Odnosi Srbije i ostalih evropskih država uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Azerbejdžan |
1997 | Vidi Odnosi Srbija-Azerbejdžan |
 Andora |
2005 | Vidi Odnosi Srbija-Andora |
 Belorusija |
1994 | Vidi Odnosi Srbija-Belorusija |
 Vatikan |
1882-11-21 | Vidi Odnosi Srbija-Vatikan |
 Gruzija |
1995 | Vidi Odnosi Srbija-Gruzija |
 Island |
2000 | Vidi Odnosi Srbija-Island |
 Jermenija |
1994 | Vidi Odnosi Srbija-Jermenija |
 Lihtenštajn |
2003 | Vidi Odnosi Srbija-Lihtenštajn |
 Moldavija |
1995 | Vidi Odnosi Srbija-Moldavija |
 Monako |
novembar 2007. | Vidi Odnosi Srbija-Monako |
 Norveška |
1942 | Vidi Odnosi Srbija-Norveška |
 Rusija |
1838 | Vidi Odnosi Srbija-Rusija |
 San Marino |
2002-02-14 | Vidi Odnosi Srbija-San Marino |
 Turska |
1879 | Vidi Odnosi Srbija-Turska |
 Ukrajina |
1994-04-15 | Vidi Odnosi Srbija-Ukrajina |
 Švajcarska |
1916 | Vidi Odnosi Srbija-Švajcarska |
Odnosi Srbije i država Bliskog istoka uredi
Srbija je u veoma dobrim odnosima sa državama Bliskog istoka. Izrael, UAE i Egipat su veoma važni privredni partneri Republike Srbije, Izrael ulaže u izgradnju industrije Srbije dok Egipat kupuje automobile koje proizvodi srpska "Zastava".[13] Srbija ima i bezbednosni sporazum potpisan sa Iranom,[14] koji je takođe veoma važan politički i privredni partner Republike Srbije.[traži se izvor] Srbija je i jedna od zemalja koje su u dobrim odnosima sa Palestinom, i želi da poboljša odnose sa Saudijskom Arabijom i Kuvajtom.
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Bahrein |
Vidi Odnosi Srbija-Bahrein | |
 Izrael |
Vidi Odnosi Srbija-Izrael | |
 Irak |
Vidi Odnosi Srbija-Irak | |
 Iran |
Vidi Odnosi Srbija-Iran | |
 Jemen |
Vidi Odnosi Srbija-Jemen | |
 Jordan |
Vidi Odnosi Srbija-Jordan | |
 Katar |
Vidi Odnosi Srbija-Katar | |
 Kuvajt |
Vidi Odnosi Srbija-Kuvajt | |
 Liban |
1946 | Vidi Odnosi Srbija-Liban |
 Oman |
Vidi Odnosi Srbija-Oman | |
 Palestina |
Vidi Odnosi Srbija-Palestina | |
 Saudijska Arabija |
Vidi Odnosi Srbija-Saudijska Arabija | |
 Sirija |
Vidi Odnosi Srbija-Sirija | |
 Ujedinjeni Arapski Emirati |
Vidi Odnosi Srbija-Ujedinjeni Arapski Emirati |
Odnosi Srbije i država južne Azije uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Avganistan |
Vidi Odnosi Srbija-Avganistan | |
 Bangladeš |
Vidi Odnosi Srbija-Bangladeš | |
 Butan |
Vidi Odnosi Srbija-Butan | |
 Indija |
Vidi Odnosi Srbija-Indija | |
 Maldivi |
Vidi Odnosi Srbija-Maldivi | |
 Nepal |
Vidi Odnosi Srbija-Nepal | |
 Pakistan |
Vidi Odnosi Srbija-Pakistan | |
 Šri Lanka |
Vidi Odnosi Srbija-Šri Lanka |
Odnosi Srbije i država jugoistočne Azije uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Brunej |
Vidi Odnosi Srbija-Brunej | |
 Vijetnam |
Vidi Odnosi Srbija-Vijetnam | |
 Indonezija |
1954. | Vidi Odnosi Srbija-Indonezija |
 Istočni Timor |
Vidi Odnosi Srbija-Istočni Timor | |
 Kambodža |
Vidi Odnosi Srbija-Kambodža | |
 Laos |
Vidi Odnosi Srbija-Laos | |
 Malezija |
Vidi Odnosi Srbija-Malezija | |
 Mjanmar |
1950. | Vidi Odnosi Srbija-Mjanmar |
 Singapur |
Vidi Odnosi Srbija-Singapur | |
 Tajland |
Vidi Odnosi Srbija-Tajland | |
 Filipini |
Vidi Odnosi Srbija-Filipini |
Odnosi Srbije i država istočne Azije uredi
Srbija je u odličnim odnosima sa državama kao što su Rusija, Kina, Južna Koreja i ove države predstavljaju važne privredne i političke partnere za Republiku Srbiju[15]. Kina i Rusija su države koje tradicionalno imaju odlične odnose sa Srbijom još od 1955. godine[16][17]. Indonezija podržava Srbiju po pitanju njene autonomne pokrajine Kosovo i Metohija i očuvanja njenog teritorijalnog integriteta i ima bliske odnose pogotovu u oblastima trgovine, kulture i turizma.[18]
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Japan |
Vidi Odnosi Srbija-Japan | |
 Južna Koreja |
Vidi Odnosi Srbija-Južna Koreja | |
 NR Kina |
Vidi Odnosi Srbija-Kina | |
 Mongolija |
Vidi Odnosi Srbija-Mongolija | |
 Severna Koreja |
Vidi Odnosi Srbija-Severna Koreja |
Odnosi Srbije i država Srednje Azije uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Kazahstan |
Vidi Odnosi Srbija-Kazahstan | |
 Kirgistan |
Vidi Odnosi Srbija-Kirgistan | |
 Tadžikistan |
Vidi Odnosi Srbija-Tadžikistan | |
 Turkmenistan |
Vidi Odnosi Srbija-Turkmenistan | |
 Uzbekistan |
Vidi Odnosi Srbija-Uzbekistan |
Odnosi Srbije i država severne Amerike uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 SAD |
1882 | Vidi Odnosi Srbija-Sjedinjene Američke Države |
 Kanada |
Vidi Odnosi Srbija-Kanada |
Odnosi Srbije i država srednje Amerike i Kariba uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Antigva i Barbuda |
Vidi Odnosi Srbija-Antigva i Barbuda | |
 Barbados |
Vidi Odnosi Srbija-Barbados | |
 Bahami |
Vidi Odnosi Srbija-Bahami | |
 Belize |
Vidi Odnosi Srbija-Belize | |
 Gvatemala |
Vidi Odnosi Srbija-Gvatemala | |
 Grenada |
Vidi Odnosi Srbija-Grenada | |
 Dominika |
Vidi Odnosi Srbija-Dominika | |
 Dominikanska Republika |
Vidi Odnosi Srbija-Dominikanska Republika | |
 Jamajka |
Vidi Odnosi Srbija-Jamajka | |
 Kostarika |
Vidi Odnosi Srbija-Kostarika | |
 Kuba |
Vidi Odnosi Srbija-Kuba | |
 Meksiko |
24. maja 1946. godine | Vidi Odnosi Srbija-Meksiko |
 Nikaragva |
Vidi Odnosi Srbija-Nikaragva | |
 Panama |
Vidi Odnosi Srbija-Panama | |
 Salvador |
Vidi Odnosi Srbija-Salvador | |
 Sent Vinsent i Grenadini |
Vidi Odnosi Srbija-Sent Vinsent i Grandini | |
 Sent Kits i Nevis |
Vidi Odnosi Srbija-Sent Kits i Nevis | |
 Sveta Lucija |
Vidi Odnosi Srbija-Sveta Lucija | |
 Trinidad i Tobago |
Vidi Odnosi Srbija-Trinidad i Tobago | |
 Haiti |
Vidi Odnosi Srbija-Haiti | |
 Honduras |
Vidi Odnosi Srbija-Honduras |
Odnosi Srbije i država južne Amerike uredi
| Država | Datum uspostavljanja odnosa | Beleške |
|---|---|---|
 Argentina |
1928 | Vidi Odnosi Srbija-Argentina |
 Bolivija |
Vidi Odnosi Srbija-Bolivija | |
 Brazil |
Vidi Odnosi Srbija-Brazil | |
 Venecuela |
Vidi Odnosi Srbija-Venecuela | |
 Gvajana |
Vidi Odnosi Srbija-Gvajana | |
 Ekvador |
Vidi Odnosi Srbija-Ekvador | |
 Kolumbija |
Vidi Odnosi Srbija-Kolumbija | |
 Paragvaj |
Vidi Odnosi Srbija-Paragvaj | |
 Peru |
1967 | Vidi Odnosi Srbija-Peru |
 Surinam |
Vidi Odnosi Srbija-Surinam | |
 Urugvaj |
Vidi Odnosi Srbija-Urugvaj | |
 Čile |
Vidi Odnosi Srbija-Čile |
Vidi još uredi
Reference uredi
- ^ „Diplomatske misije”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Arhivirana kopija”. Arhivirano iz originala 04. 03. 2012. g. Pristupljeno 01. 03. 2012.
- ^ „Serbia cleared of genocide, failed to stop killing”. Pristupljeno 25. 4. 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. decembar 2008)
- ^ „Srbija i RS oživele Dejtonski sporazum”. Pristupljeno 25. 4. 2013.[mrtva veza]
- ^ Sa srpskim pasošem u 104 zemlje („Politika“, 17. april 2015)
- ^ „Srbija u Partnerstvu za mir”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „BBCSerbian.com — Koštunica: Bez misije EU”. Pristupljeno 25. 4. 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. januar 2008)
- ^ „Blic onlajn — Kosovo i put ka EU su dva odvojena procesa”. Pristupljeno 25. 4. 2013.[mrtva veza]
- ^ „B92 — EU nudi Srbiji prelazni sporazum”. Pristupljeno 25. 4. 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. januar 2008)
- ^ „B92 — Holandija: Nema SSP bez Mladića”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Srbija i EU Sporazum o Stabilizaciji i Priključivanju”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „TANJUG: Srbija dobila status kandidata za EU”. Pristupljeno 25. 4. 2013.[mrtva veza]
- ^ „Izvoz Zastavinih proizvoda u Egipat”. Pristupljeno 25. 4. 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. februar 2014)
- ^ „Potpisan bezbednosni sporazum između Republike Srbije i Irana”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Srbija i Rusija potpisale sporazum o saradnji u oblasti nafte i gasa”. Pristupljeno 25. 4. 2013.[mrtva veza]
- ^ „Kina neće dozvoliti nezavisnost srpskog Kosmeta”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Rusija i Kina neće dozvoliti nezavisnost Kosmeta”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
- ^ „Indonezija podržava Srbiju po pitanju srpskog Kosmeta”. Pristupljeno 25. 4. 2013.
Literatura uredi
- Dimić, Ljubodrag (2013). „Istorija srpske diplomatije: Otvaranje istoriografske teme”. Dva veka moderne srpske diplomatije. Beograd: Balkanološki institut SANU. str. 305—325.
