Википедија

Žarko Laušević

српски глумац (1960–2023)

Žarko Laušević (Cetinje, 19. januar 1960 — Beograd, 15. novembar 2023) bio je srpski i jugoslovenski glumac i pisac.

Žarko Laušević
Laušević na omotu svoje knjige
Godina prođe, dan nikad
Lični podaci
NadimakLauš
Datum rođenja(1960-01-19)19. januar 1960.
Mesto rođenjaCetinje, NR Crna Gora, FNR Jugoslavija
Datum smrti15. novembar 2023.(2023-11-15) (63 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija
Porodica
Supružnici
  • Maja Laušević (v. 1982 —  r. 1996)
  • Anita Laušević (v. 1999)
DecaDušan, Asja i Jana
Rad
Aktivni period1982—2023.
Bitne ulogePavle — Šmeker
Petar Horvat — Oficir s ružom
Braco Gavran — Braća po materi
Miloš Obilić — Boj na Kosovu
Aleksa Radman — Bolje od bekstva
Alija/Ilija — Nož
Aćim Katić — Koreni
Ilija — Državni službenik
Velibor Matić — Kalkanski krugovi
Veza do IMDb-a
Karijera pisca
Najvažnija delaGodina prođe, dan nikad

Školovao se na Cetinju i u Titogradu, gde je počeo da se bavi glumom. Završio je Fakultet dramskih umetnosti u Beogradu 1982. u klasi profesora Minje Dedića. Na početku karijere bio je jedan od hvaljenijih i talentovanijih mlađih glumaca u Jugoslaviji. Bio je član Jugoslovenskog dramskog pozorišta, gde je ostvario zapažene uloge u predstavama — Hrvatski Faust, Muke po Živojinu, Kolubarska bitka, Baal, Valjevska bolnica, Pozorišne iluzije i dr. Igrao je i drugim pozorištima, gde je ostvario uloge u predstavama — Original falsifikata, Mala, Kanjoš Macedonović, Sveti Sava, Čekajući Godoa, Staklena menažerija i dr.

Na filmu je debitovao ulogom u partizanskom filmu Progon, a do početka 1990-ih značajne uloge ostvario je u filmovima — Jagode u grlu, Šmeker, Dogodilo se na današnji dan, Oficir s ružom, Braća po materi, Original falsifikata, Bolje od bekstva i Kaži zašto me ostavi. Popularnost kod šire publike stekao je ulogama u TV serijama — Sivi dom, Vuk Karadžić, Zaboravljeni i Crni bombarder, kao i ulogom Miloša Obilića u TV filmu Boj na Kosovu.

Jula 1993. u Podgorici je u samoodbrani izvršio dvostruko ubistvo, štiteći svog starijeg brata. Na suđenju je prvobitno osuđen na 15, odnosno 13 godina zatvora, ali mu je na ponovnom suđenju februara 1998. kazna smanjena na četiri godine, nakon čega je pušten iz zatvora. Nakon izlaska na slobodu nakratko se vratio glumi i ostvario zapaženu ulogu u filmu Nož, ali je ubrzo otišao u Sjedinjene Američke Države. Pošto je Vrhovni sud Crne Gore 2001. poništio presudu kojom je pušten iz zatvora, za njim je raspisana poternica, zbog čega je u SAD živeo ilegalno sve do 2012. kada je pomilovan odlukom predsedika Srbije.

Godine 2014. vratio se u Srbiju, gde je ponovo počeo da igra na filmu. U poslednjoj deceniji života, ostvario je značajne uloge u filmovima Smrdljiva bajka, Heroji Halijarda i Ruski konzul, kao i u TV serijama — Senke nad Balkanom, Koreni, Državni službenik, Aleksnadar od Jugoslavije, Vreme zla, Kalkanski krugovi i Vreme smrti. O svojim zatvorskim danima je 2011. objavio knjigu Godina prođe, dan nikad, koja je dobila tri nastavka — Knjiga druga (2013), Sve prođe, pa i doživotna (2019) i Padre, idiote! (2022).

O njegovom životu snimljen je 2014. dokumentarni film Lauš, a po motivima njegove prve knjige snimljena je TV serija Pad u kojoj je glavni lik tumačio Milan Marić.

Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.

Dobitnik je više nagrada za svoja glumačka ostvarenja, među kojima se ističu — Zlatna arena, Nagrada Car Konstantin, Nagrada Zoran Radmilović, Sterijina nagrada, Gran pri Naisa i dr.

Biografija

uredi

Rođen je 19. januara 1960. na Cetinju, kao najmlađe dete Dušana (1916—1997) i Roksande Laušević (1932—2016), rođene Nikač. Imao je sestru Branku (1952) i brata Branimira (1955). Prema porodičnom predanju, Lauševići potiču sa Kosova, odakle su u 15. veku prešli u Crnu Goru.[1] Njegov otac Dušan, rođen je u selu Tepca na Žabljaku, za vreme Prvog svetskog rata. Nakon rata, od epidemije španske groznice umrle su mu tri sestre i brat, pa je ostao jedino preživelo dete u porodici. Tokom Drugog svetskog rata bio je u partizanima, a oca Tomu su mu 1942. ubili Nemci.[2] Po zanimanju je bio profesor istorije. U međuratnom periodu radio je kao učitelj u rodnom selu, a nakon rata je prešao na Cetinje, gde je radio kao nastavnik u osnovnoj školi i gimnaziji, a potom je bio direktor Muzeja kralja Nikole. Godine 1966. Žarko je pošao u osnovnu školu „Njegoš”, u kojoj je njegova majka radila kao sekretarica. Bio je odličan učenik, a u sedmom razredu, kao najbolji učenik Cetinja dobio je Trinaestonovembarsku nagradu. Veliki uticaj na njega ostavila je knjiga nemačkog pisca Gustava Švaba Priče iz klasične starine, koju mu je otac u detinjstvu poklonio. Ova knjiga predstavlja zbirku grčkih i rimskih priča o bogovima i ljudima, a pored istorijske spoznaje, bila mu je jedinstven nauk o dobru i zlu i ostala njegova lektira za ceo život.[3]

Januara 1974. porodica Laušević se preselila u Titograd, gde je završio gimnaziju „Slobodan Škerović”.[4] Tokom školovanja u gimnaziji, na predlog profesora srpskohrvatskog jezika Baća Kruščića uključio se u recitatorsku sekciju. Bio je pobednik na opštinskom i republičkom takmičenju recitatora, a potom na saveznom takmičenju u Zagrebu. Kao srednjoškolac aktivno se bavio šahom i bio član Šahovskog kluba „Titograd”. Godine 1976. postao je član amaterske družine „Dodest”[n. 1] u kojoj je napravio prve glumačke korake, a 1978. ostvario prvu ulogu u TV filmu M. V. reditelja Mila Đukanovića. Iste godine otišao je u Beograd, gde je upisao glumu na Fakultetu dramskih umetnosti, u klasi profesora Minje Dedića.[5][3] Diplomirao je 1982. sa monodramom Luča mikrokozma. Iste godine postao je stalni član Jugoslovenskog dramskog pozorišta, debitovao na filmu ulogom u partizanskom filmu Progon i 11. septembra se venčao sa svojom dugogodišnjom devojkom Majom Minić.[6]

Veliku popularnost publike stekao je 1986. ulogom u TV seriji Sivi dom i glavnom ulogom u filmu Šmeker, a naredne godine u filmu Oficir s ružom, za koju je dobio Zlatnu arenu na Festivalu u Puli i nagradu Car Konstantin na Festivalu u Nišu. Godine 1988. i 1989. igrao je značajne uloge u filmovima Braća po materi i Boj na Kosovu, gde je igrao Miloša Obilića. Krajem iste godine snimio je film Bolje od bekstva, koji je iz određenih razloga premijerno prikazan tek u julu 1993. godine. Ovaj film „proročki” je prikazao mnoge događaje, koji su mu se kasnije dogodili — ubistvo, boravak u zatvoru, odlazak u Ameriku i dr. Tokom 1991. i 1992. ostvario je značajne uloge u filmovima Original falsifikata i Crni bombarder i TV seriji Zaboravljeni.

Godine 1990. igrao je Rastka Nemanjića u predstavi Sveti Sava, scenariste Siniše Kovačevića, ali je njeno izvođenje na sceni JDP 30. maja 1990. prekinula grupa ekstremnih srpskih nacionalista. Nakon ovoga, dobijao je pretnje, zbog kojih je nakon incidenta u Klubu Bojan Stupica, u kome je pretučen glumac Irfan Mensur odlučio da nabavi pištolj, koji je nosio sa sobom za potrebe samoodbrane.

Suđenja za ubistvo

uredi

Dana 31. jula 1993. godine, Laušević i njegov pet godina stariji brat Branimir, zvani Mili, napadnuti su od grupe huligana u blizini podgoričkog lokala Epl. Tom prilikom je Žarko iz svog pištolja CZ-99 usmrtio napadače Dragora Pejovića i Radovana Vučinića, a teško ranio Andriju Kažića, dok je ovaj prilazio da se pridruži napadačima. Osuđen je na 13 godina zatvora zbog dvostrukog ubistva.[7][8] Ta je presuda, nakon žalbi, potvrđena 1994. godine. Kaznu je izdržavao u Spužu i Požarevcu. Nakon ukidanja presude od strane Saveznog suda, po ponovnom pretresu februara 1998. godine, kojim je predsedavala sudija Svetlana Vujanović, izrečena mu je kazna od 4 godine zatvora zbog dvostrukog ubistva u prekoračenju nužne odbrane. Budući da je u tom trenutku već izdržao 4,5 godine, pušten je na slobodu.

Ubrzo nakon toga je napustio zemlju i nastanio se u Njujorku, u SAD.

Vrhovni sud Crne Gore je, po žalbi tužioca 30. marta 2001. godine, tu odluku o kazni preinačio i izrekao kaznu od 13 godina zatvora.[7]

Dana 3. jula 2009. godine, saopšteno je da je Laušević uhapšen u Sjedinjenim Američkim Državama zbog boravka u SAD bez vize i da se razmatra njegova ekstradicija Srbiji po međunarodnoj poternici koja je raspisana 2002. godine na zahtev Trećeg opštinskog suda u Beogradu.[9] Dana 14. septembra 2009. godine, sud u Njujorku doneo je odluku o ukidanju pritvora Lauševiću.[10]

Dana 29. decembra 2011, pomilovao ga je predsednik Republike Srbije Boris Tadić.[11] Srpski pasoš uručio mu je 1. februara 2012. ministar unutrašnjih poslova Ivica Dačić u Njujorku.[12]

O njegovom životu napravljen je film Lauš po scenariju i u režiji Branke Bešević Gajić, čija je premijera održana u februaru 2014. godine u Sava centru.[13]

Posle više godina posetio je Srbiju i Crnu Goru u maju 2014. godine.[14]

Smrt

uredi

Lauševiću je dijagnostikovan rak pluća, za šta javnost nije znala, s kojim je tumačio nekoliko uloga. U oktobru 2023. stanje mu se pogoršalo, te je primljen u bolnicu. Od posledica bolesti preminuo je 15. novembra 2023. u KBC Bežanijska kosa u Beogradu.[15]

Kremiran je na Novom groblju. Ispraćaj za kremaciju održan je 20. novembra u kapeli na Novom groblju. Istog dana održana je komemoracija u Jugoslovenskom dramskom pozorištu, na kojoj su o njemu govorile njegove kolege — Voja Brajović, Irfan Mensur, Svetlana Bojković, Mima Karadžić, Dragan Bjelogrlić, Milan Marić, Petar Božović i Svetozar Cvetković, kao i rediteljka Vida Ognjenović i direktorka JDP Tamara Vučković Manojlović. Govor na ispraćaju za kremaciju održao je Nebojša Dugalić.[16]

Glumačka karijera

uredi

Svoje prve glumačke korake ostvario je u Domu omladine „Budo Tomović” u Titogradu, u amaterskoj družini „Dodest”[n. 1] čiji je član bio od 1976. godine. Ovde je učio glumu zajedno sa Mimom Karadžićem, Stelom Ćetković, Markom Baćovićem, Mladenom Nelevićem i drugima. Godine 1978. imao je prvu ulogu u televizijskoj drami TV Titograd M. V. reditelja Mila Đukanovića. Ovaj TV film snimljen je po knjizi Janka Đonovića Iseljenička priča povratnika iz Amerike Mašana iz Godinja, a glavne uloge su igrali Petar Božović i Sonja Jauković.[5] Iste godine upisao je glumu na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu, u klasi profesora Minje Dedića i asistenta Vladimira Jevtovića. Zajedno sa njim na klasi, bili su kasnije poznati glumci — Sonja Savić, Svetislav Goncić, Branimir Brstina, Olivera Ježina, Zoran Cvijanović, Andreja Maričić, Suzana Petričević i dr.[17] Diplomirao je maja 1982, a njegova diplomska predstava bila je monodrama Luča mikrokozma, nastala prema poemi Petra Petrovića Njegoša.[18]

Na početku treće godine studija, 1980. na poziv Vide Ognjenović, direktorke drame Narodnog pozorišta u Beogradu, zaigrao je u njenoj predstavi Gorski vijenac. Potom ga je Stevo Žigon 1981. angažovao u predstavi Romeo i Đulijeta, gde je igrao Julijinog brata Tibalda[n. 2]. Bila je ovo njegova prva profesionalna pozorišna uloga. Nakon toga je zajedno sa Žigonom došao u Jugoslovensko dramsko pozorište (JDP), gde su radili predstavu Raskršća. Kao perspektivni mladi glumac, dobio je stipendiju od JDP, a nakon diplomiranja, 1982. postao je njegov stalni član, što je bila velika čast za mladog glumca, s obzirom na tadašnji značaj ove pozorišne kuće. Na sceni JDP, čiji je član bio do 1994. ostvario je uloge u brojnim predstavama, od kojih se ističu — Hrvatski Faust, Muke po Živojinu, Kolubarska bitka, Baal, Valjevska bolnica, Pozorišne iluzije, Lažni car Šćepan mali i dr.[20] Igrao je i u drugim beogradskim pozorištima, gde se ističu predstave — Gorski vikenac, Romeo i Đulijeta i Kanjoš Macedonović u Narodnom pozorištu;[21] Original falsifikata i Mala u Zvezdara teatru; Mačka na usijanom limenom krovu, Čekajući Godoa i Staklena menažerija u Beogradskom dramskom pozorištu i dr.

 
Žarko Laušević na naslovnoj strani lista Ilustrovana Politika 1986.

U toku svoje glumačke karijere u raznim filmovima i TV serijama igrao je mnoge istaknute ličnosti iz srpske i jugoslovenske istorije — knez Mihailo Obrenović u TV seriji Vuk Karadžić 1988, Miloš Obilić u TV filmu Boj na Kosovu 1989, princ Đorđe Karađorđević u TV seriji Senke nad Balkanom 2017, Jovan Jovanović Zmaj u filmu i TV seriji Ime naroda 2020, kralj Nikola Petrović u TV seriji Aleksandar od Jugoslavije 2021. i vojvoda Živojin Mišić u TV seriji Vreme smrti 2024. godine. U pozorištu je igrao ulogu Rastka Nemanjića u predstavi Sveti Sava. Takođe, njegovu glumačku karijeru obeležile su i uloge likova iz dela književnika Dobrice Ćosića. Najpre je u Jugoslovenskom dramskom pozorištu igrao u predstavama Kolubarska bitka (1983) i Valjevska bolnica (1989), nastalim po romanu Vreme smrti, gde je tumačio Aleksu i Miloja, sinove Tole Dačića. Potom je 2018. u TV seriji Koreni igrao lik Aćima Katića, a 2021. u TV seriji Vreme zla njegovog sina Vukašina. U TV seriji Vreme smrti, čija je radnja smeštena između prethodne dve serije igrao je Živojina Mišića. U nikad snimljenom filmu Poslednji pohod, reditelja Predraga Golubovića, o životu kralja Milutina, bila mu je namenjena uloga Stefana Dečanskog.[22]

1982—1986.

uredi

Tokom 1981. i 1982. igrao je manje uloge u filmovima Trinaesti jul, reditelja Baja Šaranovića, Savamala, Žike Mitrovića i Direktan prenos Darka Bajića, ali je njegov pravi filmski debi bio u partizanskom filmu Progon, reditelja Predraga Golubovića, u kome su Dragana Varagić i on igrali glavne likove Anu i Mirka, vojvođanske partizane koje 1942. u Banatu progoni nemačka potera. Uprkos svim nedaćama među njima se rađa ljubav, koja predstavlja neka vrstu odbrane od kataklizme u kojoj su se našli.[23] Manje uloge ostvario je tokom 1982. i 1983. u TV filmu Hasanaginica, Revasija Stefanovića i mini TV serijama Mrtvi se ne vraćaju, Zvonimira Ilijića i Dani AVNOJ-a, Save Mrmka, snimljenoj povodom četrdesetogodišnjice Drugog zasedanja AVNOJ-a. Značajniju ulogu imao je u filmu Zdravka Šotre Igmanski marš, gde je igrao crnogorskog partizana Miljana, jednog od promrzlih boraca Prve proleterske brigade, koji su se nakon Igmanskog marša 1942. oporavljali u Foči. Zajedno sa njim, promrzle partizane „Igmance”, koji junački podnose nadljudske bolove prilikom amputiranja promrzlih delova stopala bez narkoze, igrali su Bata Živojinović, Slavko Štimac, Tihomir Arsić, Branislav Lečić, Milan Štrljić i Aleksandar Berček.[24][18]

Decembra 1982. premijeru na velikoj sceni Jugoslovenskog dramskog pozorišta imale su dve predstave u kojima je igrao. U predstavi Raskršća, Dragana Tomića, u režiji Steve Žigona, koja se bavila savremenim socijalnim raslojavanjem na selu i odnosom oca porodice sa sinovima, koji žele da napuste selo i odu u grad, zajedno sa Tonijem Laurenčićem igrao je jednog od sinova glavnog junaka Miodraga Tadića (Mirko Bulović). Predstava Hrvatski Faust, Slobodana Šnajdera, u režiji Slobodana Unkovskog, govorila je o izvođenju Geteove predstave Faust u Državnom kazalištu u Zagrebu, tokom Drugog svetskog rata. Vlasti NDH bile su uporne da se predstava održi u životu, iako je glavni glumac Vjekoslav Afrić, sa još nekoliko glumaca, nakon održane premijere 31. marta 1942. otišao u partizane. Priča prati život predstave i zamenu glumaca, koji su vremenom ubijeni. Pored Lauševića, koji igra komesara, zaduženog za izvođenje predstave nakon oslobođenja, u predstavi igraju – Miki Manojlović, Aleksandar Berček, Vladica Milosavljević, Zoran Cvijanović i dr.

Krajem 1983. premijeru su imale još dve njegove predstave. Na Dan republike na velikoj sceni JDP premijerno je prikazana predstava Kolubarska bitka, nastala po delu Vreme smrti Dobrice Ćosića. Dramatizaciju ove veoma popularne predstvae uradio je Borislav Mihajlović Mihiz, a režirao je Arsenije Jovanović. Laušević je igrao vojnika Aleksu Dačića, jednog od sinova Tole Dačića (Predrag Laković), junaka nekoliko Ćosićevih dela. Na sceni „Bojan Stupica“ decembra iste godine preimjerno je izvedena predstava Teroisti, po scenariju poljskog pisca Irneuša Iredinskog. Iako se radnja predstava odvija u neindentifikovanoj državi srednje Amerike, u kojoj se dešava pobuna protiv svemoćnog diktatora, ona je imala jasne aluzije na događaje u NR Poljskoj krajem 1981. kada je režim Vojćeha Jaruzelskog pokušao da zabrani sindikalni pokret Solidarnost i uveo vanredno stanje, tokom koga su svi strepeli od izbijanja mogućeg građanskog rata. Predstava otvara apstraktnu raspravu o odnosu politike i morala, motiva i prakse jedne levičarske revolucije i izražava sumnju da će njene vođe nakon dolaska na vlast postati reakcionari. U predstavi pored Lauševića, igraju i Ivan Jagodić, Đurđija Cvetić, Miša Janketić i Miodrag Radovanović.

U periodu od 1984. do 1986. igrao je nekoliko uloga na filmu i televiziji. U TV seriji Ne tako davno, emitovanoj tokom maja i juna 1984. igrao je glavni lik Srleta samca. Iste godine igrao je u ratnoj drami Lazar, Aleksandra Foteza, koja sadrži elememente horora. Tumačio je glavnog lika, u godinama kada je bio momak, koji je od posledica nasilja, koje je zajedno sa majkom pretrpeo za vreme rata, onemeo.[25] Manje uloge tokom 1985. i 1986. ostvario je u filmovima Jagode u grlu, Rajka Grlića[26] i Dobrovoljci, Predraga Golubovića, sa kojim je snimio svoj debitanski film.[27] Zapaženu ulogu vojnika na odsluženju vojnog roka Zorana Hadžikostića imao je u TV filmu Svečana obaveza, reditelja Božidara Nikolića i scenariste Siniše Kovačevića, gde je igrao sa Batom Živojinovićem i Slavkom Štimcem. Bila je ovo prva Lauševićeva saradnja sa Kovačevićem, koja će biti nastavljena narednih godina, kao i sa njegovom suprugom glumicom Ljiljanom Blagojević sa kojom će igrati u još nekoliko filmova.[28]

Najznačajnija njegova ostvarenja iz 1986. svakako su film Šmeker, Zorana Amara u kome je igrao glavnu ulogu i TV serija Sivi dom, reditelja Darka Bajića i scenariste Gordana Mihića, koja je emitovana od februara do aprila. U ljubavnoj drami Šmeker igrao je Pavla Ivkovića, mladića sa periferije, koji svoje životno iskustvo stiče na ulici. Nakon što se njegova devojka slika obnažena za jedan časopis, on beži iz vojske, gde se nalazi na odslužnju vojnog roka i vraća se kući, gde doživljava sopstveno preispitivanje i vrši prekid sa doskorašnjim prijateljima.[29] Uloga u seriji Sivi dom, koja se bavila životom štićenika u Vaspitno popravnom domu za decu i omladinu u Kruševcu, donela mu je veliku popularnost kod šire publike. Igrao je Šilju, jedini lik koji je prikazan po izlasku iz doma, gde se vide njegova nastojanja da, uprkos kriminalnoj prošlosti, pronađe normalan život. Pored velikog broja mladih glumaca, koji su igrali štićenike doma (Zoran Cvijanović, Mima Karadžić, Branislav Lečić, Bane Vidaković), Laušević je u seriji igrao i sa Draganom Nikolićem (vaspitač Zeka) Radmilom Živković (majka), Rahelom Ferari (stanodvaka), Aleksandrom Simić (devojka) i dr.[30]

1987—1989.

uredi

Tokom 1987. premijeru su imala tri filma u kojima je ostvario zapažene uloge — Oficir s ružom Dejana Šoraka, Dogodilo se na današnji dan Miroslava Lekića i Oktobarfest Dragana Kresoje. U filmu Oficir s ružom igrao je poručnika KNOJ Petra Horvata, koji se nakon oslobođenja Zagreba 1945. zajedno sa devojkom iz rata, skojevkom Ljiljanom (Dragana Mrkić), useljava u stan mlade udovice Matilde Ivančić (Ksenija Pajić). Iako su bili iz različitog socijalnog i političkog okruženja, između Petra i Matilde se rodila ljubav. Ljubavni trougao u kome se našao, kao i prekor drugova, jer se previše privikao na buržoaske uslove života, odvode Petra u smrt.[31] Lik poručnika Horvata, doneo je Lauševiću prve nagrade — na Festivalu jugoslovenskog filma u Puli dobio je Zlatnu arenu za najbolju glavnu mušku ulogu, a na Festivalu glumačkih ostvarenja u Nišu Nagradu car Konstantin.[32] Film Dogodilo se na današnji dan, koji govori o sazrevanju grupe mladih iz jednog beogradskog dvorišta sredinom 1960-ih godina bila je njegova prva saradnja sa Miroslavom Lekićem. Igrao je lik Bajre, mladića koji se sa maloletnim bratom doseljava u dvorište, gde se oko njega okuplja grupa mladih (Srđan Todorović, Zoran Cvijanović, Olja Bećković, Vesna Trivalić, Marica Vuletić) iz različitih društevnih slojeva, čiji su međusobni odnosi isprepleteni raznim društvenim događajima i političkim okruženjem u kome žive.[33]

U leto 1987. u Pančevu i Košutnjaku snimao je američko-italijansku mini TV seriju Srećni hodočasnik (engl. The Fortunate Pilgrim), reditelja Stjuarta Kupera, rađenu po istoimenom romanu Maria Puza, autora filmske trologije Kum. U ovoj seriji igrao je sa poznatim svetskim glumcima poput Sofije Loren, Edvarda Olmosa, Džona Turturoa i dr, dok su od domaćih glumaca igrali Mirjana Karanović, Ljiljana Blagojević, Frano Lasić i dr.[34] Krajem 1987. i početkom 1988. Televizija Beograd emitovala je TV seriju Vuk Karadžić, snimljenu povodom dvestogodišnjice rođenja Vuka Stefanovića Karadžića, u kojoj je igrao kneza Mihaila Obrenovića. Bila je ovo njegova prva uloga neke istorijske ličnosti.[35] Iste godine, Laušević je zbog obaveza, odbio ulogu Saše Popadića u kasnije veoma popularnoj TV seriji Bolji život, a ponuđenu ulogu je odigrao Boris Komnenić.[36]

 
Žarko Laušević, kao Miloš Obilić, na naslovnoj strani lista Radio TV revija 1989.

Film Put na jug (šp. El camino del sur) argentinskog reditelja Džuena Batiste Stagnera snimao je početkom 1988. zajedno sa Mirajnom Joković u Buenos Ajresu.[37] Iste godine premijeru je imao i njegov film Braća po materi[n. 3] u kome je ostvario značajnu ulogu Brace Gavrana, starijeg sina glavne junakinje Vranke (Mira Furlan), koga dobija u braku sa Hrvatom Antišom, koji tokom rata gine u ustašama, dok je njen drugi sin Veselin (Slavko Štimac), rođen nakon rata u braku sa Srbinom Krstanom, koji je partizanski prvoborac. Film je režirao Zdravko Šotra, po istoimenom romanu Jovana Radulovića i govori o sudbini jedne žene iz Dalmatinske zagore, kao i sudbini njenih sinova u periodu od polovine 1930-ih do početka 1980-ih godina. Lauševićev lik prikazuje mladića, koji nakon zabranjene ljubavi sa Srpkinjom Anicom (Sonja Savić), odlazi na odsluženje vojnog roka u JNA, gde je obeležen kao sin ustaše, zbog čega posle vojske beži u inostranstvo, gde se priključuje ustaškoj emigraciji, ali nakon uspostavljanja odnosa sa polubratom, odlučuje da se vrati u zemlju.[38] U proleće 1989. učestvovao je u na brzinu snimljenom TV filmu Boj na Kosovu, reditelja Zdravka Šotre, urađenom za potrebe obeležavanja 600. godina od Kosovske bitke. Film je predstavljao adaptaciju istoimenog dramskog dela književnika Ljubomira Simovića, a u njemu je igrao Miloša Obilića, legendarnog viteza koji je prema predanju ubio turskog sultana Murata. Pored njega u ovom značajnom istorijskom projektu igrali su — Miloš Žutić (knez Lazar), Voja Brajović (Vuk Branković), Ljuba Tadić (Murat), Bata Živojinović, Rale Milenković i dr.[39][40] Krajem iste godine snimao je TV seriju Zaboravljeni, Darka Bajića i Gordana Mihića, koju je Televizija Beograd emitovala tek u leto 1992. godine. Serija je rađena iz dva dela, a uporedo sa njom snimljeni su filmovi — Zaboravljeni (1988) i Početni udarac[n. 4] (1990). Kao i u Sivom domu, Bajić i Mihić su se i ovde bavili problemima adolescenata. Junaci prvog filma bili su maloletnici iz jednog doma za napuštenu decu, dok se drugi film bavio učenicima jedne srednje škole, koji potiču iz različitog socijalnog miljea. Poseban osvrt drugi film je imao na odnose mladih neposredno pred raspad SFRJ, kada su socijalne razlike počele da budu sve vidljivije među stanovništvom. Radnja serije predstavlja spoj materijala snimljenog uporedo sa prvim i drugim filmom, a veza između junaka dva filma je vaspitač Martin (Mustafa Nadarević), koji radi u domu za napuštenu decu, ali je i roditelj jednog od srednjoškolaca. Serija prati njegovu ličnu i porodičnu borbu da stariju ćerku Gocu (Željka Cvjetan) spasi iz pakla narkomanije. Laušević u seriji igra narkomana Acu Venu, Gocinog dečka, koji pokušava da spreči Martina u nameri da ih razdvoji.[41]

1990—1993.

uredi

Godine 1990. u Zagrebu je snimao psihološku dramu Stela, u kojoj je igrao mladog socijalnog radnika Matu Hercoga koji se zaljubljuje u štićenicu socijalne službe, koja je pobegla od nasilnog oca. Glavnu junakinju Stelu glumila je Anja Šovagović, ćerka poznatog hrvatskog glumca Fabijana Šovagovića.[42] Iste godine je u Sarajevu učestvovao u TV filmu Baal, reditelja Faruka Piragića koji je snimljen po delu nemačkog pisca Bertolta Brehta. Igrao je ulogu Ekarta, koju je prethodno od 1988. igrao u istoimenoj predstavi u svom matičnom Jugoslovenskom dramskom pozorištu, u režiji Eduarda Milera.[43] Tokom 1990. Televizija Beograd snimila je dve popularne pozorišne predstave izvođene u JDP po romanu Vreme smrti, Dobrice Ćosića. Predstava Kolubarska bitka, u režiji Arsenija Jovanovića, u kojoj je igrao Aleksu, sina Tole Dačića, premijerno je odigrana 29. novembra 1983, a za televiziju je snimljena 28. novembra 1990. i emitovana sutradan na Dan Republike i sedmogodišnjicu premijernog izvođenja. U predstavi Valjevska bolnica, reditelja Dejana Mijača, koja je preimerno izvedena 31. januara 1989. igrao je Miloja, najmlađeg Dačićevog sina. Ova predstava snimljena je 20. novembra 1990, a emitovana 30. novembra iste godine.[44] Zapažene uoge u obe predstave ostvarili su — Miša Janketić (Živojin Mišić), Predrag Laković (Tola Dačić), Mihajlo Kostić Pljaka (Milivoje Anđelković Kajafa), Bora Kandić, Srđan Miletić, Irfan Mensur, Milo Miranović i dr.[45][46]

Nakon uspešne predstave Original falsifikata, u režiji Slavenka Saletovića, koju je zajedno sa Lazarom Ristovskim i Ljiljanom Dragutinović, od 28. januara 1989. igrao u Zvezdara teatru,[47] reditelj Dragan Kresoja je krajem 1990. snimo istoimeni film.[48] Kao i u predstavi, u filmu je igrao lik Stojana Vujića u mlađim danima, dok ga je u starijim danima igrao Bata Živojinović. Radnja filma obuhvata vremenski raspon od završetka Drugog svetskog rata, 1945. do kraja 1980-ih, a u centru priče su tri ratna druga Pavle, Stojan i Dragiša, koji nakon rata zauzimaju različite položaje. Odnos Pavla i Stojana, komplikuje se 1947. zbog Lene, Stojanove verenice, koja se zaljubljuje u Pavla i potom udaje za njega. Nakon političkog sukoba KPJ i SKP(b), Pavla kao pristalicu Staljina hapse i odvode na Goli otok, a Stojan ponovo prihvata Lenu sa tek rođenim Pavlovim sinom. Za razliku od predstave, lik Lene na filmu je igrala Snežana Bogdanović, dok su Ristovski i Laušević zadržali svoje uloge.[49]

U filmu Crni bombarder, reditelja Darka Bajića, snimljenom 1991, sa kojim je uporedo snimljena i TV serija emitovana marta 1994, igrao je Šmajsera, pomahnitalog mladića koji se vozi na motoru i iz automatske puške (šmajsera) puca na ljude, a jedna od njegovih meta je i glavni junak filma Crni (Dragan Bjelogrlić).[50] Krajem iste godine odigrao je glavnu ulogu u filmu Bolje od bekstva, Miroslava Lekića i Siniše Kovačevića. Igrao je Aleksu Radmana, beogradskog glumca koji se slučajno upoznaje i ubrzo ženi sa amerikankom srpskog porekla. Kako bi porodici stvorio bolji život prihvata ulogu Papka u televizijskoj komediji, koja zasenjuje sve njegove dotadašnje pozorišne uloge. Popularnost lika koji igra, kao i iznenadno osamostaljivanje njegove žene, nakon što je našla posao, počinju da razaraju njegov indentitet i on se odaje alkoholu. Pošto je predstava u kojoj tumači glavni lik, skinuta sa repertoara, ponovo se vraća alkoholu i doživljava saobraćajnu nezgodu, u kojoj strada jedno lice. Tokom boravka u zatvoru, supruga ga napušta i sa detetom odlazi u Ameriku. Njihov poslednji susret, nakon izlaska iz zatvora, odvija se u Americi i predstavlja lament nad prošloću, ali i kraj njihovog braka.[51] U filmu se u ulozi njegovog sina pojavio njegov tada četvorogodišnji sin Dušan. Nakon završetka snimanja, filmski materijal je odnet u „Jadran film“ u Zagrebu, gde je ostao „zarobljen” nakon početka rata u Hrvatskoj, pošto je bio prekinut platni promet između Hrvatske i Srbije. Nakon više od godinu dana filmska traka je preko Ljubljane, Beča i Sofije stigla u Jugoslaviju. Film je prvi put prikazan 15. jula 1993, svega dve nedelje pre tragičnih događaja u Podgorici, nakon kojih se životna priča Žarka Lauševića isprepletala sa sudbinom filmskog lika, koji proživljava nekoliko stvari koje su se kasnije ostvarile u njegovom realnom životu — ubistvo, boravak u zatvoru, odlazak u Ameriku, razvod i dr.[52][53][54]

U leto 1992. učestvovao je u snimanju filma kik-boksera Gidre Stojanovića, a u režiji italijanskog reditelja Gvide Zurlija, poznatog po snimanju takozvanih „špageti vesterna”. Pored Lauševića, u filmu su igrali i drugi poznati glumci — Josif Tatić, Branislav Lečić, Milan Štrljić, Slobodan Ćustić i tada mlada Vjera Mujović. Ovaj film premijerno je prikazan tek novembra 1994. godine.[55] Krajem 1992. zajedno sa Ljubišom Samardžićem igrao je u filmu Kaži zašto me ostavi, prvom ostvarenju reditelja Olega Novkovića i scenariste Srđana Koljevića. Igrao je glavnog junaka — mladića Peđu, koji 1991. dobija poziv za vojnu vežbu i potom odlazi na ratište u Vukovaru, gde provodi pet meseci. Nakon povratka iz rata, otkriva promene u sebi, ali i gradu u kome je odrastao. Kako ne uspeva da uspostavi kontakt sa okolinom, postaje potpuno izgubljen, ali mu se tada, kada je najmanje očekivao, dešava ljubav sa devojkom koja je preživela strahote rata.[56] Bio je ovo poslednji film koji je snimio pre odlaska u zatvor, a koji je premijerno prikazan 15. juna 1993. godine.[54]

Revoltiran tragičnim raspadom Jugoslavije i stanjem u društvu, a pre svega u kulturi, juna 1992. doneo je odluku da prekine sa profesionalnim radom u pozorištu. Zbog ove odluke, Beogradsko dramsko pozorište je sa repertoara skinulo predstave Mačka na usijanom limenom krovu, Čekajući Godoa i Staklena menažerija, u kojima je igrao od 1990, odnosno 1991. godine.[57][58] Nakon skoro godinu dana, aprila 1993. vratio se pozorištnoj sceni i u Zvezdara teatru započeo rad na predstavi Čaruga, u režiji Miloša Radovića, čija je premijera održana 4. maja 1993. godine.[59] Nedugo potom, u matičnom Jugoslovenskom dramskom pozorištu pripremao je Njegoševu dramu Lažni car Šćepan mali, u režiji Dejana Mijača, u kojoj je igrao knjaza Dolgorukova. Premijerno izvođenje predstave bilo je 24. jula 1993. na festivalu Grad teatar u Budvi, svega nedelju dana pre tragičnog događaja, nakon koga je otišao u zatvor.[60] Kako je njegovo dalje angažovanje u predstavi bilo nemoguće, u predstavi ga je na njegov zahtev zamenio Milan Gutović, koji je igrao na beogradskoj premijeri predstave 19. septembra iste godine u JDP. [61]

1998—1999.

uredi

Nakon što je početkom 1998, posle četiri i po godine, izašao iz zatvora uključio se u realizaciju filma Nož, koji je radio reditelj Miroslav Lekić. Film je baziran na istoimenom romanu Vuka Draškovića iz 1982, ali je scenario dodatno proširen, posebno događajima vezanim za rat u Bosni i Hercegovini. Lauševiću je poverena uloga glavnog lika Ilije Jugovića/Alije Osmanovića i bio je ovo njegov veliki povratak na javnu scenu. Pored njega, značajne uloge u filmu ostvarili su — Aleksandar Berček, Bojana Maljević, Ljiljana Blagojević i dr. Film koji prati priču o Iliji/Aliji i tragediji iz 1941. koja je definisala njegov život, kao i priča nedozvoljenoj i neostvarenoj ljubavi Srpkinje i Muslimana, počeo je da se prikazuje u bioskopima 19. marta 1999. godine. Početak NATO bombardovanja SR Jugoslavije, 24. marta prekinuo je prikazivanje filma, koje je nastavljeno nekoliko meseci kasnije, kada ga je videlo preko 650.000 ljudi. U toku leta 1999. neposredno pred odlazak u Sjedinjene Američke Države, igrao je manju ulogu Neleta, školskog druga glavne junakinje Nine (Dragana Turkalj) u filmu Ranjena zemlja, reditelja Dragoslava Lazića. Bio je ovo prvi film o NATO bombardovanju, koji je premijerno emitovan 1. oktobra iste godine.[62]

2015—2020.

uredi

Nakon petnaestogodišnjeg boravka u Sjedinjenim Američkim Državama, Laušević je maja 2014. posetio Crnu Goru i Srbiju.[63][64] Naredne godine vratio se u Beograd i ponovo aktivno posvetio glumi, kada je dobio glavnu ulogu u filmu Smrdljiva bajka, reditelja Miroslava Momčilovića. Igrao je lik Mome, skitnice koja pati od depresije i stanuje u šahtu. Nakon upoznavanja sa Emom (Jelena Đokić), skitnicom koja se lečila od alkoholizma, oni se venčavaju, a potom pronalaze napuštenu bebu i nastavljaju život u troje. Nakon premijere, novembra 2015, film je privukao veliku pažnju publike, jer je bio prvi Lauševićev film nakon šesnaest godina.[65] Potom je učestvovao u prvoj sezoni TV serije Senke nad Balkanu, autora Dragana Bjelogrlića, koja je emitovana na RTS 1 od oktobra do decembra 2017. godine. Imao je zapaženu ulogu princa Đorđa Karađorđevića, starijeg brata kralja Aleksandra, koji je od 1925. do 1941. bio zatvoren u duševnoj bolnici u Gornjoj Toponici, kod Niša. Kako je u vreme emitovanja serije, princ Đorđe bio pomalo zaboravljen, njegova uloga probudila je veliko ineteresovanje javnosti za njegov život.[66][67]

Septembra 2017. Laušević se nakon pune 24 godine odsustva vratio pozorištu. Kako bi zamenio Mišu Janketića, koji je zbog bolesti bio sprečen da pođe na putovanje, priključio se ekipi predstave Hadersfild, sa kojom je učestvovao na tureniji po Kanadi i SAD, gde su nastupali u Torontu, Kičeneru, Vindzoru, Njujorku, Vašingtonu, Čikagu i Bostonu. Ova veoma uspešna predstava, u režiji Uglješe Šajtineca, izvođena je u Jugoslovenskom dramskom pozorištu od 2005. do 2016, a glavne uloge su igrali — Goran Šušljik, Nebojša Glogovac, Damjan Kecojević, Suzana Lukić i dr. Lik Rašinog oca, koji je Laušević igrao tokom turneje, u prvobitnoj postavci igrao je Josif Tatić, a nakon njegove smrti zamenio ga je Janketić.[68]

 
Promo plakat za TV seriju Koreni sa likom Žarka Lauševića u ulozi Aćima Katića

Tokom 2017. i 2018. snimao je TV seriju Koreni, rađenu po istoimenom romanu Dobrice Ćosića iz 1954. kojim je započeo sagu o porodici Katić. Igrao je ulogu Aćima Katića, bogatog domaćina i rodonačelnika porodice Katić, koji je bio jedan od vođa Narodne radikalne stranke s kraja 19. veka. TV serija je emitovana od oktobra do decembra 2018. na RTS 1 i bila je prva u nizu ekranizacija Ćosićevih dela. Lauševiću ovo nije bila prva uloga Ćosićevih junaka, s obzirom da je 1980-ih u JDP igrao u predstavama Kolubarska bitka i Valjevska bolnica, rađenim po romanu Vreme smrti. Pored Lauševića, značajne uloge u Korenima ostvarili su — Igor Đorđević, Sloboda Mićalović, Goran Šušljik, Nenad Jezdić, Radovan Vujović i dr.[69][70][71] Naredne godine igrao je ulogu inspektora Gorana u TV seriji Pet, emitovanoj na RTS 1 i Superstar TV od marta do maja 2019. godine. Iste godine započeo je rad na TV seriji Državni službenik, krimi drami rađenoj po scenariju Dimitrija Vojnova i Gage Antonijevića, a u režiji Miroslava Lekića, Ivana Živkovića i Antonijevića. Ovu seriju snimao je i narednih godina, igrajući u prve tri sezone, emitovane na Superstar TV u periodima: mart—jun 2019, oktobar—novembar 2020. i april—maj 2022. godine. Igrao je ulogu Ilije Pomorca, penzionisanog šefa Državne bezbednosti, koji se bavi trgovinom oružja i koji je istovremeno tast glavnog junaka Lazara Stanojevića (Milan Marić). Pored Lauševića i Marića, u seriji su igrali — Vaja Dujović, Nenad Jezdić, Nebojša Dugalić, Jasmina Večanski i dr.[72][73] Neki su u Lauševićevom liku prepoznali Jovicu Stanišića, moćnog šefa Resora državne bezbednosti Srbije, od 1991. do 1998. i jednu od najuticajnijih ličnosti u Srbiji, tokom 1990-ih godina.[74] U 2019. ostvario je i ulogu pesnika Jovana Jovanovića Zmaja u filmu Ime naroda, reditelja Darka Bajića i scenariste Milovana Vitezovića, posvećenom političaru Svetozaru Miletiću (Ljubomir Bandović), borcu za prava srpskog naroda u Austrougarskoj. Ovaj film premijerno je prikazan septembra 2020, a uporedo sa filmom snimljena je i istoimena TV serija, koja je tokom aprila 2021. emitovana na Superstar TV.[75][76]

Zbog pandemije Kovida 19, 2020. koja ga je zadesila u SAD, nije uspeo da na vreme dođe u Srbiju i priključi se ekipi TV serije Aleksandar od Jugoslavije, rađenoj po istoimenom romanu Vuka Draškovića, koja je od marta do juna 2021. emitovana na kanalu Nova S. Reditelj i scenarista Zdravko Šotra ponudio mu je prvobitno ulogu vojvode Živojina Mišića, ali kako nije uspeo da stigne do početka snimanja, ona je dodeljena Tanasiju Uzinoviću. Nakon dolaska u Srbiju, priključio se ekipi i odigrao znatno manju, ali veoma efektnu, ulogu svrgnutog crnogorskog kralja Nikole Petrovića, dede po majci prvog jugoslovenskog kralja Aleksandra Karađorđevića. Zajedno sa Lauševićem, u seriji je igrala Vesna Čipčić, koja je tumačila kraljicu Milenu.[77][78] Avgusta 2020. učestvovao je u snimanju TV serije Vreme zla, nastavaku ekranizacije dela Dobrice Ćosića nastale prema istoimenoj trilogiji, koja je sastavljena od romana — Grešnik, Otpadnik i Vernik. Radnja serije prati period od kraja 1920-ih do početka Drugog svetskog rata 1941, a Laušević igra ostarelog Vukašina Katića, mlađeg sina Adama Katića. U seriji, koja je emitovana tokom oktobra i novembra 2021. na kanalu Nova S, igrali su — Radovan Vujović, Nada Šargin, Goran Bogdan, Sergej Trifunović.[79]

Tokom 2020. započeo je rad na snimanju TV serije Kalkanski krugovi, autora Đorđa Milosavljevića, u kojoj je igrao mističnog Velibora Matića, jednog od troje glavnih likova. Ova serija emitovana je na kanalu Superstar TV u periodima: mart—april 2021, april 2023. i mart—april 2024, a u njoj su igrali — Vojin Ćetković, Ivana Zečević, Nataša Ninković i dr. Svoje poslednje kadrove, neposredno pre smrti, ostvario je upravo u ovoj seriji, čija je treća sezona emtitovana pet meseci nakon njegove smrti.[80] U leto 2020. na Hvaru i u Beogradu, zajedno sa Olgom Odanović, snimio je dečiji film Leto kada sam naučila da letim, reditelja Raše Andrića, koji je premijerno prikazan februara 2022. godine.[81]

2021—2023.

uredi
 
Žarko Laušević na naslovnoj strani lista Ilustrovana Politika 2021.

Na proleće 2021. na Kosmaju je započeo snimanje filma Heroji Halijarda i TV serije Vazdušni most, autora Radoša Bajića, koje je završeno tek 2023. godine. Ovaj projekat posvećen je operaciji Vazdušni most (engl. Operation Halyard) jednoj od najvećih akcija spasavanja angloameričkih pilota iza neprijateljskih linija u Drugom svetskom ratu, tokom koje je sa improvizovanog aerodroma u selu Pranjani u leto 1944. evakuisano više od 500 savezničkih avijatičara, koje su Nemci prethodno oborili iznad Srbije. Spasavanje oborenih pilota i njihovih posada, izvedeno je od strane avijacije SAD u saradnji sa Jugoslovenskom vojskom u otadžbini. Laušević je igrao lik Koste Jovića, seljaka iz Pranjana i oca porodice, čija se dvojica sinova Mirko i Sreten nalaze u različitim vojskama, međusobno sukobljenim u partizansko-četničkom sukobu. Shvatajući svu uzaludnost bratoubilačkog rata, on pokušava da spase najmlađeg sina Iliju, koji je rastrzan između dve strane.[82] Pored Lauševića, članove porodice Jović tumačili su — Petar Božović, Nela Mihajlović, Nikola Rakočević, Vučić Perović i Teodora Dragićević. Film Heroji Halijarda premijerno je prikazan 10. oktobra 2023. u velikoj dvorani Doma sindikata, i to je bilo poslednje Lauševićevo pojavljivanje u javnosti.[83] TV serija Vazdušni most emitovana je nakon njegove smrti, marta 2024. na kanalima Superstar TV i RTS 1.

Maja 2022. započeo je snimanje TV serije Vreme smrti autora Gorana Šušljika, koju su režirao Ivan Živković. Ova serija predstavljala je ekranizaciju istoimene tetralogije Dobrice Ćosića, koju sačinjavaju knjige — Prerovo ide u rat, Suvoborska bitka, Valjevska bolnica i Izlazak. Radnja serije odvija se u vreme Prvog svetskog rata, prateći događaje od Sarajevskog atentata do povlačenja preko Albanije i predstavlja srednji deo radnje imeđu ranije snimljenih serija Koreni i Vreme zla. Pored sudbine članova porodice Katić, roman i serija najviše govore o događajima tokom Kolubarske bitke i događajima u ratnoj bolnici u Valjevu, u zimu 1914/1915. godine. Laušević je u seriji tumačio lik Živojina Mišića, generala koji je u jeku bitke na Suvoboru, novembra 1914. preuzeo komandu na Prvom armijom, koja se nalazila u gotovo nemogućoj situaciji. Zahvaljujući njegovim naporima, ali i vojničkim veštinama, uspeo je da jedinicu u rasulu pretvori u formaciju spremnu za borbu. Na njegovo lično insistiranje, izvršeno je početkom decembra dublje povlačenje i skraćenje fronta cele srpske vojske, kojim je dobijeno vreme za odmor, popunu zaliha i snabdevanje. Kako je austrougarska vojska ovo povlačenje iskoristila za širenje svoje linije fronta, ona je bila teško poržana u srpskom protivnapadu polovinom decembra. Za zasluge i izvojevanu pobedu, Mišić je nakon bitke unapređen u čin vojvode. U predstavi Kolubarska bitka koja je od 1983. izvođena u Jugoslovenskom dramskom pozorištu i u kojoj je Laušević igrao vojnika Aleksu Dačića, lik Živojina Mišića tumačio je Miša Janketić. Lik Aćima Katića, koga je Laušević igrao u Korenima, u Vremenu smrti preuzeo je Miki Manojlović, dok je lik Vukašina Katića, koga je igrao u Vremenu zla, preuzeo Dragan Mićanović. Pored njih, zapažene uloge u seriji su ostvarili — Slobodan Ninković, Svetozar Cvetković, Voja Brajović i dr. Prikazivanje TV serije počelo je marta 2024. na televiziji Nova.

Dnevnik jedne robije

uredi

Godine 2011, kada je bio pravno pomilovan, objavio je knjigu Godina prođe, dan nikad. Septembra 2013. iz štampe je izašla Druga knjiga.[84] Maja 2022. objavio je knjigu Padre, idiote![85]

Filmografija

uredi
God. Naziv Uloga
1970-e
1978. M. V. Vojin Vukelić
1980-e
1982. Savamala Vinko Sarić
1982. 13. jul Janko
1982. Ruski Umetnički eksperiment Tjomkin
1982. Progon Mirko
1982. Direktan prenos Fantom
1982. Venerijanska raja Lazar
1983. Hasanaginica Hasanaga
1983. Mrtvi se ne vraćaju (mini-serija)
1983. Dani AVNOJ-a
1983. Igmanski marš Miljan
1983. Oštrica brijača
1984. Ne tako davno Srle
1984. Lazar Lazar mlađi
1985. Jedna polovina dana
1985. Jagode u grlu Lale
1986. Dobrovoljci sportista
1986. Lepota poroka mladić s cigaretom
1986. Svečana obaveza Zoran Hadžikostić
1986. Šmeker Pavle/Pavel Ivković
1986. Sivi dom Šilja
1987. Pod ruševinama
1987. Dogodilo se na današnji dan Bajra
1987. Rimski dan Sekst Propercije
1987. Oficir s ružom Petar Horvat
1987. Oktoberfest Skobi
1988. Leto (TV) Milan
1988. Vuk Karadžić knez Mihailo Obrenović
1988. Srećni hodočasnik Gvido
1988. Put na jug Morit
1988. Braća po materi Braco Gavran
1989. Boj na Kosovu Miloš Obilić
1989. Atoski vrtovi - preobraženje Slikar Sava
1990-e
1990. Stela Mato Herceg
1990. Valjevska bolnica Miloje Dačić, sin
1990. Kolubarska bitka Aleksa Dačić
1990. Baal Ekart
1991. Original falsifikata Stojan
1991. Montenegro
1992. Crni bombarder Šmajser
1992. Zaboravljeni Aca
1992. Preci i potomci narator
1993. Kaži zašto me ostavi Peđa
1993. Bolje od bekstva Aleksa Radman
1994. Rođen kao ratnik Gibon
1999. Nož Alija Osmanović/Ilija Jugović
1999. Ranjena zemlja Nele
2010-e
2012. Tajna nečiste krvi ikonopisac Sava
2015. Smrdljiva bajka Moma
2017. Senke nad Balkanom princ Đorđe Karađorđević
2018. Koreni Aćim Katić
2019. Pet Žaca
2019–2020. NOC - Non-Official Cover Nikola Mitrović
2019–2020. Državni službenik Ilija
2020-e
2020. Ime naroda Jovan Jovanović Zmaj
2021. Aleksandar od Jugoslavije kralj Nikola Petrović
2021. Vreme zla Vukašin Katić
2021−2024. Kalkanski krugovi Velibor Matić
2022. Leto kad sam naučila da letim Nikola
2022. Heroji narator
2023. Heroji Halijarda Kosta Jović
2024. Ruski konzul Ljubo Božović
2024. Vreme smrti Živojin Mišić
2024. Vazdušni most Kosta Jović
2024. Volja sinovljeva Nikola

Teatrografija

uredi
Premijera Predstava Uloga Pozorište Reditelj Ref.
1978. Marko Kraljević — Superstar Šarac Dom omladine „Budo Tomović”, Titograd Slobodan Musa Milatović [86]
16. decembar 1980. Gorski vijenac Momče Narodno pozorište, Beograd Vida Ognjenović [87]
9. maj 1981. Romeo i Đulijeta Tibaldo, Julijin brat Stevo Žigon [88]
6. decembar 1982. Raskršće Milivoj Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd Stevo Žigon [89]
7, decembar 1982. Hrvatski Faust Komesar Slobodan Unkovski [90]
29. novembar 1983. Kolubarska bitka Aleksa Dačić Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd Arsenije Jovanović [45]
4. decembar 1983. Teroristi Broj 7 Jan Bratkovski [91]
16. decembar 1984. Treće proleće Svete Petronijevića Sveta Petronijević Nikola Jevtić [92]
22. maj 1985. Lova Denis Nenad Ilić [93]
26. novembar 1985. Muke po Živojinu Živojin Egon Savin [94]
30. jun 1985. Hari ne putuje vozom Titogradsko kulturno ljeto Milan Karadžić [95]
1986. Gorski vijenac Dom omladine „Budo Tomović”, Titograd Slobodan Musa Milatović [86]
16. april 1988. BAAL Ekrat Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd Eduard Miler [43]
1. oktobar 1988. Vedrine i vatre Dejan Mijač [96]
31. januar 1989. Valjevska bolnica Miloje Dačić Dejan Mijač [46]
28. januar 1989. Original falsifikata Stojan Zvezdara teatar, Beograd Slavenko Saletović [47]
24. novembar 1989. Proleterska farsa Pozorište „Duško Radović”, Beograd Egon Savin [97]
1989. Kanjoš Macedonović Kanjoš Grad teatar, Budva
Zemunska scena Narodnog pozorišta, Beograd 		Vida Ognjenović [86][98]
7. mart 1990. Mala Žika Ajkula Zvezdara teatar, Beograd Darko Bajić [99]
18. maj 1990. Mačka na usijanom limenom krovu Brik Beogradsko dramsko pozorište Ljiljana Todorović [100]
1990. Sveti Sava Rastko Nemanjić Narodno pozorište Zenica Vladimir Miličin [86]
3. april 1991. Pozorišne iluzije Klendor Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd Slobodan Unkovski [101]
25. jun 1991. Čekajući Godoa Estragon Beogradsko dramsko pozorište Haris Pašović [102]
27. decembar 1991. Staklena menažerija Sin Ljiljana Todorović [103]
4. maj 1993. Čaruga Grof Vranicki Zvezdara teatar, Beograd Miloš Radović [104]
24. jul 1993. Lažni car Šćepan mali knjaz Dolgorukov[n. 5] Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd Dejan Mijač [105]
2017. Hadersfild otac[n. 6] Jugoslovensko dramsko pozorište, Beograd (turneja po SAD i Kanadi) Uglješa Šajtinac [106]

Nagrade i priznanja

uredi

Napomene

uredi
  1. ^ a b Akromnim od: Dom omladine — Dramska eksperimentalna sekcija Titograd
  2. ^ Uloge Romea i Julije tumačili su Tihomir Arsić i Dragana Varagić.[19]
  3. ^ Uporedo sa filmom snimljena je i istoimena TV serija od tri epizode emitovana decembra 1989. na Televiziji Beograd
  4. ^ Žarkov lik nije se našao u ovim filmovima, već samo u TV seriji.
  5. ^ U ulozi ga je nakon jula 1993. zamenio Milan Gutović
  6. ^ U prvobitnoj postavci ulogu je igrao Josif Tatić, a nakon njegove smrti zamenio ga je Miša Janketić

Reference

uredi
  1. ^ Laušević 2012, str. 52.
  2. ^ Laušević 2012, str. 55—57.
  3. ^ a b „In memoriam: Žarko Laušević (1960-2023)”. nin.rs. 22. 11. 2023. 
  4. ^ Laušević 2012, str. 37.
  5. ^ a b „Žarko Laušević, proleća 2019-e, za Školski list „Gimnazijalac”” (PDF). djordjedomazet.files.wordpress.com. n.d. 
  6. ^ Laušević 2012, str. 112.
  7. ^ a b N., V. (19. 2. 2004). „Nagađanja oko poternice”. Večernje novosti. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  8. ^ „LAUŠEVA UBISTVA: Reči konobarice i Žarkov izgled u policiji”. Nportal. 20. 1. 2023. Pristupljeno 23. 1. 2023. 
  9. ^ „Žarko Laušević uhapšen u Americi”. RTS. 3. 7. 2009. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  10. ^ Trikić, Tanja; Cvijić, Vuk (15. 9. 2009). „Laušević na slobodi”. Blic. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  11. ^ „Tadić pomilovao Žarka Lauševića”. Blic. 29. 12. 2011. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  12. ^ Tanjug (1. 2. 2012). „Laušević: Nisam očekivao da ću pasoš dobiti lično od ministra policije”. Blic. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  13. ^ Tanjug (16. 9. 2013). „Premijera filma o Žarku Lauševiću u februaru”. Večernje novosti. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  14. ^ „Žarko Laušević stigao u Srbiju”. Večernje novosti. 20. 5. 2014. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  15. ^ „Poznato vreme i mesto kremacije Žarka Lauševića - Kultura - Dnevni list Danas” (na jeziku: srpski). 2023-11-16. Pristupljeno 2023-11-17. 
  16. ^ „Poznato vreme i mesto kremacije Žarka Lauševića”. danas.rs. 16. 11. 2023. 
  17. ^ „Fotografija koja čuva uspomenu na "klasu visokog rizika" s FDU”. noizz.rs. 4. 1. 2020. 
  18. ^ a b Laušević 2012, str. 208—209.
  19. ^ Laušević 2012, str. 153.
  20. ^ „Preminuo Žarko Laušević”. jdp.rs. 15. 11. 2023. 
  21. ^ „Preminuo istaknuti srpski glumac Žarko Laušević”. narodnopozoriste.rs. n.d. 
  22. ^ „Pred snimanje filma „Poslednji ishod” Predraga Golubovića: Istorija na džombastom putu”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 20. 1. 1993. str. 23. 
  23. ^ „Progon”. filmovi.com. n.d. 
  24. ^ „Igmanski marš”. filmovi.com. n.d. 
  25. ^ „Lazar”. filmovi.com. n.d. 
  26. ^ „Jagode u grlu”. filmovi.com. n.d. 
  27. ^ „Dobrovoljci”. filmovi.com. n.d. 
  28. ^ „In memoriam Žarko Laušević: Svečana obaveza”. rts.rs. 18. 11. 2023. 
  29. ^ „Šmeker”. filmovi.com. n.d. 
  30. ^ „Uloga Šilje u “Sivom domu” je nešto najbolje što je Žarko Laušević odigrao”. luftika.rs. 14. 1. 2021. 
  31. ^ „Oficir s ružom”. filmovi.com. n.d. 
  32. ^ „Film Oficir s ružom”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 2. 3. 1993. str. 31. 
  33. ^ „Dogodilo se na današnji dan”. filmovi.com. n.d. 
  34. ^ a b v Laušević 2012, str. 89.
  35. ^ „Zavodljiva televizija: TV serija „Vuk Karadžić“”. rts.rs. 13. 2. 2024. 
  36. ^ „ISPLIVALE NAJVEĆE TAJNE "BOLJEG ŽIVOTA" Mnogi su odbili da glume zbog jednog razloga, a Laušević je trebalo da bude najveća zvezda serije”. blic.rs. 13. 9. 2021. 
  37. ^ Laušević 2012, str. 70.
  38. ^ „Braća po materi”. filmovi.com. n.d. 
  39. ^ „Kako se stvarao "Boj na Kosovu"”. nportal.rs. 27. 04. 2023. 
  40. ^ „Činjenice koje niste znali o filmu „Boj na Kosovu“”. danas.rs. 28. 06. 2023. 
  41. ^ „Zaboravljeni”. rts.rs. 2. 8. 2019. 
  42. ^ „Stela”. filmovi.com. n.d. 
  43. ^ a b „BAAL”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  44. ^ „Predstave na TV: Hitovi JDP-a”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 28. 11. 1990. str. 19. 
  45. ^ a b „Kolubarska bitka”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  46. ^ a b „Valjevska bolnica”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  47. ^ a b „Original falsifikata”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  48. ^ „Nestanak sa grupne fotografije”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 15. 10. 1990. str. 9. 
  49. ^ „Original falsifikata”. filmovi.com. n.d. 
  50. ^ „Crni bombarder”. filmovi.com. n.d. 
  51. ^ „Bolje od bekstva”. filmovi.com. n.d. 
  52. ^ „Publika rasteruje gavranove”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 19. 2. 1992. str. 41. 
  53. ^ „Come back Žarka Lauševića”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 21. 6. 1993. str. 16. 
  54. ^ a b Laušević 2012, str. 63.
  55. ^ „Rođen kao ratnik”. filmovi.com. n.d. 
  56. ^ „Kaži zašto me ostavi”. filmovi.com. n.d. 
  57. ^ „Odluka glumca Žarka Lauešvića: Nije vreme igre (13.6.1992)”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  58. ^ „Veliki glumac na velikom odmoru (25.12.1992)”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  59. ^ „Laušević se vraća na scenu (13.4.1993)”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  60. ^ Laušević 2012, str. 45.
  61. ^ „Gutović umesto Lauševića (10.8.1993)”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  62. ^ „Hronika jednog skloništa”. istorijskenovine.unilib.rs. Borba. 1. 10. 1999. str. 7. 
  63. ^ „Žarko Laušević stigao u Beograd: Povratak nakon dve decenije!”. stil.kurir.rs. 20. 5. 2014. 
  64. ^ „Žarko Laušević: Otkriven pravi razlog povratka u Srbiju”. hellomagazin.rs. 30. 6. 2014. 
  65. ^ „Prvi film Žarka Lauševića posle 16 godina od sutra u bioskopima”. 021.rs. 25. 11. 2015. 
  66. ^ „ŽARKO LAUŠEVIĆ ULAZI U SERIJU SENKE NAD BALKANOM: Princ Đorđe zbog ubistva izgubio presto”. kurir.rs. 12. 11. 2017. 
  67. ^ „U Senkama nad Balkanom igra ga Žarko Laušević: Interesantan život zaboravljenog princa Đorđa”. glossy.espreso.co.rs. 13. 11. 2017. 
  68. ^ „Žarko Laušević posle 24 godine ponovo na pozorišnoj sceni”. blic.rs. 5. 9. 2017. 
  69. ^ „Životna uloga Lauševića u Korenima u samo 60 sekundi”. telegraf.rs. 24. 10. 2018. 
  70. ^ „Društvene mreže gore zbog sjajne glume Žarka Lauševića: U Aćimu Katiću se ogleda srpski inat!”. hellomagazin.rs. 25. 11. 2018. 
  71. ^ „Žarko Laušević ekskluzivno za RTS: Mentalitet nam se za 150 godina nije promenio”. rts.rs. 18. 12. 2018. 
  72. ^ „Žarko Laušević u novoj seriji: Snima se krimi-drama "Državni službenik"”. telegraf.rs. 25. 1. 2019. 
  73. ^ „PRVE FOTOGRAFIJE ŽARKA LAUŠEVIĆA SA SNIMANJA SERIJE DRŽAVNI SLUŽBENIK: Jedan detalj otkiva kakvu ulogu igra slavni glumac”. kurir.rs. 27. 1. 2019. 
  74. ^ „Laušević u ulozi najmoćnijeg šefa DB”. ekspres.net. 1. 4. 2019. 
  75. ^ „U Gradskoj kući snima se film o Svetozaru Miletiću”. subotica.com. 15. 11. 2019. 
  76. ^ „Filmska ekipa "Ime naroda" pred publikom Festivala Palić”. rtv.rs. 13. 9. 2020. 
  77. ^ „Snima se serija "Kralj", ali ipak bez Lauševića”. direktno.rs. 27. 6. 2020. 
  78. ^ „Laušević o „Kralju“: Taj deo istorije je prećutkivan”. nova.rs. 
  79. ^ „Žarko Laušević u seriji „Vreme zla“ kao Vukašin Katić”. nova.rs. 29. 7. 2020. 
  80. ^ „POSLEDNJI KADAR KOJI JE SNIMIO ŽARKO LAUŠEVIĆ Stiže treća sezona "Kalkanskih krugova"”. blic.rs. 19. 3. 2024. 
  81. ^ „Žarko Laušević u filmu “Leto kada sam naučila da letim””. 24sedam.rs. 16. 10. 2022. 
  82. ^ „EKSKLUZIVNO! PRVI SMO GLEDALI HEROJE HALIJARDA: Antologijska uloga Lauševića, a krenuće vam suze kad vidite scene Radoša Bajića”. kurir.rs. 7. 9. 2023. 
  83. ^ „PRESKUP SNIMAK! OVO JE NJEGOV POSLEDNJI POKLON PUBLICI Pogledajte trenutak kad su ovacije Žarku Lauševiću trajale NEPREKIDNO”. kurir.rs. 21. 11. 2023. 
  84. ^ „„Druga knjiga” Žarka Lauševića”. B92. 13. 9. 2013. Pristupljeno 20. 1. 2019. 
  85. ^ Serbia, RTS, Radio televizija Srbije, Radio Television of. „Knjiga „Padre, idiote!“ Žarka Lauševića predstavljena u Studentskom kulturnom centru”. www.rts.rs. Pristupljeno 2022-05-27. 
  86. ^ a b v g Laušević 2012, str. 327—329.
  87. ^ „Gorski vijenac”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  88. ^ „Romeo i Đulijeta”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  89. ^ „Raskršće”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  90. ^ „Hrvatski Faust”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  91. ^ „Teroristi”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  92. ^ „Treće proleće Svete Petronijevića”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  93. ^ „Lova”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  94. ^ „Muke po Živojinu”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  95. ^ „Semper Iuvenis – 50 godina KIC „Budo Tomović” Podgorica” (PDF). kicpodgorica.me. n.d. 
  96. ^ „Vedrine i vatre”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  97. ^ „Proleterska farsa”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  98. ^ „KANjOŠ MACEDONOVIĆ drama Vide Ognjenović”. narodnopozoriste.rs. n.d. 
  99. ^ „Mala”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  100. ^ „MAČKA NA USIJANOM LIMENOM KROVU”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  101. ^ „Pozorišne iluzije”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  102. ^ „ČEKAJUĆI GODOA”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  103. ^ „STAKLENA MENAŽERIJA”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  104. ^ „Čaruga”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  105. ^ „Lažni car Šćepan mali”. teatroslov.mpus.org.rs. n.d. 
  106. ^ „Žarko Laušević posle 24 godine ponovo na pozorišnoj sceni”. blic.rs. 5. 9. 2017. 
  107. ^ „1990. – 35. JUGOSLOVENSKE POZORIŠNE IGRE Nagrade”. pozorje.org.rs. n.d. 
  108. ^ https://www.juznevesti.com. „Laušević i Niš - miljenik filmske publike sa dva Gran prija i "Carem Konstantinom"”. Južne vesti (на језику: српски). Приступљено 2024-08-19. 
  109. ^ „Na festivalu FEDIS nagrada za Lauševića, šefica žirija Neda Arnerić komentariše: Moraću još malo da ostarim da bih dobijala uloge!”. prva.rs (на језику: српски). 2019-04-10. Приступљено 2024-03-10. 
  110. ^ О, П. „Жарко Лаушевић постхумно добитник награде „Специјални Ернест" Сомборског филмског фестивала”. Politika Online. Приступљено 2024-07-08. 
  111. ^ ИН4С (2024-08-19). „Жарку Лаушевићу постхумно додијељена награда Срце Сарајева”. ИН4С (на језику: српски). Приступљено 2024-08-19. 
  112. ^ https://www.juznevesti.com. „Nagrada "Pavle Vuisić" posthumno Žarku Lauševiću, na Filmskim susretima 12 domaćih ostvarenja”. Južne vesti (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-08-19. 

Spoljašnje veze

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Жарко_Лаушевић&oldid=28619318”