Википедија

Spisak dobitnika Nobelove nagrade

списак на Викимедији

Nobelove nagrade (šved. Nobelpriset, норв. Nobelprisen) nagrade su dodeljene godišnje od strane švedske kraljevske akademije nauka, Švedske akademije, Instituta Karolinska, i norveškog Nobelovog komiteta pojedincima i organizacijama koji čine izuzetan doprinos u oblasti hemije, fizike, književnosti, mira i fiziologije ili medicine.[1] One su uvedene 1895. godine voljom Alfreda Nobela, koji diktira da treba da nagrade dodeljuje Nobelova fondacija. Nobelova nagrada za ekonomske nauke je uvedena 1968. godine, od strane Sveriges Riksbank-a, centralne banke Švedske, za doprinos u oblasti ekonomije. Svaki primalac, ili "laureat", dobija zlatnu medalju, diplomu i izvesnu sumu novca, koji odlučuje Nobelova fondacija, godišnje.[2]

Laureati Nobelove nagrade dobijaju zlatnu medalju sa likom Alfreda Nobela sa diplomom, i 8 miliona švedskih kruna (0,93 miliona evra) 2012
Nobelovci 2012. Alvin E. Roth, Brajan Kobilka, Robert J. Lefkowitz, Dejvid Vajnland, i Serž Aroš tokom ceremonije

Nagrada uredi

Svaka nagrada se dodeljuje od strane posebnog odbora; švedska kraljevska akademija nauka dodeljuje nagrade za fiziku, hemiju, i privredu, Institut Karolinska nagrade za fiziologiju ili medicinu, kao i norveški Nobelov komitet nagrade za mir.[3] Svaki primalac dobija medalju, diplomu i novčanu nagradu koja varira tokom godina.[2] Godine 1901, primaoci prvih Nobelovih nagrada dobili su 150.782 SEK, što je jednako 7.731.004 SEK u decembru 2007. godine. Laureati su, 2008. godine, dobili nagradni iznos od 10.000.000 SEK.[4] Nagrade su predate u Stokholmu 10. decembra na godišnjicu Nobelove smrti.[5]

U godinama u kojima se Nobelova nagrada ne dodeljuje zbog eksternih događaja ili nedostatka nominacija, nagrada se vraća sredstvima dodeljenim za relevantnu nagradu.[6] Nobelova nagrada nije dodeljena između 1940. godine i 1942. godine, zbog izbijanja Drugog svetskog rata.[7]

Laureati uredi

Između 1901. i 2017. godine, Nobelove nagrade i Nobelove nagrade za ekonomiju su dodeljene 585 puta 923 osoba i organizacija. Ne računajući višestruke dobitnike, to čini ukupno 892 pojedinaca (uključujući 844 muškaraca, 48 žena) i 21 organizaciju.[8] Četvorici dobitnika Nobelove nagrade je zabranjeno od strane svojih vlada da prihvate Nobelovu nagradu. Adolf Hitler je zabranio trojici Nemaca, Ričarda Kuna (hemija, 1938), Adolfa Butenanda (hemija, 1939), i Gerharda Domagk (fiziologija ili medicina, 1939), da prime svoje Nobelove nagrade, a vlada SSSR je naterala Borisa Pasternaka (literatura, 1958) da odbije njegovu nagradu. Dva dobitnika Nobelove nagrade, Žan-Pol Sartr (literatura, 1964) i Le Duk To (Mir, 1973), su odbili nagradu svojom voljom; Sartr je odbio nagradu jer je odbijao sve zvanične počasti, a Le je odbio nagradu zbog situacije Vijetnama u tom trenutku. Šest laureata je primilo više od jedne nagrade, od šest, Međunarodni komitet Crvenog krsta je dobio Nobelovu nagradu za mir tri puta, više nego bilo ko drugi.[9] UNHCR je dva puta nagrađen Nobelovom nagradom za mir. Takođe, Nobelova nagrada za fiziku je dodeljena Džonu Bardinu dva puta, kao i Nobelova nagrada za hemiju Frederiku Sangeru. Dva laureata su je dobili dva puta, ali ne u istom polju: Marija Kiri (fizika i hemija) i Linus Pauling (Hemija i mir). Među 892 dobitnika Nobelove nagrade, 48 su bile žene, prva žena koja je dobila Nobelovu nagradu bila je Marija Kiri, koja je dobila Nobelovu nagradu za fiziku 1903. godine.[10] Ona je takođe bila prva osoba (muška ili ženska) kojoj je dodeljena Nobelova nagrada dvaput, druga je bila Nobelova nagrada za hemiju, dobijena 1911. godine.[9]

Lista laureata uredi

Godina Fizika Hemija Fiziologija
ili medicina 		Literatura Mir Ekonomija[11][a]
1901 Vilhelm Rendgen Jakobus Henrikus van 't Hof Emil Adolf fon Bering Sili Pridom Anri Dinan;
Frederik Pasi 		—
1902 Hendrik Lorenc;
Piter Zeman 		Herman Emil Fišer Ronald Ros Teodor Momzen Eli Dikomen;
Šarl Alber Goba 		—
1903 Anri Bekerel;
Pjer Kiri;
Marija Kiri 		Svante Arenijus Nils Riberg Finsen Bjernstjerne Bjernson Vilijam Randal Krimer —
1904 Džon Vilijam Strat Vilijam Remzi Ivan Pavlov Frederik Mistral;
Hose Ečegaraj 		Institut za međunarodno pravo —
1905 Filip Lenard Adolf fon Bajer Robert Koh Henrik Sjenkjevič Berta fon Sutner —
1906 Džozef Džon Tomson Anri Moasan Kamilo Golđi;
Santijago Ramon i Kahal 		Đozue Karduči Teodor Ruzvelt —
1907 Albert Abraham Majkelson Eduard Buhner Šarl Luj Alfons Laveran Radjard Kipling Ernesto Teodoro Moneta;
Louis Renault 		—
1908 Gabrijel Lipman Ernest Raderford Ilja Mečnikov;
Paul Erlih 		Rudolf Kristof Ojken Klas Pontus Arnoldson;
Fredrik Bajer 		—
1909 Karl Ferdinand Braun;
Guljelmo Markoni 		Vilhelm Ostvald Emil Teodor Koher Selma Lagerlef Auguste Marie François Beernaert;
Paul-Henri-Benjamin d'Estournelles de Constant 		—
1910 Johanes Diderik van der Vals Oto Valah Albreht Kosel Paul Hajze Međunarodni biro za mir —
1911 Vilhelm Vin Marija Kiri Alvar Gulstrand Moris Meterlink Tobias Asser;
Alfred Hermann Fried 		—
1912 Gustaf Dalen Viktor Grinjar;
Pol Sabatje 		Aleksis Karel Gerhart Hauptman Elihu Root —
1913 Hejke Kamerling Ones Alfred Verner Šarl Rober Riše Rabindranat Tagor Henri La Fontaine —
1914 Maks fon Laue Teodor Vilijam Ričards Robert Bárány Nijedan Nijedan —
1915 Vilijam Henri Brag;
Vilijam Lorens Brag 		Rihard Martin Vilšteter Nijedan Romen Rolan Nijedan —
1916 Nijedan Nijedan Nijedan Verner fon Hajdenštam Nijedan —
1917 Čarls Glover Barkla Nijedan Nijedan Karl Adolf Gjelerup;
Henrik Pontopidan 		Međunarodni komitet Crvenog krsta —
1918 Maks Plank Fric Haber Nijedan Nijedan Nijedan —
1919 Johanes Štark Nijedan Džuls Bordet Karl Špiteler Vudro Vilson —
1920 Šarl Eduar Gijom Valter Nernst August Krog Knut Hamsun Léon Bourgeois —
1921 Albert Ajnštajn Frederik Sodi Nijedan Anatol Frans Jalmar Branting;
Kristijan Lous Lange 		—
1922 Nils Bor Fransis Vilijam Aston Archibald Hill;
Oto Fric Majerhof 		Hasinto Benavente Fritjof Nansen —
1923 Robert Endruz Miliken Fric Pregl Frederik Banting;
John James Rickard Macleod 		Vilijam Batler Jejts Nijedan —
1924 Mane Sigban Nijedan Vilem Ajnthoven Vladislav Rejmont Nijedan —
1925 Džejms Frank;
Gustav Ludvig Herc 		Rihard Žigmondi Nijedan Džordž Bernard Šo Austen Chamberlain;
Čarls G. Doz 		—
1926 Žan Batist Peren Teodor Svedberg Johannes Fibiger Gracija Deleda Aristide Briand;
Gustav Štrezeman 		—
1927 Artur Kompton;
Čarls Tomson Ris Vilson 		Hajnrih Oto Viland Julijus Vagner Jaureg Anri Bergson Ferdinand Buisson;
Ludwig Quidde 		—
1928 Oven Vilans Ričardson Adolf Oto Rajnhold Vindaus Charles Nicolle Sigri Unset Nijedan —
1929 Luj de Broj Artur Harden;
Hans fon Ojler-Helpin 		Christiaan Eijkman;
Frederik Gauland Hopkins 		Tomas Man Frank B. Kellogg —
1930 Čandrasekara Venkata Raman Hans Fišer Karl Landštajner Sinkler Luis Nathan Söderblom —
1931 Nijedan Karl Boš;
Fridrih Bergijus 		Oto Varburg Erik Karlfelt Džejn Adams;
Nicholas Murray Butler 		—
1932 Verner Hajzenberg Irving Langmjur Charles Scott Sherrington;
Edgar Adrian 		Džon Golsvordi Nijedan —
1933 Ervin Šredinger;
Pol Dirak 		Nijedan Tomas Hant Morgan Ivan Bunjin Norman Angell —
1934 Nijedan Harold Klejton Juri George Whipple;
George Minot;
Vilijam Marfi 		Luiđi Pirandelo Arthur Henderson —
1935 Džejms Čedvik Frederik Žolio;
Irena Žolio-Kiri 		Hans Speman Nijedan Karl fon Osiečki —
1936 Viktor Franc Hes;
Karl Dejvid Anderson 		Peter Debi Henri Dejl;
Oto Levi 		Judžin O’Nil Carlos Saavedra Lamas —
1937 Klinton Dejvison;
Džordž Padžet Tomson 		Volter Norman Hauort;
Paul Karer 		Albert Sent Đerđi Rože Marten di Gar The Viscount Cecil of Chelwood —
1938 Enriko Fermi Ričard Kun[b] Kornej Hejmans Perl Bak Nansenov međunarodni ured za izbeglice —
1939 Ernest Lorens Adolf Butenant;[b]
Leopold Ružička 		Gerhard Domag[b] Emil Silanpe Nijedan —
1940 Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan —
1941 Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan —
1942 Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan Nijedan —
1943 Oto Štern Đerđ de Heveš Henrik Dam;
Edvard Adelbert Dojzi 		Nijedan Nijedan —
1944 Izidor Ajzak Rabi Oto Han Džozef Erlanger;
Herbert Spencer Gasser 		Johanes Vilhelm Jensen Međunarodni komitet Crvenog krsta —
1945 Volfgang Pauli Arturi Ilmari Virtanen Aleksander Fleming;
Ernst Boris Čejn;
Hovard Florej 		Gabrijela Mistral Cordell Hull —
1946 Persi Vilijams Bridžman Džejms Bačeler Samner;
Džon Hauard Nortrop;
Vendel Meredit Stenli 		Hermann Joseph Muller Herman Hese Emili Grin Bolč;
John Mott 		—
1947 Edvard Viktor Eplton Robert Robinson Karl Ferdinand Kori;
Gerti Kori;
Bernard Albert Husej 		Andre Žid Friends Service Council;
Američki komitet prijateljskih usluga 		—
1948 Patrik Bleket Arne Tizelijus Paul Herman Miler Tomas Sterns Eliot Nijedan[v] —
1949 Hideki Jukava Vilijam Džiok Valter Hes;
Antonio Moniz 		Vilijam Fokner John Boyd Orr —
1950 Sesil Frenk Pauel Oto Dils;
Kurt Alder 		Philip Showalter Hench;
Edward Calvin Kendall;
Tadeuš Rištejn 		Bertrand Rasel Ralf Banč —
1951 Džon Kokroft;
Ernest Volton 		Edvin Matison Makmilan;
Glen T. Siborg 		Max Theiler Per Lagerkvist Leon Žuo —
1952 Feliks Bloh;
Edvard Mils Persel 		Arčer Martin;
Ričard Lorens Milington Sing 		Selman Vaksman Fransoa Morijak Albert Švajcer —
1953 Fric Zernike Herman Štaudinger Hans Adolf Krebs;
Fritz Albert Lipmann 		Vinston Čerčil Džordž Maršal —
1954 Maks Born;
Valter Bote 		Lajnus Poling Džon Frenklin Enders;
Frederik Čapman Robins;
Tomas Hakl Veler 		Ernest Hemingvej Visoki komesarijat OUN za izbeglice —
1955 Vilis Judžin Lem;
Polikarp Kuš 		Vinsent du Vinjo Hugo Teorel Haldour Laksnes Nijedan —
1956 Džon Bardin;
Volter Hauzer Braten;
Vilijam Bredford Šokli 		Siril Norman Hinšelvud;
Nikolaj Nikolajevič Semjonov 		Andre Kurnand;
Verner Forsman;
Dikinson V. Ričards 		Huan Ramon Himenez Nijedan —
1957 Čen-Ning Jang;
Cung-Dao Li 		Aleksandar Tod Danijel Bovet Alber Kami Lester Pirson —
1958 Pavel Čerenkov;
Ilja Frank;
Igor Tam 		Frederik Sanger George Wells Beadle;
Edvard Tejtum;
Joshua Lederberg 		Boris Pasternak[g] Žorž Pir —
1959 Emilio Segre;
Oven Čejmberlen 		Jaroslav Hejrovski Arthur Kornberg;
Severo Ochoa 		Salvatore Kvazimodo Filip Noel-Bejker —
1960 Donald A. Glejzer Vilard Frenk Libi Frank Macfarlane Burnet;
Peter Medawar 		Sen-Džon Pers Albert Lutuli —
1961 Robert Hofstater;
Rudolf Mesbauer 		Melvin Kalvin Georg von Békésy Ivo Andrić Dag Hamaršeld —
1962 Lav Landau Maks Ferdinand Peruc;

Džon Kauderi Kendru

Fransis Krik;
Džejms D. Votson;
Moris Vilkins 		Džon Stajnbek Lajnus Poling —
1963 Judžin Vigner;
Marija Gepert-Majer;
J. Hans D. Jensen 		Karl Zigler;

Đulio Nata

Džon Kerju Ekls;
Alan Hodžkin;
Endru Haksli 		Jorgos Seferis Međunarodni komitet Crvenog krsta;
Međunarodna federacija društava Crvenog krsta i Crvenog polumeseca 		—
1964 Čarls Hard Tauns;
Nikolaj Genadijevič Basov;
Aleksandar Prohorov 		Doroti Kroufut Hodžkin Konrad Emil Bloh;
Feodor Felix Konrad Lynen 		Žan-Pol Sartr [d] Martin Luter King —
1965 Šiničiro Tomonaga;
Džulijan Švinger;
Ričard Fajnman 		Robert Berns Vudvard Fransoa Žakob;
André Michel Lwoff;
Žak Mono 		Mihail Šolohov UNICEF —
1966 Alfred Kastler Robert Sanderson Maliken Francis Peyton Rous;
Charles Brenton Huggins 		Šmuel Josif Agnon;
Neli Zaks 		Nijedan —
1967 Hans Bete Manfred Ajgen;

Ronald Džordž Rejford Noriš;

Džordž Porter

Ragnar Granit;
Haldan Keffer Hartline;
Džordž Vold 		Migel Anhel Asturijas Nijedan —
1968 Luis Volter Alvarez Lars Onsager Robert V. Holi;
Har Gobind Korana;
Maršal V. Nirenberg 		Jasunari Kavabata Rene Kasen —
1969 Mari Gel-Man Derek Barton;
Od Hasel 		Maks Delbrik;
Alfred Herši;
Salvador Lurija 		Semjuel Beket Međunarodna organizacija rada Ragnar Friš;
Jan Tinbergen
1970 Hanes Alven;
Luj Nel 		Luis Federiko Leloir Julius Axelrod;
Ulf von Euler;
Bernard Kac 		Aleksandar Solženjicin Norman Borloug Pol Samjuelson
1971 Denis Gabor Gerhard Hercberg Earl Wilbur Sutherland, Jr. Pablo Neruda Vili Brant Sajmon Kuznec
1972 Džon Bardin;
Leon Kuper;
Džon Robert Šrifer 		Kristijan B. Anfinsen;
Stanford Mur;
Vilijam Stajn 		Gerald Edelman;
Rodney Robert Porter 		Hajnrih Bel Nijedan Džon Hiks;
Kenet Arou
1973 Leo Esaki;
Ivar Jever;
Brajan Dejvid Džozefson 		Ernst Oto Fišer;
Džefri Vilkinson 		Karl von Frisch;
Konrad Lorenc;
Nikolaas Tinbergen 		Patrik Vajt Henri Kisindžer;
Le Duc Tho[E] 		Vasilij Leontijev
1974 Martin Rajl;
Entoni Hjuiš 		Pol Flori Albert Klod;
Kristijan de Div;
George Emil Palade 		Ejvind Jonson;
Hari Martinson 		Šon Makbrajd;
Eisaku Sato 		Gunar Mirdal;
Fridrih Hajek
1975 Oge Nils Bor;
Ben Roj Motelson;
Džejms Rejnvoter 		Džon Vorkap Kornfort;
Vladimir Prelog 		Dejvid Baltimor;
Renato Dulbecco;
Howard Martin Temin 		Euđenio Montale Andrej Saharov Leonid Kantorovič;
Tjaling Kopmans
1976 Barton Rihter;
Semjuel Čao Čung Ting 		Vilijam Nan Lipskom, mlađi Baruch Samuel Blumberg;
Daniel Carleton Gajdusek 		Sol Belou Beti Vilijams;
Mejrid Korigan Megvajer 		Milton Fridman
1977 Filip Voren Anderson;
Nevil Frensis Mot;
Džon Hazbruk van Vlek 		Ilja Prigogin Rože Gijman;
Andrew Schally;
Rozalin Jalou 		Visente Aleksandre Amnesti internašonal Bertil Olin;
James Meade
1978 Pjotr Kapica;
Arno Penzijas;
Robert Vudro Vilson 		Piter D. Mičel Werner Arber;
Daniel Nathans;
Hamilton O. Smith 		Isak Baševis Singer Anvar el Sadat;
Menahem Begin 		Herbert Sajmon
1979 Šeldon Li Glašou;
Abdus Salam;
Stiven Vajnberg 		Herbert Si Braun;

Džordž Vitig

Allan McLeod Cormack;
Godfrey Hounsfield 		Odiseas Elitis Majka Tereza Theodore Schultz;
Arthur Lewis
1980 Džejms Kronin;
Val Fič 		Pol Berg;
Volter Gilbert;
Frederik Sanger 		Baruj Benacerraf;
Jean Dausset;
George Davis Snell 		Česlav Miloš Adolfo Perez Eskivel Lorens Klajn
1981 Nikolas Blumbergen;
Artur Leonard Šaulou;
Kaj Sigban 		Keniči Fukui;

Roald Hofman

Roger Wolcott Sperry;
David H. Hubel;
Torsten Vizel 		Elijas Kaneti Visoki komesarijat OUN za izbeglice James Tobin
1982 Kenet G. Vilson Aron Klug Sune Bergström;
Bengt I. Samuelsson;
John Vane 		Gabrijel Garsija Markes Alva Mirdal;
Alfonso Garsija Robles 		Džordž Stigler
1983 Subramanijan Čandrasekar;
Vilijam Alfred Fauler 		Henri Taub Barbara Maklintok Vilijam Golding Leh Valensa Žerar Debre
1984 Karlo Rubija;
Simon van der Mer 		Robert Brus Merifild Niels Kaj Jerne;
Georges J. F. Köhler;
César Milstein 		Jaroslav Sajfert Dezmond Tutu Richard Stone
1985 Klaus fon Klicing Herbert A. Hauptman;

Džerom Karl

Michael Stuart Brown;
Joseph L. Goldstein 		Klod Simon Međunarodna grupa lekara za prevenciju nuklearnog rata Franko Modiljani
1986 Ernst Ruska;
Gerd Binig;
Hajnrih Rorer 		Dadli R. Heršbak;
Juan T. Li;
Džon Polanji 		Stanley Cohen;
Rita Levi-Montalčini 		Vole Sojinka Eli Vizel Džejms M. Bjukenan
1987 Georg Bednorc;
Karl Aleksander Miler 		Donald Dž. Kram;

Žan-Mari Len;

Čarls Dž. Pedersen

Susumu Tonegava Josif Brodski Oskar Arijas Sančez Robert Solou
1988 Leon M. Lederman;
Melvin Švarc;
Džek Stajnberger 		Johan Dajzenhofer;

Robert Huber;

Hartmut Mihel

James W. Black;
Gertruda Elajon;
George H. Hitchings 		Nagib Mahfuz Mirovne operacije Ujedinjenih nacija Moris Ale
1989 Norman Foster Remzi ml.;
Hans Georg Demelt;
Volfgang Paul 		Sidni Altman;

Tomas R. Ček

J. Michael Bishop;
Harold E. Varmus 		Kamilo Hose Sela Tenzin Gjatso (Dalaj Lama) Trigve Havelmo
1990 Džerom Ajzak Fridman;
Henri Vej Kendal;
Ričard Edvard Tejlor 		Elajas Džejms Kori Joseph Murray;
E. Donnall Thomas 		Oktavio Paz Mihail Gorbačov Harry Markowitz;
Merton Miler;
William Forsyth Sharpe
1991 Pjer-Žil de Žen Rihard Ernst Erwin Neher;
Bert Sakmann 		Nadin Gordimer Aung San Su Ći Ronald Coase
1992 Žorž Šarpak Rudolf A. Markus Edmond H. Fischer;
Edwin G. Krebs 		Derek Volkot Rigoberta Menču Gari Beker
1993 Rasel Alan Hals;
Džozef Huton Tejlor mlađi 		Kari Malis;
Majkl Smit 		Richard J. Roberts;
Phillip Allen Sharp 		Toni Morison Nelson Mandela;
Frederik Vilem de Klerk 		Robert Fogel;
Douglass North
1994 Bertram Brokhaus;
Kliford Glenvud Šul 		Džordž A. Ola Alfred G. Gilman;
Martin Rodbel 		Kenzaburo Oe Jaser Arafat;
Šimon Peres;
Jicak Rabin 		John Harsanyi;
Džon Neš;
Reinhard Selten
1995 Martin Luis Perl;
Frederik Rajnes 		Paul J. Krucen;
Mario H. Molina;
Frenk Šervud Rouland 		Edward B. Lewis;
Kristijana Nuslajn-Volhard;
Eric F. Wieschaus 		Šejmus Hini Džozef Rotblat;
Pogvoške konferencije o nauci i svetskim pitanjima 		Robert Lukas
1996 Dejvid Li;
Daglas Din Ošerof;
Robert Kolman Ričardson 		Robert Kerl;
Harold Kroto;
Ričard Smoli 		Piter C. Doerti;
Rolf M. Cinkernagel 		Vislava Šimborska Karlos Filipe Himenes Belo;
Žoze Ramos Orta 		Džejms Merliz;
Vilijam Vikri
1997 Stiven Ču;
Klod Koen-Tanuđi;
Vilijam Danijel Filips 		Pol D. Bojer;
Džon E. Voker;
Jens K. Skou 		Stenli B. Pruziner Dario Fo Međunarodni pokret za zabranu mina;
Džodi Vilijams 		Robert Koks Merton;
Majron Šouls
1998 Robert B. Laflin;
Horst Ludvig Štermer;
Danijel Či Cui 		Volter Kon;
Džon A. Popl 		Robert F. Furchgott;
Louis Ignarro;
Ferid Murad 		Žoze Saramago Džon Hjum;
Dejvid Trimbl 		Amartija Sen
1999 Gerard 't Hoft;
Martinus Veltman 		Ahmed Zevail Ginter Blobel Ginter Gras Lekari bez granica Robert Mandel
2000 Žores Ivanovič Alferov;
Herbert Kremer;
Džek Kilbi 		Alan Dž. Higer;
Alan Makdajarmid;
Hideki Širakava 		Arvid Carlsson;
Pol Gringard;
Erik R. Kandel 		Gao Singđen Kim Dedžung James Heckman;
Danijel Makfaden
2001 Erik Kornel;
Volfgang Keterle;
Karl Viman 		Vilijam S. Nouls;
Rjodži Nojori;
Karl Bari Šarples 		Leland H. Hartwell;
Tim Hunt;
Paul Nurse 		Vidjadar Suradžprasad Najpol Organizacija ujedinjenih nacija;
Kofi Anan 		George Akerlof;
Michael Spence;
Joseph Stiglitz
2002 Rejmond Dejvis ml.;
Masatoši Košiba;
Rikardo Đakoni 		Džon B. Fen;
Koiči Tanaka;
Kurt Vitrih 		Sidni Brener;
H. Robert Horvitz;
John Sulston 		Imre Kertes Džimi Karter Danijel Kaneman;
Vernon L. Smith
2003 Aleksej Abrikosov;
Vitalij Ginzburg;
Entoni Džejms Leget 		Piter Agri;
Roderik Makinon 		Paul Lauterbur;
Peter Mansfield 		Džon Maksvel Kuci Širin Ebadi Robert F. Engle;
Klajv Grejndžer
2004 Dejvid Gros;
Hju Dejvid Policer;
Frenk Vilček 		Aron Čihanover;
Avram Herško;
Irvin Rouz 		Ričard Aksel;
Linda B. Bak 		Elfride Jelinek Vangari Matai Finn E. Kydland;
Edward C. Prescott
2005 Roj Dž. Glauber;
Džon L. Hol;

Teodor V. Henš

Iv Šoven;
Robert Grabs;
Ričard Šrok 		Bari Maršal;
Robin Warren 		Harold Pinter Međunarodna agencija za nuklearnu energiju;
Muhamed El Baradej 		Robert Aumann;
Tomas Šeling
2006 Džon K. Mader;
Džordž Smut 		Rodžer D. Kornberg Andrew Fire;
Craig Mello 		Orhan Pamuk Muhamed Junus;
Banka Gramen 		Edmund Phelps
2007 Albert Fert;
Peter Grinberg 		Gerhard Ertl Mario Kapeki;
Martin Evans;
Oliver Smitiz 		Doris Lesing Međuvladin panel o klimatskim promenama;
Al Gor 		Leonid Hervic;
Erik Maskin;
Rodžer Majerson
2008 Joičiro Nambu;
Makoto Kobajaši;
Tošihide Masukava 		Osamu Šimomura;
Martin Čalfi;
Rodžer Čen 		Harald cur Hauzen;
Fransoaz Bare Sinusi;
Lik Montanjije 		Žan-Mari Gistav le Klezio Marti Ahtisari Pol Krugman
2009 Čarls Kao;
Vilard Bojl;
Džordž Smit 		Venkatraman Ramakrišnan;
Tomas Stajc;
Ada Jonat 		Elizabet Blekbern;
Kerol Grajder;
Džek Šostak 		Herta Miler Barak Obama Elinor Ostrom;
Oliver Vilijamson
2010 Andrej Gejm;
Konstantin Novoselov 		Ričard Hek;
Ej-inči Negiši;
Akira Suzuki 		Robert Edvards Mario Vargas Ljosa Lju Sjaobo[đ] Piter Dajmond;
Dejl Mortensen;
Kristofer Pisarides
2011 Sol Perlmuter;
Adam Ris;
Brajan Šmit 		Danijel Šehtman Brus Bojtler;
Žil Ofman;
Ralf Stajnman 		Tomas Transtremer Elen Džonson Serlif;
Lejma Gbovi;
Tavakul Karman 		Tomas Sardžent;
Kristofer Sims
2012 Serž Aroš;
Dejvid Vajnland 		Brajan Kobilka;
Robert Lefkovic 		Džon Gerdon;
Šinja Jamanaka 		Mo Jen Evropska unija Elvin Rot;
Lojd Šepli
2013 Fransoa Angler;
Piter Higs 		Martin Karplus;
Majkl Levit;
Arijeh Varšel 		Džejms Rotman;
Rendi Šekman;
Tomas Zidhof 		Alis Manro Organizacija za zabranu hemijskog oružja Judžin Fama;
Lars Piter Hansen;
Robert Šiler
2014 Isamu Akasaki;
Hiroši Amano;
Šudži Nakamura 		Erik Becig;
Štefan Hel;
Vilijam Merner 		Džon O’Kif;
Mej Brit Moser;
Edvard Moser 		Patrik Modijano Kajlaš Satijarti;
Malala Jusufzai 		Žan Tirol
2015 Takaki Kadžita;
Artur Makdonald 		Tomas Lindal;
Pol Modrič;
Aziz Sankar 		Vilijem Kembel;
Satoši Omura;
Juju Tu 		Svetlana Aleksijevič Tuniski nacionalni kvartet Angus Diton
2016[14] Dejvid Taules;
Dankan Holdejn;
Majkl Kosterlic 		Žan-Pjer Sovaž;
Frejzer Stodart;
Ben Feringa 		Jošinori Osumi Bob Dilan Huan Manuel Santos Oliver Hart;
Bengt Holmstrem
2017 Rajner Vajs;
Beri Bariš;
Kip Torn 		Žak Diboše;
Joakim Frank;
Ričard Henderson 		Džefri Hol;
Majkl Rosbaš;
Majkl Jang 		Kazuo Išiguro Međunarodna kampanja za ukidanje nuklearnih oružja Ričard Taler
2018 Artur Eškin;
Žerar Muru;
Dona Striklend 		Frensis Arnold;
Džordž Smit;
Greg Vinter 		Džejms R. Elison;
Tasuku Hondžo 		Olga Tokarčuk[e] Denis Makvege;
Nadija Murad 		Vilijam Nordhaus;
Pol Romer
2019 Džim Pibls
Mišel Major
Didje Kelo 		Džon B. Gudinaf
M. Stenli Vitingam
Akira Jošino 		Vilijam Kelin Mlađi
Piter Dž. Ratklif
Greg L. Semenza 		Peter Handke Abij Ahmed Ali Abidžit Banerdži
Ester Duflo
Majkl Kremer
2020 Rodžer Penrouz;
Rajnhard Gencel;
Andrea Gez 		Emanuel Šarpentje;
Dženifer Dudna 		Harvi Dž. Alter;
Majkl Hoton;
Čarls M. Rajs 		Luiz Glik Svetski program za hranu Pol Milgrom;
Robert B. Vilson
2021 Sjukuro Manabe;
Klaus Haselman;
Đorđo Parizi 		Benjamin List;
Dejvid Makmilan 		Dejvid Džulijus;
Ardem Patapoutian 		Abdulrazak Gurna Marija Resa;
Dmitrij Muratov 		Dejvid Kard;
Joshua D. Angrist;
Gvido Vilhelmus Imbens
2022 Alen Aspe;
Džon Klauzer;
Anton Cajlinger 		Carolyn R. Bertozzi;
Morten P. Meldal;
Karl Barry Sharpless 		Svante Pebo Ani Erno Ales Bialiatski;
Memorial;
Centar za građanske slobode 		Ben Bernanki;
Douglas W. Diamond;
Philip H. Dybvig
2023 Pьer Agostini
Ferenc Kraus
{Ann Lьюйe 		Mungi Bavendi
Luis Brюs
Alekseй Ekimov 		Katalin Kariko
Dru Vajsman 		Jun Fose Nargiz Mohammadi Klaudiя Goldin
Godina Fizika Hemija Fiziologija
ili medicina 		Literatura Mir Ekonomija

Vidi još uredi

Napomene uredi

  1. ^ Nagrada je ustanovljena 1969. godine.
  2. ^ a b v Nemačka vlada nije dozvolila, 1938. godine i 1939. godine, trojici nemačkih naučnika nominovanih za Nobelovu nagradu da prihvate svoje Nobelove nagrade. Njih trojica su bili Ričard Kun dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1938. godine; Adolf Butenant dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1939. godine; i Gerhard Domag dobitnik Nobelove nagrade za fiziologiju i medicinu 1939. godine. Njima su kasnije dodeljene diploma i medalja Nobelove nagrade, ali ne i novac.[9]
  3. ^ Nobelova nagrada za mir 1948. godine nije dodeljena. Na sajtu Nobelove fondacije sugeriše se da bi ona bila dodeljena Mahatma Gandi, međutim, zbog njegovog ubistva ranije te godine, to je ostalo nedodeljeno u njegovu čast.[12]
  4. ^ Godine 1958., rođeni rus Boris Pasternak, pod pritiskom vlade Sovjetskog Saveza, bio je primoran da odbije Nobelovu nagradu za književnost.[9]
  5. ^ Žan-Pol Sartr je 1964. godine odbio da primi Nobelovu nagradu za književnost, pošto je u prošlosti dosledno odbijao sve zvanične počasti.[9]
  6. ^ Godine 2010., Lju Sjaobo nije mogao da dobije Nobelovu nagradu za mir pošto su ga kineske vlasti osudile na 11 godina zatvora.[13]
  7. ^ Nobelova nagrada za književnost za 2018. godinu dodeljena je 2019. godine, pošto su je skandali unutar Švedske akademije naterali da odloži ceremoniju.[15]

Reference uredi

Uopšteno
Specifično
  1. ^ „Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize”. Nobel Foundation. Pristupljeno 27. 11. 2008. 
  2. ^ a b „The Nobel Prize”. Nobel Foundation. Pristupljeno 27. 11. 2008. 
  3. ^ „The Nobel Prize Awarders”. Nobel Foundation. Pristupljeno 27. 11. 2008. 
  4. ^ „The Nobel Prize Amounts”. Nobel Foundation. Arhivirano iz originala 31. 07. 2008. g. Pristupljeno 27. 11. 2008. 
  5. ^ „The Nobel Prize Award Ceremonies”. Nobel Foundation. Arhivirano iz originala 22. 08. 2008. g. Pristupljeno 27. 11. 2008. 
  6. ^ „List of All Nobel Laureates 1942”. Nobel Foundation. Pristupljeno 30. 11. 2008. 
  7. ^ Lundestad, Geir (15. 03. 2001). „The Nobel Peace Prize 1901-2000”. Nobel Foundation. Pristupljeno 30. 11. 2008. 
  8. ^ „All Nobel Prizes”. www.nobelprize.org. Arhivirano iz originala 6. 4. 2018. g. Pristupljeno 14. 3. 2018. 
  9. ^ a b v g d „Nobel Laureates Facts”. Nobel Foundation. Pristupljeno 11. 10. 2013. 
  10. ^ „Women Nobel Laureates”. Nobel Foundation. Pristupljeno 11. 10. 2011. 
  11. ^ „Nomination and selection of Laureates in Economic Sciences”. Nobel Foundation. Pristupljeno 13. 5. 2020. 
  12. ^ Tønnesson, Øyvind (1. 12. 1999). „Mahatma Gandhi, the Missing Laureates”. Nobel Foundation. Arhivirano iz originala 9. 1. 2010. g. Pristupljeno 3. 1. 2010. „Later, there have been speculations that the committee members could have had another deceased peace worker than Gandhi in mind when they declared that there was "no suitable living candidate", namely the Swedish UN envoy to Palestine, Count Bernadotte, who was murdered in September 1948. Today, this can be ruled out; Bernadotte had not been nominated in 1948. Thus it seems reasonable to assume that Gandhi would have been invited to Oslo to receive the Nobel Peace Prize had he been alive one more year.” 
  13. ^ „The Nobel Peace Prize 2010 - Presentation Speech”. Nobel Foundation. Arhivirano iz originala 5. 11. 2011. g. Pristupljeno 10. 10. 2011. 
  14. ^ „2016 Nobel Prizes - Prize Announcement Dates”. Nobelprize.org. Nobel Media AB 2014. Pristupljeno 03. 10. 2016. 
  15. ^ Henley, Jon (10. 10. 2019). „Two Nobel literature prizes to be awarded after sexual assault scandal”. The Guardian. Pristupljeno 10. 10. 2019. 

Spoljašnje veze uredi

 
Spisak dobitnika Nobelove nagrade na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_добитника_Нобелове_награде&oldid=27614355”