Википедија

Etimologija subjekata Ruske Federacije

Etimologije subjekata Ruske Federacije obuhvata srpska imena 85 subjekata (republike, pokrajine, oblasti, gradovi, okruzi) koji čine Rusku Federaciju, poredanih po azbučnom redosledu.

Ruska Federacija

uredi
Glavni članak: Etimologija imena Rusija

Horonim (zemaljsko ime) Rusija (rus. Россия) potiče od imena starog naroda Rusa (rus. Русь), koji su osnovali drevnu Kijevsku Rusiju (rus. Киевская Русь). U izvorima na ruskom i ostalim slovenskim jezicima, a takođe i u izvorima koji su na latinskom jeziku nastajali u domaćoj sredini (kneževske isprave i pečati), upotrebljavani su oblici Rusia ili Russia, tako da je horonim Rusija posvedočen u raznim izvorima iz srednjovekovnog perioda. Iz istog korena (rus-) izvedeni su i razni oblasni nazivi, kao što su: Bela Rusija, Mala Rusija, Crvena Rusija (i drugi slični pojmovi).[1][2]

Sadašnji oblik državnog naziva Rusije, sa slovom "o" (Rossiя, umesto Russiя ili Rusiя, kako bi trebalo prema izvornom obliku Rusь i nazivu naroda Russkie) nastao je naknadno, pod ugledu na grčki naziv za Kijevsku Rusiju (grč. Ρωσσία). Postepeno prihvatanje grčkog oblika od strane ruskih državnih i crkvenih vlasti izvršeno je tokom 16. i 17. veka, a taj oblik je u potpunosti preovladao tokom 18. veka. Usvajanje državnog naziva koji je izveden iz korena ros- nije uticalo na promenu ruskog narodnog imena, koje je i dalje ostalo zasnovano na izvornom korenu rus- (rus. Русские).[3][4]

Ruske republike

uredi
Glavni članak: Ruske republike

Republika je dobila ime po titularnom narodu - Adigejcima koji su, nakon Rusa (oko 65%), najbrojniji narod u ovoj republici (oko 25%). Adigejci su narod kavkazskog porijekla, većinom muslimanske vjeroispovjesti.

Riječ adige, dolazi iz čerkeskog jezika i znači „plemeniti“.

Republika nosi ime po titularnom narodu Altajcima koji su, nakon Rusa (oko 57%), drugi narod po brojnosti u ovoj republici (sa oko 34%). Altajci su narod turkijskog porijekla, sa tradicionalnim šamanskim vjerovanjima.

Narod Altajci naseljava sjeverni pojas planinskog lanca Altaj po kome i nosi ime. Reč al-taj u turkijskim jezicima, kao i mongolskom jeziku, proizilazi iz riječi al = zlato, i taj = planina, što bi značilo „Zlatna planina“. Slično značenje ima i u kineskom jeziku.

Naziv republike Baškortostan dolazi od titularnog naroda Baškiri, koji su, nakon Rusa (oko 36%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 29%), kao i persijskog postfiksa -stan koji označava zemlju. Baškiri su narod turkijskog porijekla, tradicionalno sunitski muslimani.

Riječ Baškir se prvi put javlja u 5. vijeku sa pojavom privolških Baškira. Većina baškirskih etimologa smatra da riječ baš-kir proizilazi od turkijskih riječi baš -pravi, glavni i kor (kort) - pleme, rod, što bi Baškire označavalo kao „Glavno pleme“ među okolnim plemenima.

Ime Republike proizilazi iz imena titularnog naroda Burjata koji je, nakon Rusa (oko 65%), drugi većinski narod (sa oko 30%) u ovoj federalnoj jedinici. Ime Burjata se prvi put spominje u „Tajnoj istoriji Mongola“ (oko 1240. godine) gdje se za Burjate kaže da su to šumski narod.

Zbog opisa ovakvog stila života, koji se poredio sa životom vuka,[5] postoji hipoteza da porijeklo imena Burjat potiče od hakaskih riječi buri -vuk i ata -otac, što bi ovaj narod opisivalo kao „očeve vukovima“. Druge hipoteze u korjenu riječi buri, pronalaze značenja: braća, šikara, stidljiv, sivilo itd.

Teritorija savremenog Dagestana je uglavnom planinska. Iz istorijske literature, a koja govori o ovoj teritoriji ili narodima u njoj, ista je obično nazivana planinkom zemljom na raznim jezicima.

Zvanični naziv „Dagestan“ poznat je od 17. vijeka i znači „planinska zemlja“, od turkijskog dag = planina i persijskog stan = zemlja. U istočnim dijelovima Dagestana, ovu Republiku nazivaju i Lezgistanom.

Republika je ime dobila po titularnom narodu Inguši koji su najbrojniji narod u republici (sa oko 95%). Etimologija imena ovog naroda nije tačno poznata, ali se pretpostavlja da vodi od naziva sela Angušt, koje Oseti zovu Tarskoje i koje znači „dolina rijeke Terek“. Slično značenje ima i na inguškom jeziku. Inače, Inguše sebe nazivaju Gialgiaj, za što neki istraživači tvrde da znači „stanovnici kule“, „graditelji itd“.

Republika je dobila ime po titularnom narodu Jakutima koji su najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 50%). Inače, Jakuti sebe nazivaju Sahi ili Sahalari, a svoju zemlju Saha. Etimologija imena naroda nije poznata.

Republika je nazvana prema dva naroda koji je naseljavaju: Kabardincima (narod sjevernokavkaskog odnosno čerkeskog porijekla) i Balkarima (narod turskog porijekla).

Republika je ime dobila po titularnom narodu Kalmicima koji su najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 55%). Pretpostavlja se da ime ovog naroda potiče od turkijske riječi halmg ili halmgud - što znači odvojen, jer se ovaj narod u prošlosti odvojio od matičnog mongolskog naroda i odselio na zapad, na prostor današnje južne Rusije.

Republika je dobila ime prema dva titularna naroda koji je naseljavaju: Karačajcima (narod turskog porijekla) i Čerkezima (narod severnokavkaskog porijekla).

Republika je dobila ime po titularnom narodu Karelima koji su, nakon Rusa (oko 82%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 8%) stanovništva. Kareli su narod ugro-finskog porijekla, a prvi pomen njihovog imena je iz 8. vijeka u skandinavskim, i iz 12. vijeka u ruskim izvorima kao Korali.

Republika je dobila ime po titularnom narodu Komi koji su, nakon Rusa (sa oko 65%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 25%).

Naziv naroda i republike Komi vjerovatno dolazi od udmurtske riječi kam, što znači „velika rijeka“, kao što je rijeka Kama. Tako neki naučnici smatraju da je ime naroda može bukvalno prevesti kao „ljudi sa velike rijeke“ (Kam, tj. Kama)" i „zemlja ljudi sa velike rijeke“.[6]

Prvo poznato ime za Krim bilo je Taurida. Sadašnje ime poluostrva i Republike Krim, najvjerovatnije potiče od imena malog istorijskog grada koji se danas zove Stari Krim, a koji se nalazi na jugoistoku poluostrva. Ovaj gradić se prvi put pominje (kao Kirim) u vrijeme mongolskih osvajanja tokom 13. vijeka. Većina naučnika smatra da je ime ovog grada nastalo kao iskvareni mongolski oblik imena za narod Kimerijci koji su naseljavali grad.

Republika je dobila ime po titularnom narodu Marijcima (ili Marima) koji su, nakon Rusa (oko 48%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 42%). Marijci su narod ugro-finskog porijekla, tradicionalno pravoslavne vjeroispovjesti.

Ime Marij, javlja se sa mongolskom invazijom početkom 11. vijeka. Pretpostavlja se da rijč Marij ima slično značenje kao i komska i udmurska riječ mort (morti, mori), a potiče od iranske (skitske) riječi mirde, što znači čovjek, muž, suprug. Slično značenje ima i ime susjednog naroda Mordvina.[7]

Republika je dobila ime po titularnom narodu Mordvinima koji su, nakon Rusa (oko 55%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 40%). Mordvini su narod ugro-finskog porijekla, tradicionalno pravoslavne vjeroispovjesti.

Prvobitno ime Mordva i Mordvini, javlja se sa mongolskom invazijom početkom XI vijeka. Pretpostavlja se da riječ Mordva potiče od iranske (skitske) riječi mirde, što znači čovjek, muž, suprug. Slično značenje ima i ime susjednog naroda Mari.[7]

Republika je dobila ime po titularnom narodu Osetima koji su najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 65%). Osetini su narod iranskog porijekla, tradicionalno pravoslavne ili paganističke vjeroispovjesti.

Ovo ime Osetija, Rusi su usvojili od gruzijskog naziva Osi (ili Osebi), a koji su Gruzini koristili za iranske narode na Kavkazu. Pretpostavlja se da i staro ime za isti narod Alani ima isto značenje.[8]

Početakom konflikta između Gruzije i Južne Osetije, u Sjevernoj Osetiji je izražena potreba dodavanja starog imena ove zemlje, pa je 1994. uz postojeće ime republike, uvrštena i riječ - Alanija.

Republika je dobila ime po titularnom narodu Tatarima koji su najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 53%), dok su Rusi drugi (sa oko 40%). Tatari su narod tursko-tatarskog porijekla, tradicionalno sunitski muslimani ili pravoslavni hrišćani.

Republika je poznata i pod imenima „Tatarstan Җөmһүriяte“ (srp. Republika Tatarstan), kao i Tatáriя (srp. Tatarija), ali ti nazivi nisu službeni nazivi, i isti se koriste više kao kolokvijalna ili istorijska imena za ovu teritoriju.

Prvi etnonim "Tatari" pojavljuje se među mongolskim plemenima jugoistočno od Bajkalskog jezera u periodu VI-IX vijeka. U 13. vijeku sa Mongolsko-tatarskim osvajanjima naziv "Tatari" postao je poznat i u Evropi. Danas naučnici nemaju jedinstven stav o porijeklu i etnonimu ovog imena, tako da zvanično postoje tri teorije: bugarsko-tatarska, tatarsko-mongolska i turkijsko-tatarska teorija.

Republika je dobila ime po titularnom narodu Tuvincima koji su i najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 82%). Tuvinci su narod turkijskog porijekla, tradicionalno budističke vjeroispovjesti.

Prvobitni narod koji je naseljavao ovu teritoriju poznat je kao Urjanhajci, koje su Mongoli zvali Šumski ljudi. Vremenom je došlo do miješanja ovog naroda sa južnim turkijskim narodima i nastao je tuvinski narod. Tuvinci sebe nazivaju Tiva (Tыva), a tako nazivaju i svoju matičnu republiku. Nakon provedenog referenduma, od 2001. godine u Rusiji su ravnopravna oba naziva.[9][10]

Republika je dobila ime po titularnom narodu Udmurtima koji su, nakon Rusa (oko 62%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 28%). Udmurti su narod ugro-finskog porijekla, tradicionalno pravoslavne vjeroispovjesti.

Etimologija imena naroda Udmurti nije sasvim jasna. Najviše pažnje se pridaje hipotezi o iranskom porijeklu imena udmurt koji se odnosi na komšije ili susjede. U modernom Udmurtskom jeziku riječ je podjeljena na dve komponente - ud (sa nejasnom semantikom) i murti, što znači čovjek, muškarac.

Republika nosi ime po titularnom narodu Hakasima koji su, nakon Rusa (oko 80%), drugi najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 12%). Hakasi su narod turkijskog porijekla, tradicionalno pakanske ili pravoslavne vjeroispovjesti.

Hakasi su ranije sebe nazivali Tadari ili Tadarlari, mada je ovaj naziv danas arhaičan i kod Hakasa. Ime Hakasa, kao i samo porijeklo ovog naroda je nejasno.

Republika nosi ime po titularnom narodu Čečenima koji su najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 95%). Čečeni su narod kavkaskog porijekla, tradicionalno sunitski muslimani.

Naziv Čečensi je iskrivljena ruska transkripcija za ime naroda kog su Kabardini nazivali Šašan, a koji potiču iz čečenskog sela Large gdje su se, vjerovatno prvi put, sreli Rusi sa Čečenima krajem XVII vijeka. Zvanični naziv ovog sela u XVIII vijeku, je registrovan kao Sečena, da bi se kasnije ruski državljani, najpre ovog sela, a kasnije i cijele regije počeli i zvanično nazivati Čečeni. Samozvano ime Čečena je Nohči (Nóhčiй).

Republika nosi ime po titularnom narodu Čuvašima koji su ujedno i najbrojniji narod u ovoj republici (sa oko 67%). Čuvaši su narod turkijskog porijekla, tradicionalno pravoslavne vjeroispovjesti (manji broj muslimanske).

Ime naroda Čuvaši u pisanim dokumentima se prvi put pojavljuje 1469. godine. Mnogi naučnici su saglasni da ime Čuvaš potiče od staro-tukijskog: juvaš, što znači tihi, mirni.

Ruske pokrajine

uredi
Glavni članak: Ruske pokrajine

Pokrajina je dobila ime po planinskom lancu Altaj koji se pruža graničnim pojasom između Rusije, Kazahstana, Kine i Mongolije.

Riječ al-taj u turkijskim jezicima, kao i mongolskom jeziku, proizilazi iz riječi Al = zlato, i Taj = planina, što bi značilo „Zlatna planina“. Slično značenje ima i u kineskom jeziku.

Pokrajina nosi ime po geografskoj oblasti koja se nalazi istočno i jugoistočno od Bajkalskog jezera, a koje se naziva Zabajkalje. Zabajkalje je širi pojam od Zabajkalske Pokrajine, i osim ove pokrajine, obuhvata i cjelokupnu teritoriju Burjatije, kao i dijelove Irkutske oblasti.

Oblast Zabajkalje je dobilo ime po Bajkalskom jezeru. Ime jezera Bajkal potiče od tatarskih reči bai -što znači bogat i kul - jezero, što bi značilo „bogato jezero“.

Kamčatska Pokrajina ima isto ime kao i poluostrvo na kome se pokrajina nalazi. Poluostrvo je ime dobilo po Ivanu Ivanoviču Kamčatskom, ruskom istraživaču koji je prvi stigao na ovo poluostrvo, sredinom 17. vijeka. Po ovom istraživaču najpre je ime dobila najveća rijeka poluostrva, koja se nalazi na samom jugu, da bi se kasnije ime proširilo na cijelo poluostrvo. Prezime ovog istraživača Kamčatka potiče od istoimenog naziva za jednu vrstu svilene tkanine, kamčatka, u srpskom jeziku poznatije kao damast.

Pokrajina nosi ime po administrativnom centru Krasnodaru. Grad je osnovan 1793. godine i do 1920. se zvao Jekatirinodar, što bi značilo Jekaterinin poklon (po carici Katarini, za čije vladavine je osnovan grad). Dolaskom komunista na vlast u Rusiji, ime grada je promenjeno u krasno -što znači crven i dar -poklon, što bi za ime grada značilo „Poklon crvenih (komunista)“.

Pokrajina nosi ime po administrativnom centru Krasnojarsku. Ovaj grad je osnovan 1628. godine, a prva tvđava podignuta na njegovom mjestu nosila je ime Krásnый Яr, što znači „Crvena kotlina“, po kojoj je grad kasnije i dobio ime.

Pokrajina nosi ime po administrativnom centru Permu. Riječ Perm se u drevno vrijeme odnosila na geografsko područje oko gornjeg toka rijeka Kame i Muljanke. Nakon što je 1723. godine u ovom području osnivan veći ruski grad, on je dobio ovo ime. Većina istraživača zastupa teoriju da riječ Perm potiče od vepskog pera-maa, što znači „Daleka zemlja“, a vepski izraz se odnosio na Zavolžje.

U ruskom jeziku, ime grada se izgovara u ženskom rodu.

Primorska Pokrajina ima isto značenje imena u ruskom i srpskom jeziku. Godine 1880, ruske vlasti formiraju jedinstvenu upravna oblast koja obuhvata sve teritorije od Kamčatke i Čukotke na sjeveru do Vladivostoka na jugu. Oblast je izlazila na četiri mora i jedan (Tihi) okean, pa je dobila zvanično ime Primorska oblast. Kasnije, ova teritorija je podjeljena na više upravnih jedinica, pa tako danas Primorska Pokrajina izlazi samo na jedno, i to Japansko more.

Pokrajina nosi ime po administrativnom centru Stavropolju. Grad je osnovan 1777. godine na mjestu ruina drevnog grčkog grada. Prilikom izgradnje utvrde, vojnici su pronašli veliki kameni krst, pa je u čast ovog događaja grad dobio ime „Krstov grad“ (ili Grad krsta), grčki: σταυροί-πόλη ili Stavro-polj.

Pokrajina nosi ime po administrativnom centru Habarovsku. Grad Habarovsk je osnovan 1858. godine, a ime je dobio po čuvenom ruskom istraživaču iz Vologodske oblasti Jerofeju Habarovu. Habarov je bio jedan od prvih ruskih pustolova koji su stigli u ove oblasti. On je tu proveo nekoliko godina i detaljno istražio teritorije i narode, a pri povratku u Moskvu, predao te informacije vlastima, koje su kasnije poslužile za rusko osvajanje ovih oblasti.

Prezime Habarov ima korjen u riječi habar, što na ruskom znači: kolebanje.

Ruske oblasti

uredi
Glavni članak: Ruske oblasti

Većim delom svoje teritorije, oblast leži uz lijevu obalu rijeke Amur, pa je po ovoj rijeci i dobila ime. Često, nezvanični naziv za oblast je i Priamurje.

Naziv rijeke potiče iz tunguskog jezika amar (ili damur), što znači „Velika rijeka“. Kineski naziv za rijeku je Hejhe, što bi značilo „Crna rijeka“ ili „Reka crnog zmaja“.

Oblast nosi ime po administrativnom centru Arhangelsku. Prva ruska naselja u ovoj oblasti su se pojavila u 12. vijeku, a prvo veće naselje bilo je oko manastira Svetog Arhangela Mihajla, koji se zvanično, prvi put spominje 1419. godine. Grad koji je osnovan 1584. godine dobio je ime po ovom manastiru.

Arhangel, u pravoslavnoj tradiciji, je anđeo višeg reda. Riječ potiče od grčkih riječi arh-angel (ἀρχάγγελος), što znači „glavni anđeo“.

Oblast nosi ime po administrativnom centru Astrahanu. Pretpostavlja se da je grad nastao oko druge polovine 13. vijeka, na mjestu starih naselja sarmatskih plemena od kojih je najpoznatije bilo pleme Asi (ponegde Aši, Adži ili Hadži).[11] Za vrijeme Zlatne horde, zbog svojih vojnih zasluga, stanovnici ovih naselja od hana dobijaju pismo - tarhan, kojim se oslobađaju obaveza prema državi. Već koji vijek kasnije, mjesto se naziva Adžitarhan, Aštrarhan i konačno Astrahan.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Belgorodu. Svi etimolozi se slažu da ime grada potiče od ruskih riječi beli i gorod, što znači „Bijeli grad“, ali sporenja idu oko toga, da li je kombinacija ovih riječi nastala zbog bijele boje na staroj tvrđavi grada ili bijelih obronaka obližnjih planina.[12]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Brjansku. Grad je osnovan 985. godine. U vrijeme izgradnje prve tvrđave na ovom mjestu, budući grad je bio okružen sa gustim šumama, močvarama i uvalama. Stara ruska riječ za takav krajolik je debri, po čemu je i grad dobio svoje prvobitno ime Debrjansk. Vremenom, ime grada je skraćivano i menjano i od 15. veka, grad je poznat pod sadašnjim imenom.[12]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Vladimiru. Grad je ime dobio po svom osnivaču Vladimiru II Monomahu, velikom knezu Kijevske Rusije, koji je vladao velikim dijelovima današnje evropske Rusije.[12] Starija verzija imena grada bila je Volodimir (rus.Volodimѣrь).[13]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Volgogradu. Grad je osnovan 1589. godine. U čast carice Irine Fjodorovne, grad je od 1589. do 1925. godine nosio naziv Caricin (rus.Carícыn), a od 1925. do 1961. Staljingrad (rus.Stalingrád) u čast novog sovjetskog vođe Staljina. Današnje ime, grad je dobio po rijeci Volgi na čijoj obali leži grad.

Rusko ime za reku Volgu, proizilazi iz staroslovenske riječi Vьlga, što znači „vlaga“.[14]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Vologda. Grad se prvi put spominje 1147. godine, a osnovao ga je ruski monah Gerasim Vologodski. Na mjestu današnjeg grada, ovaj monah je najpre osnovao manastir Svete Trojice, oko kog se kasnije podigao grad.

Prezime ovog monaha, na staro-vepskom jeziku znači: „bistra voda“.[15]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Voronježu koji je osnovan 1586. godine.

Većina etimologa se slaže da ime potiče od dvije ruske riječi, od kojih je prva vóron, što znači vrana, dok oko druge reči než postoje različite teorije (npr. nežnost, žena, jež itd).[15][16]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Ivanovu.

Prvo naselje na rijeci Uvod pominje se još iz 1328. godine. Sredinom 14. vijeka, za vrijeme Dimitrija Donskog, to naselje se naziva Ivan na Uvodu, a po svoj prilici, u ovom periodu je izgrađena i crkvica u čast Svetog Jovana Krstitelja (rus.Ioánn Krestítelь ili Ivan Krestítelь), po kojoj je naselje i dobilo ime.[17][18] Etimologija vlastitog imena Ivan (kao i Jovan), u hebreskom znači „Gospod je milostiv”.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Irkutsku. Ime grada potiče od imena rijeke Irkut, u blizini koji je najpre nastao Irkutski zatvor 1661. godine, a zatim se razvio i grad Irkutsk.

Hidronom rijeke Irkut ima više teorija, ali postoji saglasnost da je to od mongolsko-burjatske riječi irhu (burjat. Ыrhu), koja označava snagu, energiju, brzinu, okreninje itd.[15][19]

Jaroslavska oblast ima slično ime kao i grad gdje se nalazi njen administrativni centar, Jaroslavlj. Ovaj grad osnovan je u 11. vijeku, na mjstu gdje su postojala naselja i prije nove ere. Osnivač novog grada bio je veliki knez Kijevske Rusije Jaroslav Mudri, pa je i grad po njemu dobio ime,[15] a kasnije i oblast. Tokom svoje istorije, grad se neformalno nazivao i Jaroslavov (ili Jaroslavljev) grad,[20] a teritorija pod kontrolom grada Jaroslavska (ili Jaroslavljeva) kneževina, zatim gubernija i na kraju oblast. Međutim, ne rijetko u srpskoj literaturi se grad (a ponekad i cijela oblast) naziva Jaroslavlje.[21][22]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, Kalinjingradu. Grad su osnovali drevni Prusi 1255. godine, a kroz svoju istoriju grad je promjenio nekoliko imena: Tvangste, Kenigzberg i konačno od 1946. Kalinjingrad. Sadašnje ime grad je dobio po bivšem sovjetskom državniku Mihailu Kalinjinu.

Stanovnici Kalinjingradske oblasti, ovu teritoriju neformalno nazivaju „Jantarni kraj“ (rus. Янта́рный край), jer je oblast poznata po rudnicima jantara (ćilibara). U njoj se nalazi 90% svjetskih rezervi ove okamenjene smole.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kaluga. Grad je osnovan 1371. godine, u blizini rijeke Kaluške (lijeve pritoke Oke), po kojoj je i dobio ime.

Iako ne postoji usaglašenost kod stručnjaka u ovoj oblasti, većina etimologa smatra da je rijeka svoje ime dobila po staroj slovenskoj riječi kaluga (ili kaljuga), što se odnosilo na močvare i blato pored ove rijeke.[23]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kemerovu. Grad je osnovan 1701. godine, a dokumenti iz tog vremena ukazuju da se mjsto zvalo Komarovo, a zatim i Kemi(e)rova.

Danas preovladavaju teorije da je grad, najvjrovatnije dobio ime po turkijskoj riječi kemer, što znači planinska litica, padina, obala.[15]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kirovu. Grad je osnovan 1374. godine, a pređašni nazivi su mu bili Hlinov (rus.Hlы́nov) i Vjatka (rus.Vя́tka), po istoimenoj rijeci Vjatka na kojoj se nalazi.

Današnje ime Kirov, grad je dobio po sovjetskom revolucionaru Sergeju Kostrikovu Kirovu, nakon njegovog ubistva 1934. godine.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kostromi. Grad je osnovan 1152. godine, a ime je dobio po rijeci Kostroma.

Mada ne postoji usaglašenost među stručnjacima, pretpostavlja se da ime rijeke Kostroma potiče od izraza na kotoroй on stoit (na kojoj stoji),[24] ili od Kostrá, ruskog izraza za kostrijet.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kurganu. Grad je osnovan 1679. godine i do 1738. nosio je naziv Carevo Gorodišće (rus.Carёvo Gorodíщe). Od 1738. do 1782. grad se zove Kurganska Sloboda (rus.Kurgánskaя slobodá), a od 1782. Kurgan.

Carevo Gorodišće, znači „Careva humka“, a odnosi se na drevnu humku pronađenu u blizini sadašnjeg grada. Turkijska riječ za humku je kurgan, po kojoj je grad dobio sadašnje ime.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Kursku. Grad se prvi put spominje 1032. godine, a pretpostavlja se da je ime dobio po maloj rijeci Kur, na kojoj se grad nalazi.

U nekim jezicima riječ Kur znači rijeka, ali se pretpostavlja da ovdje riječ potiče od staroruske riječi kurja (rus.kurья), što znači mrtvaja.

Oblast nosi ime po ranijem nazivu za grad Sankt Peterburg, oko kog se oblast nalazi, a ono je u čast vođe Oktobarske revolucije Vladimira Iliča Lenjina glasilo Lenjingrad (1924—1991). Nakon raspada SSSR i pada komunizma, grad Sankt Peterburg je vratio svoje ranije ime, dok je oblast zadržala ono iz vremena komunizma.

Inače, područje ove oblasti je istorijski bilo poznato kao Ingrija (do 1927. godine).

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Lipecku. Grad Lipeck je osnovan 1703. na mjestu sela Mali Studenki Lipski (rus.Málыe Studёnki Lípskie), koje se prvi put spominje u dokumentima iz 17. vijeka. Selo je ime dobilo po Ledenim ključevima (rus.Studёnыm klюčam), sada dijelovi grada, dok se riječ Lipovski odnosi na rijeku Lipovku koja teče kroz grad.

Pretpostavlja se da ime rijeke Lipovka[25] potiče od riječi lipa, listopadnog drveća koje raste pored korita rijeke.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Magadanu. Grad je osnovan 1929. godine na obali Ohotskog mora, a prvi stanovnici bili su ruski kolonisti i domorodački Oroci.

Postoji nekoliko teorija o poreklu imena grada, ali je najčešće navodi ona koja kaže da ime potiče od oročkih reči mongo-dan, što znači „Morski nanosi“.[15]

Veći dio teritorije ove oblasti leži u slivu rijeke Moskve, po kojoj oblast i nosi ime.[15] U skladu s tim, oblast se često naziva i Podmoskovlje[26] ili Moskovlje.

Najveći grad na rijeci Moskvi je istoimeni grad Moskva, koji se pod ovim imenom, prvi put spominje još 1147. godine. Postoje mnoge teorije o hidronimu rijeke Moskva, ali najzastupljenija su

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Murmansku. Grad je osnovan 4. oktobra 1916. godine, na brežuljku Murman, pa je prvobitno ime grada bilo Romanov-na-Murmanu.

Riječ Murman (u množ. Murmani)[15] ili Nurmani[29], potiče od lokalnog ruskog iskrivljenog oblika za stanovnike Skandinavije, poznatije kao Normani.

Glavni grad oblasti Nižnji Novgorod, često se naziva i samo Nižnji ili Nižjegorod[30]. Po ovoj poslednjoj kraćenici nazvana je i oblast. Grad je osnovan 1221. godine na teritoriji Vladimir-Suzdaljske kneževine u dijelu zemlje koja je tad bila poznata kao Nizovska zemlja.

Nakon što su Rusi stigli do ušća Oke u Volgu, vladimirski knez Jurij II Vsevolodovič, podiže novi odbrambeni grad i daje mu ime Novi-grad Nizovske zemlje (rus.Novgorod Nizóvskoй zemli).[31] Kako se ruski naziv Nizovska često poistovećivao sa riječima „donja ili niska zemlja“, gradu se ubrzo skraćuje ime u „Niži“ (rus.Nižniй) Novgorod.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Velikom Novgorodu, koji se često naziva samo Novgorod. Na mjestu starih slovenskih naselja, negdje u VIII—9. vijeku podignut je sasvim novi grad, koji je dobio baš takvo ime „Novi grad“ (rus.Nov-gorod).

Novgorod se već 859. godine, u Sofijskom ljetopisu, spominje kao centar Novgorodske zemlje, da bi već koji vijek kasnije postao centar ogromne republike poznate kao Gospodin Veliki Novgorod.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Novosibirsku. Manja ruska naselja u ovom dijelu Sibira su postojala još od XVII vijeka. Tek sa krajem 19. vijeka, tačnije 1893. godine na mijestu gdje je postojala samo jedna crkva, osniva se novi grad u Sibiru, koji ubrzo zatim dobija i zvanično ime Novosibirk („novi-sibirski grad“).

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Omsku. Grad je osnovan 1716. godine na ušću rijeke Om, po kojoj je i dobio ime[15] u rijeku Irtiš.

Naziv rijeke Om, po jednojoj od verzija, dolazi od turkijske riječi om - „tiha“[32]. Lokalni naziv rijeke je i Omka.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Orenburgu.

Da bi efikasno zaštitili istočne granice, carska Rusija je još 1734. godine planirala sa izgradnjom utvrđenog grada na rijeci Or u čiju izgradnju je trebalo da budu uključeni i njemački arhitekti. Ruski kolonisti su već 1735. podigli jedan grad na ušću rijeke Or u Ural i nazvali ga Orenburg (nem. Or-en-burg), znači „tvrđava na Oru“.

Ovo naselje je 1739. promjenilo svoje ime u Orsk, a na mestu Krasnogar, 1741. godine, osnovan je drugi Orenburg, koji nije dugo opstao. Treći Orenburg je uspešno utemeljen 1743. godine, na njegovom današnjem mjestu približno 250 km nizvodno rijekom Uralom od Orska.

Glavni grad Orlovske oblasti osnovan je 1566. godine, na rijeci Oki i njenoj pritoci Orlovki, po kojoj je i grad dobio ime. Ime grada Orel na ruskom orёl - doslovno znači orao, a ime rijeke Orlovka je ime jedne vrste orla ribara - orlovka. Ovo je bio razlog zbog koga je cijela oblast dobila ime Orlovska oblast.

Srpski naziv administrativnog središta oblasti je Orel, dok se u literaturi koristi i Orjol. Zbog česte prakse da se ruske oblasti nazivaju po imenu administrativnog centra, ova oblast se često i u srpskom jeziku naziva Orelska ili Orjolska oblast.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Penzi. Grad je osnovan 1663. godine, na istoimenoj rijeci Penzi, po kojoj je i dobio ime.[15]

Postoje mnoge teorije o hidronimu rijeke Penza, ali većina njih se poziva na sličnost riječi uralskih starosedelaca sa drevnim nazivom rijeke Pijanza.[33]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Pskovu. Grad leži na rijeci Pskova, po kojoj je i dobio ime, a prvi put se zvanično spominje davne 903. godine.

Postoji nekoliko teorija o hidronimu rijeke Pskove. Neki porijeklo imena vide u praslovenskim riječima: ples, pijesak ili poskakivanje (za vodu), ili baltičkoj riječi pisva -smola.[34][35] Jedna od teorija, kombinuje gotske, baltičke i slovenske riječi Pal-esk-ava,[36] što znači „blatnjava voda“, a što bi moglo biti najizvesnije značenje.

Oblast nosi ime po drevnoj teritoriji Rjazanj, koja se nalazila sa desne strane rijeke Oka, gdje je oko 800. godine osnovan drevni grad Stari Rjazanj, kao središte Rjazanjske kneževine, a 1095. godine i nova prestonica, današnji grad Rjazanj.

Ime toponima, potiče od staroruske riječi Rѣzanъ, a javlja se kao prisvojni pridev u muškom rodu u obliku pasiva i znači -rezanog, isečenog.[15] S obzirom da je drevna teritorija, dugo vremena, rijekom Oka, bila i fizički odvojena (odsječena) od ostatka ruskih zemalja, smatra se da je to bio razlog za dobijanje ovog imena.[37]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Rostov na Donu. Ovaj grad osnovan je 1749. godine, na mjestu drevne grčke kolonije Tanais, mjestu kasnijih đenovskih i osmanskih trgovačkih naselja, na rijeci Donu. Ime rijeke postalo je sastavni dio imena grada kako bi se razlikovalo od imena starijeg (sjevernog) grada Rostova.

Grad je ime dobio po Svetom Dimitriju Rostovskom, mitropolitu Rostova Velikog, a u čiju čast je podignuta prva crkva (ujedno i prva veća građevina) u novom gradu. Komunisti su kasnije porušili prvobitnu crkvu, ali grad je zadržao ime sve do danas.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Samara. Grad je osnovan 1586. godine na istoimenoj rijeci Samari, po kojoj je, kasnije i dobio ime.

Postoji više teorija hidronima Samara:
Sarmatska teorija: samur -vidra, dabar; turkijski: samar -torba, posuda; mongolski: samar -blatnjav, mutan; Ali i teorije kao: po Nojevom sinu Samu; po gradu Samarkandu i legendarnom osnovaču Šamaru (Samaru); biblijskoj Samariji itd.[15]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Saratovu. Grad je osnovan 1590. godine na rijeci Saratovka, za koju se pretpostavlja da je dala ime gradu.

Postoji nekoliko teorija o porjeklu imena rijeke i grada. Najprihvatljivija ima koren u tatarskim riječima: sar-atav, što znači „nisko ostrvo“, a što ukazuje na položaj grada prema rijeci.[38][15]

Oblast nosi ime po ostrvu Sahalin, na kome se nalazi veći dio teritorije oblasti.

Ostrvo Sahalin je dobilo ime po mandžurskom nazivu za rijeku Amur - Sahalian-Ulla što znači „Crna rijeka“. Naziv koji je prvobitno bio odštampan na karti, pogrešno se pripisao ostrvu Sahalin, umjesto rijeci. Kasnije, ovaj naziv je posato zvanično ime ostrva.[39]

Oblast nosi ime po ranijem nazivu Sverdlovsk za grad Jekaterinburg, koji je i administrativni centar oblasti. Grad je osnovan 1723. godine i do 1924. imao je sadašnje ime. U periodu 1924—1991. komunisti su ovo ime promjenili u Sverdlovsk, u čast jednog od vođa Oktobarske revolucije Jakova Sverdlova.

Nakon raspada SSSR i pada komunizma, grad Jekaterinburg je vratio svoje ranije ime, dok je oblast zadržala ono iz vremena komunizma.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Smolensku. To je jedan od najstarijih gradova Rusije, a prvi zvanični pomen grada je iz 863. godine.

Postoji nekoliko teorija o porjeklu imena grada. Najčešće se svode na korjen staroslovenske riječi: smolь -smola, teren, nagib; ali i teorije koje se odnose na Smoljane.[15]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Tambovu. Grad je osnovan 1636. godine, a prvobitni naziv grada bio je Tonbov.

Riječ tonbov, na ruskom znači mali, malešni i ovdje se povezuje sa predloženim mjestom za prvu tvrđavu koja je podignuta na mjestu budućeg grada pored „male rijeke“. Postoji i druga teorija gdje se korjen pronalazi u mokša riječi: tomba —vrtlog.[40]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Tveru. Grad je osnovan 1135. godine, a u prvim pisanim izvorima se pominje kao Tьhvѣrь.[41]

Na teritoriji nekadašnjih olonjetskih zemalja, riječi sliče tver su bile uobičajni nazivi za rijeke i jezera. Otud i ime jezera Tihvera, pa neki etimolozi povezuju ime ovog jezera sa imenom grada. Druge teorije se baziraju na baltičko-slovenskom stanovništvu i njihovim nazivima za prve utvrde, poljski: twordza -tvđava; i litvanski: tvora -ograda.[42]

Oblast, kao i njen glavni grad, nose ime po drevnoj zemlji Tjumenskih Tatara, poznatoj kao Tjumenski kanat.[43] Centar ovog kanata bio je grad Čimgi-Tura na rijeci Tjumenka. Kanat je ubrzo potpao pod vlast Sibirskih Tatara,[44] a onda i ruskih Kozaka, koji su 1586. godine, na mjestu bivšeg tatarskog grada podigli svoju tvrđavu oko koje se razvio prvi ruski grad u Sibiru.[45][46]

Ruske hronike iz 16. vijeka, Tjumenski kanat nazivaju „Velika Tjumenija“. Na jeziku Tjumenskih Tatara riječ: tumen (tjuman) -znači „nizvodno“, „ravničarski“. Ista riječ znači i vojnu jedinicu od 10.000 ljudi iz plemena.[47][48]

Ime bivšeg kanata preuzeto je i za naziv novog ruskog vojvodstva, a kasnije gubernije i sadašnje oblasti. Iz ovog imena je proistekao i naziv grada.[47]

Na ruskom jeziku ime grada je Tюmenь, a oblasti Tюménskaя óblastь. U srpskoj literaturi grad se najčešće naziva Tjumen, a oblast Tjumenska,[49][50] međutim, nakon usvajanja novog Pravopisa srpskog jezika lingvisti su ime grada prilagodili ruskom izgovoru u Tjumenj. Zbog česte prakse da se ruske oblasti obično nazivaju po imenu administrativnog centra, ova oblast se u srpskoj literaturi pogrešno naziva i Tjumenjska.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Tomsku. Grad je osnovan 1604. godine na obali rijeke Tom, po kojoj je i dobio ime.[15]

Ime rijeke, najvjerovatnije potiči od riječi tom, iz jezika malog sibirskog naroda Keti, a odnosi se na strme litice rijeke.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Tula. Grad je osnovan 1146. godine na ušću rijeke Tulica (koja se tad zvala Tula) u rijeku Upu, pa je i grad po rijeci dobio ime.[51]

Hidronim imena Tula se često povezuje sa ugro-finskim nazivima za druge vodene tokove: Tula, Tuloksa, Tulos, Tuloma itd; ali i sa turkijskim: tula -močvara, blato.[52]

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Uljanovsku. Ukazom cara Alekseja Mihajloviča, grad je osnovan 1648. godine, pod imenom Sinbirsk, kasnije Simbirsk.

Godine 1924. komunisti su u čast Vladimira Uljanova Lenjina, koji je rođen u ovom gradu, preimenovan Simbirsk u Uljanovsk. Bivši gradonačelnik ovog grada je 2008. godine pokrenuo inicijativu[53] za povratak starijeg imena grada.

Oblast nosi ime po administrativnom centru, gradu Čeljabinsku. Grad je osnovan 1736. godine na mjestu gdje je već postojalo selo sa imenom Čelebi, po kom je i grad dobio ime.

Većina etimologa[54] smatra da ime ovog sela potiče od turske riječi čelebi, koja znači plemenit, obrazovan (čovek). Postoje i teorije koje toponim povezuju za baškirskom riječi seljaba -kašika.[55]

Ruski federalni gradovi

uredi
Glavni članak: Federalni gradovi Rusije

Grad Moskva nosi ime po istoimenoj rijeci Moskva, (na staroruskom: grád Moskóv, bukvalno prevedeno kao „Grad uz reku Moskvu“). Porjeklo hidronima rijeke nije sasvim poznato ali ipak postoji nekoliko teorija.[56] Najčešće hipoteze se baziraju na korenu starih jezika (slovenska, baltička i ugro-finska teorija) ili na legendarnim događajima.

Slovenska hipoteza smatra da ime dolazi iz drevnog ruskog jezika, od riječi: mosk/mozg (promozglый"), što znači -vlažan ili hladan.[15] Baltička teorija polazi od letonskih riječi: Mask-(u)va, što znači -mokro, blatnjavo. Ugro-finske teorije, kombinuju riječi maska-ava, što znači medvjedica ili mečka.[27][28] Ostale hipoteze, kao ona o potomcima Nojevog unuka Meseha ili Mešeka i druge, su manje prihvatljive.

Često se pogrešno misli da je Petar Veliki ovaj grad nazvao po sebi. U stvari, grad je ime dobio po Petrovom svecu-zaštitniku Simonu Petru. Tvrđava je kratko nosila holandsko ime Sankt-Pieterburch, koje je brzo promjenjeno u njemačko Sankt-Petersburg. Posle izbijanja Prvog svjetskog rata, 18. avgusta 1914. godine, ime grada je rusifikovano (prilagođeno ruskom jeziku) u Petrograd. Poslije Lenjinove smrti 1924, grad je 26. januara 1924. preimenovan u Lenjingrad. Ovu odluku je donijelo rukovodstvo petrogradske Komunističke partije, sa obrazloženjem da je odavde Lenjin započeo Oktobarsku revoluciju.

Sankt Peterburg je bio simbol carističke Rusije. Kao drugi grad Rusije po veličini bio je veoma cijenjen. Promjena imena u Lenjingrad je upečatljivo simbolizovala promjenu socijalnog i političkog sistema.

U prošlosti se ovdje nalazila mala tatarska tvrđava pod imenom Ahtiarom. Na turskom i jeziku krimskih Tatara ovaj grad se i danas zove Akjar (Akyar, Aqyar). Ime gradu Sevastopolj je 1784. dao knez Grigorij Potemkin.

Riječ Sevastopolj je spoj dvije starogrčke riječi: sevastos (σεβαστóς) i polis (πóλις). U doba starog Rima dva mjesta su imala ovo ime; jedno u Maloj Aziji, a drugo u Trakiji. Tada je korištena i titula sevastos za cara u značenju veličanstvo ili svjetost. Sevastopolj, znači dakle, „veličanstveni grad“ ili „carski grad“.

Ruske autonomne oblasti

uredi
Glavni članak: Autonomne oblasti Rusije

Oblast je osnovana za vrijeme Staljina 1928. godine, i trebalo je da posluži kao nova matična zemlja za sve Jevreje iz Sovjetskog Saveza. U prvo vrijeme ova ideja je pozitivno ocjenjena među samim Jevrejima. Međutim, zbog oštre klime, ali i politike Staljina 1930-ih godina, malo se Jevreja odlučilo za život u ovoj oblasti. Maksimalna koncentracija Jevreja dostignuta je neposredno poslije Drugog svjetskog rata i Holokausta, kada se smatralo da je Oblast utočište za jevrejske izbeglice. Tada su oko trećinu stanovništva činili Jevreji.

Osnivanjem Izraela, opao je interes za život u ovoj dalekoj teritoriji, tako da u njoj danas živi samo oko 2300 Jevreja.

Autonomni okruzi Rusije

uredi
Glavni članak: Autonomni okruzi Rusije

Autonomni okrug nosi ime po poluostrvu Jamal koji u cjelosti pripada ovom okrugu i na kom se nalazi najsjevernija tačka okruga 73° sjeverne geografske širine, 800 km od Arktičkog kruga.

Toponim poluostrva Jamal, potiče od samojedskih riječi: Ja -zemlja, mal -kraj, što bi značilo „Zemlja kraja“ ili „Zemlja na kraju svijeta“.[57]

Autonomni okrug nosi ime po titularnom narodu Nencima, koji su nakon Rusa (63%) drugi narod po brojnosti u okrugu (sa oko 18%). Nenci su narod samojedskog porijekla, tradicionalno šamanske ili pravoslavne vjeroispovjesti.

Ranije rusko ime za ovaj narod bio je Samojedi (u užem smislu). Postoji mišljenje da je ime proizilazilo iz običaja naroda da jedu veliku količinu hrane, ruski: samый-edami (veliki obrok). Ime je promjenjeno 1930ih godina u Nenci i na neneckom, znači -ljudi.

Autonomni okrug nosi ime po titularnim narodima Hantima i Mansima, koji danas čine samo mali dio stnovništva, dok su većina Rusi (sa oko 66%). Hanti i Mansi su narodi ugro-finskog porijekla.

Hanti su većinom pravoslavne, a menjim delo šamanske vjere, a njihovo ime na hantijskom jeziku znači - ljudi. Mansi su tradicionalno pagani ili pravoslavci, a njihovo ime na mansijskom jeziku takođe znači -ljudi.

Oblast je u davnoj prošlosti bila poznata kao Jugra. Godine 2003, ovo istorijsko ime dodato je zvaničnom nazivu okruga.

Autonomni okrug nosi ime po poluostrvu Čukotka čija cjelokupna teritorija ulazi u sastav okruga. Poluostrvo se nalazi u sjeveroistočnoj Aziji između Čukotskog i Beringovog mora odvojeno od Sjeverne Amerike Beringovim morezuom.

Poluostrvo nosi ime po autohnonom narodu Čukčima, koji su ujedno i najbrojniji narod na poluostrvu, a drugi po brojnosti (sa oko 25%) u okrugu (nakon, Rusa 50%). Osim njih, autohtoni žitelji poluostrva su i čukotski Eskimi.

Ime ovog naroda u pisanim dokumentima se prvi put pojavljuje 1641. godine, a Rusi, Jakuti i Eveni, ih nazivaju Čukči po čukotskoj riječi: čauču - znači „mnogo jelena“, što označava stil života ovog naroda. Čukči sebe nazivaju Oraveteti -pravi ljudi.[58]

Vidi još

uredi

Reference

uredi
  1. ^ Solovьev 1947, str. 24-38.
  2. ^ Soloviev 1959, str. 1-33.
  3. ^ Solovьev 1949, str. 134-155.
  4. ^ Trubačev 1994, str. 67-70.
  5. ^ Cыdendambaev C. B. Burяtskie istoričeskie hroniki i rodoslovnыe. Ulan-Udэ, 1972
  6. ^ Taagepera, str. 301.
  7. ^ a b Bryant, Edwin (2005). The Indo-Aryan Controversy. Laurie L. Patton. PA201: Routledge. str. 201. ISBN 978-0-7007-1463-6. 
  8. ^ Shnirelman, Victor (2006). The Politics of a Name: Between Consolidation and Separation in the Northern Caucasus. Acta Slavica Iaponica 23. str. 37–49.
  9. ^ Konstituciя Respubliki Tыva — OSNOVЫ KONSTITUCIONNOGO STROЯ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (9. decembar 2012). Statья 1. p 2. Naimenovaniя Respublika Tыva i Tuva ravnoznačnы.
  10. ^ „Konstituciю Tuvы priveli v sootvetstvie“ [1]
  11. ^ Proishoždenie nazvaniй rossiйskih gorodov, [2]
  12. ^ a b v Andreй Sergeevič Laptev, Istoriя Geografičeskih Nazvaniй Rusi [3]
  13. ^ Invalid query
  14. ^ Ivanov V. F. Toponimičeskiй slovarь Seligerskogo kraя Arhivirano na sajtu Wayback Machine (25. avgust 2012). — 2003.
  15. ^ a b v g d đ e ž z i j k l lj m n nj Proishoždenie nazvaniй rossiйskih gorodov [4]
  16. ^ Fasmer M.- Эtimologičeskiй slovarь russkogo яzыka: Per. s nem, god 1964, tom 1, stranic 562
  17. ^ Krestovozdviženskaя cerkovь. / Ivanovo gorod, Revolюcii ploщadь. / Russkie Cerkvi
  18. ^ „Gorodskoй okrug Ivanovo”. Arhivirano iz originala 10. 10. 2010. g. Pristupljeno 17. 6. 2014. 
  19. ^ Melьheev M. N., Geografičeskie nazvaniя Vostočnoй Sibiri Irkutsk, izdatelьstvo Irkutskogo universiteta, god 1995
  20. ^ Marasanova V. M. Яroslavskiй kraй v XVIII veke: Učeb. posobie. Яroslavlь, 1997.
  21. ^ Portsmut igra za Jaroslavlje, Portsmut igra za Jaroslavlje Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. јул 2014)
  22. ^ NOVI SAD I JAROSLAVLJE RAZMENJUJU VASPITAČKA ISKUSTVA, http://www.kanal9tv.com/novi-sad-i-jaroslavlje-razmenjuju-vaspitacka-iskustva/ Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. jul 2014)
  23. ^ Gorodiщa v basseйne reki Oki
  24. ^ Zontikov N. A. «Kostroma»: proishoždenie nazvaniя goroda
  25. ^ Nekotorыe starožilы predpočitaюt nazvanie Lipec
  26. ^ Molnet.ru (29. 5. 2006). „«Moskovskuю oblastь nazvali oficialьno»” (na jeziku: ruski). Pristupljeno 18. 1. 2007. 
  27. ^ a b Značenie slova «maska» v 10-tomnom Mariйsko-Russkom slovare
  28. ^ a b Značenie slova «ava» v 10-tomnom Mariйsko-Russkom slovare
  29. ^ Ušakov I. F. Kolьskaя zemlя. Murmansk, Kn. izd-vo, 1972
  30. ^ „Orfografičeskiй slovarь”. gramota.ru. Arhivirano iz originala 21. 8. 2011. g. Pristupljeno 18. 9. 2008. 
  31. ^ Gorod Nižniй Novgorod. Spravka // RIA Novosti
  32. ^ Narodnaя эnciklopediя gorodov i regionov Rossii «Moй Gorod»
  33. ^ M. S. Poluboяrov. Mir drevnih toponimov Arhivirano na sajtu Wayback Machine (23. februar 2021) // Drevnosti Penzenskogo kraя v zerkale toponimiki. M.. (2003). str. 148—150.
  34. ^ sm.: Sedov V. V. O proishoždenii toponima Pskov // Drevnosti Pskova: Arheologiя. Istoriя. Arhitektura. — Pskov. — 1999. — pp. 16–22
  35. ^ „Beleckiй S. V. Istoriя izučeniя pskovskogo gorodiщa”. Arhivirano iz originala 20. 11. 2012. g. Pristupljeno 17. 6. 2014. 
  36. ^ Manakov A. G., Pskovsko-novgorodskaя toponimiя v svete teorii formantov, Pskovskiй regionologičeskiй žurnal, god. 2006, nomer 9, stranica 129
  37. ^ Trubačёv, Oleg Nikolaevič, „V poiskah edinstva - Vzglяd filologa na problemu istokov Rusi“, Nauka, god 2005, stranicы 199—200
  38. ^ „Putešestvie po Rossii”. Arhivirano iz originala 14. 5. 2013. g. Pristupljeno 17. 6. 2014. 
  39. ^ Čehov A. P. Ostrov Sahalin
  40. ^ Istoriя goroda (v seredine 1930 g. Obkom VKP(b) Tambovskoй oblasti podnimal vopros o pereimenovanii goroda Tambov v gorod im. Tuhačevskogo)
  41. ^ Nazvanie TVERЬ i TVERCA v pisьmennыh istočnikah
  42. ^ Nikonov, Vladimir Andreevič, Kratkiй toponimičeskiй slovarь, Mыslь. (1966). str. 169–509.
  43. ^ Faйzrahmanov G. L: Istoriя tatar Zapadnoй Sibiri - s drevneйših vremёn do načala HH veka; Kazanь - izdatelьstvo, god. 2007. ISBN 978-5-298-01536-3. str. 112–121. tiraž 1000
  44. ^ Statья v Baškirskoй эnciklopedii[mrtva veza]
  45. ^ «Pervый russkiй gorod v Sibiri». Tюmenь[mrtva veza] v «Bolьšoй sovetskoй эnciklopedii»
  46. ^ «The oldest Russian city in Siberia» («Stareйšiй russkiй gorod v Sibiri»). Tюmenь „Britanska enciklopedija“
  47. ^ a b razdel «Istoriя goroda» Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. avgust 2009) na oficialьnom saйte administracii Tюmeni.
  48. ^ Gumilev L. N. Hunnu. Stepnaя trilogiя. Spb: Taйm-aut kompass, 1993
  49. ^ „Sibirsko toplo srce“ Iz Tjuemena [5] Radio-televizija Srbije
  50. ^ „Avion pao u Sibirskom Tjumenu“ [6]
  51. ^ Fasmer M. Эtimologičeskiй slovarь russkogo яzыka. — T. IV. — pp. 117—118.
  52. ^ Geografičeskie nazvaniя mira. Toponimičeskiй slovarь. E. M. Pospelov. Otvetstvenый redaktor R. A. Ageeva. M. Russkie slovari, Astrelь, AST. 2002. ISBN 978-5-17-001389-0.
  53. ^ „Ulьяnovsk snova stanet Simbirskom”. Arhivirano iz originala 06. 01. 2012. g. Pristupljeno 17. 06. 2014. 
  54. ^ „Čelяbinsk”. Arhivirano iz originala 26. 07. 2014. g. Pristupljeno 17. 06. 2014. 
  55. ^ Vitevskiй V. N. «I. I. Neplюev i Orenburgskiй kraй v prežnem ego sostave do 1758 goda». T.2. Kazanь. (1897). str. 459.
  56. ^ Poreklo imena Moskva Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. oktobar 2007), Pristupljeno 13. 4. 2013.
  57. ^ „Kratkiй otčet o putešestvii na poluostrov Яmal : (Čit. v obщ. sobr. I. R. G. O. 19 fevr. 1909 g.) / B. M. Žitkov”. str. 20. Pristupljeno 15. 2. 2012. 
  58. ^ V. G. Bogoraz. Čukči. Č.1. Leningrad (1934). str. 3.

Literatura

uredi
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Етимологија_субјеката_Руске_Федерације&oldid=27854364”